Buzz
วันที่ ๑๖ มกราคม ของทุกปี คือวันบูชาครูและบูรพาจารย์ ซึ่งเป็นวันสำคัญที่เราได้ระลึกถึงความเสียสละและคุณงามความดีของครูที่มอบความรู้และประสบการณ์เพื่อประโยชน์ของชาติและประชาชน ซึ่งครูคือบุคคลสำคัญในการสร้างสรรค์บุคคลที่มีความรู้และคุณธรรมในสังคม การไหว้ครูจึงเป็นการแสดงความเคารพและกตัญญูกตเวทีต่อลูกศิษย์และครูผู้สอน ที่ได้สั่งสอนและช่วยให้เราสามารถดำรงชีวิตและทำอาชีพในปัจจุบันได้อย่างสมบูรณ์
ด้วยเหตุนี้เราจึงต้องมีคาถาเพื่อแสดงความเคารพและแสดงความกตัญญูต่อครูทั้งผู้ล่วงลับและผู้มีชีวิตอยู่ในปัจจุบัน โดยการระลึกถึงพระคุณและความกรุณาที่ท่านได้มอบวิชาความรู้และความสำเร็จในชีวิต ซึ่งการปฏิบัตินี้ได้สืบทอดกันมาอย่างยาวนาน และมีความสำคัญในด้านการบูชาครูอย่างสูงสุด
บทไหว้ครู หรือ คาถาไหว้ครู
(ผู้นำสวด) ปาเจราจริยาโหนติ คุณุตตรานุสาสกา
สวดทานองสรภัญญะ
สวดพร้อมกัน ข้าขอประณตน้อมสักการ บูรพาคณาจารย์
ผู้ก่อประโยชน์ในการศึกษาครั้งนี้
ทั้งท่านผู้ประสาทวิชา อบรมจริยา
แก่ข้าในช่วงเวลานี้
ข้าขอเคารพอภิวันท์ ระลึกถึงคุณอันยิ่งใหญ่
ด้วยจิตใจที่เต็มเปี่ยมไปด้วยความเคารพ
ขอเดชกตเวทิตาและวิริยะพา
ปัญญาให้บังเกิดรุ่งเรือง
ให้การศึกษาเสร็จสิ้นสมบูรณ์ พร้อมกับอายุยืนยาว
อยู่ในศีลธรรมอันดีเยี่ยม
ขอให้เป็นเกียรติยศแก่ชาติและประเทศไทยเทอญฯ
(ผู้นำสวด) ปัญญาวุฒิกเร เต เต ทินโนวาเท นมามิหัง
ความหมายของบทไหว้ครู
ปาเจราจริยาโหนติ คุณุตตรานุสาสกา หมายถึง ครูผู้ทรงคุณสมบัติสูงส่ง เป็นผู้สั่งสอนศิลปะและวิทยาการต่างๆ
ปัญญาวุฒิกเร เต เต ทินโนวาเท นมามิหัง หมายถึง ข้าพเจ้าขอน้อมกราบบูชาครูบาอาจารย์ทั้งหลาย ที่ได้ให้โอวาทและช่วยเสริมสร้างปัญญา ข้าพเจ้าขอกราบไหว้ด้วยความเคารพจากใจจริง
คาถาไหว้ครู บูรพาจารย์
ก่อนกระทำการใดๆ ที่เกี่ยวกับพระเวทย์และพิธีกรรมต่างๆ ควรเริ่มต้นด้วยการสวดบทคาถา โดยเริ่มจากการสวดนะโม ๓ จบ จากนั้นระลึกถึงคุณงามความดีของครูบาอาจารย์อย่างมั่นคง
โองการพินทุนาถัง อุปปันนานัง พรหมาสะหะ ปะตินามัง อาทิกัปเป สุอาคะโต ปัญจะปทุมัง ทิสสะวา นะโมพุทธายะ วันทะนัง
วันทิตะวา อาจาริยัง ครูปาทัง อาคัจฉัยหิ สัพเพ ธัมมา ประสิทธิเม สัพพะ อันตรายัง วินาสสันติ สัพพะ สิทธิ ภะวันตุเม
เอหิคาถัง ปิยังกาโย ทิสาปาโมกขัง อาจะริยัง เอหิ เอหิ พุทธานุภาเวนะ เอหิธัมมานุภาเวนะ เอหิสังฆานุภาเวนะ
นะมัสสิตตะวา อิสี สิทธิโลกนาถัง อนุตตะรัง อิสีจะ พันธะนัง สาตราอะหัง วันทามิ ตัง อิสี สิทธิ เวสสะ
