
ปีนักษัตรคือการแบ่งเวลาในปฏิทินที่สะท้อนความหมายต่างๆ ของปีนั้นๆ ทั้งปีที่กำหนดตามนักษัตรไทยและนักษัตรจีนที่เกี่ยวข้องกับสัตว์ 12 ชนิด รวมถึงความหมายในแต่ละปีที่เกิดขึ้น
ปีนักษัตร
ปีนักษัตร หรือ นักขัต เป็นการแบ่งปีตามระบบปฏิทินสุริยคติของไทยและหลายชาติในเอเชียตะวันออก เช่น จีน เวียดนาม และญี่ปุ่น โดยแต่ละรอบมีระยะเวลา 12 ปี โดยใช้สัตว์ประจำปีเป็นตัวแทนของแต่ละปี
ในประเทศไทย ปีนักษัตรจะเริ่มต้นในช่วงปีใหม่ไทยหรือวันสงกรานต์ ซึ่งยังไม่สามารถระบุได้แน่ชัดว่าเราใช้สัตว์เป็นตัวนับปีมานานแค่ไหนแล้ว
คนไทยยังคงเชื่อว่า คนที่เกิดในปีนักษัตรใดจะมีลักษณะนิสัยและพรหมลิขิตที่ถูกกำหนดตามปีนั้นๆ ด้วยเหตุนี้คนไทยในอดีตจึงมักใช้ปีนักษัตรเป็นตัวช่วยในการจำปีเกิดและนับปีตามระบบนักษัตรไทย
เกิดในปีนักษัตรใด ปีนักษัตร 12 ราศีประกอบด้วยอะไรบ้าง
ปีชวด-ปีหนู
คนที่เกิดปี 2455, 2467, 2479, 2491, 2503, 2515, 2527, 2539, 2551, 2563, 2575
ปีฉลู-ปีวัว
คนที่เกิดปี 2456, 2468, 2480, 2492, 2504, 2516, 2528, 2540, 2552, 2564, 2576
ปีขาล-ปีเสือ
คนที่เกิดปี 2457, 2469, 2481, 2493, 2505, 2517, 2529, 2541, 2553, 2565, 2577
ปีเถาะ-ปีกระต่าย
คนที่เกิดปี 2458, 2470, 2482, 2494, 2506, 2518, 2530, 2542, 2554, 2566, 2578
ปีมะโรง-ปีงูใหญ่
คนที่เกิดปี 2459, 2471, 2483, 2495, 2507, 2519, 2531, 2543, 2555 , 2567, 2579
ปีมะเส็ง-ปีงูเล็ก
คนที่เกิดปี 2460, 2472, 2484, 2496, 2508, 2520, 2532, 2544, 2556, 2568, 2580
ปีมะเมีย-ปีม้า
คนที่เกิดปี 2461, 2473, 2485, 2497, 2509, 2521, 2533, 2545, 2557, 2569, 2581
ปีมะแม-แพะ
คนที่เกิดปี 2462, 2474, 2486, 2498, 2510, 2522, 2534, 2546, 2558, 2570, 2582
ปีวอก-ปีลิง
คนที่เกิดปี 2463, 2475, 2487, 2499, 2511, 2523, 2535, 2547, 2559, 2571, 2583
ปีระกา-ปีไก่
คนที่เกิดปี 2464, 2476, 2488, 2500, 2512, 2524, 2536, 2548, 2560, 2572, 2584
ปีจอ-ปีหมา
คนที่เกิดปี 2465, 2477, 2489, 2501, 2513, 2525, 2537, 2549, 2561, 2573, 2585
ปีกุน-หมู
คนที่เกิดปี 2466, 2478, 2490, 2502, 2514, 2526, 2538, 2550, 2562, 2574, 2586
ตำนาน ปีนักษัตรจีน
ตำนานเก่าแก่เกี่ยวกับวันปีใหม่ของจีน หรือวันที่ 1 เดือนอ้าย หรือที่รู้จักกันในชื่อวันชิวอิก สัตว์ต่างๆ มาชุมนุมกันที่หน้าวังหลวงของฮ่องเต้สวรรค์
ฮ่องเต้ได้ประกาศให้สัตว์ทั้ง 12 ชนิดที่มาถึงก่อนวันชิวยี่ หรือวันที่ 2 เดือนอ้าย ได้รับการแต่งตั้งให้เป็นองครักษ์ โดยสัตว์แต่ละชนิดจะมีหน้าที่เฝ้ายาม 2 ชั่วโมงในแต่ละวัน
สัตว์ 12 ชนิดจะผลัดเปลี่ยนกันเฝ้ายาม 24 ชั่วโมง ซึ่งรวมทั้งหมดเป็น 12 ยามในการดูแลวังหลวง
จากหลักฐานโบราณคดี พบว่าในสมัยก่อนยุคราชวงศ์ฉิน (ก่อน ค.ศ. 221 - 207) การใช้สัตว์แทนปีนักษัตรเป็นที่แพร่หลายแล้ว โดยสัตว์ต่างๆ ได้ถูกเลือกเป็นสัญลักษณ์แทนแต่ละปี
เรียงลำดับตามปีนักษัตร
ชวด ฉลู ขาล เถาะ มะโรง (มังกรฟ้าราชวงศ์ โจว-ฉิน มังกรที่มีขายาว 5 เล็บ ลำตัวคล้ายกวางและมีปีก) มะเส็ง (พญางูขาว-งูใหญ่-พญานาค) มะเมีย มะแม วอก ระกา จอ และ กุน นั่นเอง.