ทัพหลัง “เจ้าสัวเกียรติ วัธนเวคิน” ผู้สืบสานตำนานหนึ่งชีวิต สร้างหมื่นชีวิต

ในทำเนียบเจ้าสัวเลือดมังกรยุคเสื่อผืนหมอนใบของเมืองไทย ต้องมีชื่อ “เจ้าสัวเกียรติ วัธนเวคิน” ผู้ก่อตั้งเงินทุนหลักทรัพย์เกียรตินาคิน ติดอยู่ในประวัติศาสตร์เสมอ ซึ่งตำนานชีวิตพลิกผันที่ทรหดอดทนย่อมไม่สมบูรณ์หากขาดชื่อของ “จรรย์สมร วัธนเวคิน” ภรรยาผู้เป็นเสาหลักสำคัญในการสร้างอาณาจักรธุรกิจอันยิ่งใหญ่ไปด้วยกัน และยังคงเป็นเสาหลักอันมั่นคงของครอบครัวหลังจาก “เจ้าสัวเกียรติ” จากไปอย่างสงบในวัย 103 ปี

“ฉันเกิดในอยุธยา พ่อแม่ค้าขายด้วยการพายเรือจนมีเรือขายของชำเป็นของตัวเอง ฉันเติบโตในยุคที่ประเทศไทยประกาศเข้าร่วมสงครามมหาเอเชียบูรพา ทำให้ต้องหยุดเรียนหลายปี ขณะเดียวกันก็ต้องทำงานในโรงงานต่างๆเพื่อช่วยเหลือครอบครัวซึ่งเป็นภาระหนักสำหรับเด็ก จนสงครามสงบฉันจึงได้กลับมาเรียนหนังสือต่อจนจบ ป.7 ฉันโตมากับครอบครัวจีนแท้ๆที่ไม่รักลูกผู้หญิง แถมยังเป็นลูกโทนคนเดียวในบ้าน จึงต้องเผชิญกับแรงกดดันมากมาย แต่โชคดีที่ฉันเป็นเด็กที่ใฝ่รู้รักการอ่าน อ่านทุกอย่างที่ขวางหน้า แม้กระทั่งถุงกระดาษใส่ขนม”...นายหญิงใหญ่บ้านวัธนเวคินย้อนรำลึกถึงความหลังวัยเยาว์

เคยมีหมอดูทักไหมว่าโตขึ้นจะมีอำนาจวาสนาได้เป็นคุณนาย

เคยมีซินแสนิรนามที่เดินผ่านหน้าบ้านในอยุธยาทักกับแม่อินว่า ลูกสาวคนนี้ใบหน้ามีอำนาจ มีวาสนาสูงเหมือนปลามังกรที่มีพลังและกำลังมหาศาล ปลามังกรต้องไปว่ายในมหาสมุทร ไม่สามารถอยู่ในขวดโหลเล็กๆได้ แนะนำให้สนับสนุนเธอไปพระนครบางกอก แล้วจะมีวาสนาในอนาคต เพราะแม่ของฉันต้องการกลับกรุงเทพฯ จึงตัดสินใจเดินทางมาเยี่ยมคุณตาคุณยายและอยู่ในกรุงเทพฯครั้งละ 3-4 วัน จนในที่สุดย้ายมาอยู่ถาวรกับครอบครัวคุณตาคุณยายในบ้านเช่าแถวเยาวราช โดยแม่และฉันช่วยกันทำงานเย็บผ้าโหล พร้อมกับที่ฉันสมัครเรียนโรงเรียนศึกษาผู้ใหญ่ภาคค่ำด้านสารพัดช่าง จนได้รับประกาศนียบัตรวิชาตัดเย็บเสื้อผ้า

หญิงสาวจากอยุธยาที่พบรักกับเจ้าสัวหนุ่มกรุงได้อย่างไร

ในช่วงเวลาที่เรียนภาคค่ำ ฉันมักต้องเดินผ่านบ้านของคุณเทียน อังสนันท์ คอมปะโดของธนาคารกรุงศรีอยุธยา ผู้ที่มีชื่อเสียงและจัดเลี้ยงสังสรรค์กับเพื่อนร่วมงานทุกวัน โดยหนึ่งในผู้ร่วมงานที่สำคัญคือคุณเกียรติ วัธนเวคิน ผู้จัดการประกันภัยศรีอยุธยา ซึ่งหลังจากนั้น คุณเทียนและคุณเลื่อน บัวสุวรรณ ผู้จัดการธนาคารกรุงศรีอยุธยาได้แนะนำให้เราได้รู้จักกัน เนื่องจากคุณแม่ของคุณเกียรติได้รับคำแนะนำจากซินแสว่า การมีผู้หญิงจากอยุธยาจะช่วยส่งเสริมดวงชะตาของลูกชายให้ดีขึ้น

