ตรวจสอบอาการแพ้วัคซีนไข้หวัดใหญ่ที่ควรระวังเป็นพิเศษ

ไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ A ที่เริ่มกลับมาระบาดในช่วงนี้ สามารถป้องกันได้ด้วยวิธีการเดียวกับการป้องกันโควิด-19 รวมถึงการฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ แต่ต้องระมัดระวังอาการข้างเคียงและการแพ้วัคซีนไข้หวัดใหญ่ โดยควรสังเกตอาการภายใน 30 นาทีหลังการฉีดวัคซีน ซึ่งอาการแพ้วัคซีนไข้หวัดใหญ่แบ่งเป็น 2 กลุ่มหลัก

1. อาการข้างเคียงจากวัคซีนที่ไม่รุนแรง หรือผลข้างเคียงที่พบได้บ่อย อัตราประมาณ 1-10 เปอร์เซ็นต์ เช่น ปวด บวม แดง เจ็บที่บริเวณที่ฉีด หรืออาการทั่วๆ ไป เช่น ปวดศีรษะ ปวดกล้ามเนื้อ ปวดข้อ มีไข้ต่ำ คลื่นไส้ อาการเหล่านี้มักหายไปภายใน 1-3 วัน และสามารถบรรเทาอาการได้ด้วยการประคบเย็นหรือทานยาแก้ปวดลดไข้ เช่น พาราเซตามอล
2. อาการข้างเคียงจากวัคซีนที่รุนแรง หรือผลข้างเคียงที่เป็นอันตรายที่พบได้น้อยมาก ได้แก่ อาการแพ้อย่างรุนแรง (Anaphylaxis) ซึ่งอาจเกิดภายในไม่กี่นาทีถึง 2-3 ชั่วโมงหลังจากฉีดวัคซีน โดยอาการจะมีผื่นลมพิษตามผิวหนัง คันที่ผิวหนัง บวมที่ตา ริมฝีปาก หรือบริเวณหน้าและคอ หายใจลำบาก วิงเวียน ใจสั่น หัวใจเต้นเร็ว เป็นลม เหงื่อออกมาก ชีพจรเบา ช็อก เป็นต้น

นอกจากนี้ยังมีรายงานพบอาการทางระบบประสาทและสมอง เช่น กล้ามเนื้ออ่อนแรง ปากเบี้ยว หน้าเบี้ยว อาการตัวอ่อน ซึ่งเกิดขึ้นได้น้อยมาก ประมาณ 1 ในล้านเท่านั้น

อย่างไรก็ตาม หากพบอาการข้างเคียงที่รุนแรงหรืออาการทางระบบประสาทและสมอง ควรไปพบแพทย์ทันทีเพื่อให้การประเมินและรักษาได้ทันท่วงที

ตามคำแนะนำของสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) มีการแบ่งกลุ่มคนที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อและควรได้รับการฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่เป็น 7 กลุ่มหลัก

1. หญิงตั้งครรภ์ที่มีอายุครรภ์ 4 เดือนขึ้นไป
2. เด็กอายุ 6 เดือนถึง 2 ปี (ไม่เกิน 2 ปี 11 เดือน 29 วัน)
3. ผู้ที่มีโรคเรื้อรัง เช่น โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง หอบหืด โรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง โรคไตวาย ผู้ป่วยมะเร็งที่กำลังได้รับการรักษาด้วยเคมีบำบัด และผู้ที่เป็นเบาหวาน
4. ผู้ที่มีอายุ 65 ปีขึ้นไป
5. ผู้ที่มีโรคธาลัสซีเมียหรือภูมิคุ้มกันบกพร่อง (รวมถึงผู้ติดเชื้อ HIV ที่มีอาการ)
6. ผู้ที่มีโรคอ้วน (น้ำหนักมากกว่า 100 กิโลกรัม หรือ BMI มากกว่า 35 กิโลกรัมต่อตารางเมตร)
7. ผู้ที่มีความพิการทางสมองและไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้

ถึงแม้ว่าวัคซีนจะเป็นหนึ่งในวิธีที่มีประสิทธิภาพในการป้องกันไข้หวัดใหญ่ แต่ก็ไม่ใช่ทุกคนที่สามารถได้รับการฉีดวัคซีนนี้ได้ โดยผู้ที่มีอาการบางประการเหล่านี้ควรหลีกเลี่ยงการฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่

1. ผู้ที่มีประวัติแพ้ไข่ไก่รุนแรง
2. เคยเกิดอาการแพ้จากวัคซีนไข้หวัดใหญ่หรือสารในวัคซีนที่ทำให้เกิดอาการรุนแรง
3. หากมีอาการไข้หรือป่วยเฉียบพลันในขณะนี้
4. หากเพิ่งฟื้นตัวจากอาการเจ็บป่วยเฉียบพลันภายใน 7 วันที่ผ่านมา
5. หากเพิ่งออกจากโรงพยาบาลภายใน 14 วันหลังการรักษา
6. ผู้ที่มีโรคประจำตัวเรื้อรังและมีอาการกำเริบ เช่น เจ็บหน้าอก ใจสั่น หรือหอบเหนื่อย และไม่สามารถควบคุมอาการของโรคได้
7. หญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะครรภ์เสี่ยงสูง หรือมีประวัติการตั้งครรภ์ที่มีภาวะแทรกซ้อน

ข้อมูลอ้างอิง: กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข