การคัดกรองผู้สูงอายุ 9 ด้าน คือกระบวนการที่ช่วยประเมินและวางแผนการดูแลผู้สูงอายุอย่างเหมาะสม เพื่อให้การดูแลมีประสิทธิภาพและตรงตามความต้องการของผู้สูงอายุในแต่ละด้าน

ผู้สูงอายุเป็นกลุ่มที่มีการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายและจิตใจอย่างเห็นได้ชัด โดยมีความเสี่ยงในการเจ็บป่วยเรื้อรังมากกว่าผู้ที่อยู่ในวัยอื่นๆ การคัดกรองผู้สูงอายุ 9 ด้านนั้นได้รับการออกแบบมาเพื่อให้การดูแลผู้สูงอายุเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและเหมาะสม

คู่มือคัดกรองผู้สูงอายุ 9 ด้านถูกจัดทำขึ้นตามแผนยุทธศาสตร์สุขภาพของกระทรวงสาธารณสุข ในการส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคประจำปี 2557 โดยได้รับการสนับสนุนจากคณะกรรมการพัฒนาระบบบริการสุขภาพผู้สูงอายุและหน่วยงานหลักต่างๆ เช่น สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข กรมอนามัย กรมควบคุมโรค และกรมสุขภาพจิต

คู่มือนี้ถูกพัฒนาขึ้นเพื่อตอบสนองต่อกลุ่มผู้สูงอายุที่มีภาวะการเจ็บป่วยจากโรคเรื้อรังและโรคประจำตัวสูงขึ้น ซึ่งการคัดกรองผู้สูงอายุ 9 ด้านจะช่วยให้การประเมินสุขภาพและการค้นหาปัญหาสุขภาพสามารถทำได้อย่างตรงจุด เพื่อใช้ในการวางแผนการดูแลและฟื้นฟูสภาพตามความต้องการที่เหมาะสม

ในปี พ.ศ. 2566 กระทรวงสาธารณสุขได้ประกาศให้เป็น 'ปีแห่งสุขภาพสูงวัยไทย' โดยกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ (สบส.) ได้พัฒนาระบบการคัดกรองสุขภาพผู้สูงอายุที่มีอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไปผ่านแอปพลิเคชัน 'Smart อสม.' โดยมีอาสาสมัครสาธารณสุข (อสม.) กว่า 1.05 ล้านคน ทำการคัดกรองสุขภาพ 9 ด้านให้กับผู้สูงอายุทั่วประเทศมากกว่า 10 ล้านคน ซึ่งรวมถึงการให้บริการตามนโยบาย 3 หมอ ร่วมกับเจ้าหน้าที่สาธารณสุข

1. การประเมินความคิดความจำ
2. การประเมินการเคลื่อนไหวของร่างกาย
3. การประเมินภาวะขาดสารอาหาร
4. การประเมินการมองเห็น
5. การประเมินการได้ยิน
6. การประเมินภาวะซึมเศร้าและความเสี่ยงต่อการฆ่าตัวตาย
7. การประเมินการกลั้นปัสสาวะ
8. การประเมินการปฏิบัติกิจวัตรประจำวัน
9. การประเมินสุขภาพช่องปาก

การคัดกรองสุขภาพผู้สูงอายุทั้ง 9 ด้านเป็นขั้นตอนแรกในการเก็บข้อมูลสุขภาพ เพื่อทำการประเมินและระบุภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุและความต้องการต่างๆ ซึ่งข้อมูลนี้จะช่วยในการวางแผนส่งเสริมสุขภาพ ป้องกันโรค การรักษาพยาบาล และฟื้นฟูสุขภาพอย่างมีประสิทธิภาพ

ข้อมูลอ้างอิง: กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข, กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ (สบส.)