มะอะอุ อะทิกะมูลัง ตรีเทวานัง มหาสาตรา อุอุ อะอะ มะมะ มันสาตรา อุสาอาวา มหามนต์ตัง มะอะอุ โลปะเก เญยยัง อังการเส วาระชิโน ตรีนิ อักขะรานิ ชาตานิ อุณาโลมา ปะนะชายะเต นะโมพุทธายะ สัตถุโน พุทโธ
สิโรเม พุทธะเทวัญจะ นะลาเต พรหมเทวตา หะทะยัง นารายกัญเจวะ ทะเว หัตเถปะระเมสุรา ปาเทวิ สะณุกัญเจวะ สัพพะกัมมา ประสิทธิ์เม
พุทธัง วันทิตตะวา ข้าพเจ้าขอไหว้พระพุทธคุณอันสูงสุดที่ประเสริฐ
ธัมมัง วันทิตตะวา ข้าพเจ้าขอไหว้พระธรรมคุณอันทรงคุณค่าที่ให้แสงสว่างแก่ชีวิต
สังฆัง วันทิตตะวา ข้าพเจ้าขอไหว้พระสงฆ์คุณอันยิ่งใหญ่ที่เป็นแบบอย่างในศีลธรรม
อนึ่งข้าพเจ้าขออาราธนาคุณพระพุทธเจ้า คุณอุปัชฌาย์ ครูอาจารย์ คุณพระฤาษีนารอท คุณพระฤาษีนาไลย์ คุณพระฤาษีกระไลยโกฏิ คุณพระฤาษีตาวัว คุณพระฤาษีตาไฟ คุณพระฤาษีกัสสะปะ คุณพระฤาษีไกรภพ คุณพระฤาษีทัสสนะมงคล และพระฤาษีเพชรฉลูกัญ รวมถึงนักสิทธิวิทยา ทั้งพระธรณี นางพระคงคา พระเพลิง พระพาย พระอิศวรผู้เป็นเจ้าฟ้า ข้าพเจ้าขอเชิญเทพยดาทั้งหลายทั่วผืนแผ่นดิน พระฤาษีทั้งร้อยแปดตน ขอให้ประทานสรรพพิทย์และวิทยาการ รวมถึงพระครูพา พระครูเฒ่า ครูพักแลอักษร จงมาประสิทธิ์พรแก่ข้าพเจ้าในวันนี้เทอญ
อิติปิโส ภะคะวา ข้าพเจ้าขออัญเชิญพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ให้มาอยู่เหนือเกล้าเหนือผม ขออัญเชิญพระพรหมเสด็จมาอยู่ข้างซ้าย ข้าอัญเชิญพระนารายณ์เสด็จมาอยู่ข้างขวา ขออัญเชิญพระแม่คงคามาเป็นน้ำลาย ขออัญเชิญพระพายมาเป็นลมปาก ขออัญเชิญพยานาคมาเป็นสร้อยสังวาล ขออัญเชิญพระกาฬเสด็จมาเป็นดวงใจ ข้าพเจ้าจะทำการสิ่งใด เมื่อใด ภูตใด พรายใด อย่าให้เบียดเบียนหรือบีฑา อย่าให้เกิดความผิดพลาดหรือประมาท
ขออัญเชิญคุณครูแต่หนหลัง พระฤาษีทั้งร้อยแปดตน เดชะครูบาธิยาย อันเลิศล้ำ ขอให้ครูผู้สอนอยู่ในถ้ำต่างๆ มาช่วยอวยพรให้แก่ข้าพเจ้า พุทธังประสิทธิ์ มหาประสิทธิ์ ธัมมังประสิทธิ์ มหาประสิทธิ์ สังฆังประสิทธิ์ มหาประสิทธิ์ โอม คุรุเทวะ นะมามิ ข้าพเจ้ายกมือกราบเคารพ คำนับนบคุณครูเฒ่า ทั้งในอดีตและปัจจุบัน ครูผู้สอนเลขยันต์ ว่านยา ตำหรับตำรา ครูเวทย์มนต์และคาถา ทั้งนี้ขออัญเชิญครูบาธิยายมาชุมนุน ณ สถานที่มงคลแห่งนี้
สิทธิกิจจัง กิจจานุกิจที่ข้าพเจ้าได้บำเพ็ญ จะเสร็จสมดังที่ตั้งใจไว้ ไม่มีขัดข้องแต่อย่างใด สิทธิกัมมัง ที่ข้าพเจ้าดำเนินอยู่จะเป็นไปโดยราบรื่น ไม่ชักช้า ไม่มีความโรยแรง ขอให้สิทธิและความสำเร็จบังเกิดเร็วพลัน
สิทธิการิยะ ตถาคะโต พระสรรเพชรเสด็จมารมอดฉันใด ข้าพเจ้าจะพ้นจากภัยทั้งปวง เสร็จสิ้นทุกสิ่งอย่าง แคล้วคลาดจากอันตรายทุกประการ ภัยพาลใดๆ จะถูกกำจัดไปอย่างฉับพลัน
สิทธิลาโภ นิรันตะรัง ราชลาภจะไม่มีวันสูญหาย ทุกสิ่งสรรพจะหลั่งล้นเหมือนน้ำในนที ธารท้นไปด้วยโชคลาภ ไม่มีวันขาดหายไปจากชีวิต
สิทธิเตโช ชะโยนิจจัง แผ่พลังอำนาจแห่งชัยชนะไปทั่วทุกที่ สิ้นทุกความชั่วร้ายที่เคยมี จงล่มสลายไป ให้ข้าพเจ้าชนะทุกด่าน ไม่ว่าจะเป็นศัตรูใดๆ ก็ขอให้พ่ายแพ้ไป
ขอให้สิทธิ์และพรทั้งหลาย ดลบันดาลให้ข้าพเจ้ามีความสำเร็จและความเจริญยิ่งขึ้น ดั่งคำที่ข้าพเจ้าพร่ำขอขอนี้ ขอให้ความสุขและความสำเร็จมาประสาทแก่ข้าพเจ้าทุกประการ
ในพระพุทธศาสนา พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเป็นครูที่ยิ่งใหญ่ของเรา เรารู้จักพระองค์ในฐานะพระบรมครูผู้ประเสริฐเหนือทุกผู้ทุกนาม พระองค์ทรงเป็นศาสดาเอกของโลก ซึ่งเราควรเรียนรู้และนำเอาหลักธรรมต่างๆ ในพระพุทธศาสนามาใช้ประโยชน์เพื่อชีวิตของเราและผู้อื่นให้กว้างไกล พระพุทธเจ้าในช่วงเป็นเจ้าชายสิทธัตถะ ทรงศึกษามาอย่างลึกซึ้งจากอาจารย์ที่มีชื่อเสียง เช่น อาจารย์วิศวามิตร ทรงศึกษาในวิชาหลายประการ เพื่อเตรียมตัวในการเป็นกษัตริย์ รวมถึงวิชาศิลปศาสตร์ทั้ง 18 ประการ
- ยุทธศาสตร์ วิชาศิลปะการทหาร
- รัฐศาสตร์ วิชาการปกครอง
- นิติศาสตร์ วิชากฎหมายและจารีตประเพณีต่างๆ
- พาณิชยศาสตร์ วิชาการค้าขาย
- อักษรศาสตร์ วิชาวรรณคดี
- นิรุกติศาสตร์ วิชาภาษาศาสตร์ ทั้งของตนเองและของชนชาติอื่นๆ
- คณิตศาสตร์ วิชาการคำนวณและคณิตศาสตร์
- โชติยศาสตร์ วิชาการทำนายดูดวงดาว
- ภูมิศาสตร์ วิชาการรู้จักแผนที่และพื้นที่ต่างๆ ของโลก
- โหราศาสตร์ วิชาการพยากรณ์เหตุการณ์ตามตำราโหราศาสตร์
- เวชศาสตร์ วิชาการแพทย์และการรักษา
- เหตุศาสตร์ วิชาตรรกวิทยา หรือการวิเคราะห์เหตุผล
- สัตวศาสตร์ วิชาการศึกษาลักษณะและเสียงของสัตว์ต่างๆ
- โยคศาสตร์ วิชากลศาสตร์หรือการฝึกวิชาช่าง
- ศาสนศาสตร์ วิชาศึกษาเรื่องศาสนาและหลักคำสอนทุกศาสนา
- มายาศาสตร์ วิชาหมายถึงอุบายในการสงครามหรือการต่อสู้
- คันธัพพศาสตร์ วิชาการร้องรำหรือนาฏยศาสตร์และดนตรี
- ฉันทศาสตร์ วิชาการประพันธ์คำประพันธ์และวรรณกรรม
หลักการสอนและการปฏิบัติตนตามพระบรมครูพระสัมมาสัมพุทธเจ้าคือแบบอย่างที่เราควรเรียนรู้และนำไปปฏิบัติ เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดแก่ตนเองและผู้อื่นในทุกๆ ด้าน