ความสัมพันธ์ของเรายืดเยื้อไปนานแค่ไหน กว่าจะตัดสินใจแต่งงานกัน

เราคบกันนานเกือบ 2 ปี เพื่อทำความเข้าใจกับนิสัยของกันและกัน หลังจากนั้นคุณแม่ของคุณเกียรติได้ไปปรึกษาซินแสอีกครั้ง ซึ่งซินแสเห็นด้วยกับความสัมพันธ์ของเรา ท่านจึงขออนุญาตกับคุณพ่อและคุณแม่ของฉัน โดยให้คำมั่นว่าจะดูแลลูกสาวอย่างดีที่สุด

การปรับตัวเยอะไหมคะ เมื่อแต่งงานเข้ามาเป็นสะใภ้ในตระกูลใหญ่ที่มีเชื้อสายฮากกา

ฉันเริ่มต้นชีวิตใหม่ที่บ้านมักกะสัน ด้วยความที่เป็นคนที่หลงใหลในการเรียนรู้ แทนที่จะอยู่บ้านตามธรรมเนียมของสังคมในยุคนั้น ฉันจึงขออนุญาตจาก 'คุณเกียรติ' ไปศึกษาภาษาอังกฤษที่เอยูเอ พร้อมกับการเรียนบัญชีภาคภาษาอังกฤษที่กรุงเทพการบัญชี จนสามารถจบการศึกษาระดับ ปวส. เมื่อมีเวลาว่างฉันจะอ่านหนังสือทุกประเภทที่เจอ ต่อมา 'คุณเกียรติ' ซื้อที่ดินพร้อมบ้านที่ถนนนเรศ เพื่อให้ครอบครัวได้มาอยู่รวมกัน และฉันก็ได้มีโอกาสดูแลญาติผู้ใหญ่และแม่ของ 'คุณเกียรติ' ที่ท่านเมตตากับฉันเสมอ

เริ่มเข้ามาช่วยแบ่งเบาภาระในธุรกิจของ 'คุณเกียรติ' ตั้งแต่เมื่อไหร่

ธุรกิจแรกของ 'คุณเกียรติ' คือ บริษัท ชลาพรรณ จำกัด โรงงานอุตสาหกรรมผลิตสุราที่ตั้งอยู่ในสุพรรณบุรี ซึ่งผลิตและจำหน่ายสุราในภาคกลาง หลังจากนั้นเมื่อรัฐบาลได้ประกาศนโยบายให้สัมปทานเป็นรายภาค จึงได้สัมปทานในภาคใต้ในนามบริษัท นามทอง จำกัด และภาคตะวันออกในชื่อบริษัท สุราตะวันออก จำกัด โดย 'คุณเกียรติ' รับตำแหน่งประธานกรรมการ และยังคงดำรงตำแหน่งผู้จัดการบริษัท ศรีอยุธยาประกันภัย จำกัด ฉันเริ่มต้นการทำงานที่ชลาพรรณในตำแหน่งเลขานุการ จนเมื่อ 'คุณเลื่อน บัวสุวรรณ' ได้ขอให้ 'คุณเกียรติ' ค้ำประกันเพื่อนที่เข้าประมูลงานก่อสร้าง 'ค่ายธนะรัชต์' ที่อำเภอปราณบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากกองทุนของอเมริกาที่ช่วยเหลือประเทศด้อยพัฒนา จุดนี้เองที่ทำให้ 'คุณเกียรติ' หันเข้าสู่วงการก่อสร้างครั้งแรก จึงได้เปิดบริษัท สากลสถาปัตย์ จำกัด และมอบหมายให้ฉันดูแลการบริหารด้านบัญชีและการเงิน

เมื่อได้รับมอบหมายให้ดูแลงานก่อสร้างใหญ่ ต้องอาศัยการศึกษาและความรู้มากเพียงใดถึงจะทำได้

