ทำความรู้จักกับ "การติดเชื้อในกระแสเลือด" สาเหตุ วิธีการรักษา และวิธีป้องกันการติดเชื้อ

ภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด (ภาษาอังกฤษ: Septicemia) เป็นภาวะที่อาจเป็นอันตรายถึงชีวิตหากไม่ได้รับการรักษาทันเวลา หลายคนอาจเคยได้ยินคำว่า "การติดเชื้อในกระแสเลือด" แต่ยังไม่ทราบรายละเอียดเกี่ยวกับสาเหตุ วิธีรักษา หรือวิธีป้องกัน เพื่อรักษาร่างกายให้แข็งแรงและห่างไกลจากภาวะติดเชื้อชนิดต่างๆ บทความนี้จึงนำเสนอข้อมูลที่มีประโยชน์สำหรับคุณ

ภาวะติดเชื้อในกระแสเลือดคืออะไร? การติดเชื้อในกระแสเลือดเกิดจากเชื้อแบคทีเรียที่เข้าสู่กระแสเลือด สามารถติดเชื้อจากอวัยวะส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกายได้ หรืออาจเริ่มจากการติดเชื้อราหรือเชื้อไวรัสก็ได้

เมื่อร่างกายตอบสนองต่อเชื้อแปลกปลอมดังกล่าว แต่ว่าอวัยวะต่างๆ ในร่างกายไม่สามารถทำงานได้ตามปกติ ซึ่งอาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนที่เกิดจากการติดเชื้อในกระแสเลือดได้

สรุปง่ายๆ การติดเชื้อในกระแสเลือดคือภาวะที่เชื้อโรคเข้าสู่ร่างกายและแพร่กระจายเข้าสู่กระแสเลือด ซึ่งอาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนต่างๆ ในร่างกายได้

หากร่างกายมีการติดเชื้อเฉพาะที่อวัยวะบางส่วน อาการที่แสดงออกจะเกี่ยวข้องกับอวัยวะนั้นๆ อย่างชัดเจน เช่น หากมีการติดเชื้อที่ปอดจะมีอาการเจ็บหน้าอกและไอ แต่หากเชื้อโรคแพร่กระจายจนทำให้เกิดการอักเสบทั่วร่างกาย อาจจะมีอาการที่บ่งชี้ถึงการติดเชื้อในกระแสเลือด ดังนี้

• ไข้สูง
• รู้สึกหนาวสั่น
• หัวใจเต้นเร็ว
• หายใจเร็ว
• อ่อนเพลีย ซึม
• อาเจียน
• ท้องเสียรุนแรง

• ผู้ป่วยสูงอายุ
• ผู้ป่วยเด็กเล็ก
• ผู้ป่วยที่มีระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ
• ผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัว

การติดเชื้อในกระแสเลือดอันตรายหรือไม่? ภาวะติดเชื้อในกระแสเลือดเป็นอันตรายต่อชีวิต โดยเฉพาะในกรณีที่เชื้อรุนแรง หรือในภาวะติดเชื้อในกระแสเลือดระยะสุดท้าย ซึ่งระบบภูมิคุ้มกันร่างกายจะตอบสนองจนทำให้ระบบต่างๆ ของร่างกายทำงานล้มเหลว อาจนำไปสู่ภาวะช็อก หมดสติ ความดันโลหิตตกอย่างรวดเร็ว และในบางกรณีอาจทำให้เสียชีวิตได้

อย่างไรก็ตามหากสามารถสังเกตอาการผิดปกติในร่างกายและไปพบแพทย์โดยเร็ว โอกาสในการรักษาภาวะติดเชื้อในกระแสเลือดให้หายก็จะสูงขึ้น อย่าซื้อยาปฏิชีวนะมารับประทานเองอย่างเด็ดขาดหากมีอาการที่เข้าข่ายภาวะติดเชื้อนี้

ระยะเวลาในการรักษาภาวะติดเชื้อในกระแสเลือดจะขึ้นอยู่กับอาการและความรุนแรงของโรค โดยจะได้รับการรักษาตามดุลยพินิจของทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ซึ่งขั้นตอนแรกมักจะเริ่มต้นจากการตรวจเลือดเพื่อหาชนิดของเชื้อโรคก่อน

จากนั้นจึงจะเริ่มให้ยาปฏิชีวนะที่ตรงกับเชื้อโรคเฉพาะตัว ซึ่งผู้ป่วยจะต้องรับการรักษาที่โรงพยาบาลโดยแพทย์คอยดูแลอย่างใกล้ชิด พร้อมทั้งควบคุมอาการอื่น ๆ เช่น การปรับระดับความดันโลหิตให้อยู่ในภาวะปกติ และดูแลอาการที่เกิดจากการติดเชื้อ รวมไปถึงบางรายอาจต้องทำการผ่าตัด

การรักษาของแต่ละคนอาจแตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของโรคและอาการที่แสดงออกของภาวะติดเชื้อที่เกิดขึ้น

• ควรออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
• นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ
• รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย
• รักษาสุขอนามัยด้วยการรับประทานอาหารที่ปรุงสุกและใช้ช้อนกลาง
• ล้างมือให้สะอาดอยู่เสมอ
• รับการฉีดวัคซีนตามคำแนะนำของแพทย์
• หากมีโรคประจำตัว ควรไปพบแพทย์เพื่อดูแลสุขภาพให้ดีขึ้น ลดความเสี่ยงในการเกิดการติดเชื้อ
• หากมีอาการผิดปกติ เช่น ไข้สูง หนาวสั่น หัวใจเต้นเร็ว ควรไปพบแพทย์ทันทีเพื่อตรวจหาสาเหตุและประเมินความเสี่ยงต่อการติดเชื้อในกระแสเลือด

ภาวะติดเชื้อในกระแสเลือดเป็นอาการที่สามารถเกิดขึ้นได้จากการติดเชื้อผ่านทางอวัยวะต่าง ๆ ในร่างกาย และลุกลามไปยังกระแสเลือด ดังนั้นการศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับภาวะนี้และการดูแลสุขภาพให้แข็งแรงจึงเป็นสิ่งสำคัญที่ไม่ควรมองข้าม

แหล่งข้อมูล : โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย, คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี