
'ตักบาตร' หรือ 'ใส่บาตร' คำไหนถึงจะถูกต้อง
เมื่อเราทำบุญโดยการถวายอาหารให้พระภิกษุสงฆ์ในช่วงเช้า เรามักจะใช้คำว่า "ตักบาตร" หรือ "ใส่บาตร" คำใดถึงจะเหมาะสมที่สุด หลายคนอาจจะยังสงสัยเพราะปัจจุบันเรียกกันทั้งสองแบบ และบางคนก็เข้าใจว่า 'ใส่บาตร' เป็นคำที่ถูกต้องเพราะเข้ากับการใส่ของลงในบาตรพระ
แต่ที่จริงแล้ว คำว่า “ใส่บาตร” เป็นคำที่เกิดขึ้นภายหลัง และไม่ได้มีบันทึกในพจนานุกรม คำที่ถูกต้องเดิมคือ “ตักบาตร” ซึ่งคำว่า “ตัก” ในที่นี้ไม่ใช่การตักเหมือนการช้อนสิ่งของขึ้นจากที่ เช่น การตักน้ำ ตักแกง แต่มีความหมายคล้ายกับคำในภาษาเขมรที่ว่า “ฎาก่” แปลว่า วางลง
ดังนั้น คำว่า 'ตักบาตร' หมายถึงการนำสิ่งของไปใส่ในบาตรพระโดยตรง
สำนวนไทยที่เกี่ยวข้องมักใช้คำว่า “ตักบาตร” เช่น สำนวน 'ตักบาตรอย่าถามพระ' ที่หมายถึง การให้สิ่งที่ผู้รับเต็มใจรับอยู่แล้วโดยไม่ต้องถาม อีกทั้งประเพณีงานบุญที่สืบทอดกันมายาวนานก็ใช้คำว่า "ตักบาตร" อย่างเช่น ประเพณีตักบาตรเทโว ตักบาตรน้ำผึ้ง ตักบาตรเที่ยงคืน เป็นต้น
สรุปได้ว่า คำที่ถูกต้องตามแบบดั้งเดิม คือ 'ตักบาตร' เช่น “วันนี้วันพระ มาทำบุญตักบาตรกันเถอะ” หรือ “ตักบาตรยามเช้าสร้างกุศลผลบุญ”
แม้ว่าการใช้คำว่า 'ใส่บาตร' ที่เราเห็นในปัจจุบันจะเป็นคำที่คุ้นเคย แต่ก็ไม่ถือว่าเป็นการใช้ผิดแต่อย่างใด เพราะเป็นคำที่ใช้ตามความหมายทั่วไป และยังคงมีเจตนาทำบุญและสร้างกุศลผลบุญเช่นกัน