ในสมัยนั้นเป็นเรื่องยากที่สังคมจะยอมรับผู้หญิงให้ทำงานในฐานะผู้บริหาร ดังนั้นฉันจึงต้องเพิ่มความพยายามและอดทนอย่างมาก เพื่อให้ลูกน้องผู้ชายที่ส่วนใหญ่เป็นวิศวกรที่มีประสบการณ์มากกว่าฉันยอมรับในตัวฉัน และในที่สุดฉันก็สามารถนำโครงการก่อสร้างค่ายทหารให้เสร็จได้ ด้วยจำนวนพนักงานที่มากมาย ฉันจึงต้องหางานโปรเจกต์ใหม่มาเพื่อดูแลพนักงาน คราวนี้ฉันได้ขยายขนาดโปรเจกต์ไปยังถนนซุปเปอร์ไฮเวย์สายแรกของประเทศไทย ยาวตั้งแต่สามเหลี่ยมดินแดงจนถึงรังสิต รวมถึงทางหลวงสำคัญๆ ในภาคอีสาน เช่น โคราช, บุรีรัมย์, สุรินทร์, ศรีสะเกษ, อุบลราชธานี และนครพนม ในช่วงนั้นฉันต้องฝึกฝนการใช้อาวุธปืนเพื่อป้องกันตัวเอง เนื่องจากต้องทำงานในพื้นที่ที่มีกลุ่มผู้ก่อการร้ายระบาดอย่างหนัก

เหตุการณ์ใดในชีวิตที่คุณเคยเผชิญหน้ากับความเสี่ยงถึงขั้นอาจจะต้องแลกด้วยชีวิต

บริษัทของเราได้รับการติดต่อให้ประมูลงานสร้างถนนสายสองในพื้นที่สีชมพู ซึ่งได้แก่ การออกแบบและก่อสร้างทางหลวงแม่สอด-อุ้มผาง และทางหลวงเชียงคำ-ท่าวังผา ซึ่งเป็นเส้นทางใหม่ที่ต้องเริ่มต้นจากศูนย์ ภาครัฐได้พยายามเริ่มก่อสร้างไว้ก่อนหน้านี้แล้ว แต่ไม่ประสบความสำเร็จเพราะได้รับการต่อต้านจากชาวบ้าน และในพื้นที่ดังกล่าวยังมีผู้ก่อการร้ายที่หลบซ่อนตัวอยู่จำนวนมาก เมื่อเราตัดสินใจเข้าไปสร้างทางและพัฒนาเมืองในป่าลึก แม้จะได้รับการคุ้มครองจากทหารและตำรวจตลอดเวลา แต่ทรัพย์สินของบริษัทกลับถูกขโมย แคมป์ถูกเผา และเครื่องจักรถูกทำลายไปพร้อมกับการสูญเสียชีวิตของนายช่างสนามและพนักงานของเราผ่านการซุ่มยิงจนทั้งคันรถเสียชีวิต

จากธุรกิจโรงเหล้าและการก่อสร้าง มาถึงการก่อตั้งธุรกิจเงินทุนได้อย่างไร

ทุกสิ่งที่เกิดขึ้นในชีวิตของ “คุณเกียรติ” ล้วนแล้วแต่เกิดจากโชคชะตาและโอกาสที่ได้รับจากผู้คนรอบตัว เมื่อโอกาสมาถึงมือ “คุณเกียรติ” เขาจะไม่เคยปฏิเสธ เมื่อได้เริ่มต้นบริษัทเงินทุนหลักทรัพย์ เกียรตินาคิน จำกัด (มหาชน) ซึ่งเป็นผลมาจากการก่อสร้างถนนในหลายจังหวัด การซื้อที่ดินเพื่อสร้างแคมป์ไปในตัว ทำให้เกิดการสะสมที่ดินในทุกจังหวัดที่เขาก่อสร้าง “คุณเกียรติ” มีวิสัยทัศน์ในการพัฒนาและแบ่งที่ดินเหล่านี้ออกเป็นแปลงๆ เพื่อนำมาจัดสรรให้ลูกน้องเข้ามาจับจองเป็นเจ้าของในระยะยาวแบบสวัสดิการ ส่งผลให้ต้องตั้งธนาคารขึ้นมาเพื่อรองรับ ส่วนธุรกิจการเกษตร เช่น บริษัท น้ำตาลตะวันออก จำกัด และบริษัท น้ำตาลและอ้อยตะวันออก จำกัด ซึ่งผลิตและจำหน่ายน้ำตาลทราย ก็เกิดขึ้นเพื่อช่วยเหลือเกษตรกรระดับรากหญ้าให้มีอาชีพที่มั่นคง ซึ่งทั้งหมดนี้เป็นผลลัพธ์มาจากธุรกิจโรงกลั่นสุรา

อะไรคือแรงบันดาลใจที่ทำให้คุณตัดสินใจทุ่มเททำงานเพื่อสังคม

ฉันเชื่อเสมอว่า ผู้หญิงไม่ได้มีบทบาทเพียงแค่ภรรยาและแม่เท่านั้น แต่เมื่อเรามีโอกาสที่มากกว่าคนอื่น เราก็ต้องใช้โอกาสนั้นในการสนับสนุนและผลักดันให้ผู้หญิงมีสถานะที่ได้รับการยอมรับจากสังคมและได้รับสิทธิ์เท่าเทียมกับผู้ชาย ฉันเริ่มต้นจากการเป็นสมาชิกสโมสรวัฒนธรรมหญิงในปี 2495 ซึ่งได้รับการสนับสนุนจาก “คุณเกียรติ” นั่นคือก้าวแรกของการทำงานเพื่อสังคม จนกระทั่งได้รับเลือกให้เป็นนายกสมาคมสตรีนักธุรกิจและวิชาชีพแห่งประเทศไทยฯ, ประธานสหพันธ์สมาคมสตรีนักธุรกิจและวิชาชีพแห่งประเทศไทยฯ และความภาคภูมิใจสูงสุดคือ การได้รับเลือกให้เป็นประธานสภาสตรีแห่งชาติฯ, ประธานชมรมแม่ดีเด่นแห่งชาติ กรุงเทพฯ และอุปนายกสมาคมแม่ดีเด่นแห่งชาติ

ในช่วงเวลาที่งานเข้ามาอย่างหนาแน่นเช่นนี้ ฉันมีวิธีการจัดสรรเวลาอย่างไรเพื่อให้ลูกๆ ได้รับการดูแลและเติบโตขึ้นอย่างมีคุณภาพ

ฉันเลี้ยงลูกๆ ทั้ง 6 คนเหมือนเพื่อนคนหนึ่ง พยายามให้ความรักและความเข้าใจแก่พวกเขา และเปิดโอกาสให้ทุกคนได้ค้นหาทางเดินของตัวเอง พร้อมทั้งรับผิดชอบในสิ่งที่เลือก ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการศึกษา หรือการทำงาน ฉันใช้หลักการจากวิถีแห่งเต๋าของเหลาจื๊อ ซึ่งให้ความสำคัญกับธรรมชาติในการอบรมลูกๆ เพื่อให้พวกเขาได้ดำเนินชีวิตตามทางที่เหมาะสมกับตัวเอง ฉันส่งเสริมให้ลูกๆ คิดอย่างมีเหตุผล เรียนรู้จากประสบการณ์ และลงมือทำด้วยตนเอง อีกทั้งยังให้ความสำคัญกับการใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ โดยเฉพาะลูกสาวที่ฉันสนับสนุนให้เรียนสูง เพราะเชื่อเสมอว่าผู้หญิงต้องแข็งแกร่ง อดทน และสามารถช่วยเหลือตัวเองได้

เมื่อได้มายืนถึงจุดนี้ที่ไกลเกินความฝัน ฉันมีบทเรียนอะไรจากชีวิตที่อยากให้โลกได้จดจำ

ชีวิตของเราก็เหมือนกับตุ๊กตาล้มลุก บางครั้งเจอลมพายุ ก็อาจจะล้มลงได้ แต่พลังใจที่แข็งแกร่งจะผลักดันให้เราลุกขึ้นได้ใหม่ด้วยความกล้าหาญ ขอแค่มีใจที่ไม่ยอมแพ้และสู้จนสุดชีวิตเพื่อพลิกชะตาให้แข็งแกร่งขึ้น เมื่อถูกผลักก็สามารถลุกขึ้นได้อีกครั้ง แข็งแกร่งกว่าเดิมจนกลายเป็นตุ๊กตาที่ใหญ่และมั่นคง สามารถต้านทานทุกแรงผลักได้ สำหรับฉัน วิวัฒนาการในวัยเด็กที่ต้องเผชิญกับความยากลำบาก ก็เหมือนกับโอกาสที่ให้ชีวิตได้เรียนรู้และเติบโต ทุกปัญหาที่เจอมันไม่หนักหนาเกินไป เพราะฉันเคยผ่านความยากลำบากมาแล้ว ภูมิใจที่สุดคือการได้อยู่เคียงข้าง “คุณเกียรติ” และช่วยกันทำงานสร้างธุรกิจจนวันนี้ครอบครัววัธนเวคินมีธุรกิจที่เจริญก้าวหน้าและได้รับการยอมรับจากสังคม

ทีมข่าวหน้าสตรี