การว่ายข้ามแม่น้ำโขงนั้นมีความเสี่ยงหรือไม่ แม่น้ำนี้มีความลึกและความยาวเท่าใด และไหลผ่านจังหวัดไหนบ้าง

แม่น้ำโขง หรือ Mekong River ในภาษาอังกฤษ เป็นแม่น้ำที่มีความสำคัญอย่างมากต่อประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ไหลผ่านทั้งหมด 6 ประเทศ โดยมีต้นกำเนิดอยู่ในประเทศจีน และมีความยาวมากถึง 4,900 กิโลเมตร แม่น้ำนี้เป็นแหล่งหล่อเลี้ยงชีวิตของผู้คนหลายชนชาติ และยังมีความเชื่อทางวัฒนธรรมที่ฝังรากลึกในหลายประเทศ

ต้นกำเนิดของแม่น้ำโขงอยู่บนที่ราบสูงทิเบต ซึ่งเกิดจากการละลายของน้ำแข็งและหิมะในพื้นที่ทางตอนเหนือของทิเบตและมณฑลชิงไห่ของจีน แม่น้ำโขงไหลผ่านจีนเข้าสู่ประเทศไทย และกลายเป็นเส้นแบ่งธรรมชาติระหว่าง 3 ประเทศ ได้แก่ เมียนมา ลาว และไทย บริเวณนี้เรียกว่า สามเหลี่ยมทองคำ ตั้งอยู่ในอำเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย

แม่น้ำโขงไหลผ่านทั้งหมด 6 ประเทศ ได้แก่

• ประเทศจีน
• สาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมา
• สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว
• ประเทศกัมพูชา
• ประเทศเวียดนาม

แม่น้ำโขงเป็นเส้นแบ่งธรรมชาติระหว่างประเทศไทยและประเทศลาว โดยไหลผ่านจังหวัดในภาคอีสาน 8 จังหวัด ได้แก่ เชียงราย เลย หนองคาย บึงกาฬ นครพนม มุกดาหาร อำนาจเจริญ และอุบลราชธานี รวมระยะทาง 1,520 กิโลเมตร ก่อนไหลเข้าสู่ลาวและกัมพูชา และสิ้นสุดที่ทะเลจีนใต้ในเวียดนาม แม่น้ำโขงมีความยาวรวม 4,880 กิโลเมตร และมีพื้นที่ลุ่มน้ำกว่า 795,000 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 496.875 ล้านไร่

สามารถดูข้อมูลลุ่มน้ำสาขาทั้งหมดของแม่น้ำโขงได้ ที่นี่

บริเวณที่ลึกที่สุดของแม่น้ำโขง เรียกว่า “สะดือแม่น้ำโขง” หรือ “แก่งอาฮง” ตั้งอยู่ใกล้กับวัดอาฮงศิลาวาส ในตำบลหอคำ อำเภอเมือง จังหวัดบึงกาฬ ห่างจากตัวเมืองบึงกาฬประมาณ 21 กิโลเมตร ความลึกที่แน่นอนยังไม่สามารถวัดได้ เนื่องจากกระแสน้ำที่เชี่ยวกรากและไหลวนอย่างรุนแรง ทำให้บริเวณนี้ถูกเรียกว่า สะดือแม่น้ำโขง ซึ่งเชื่อมโยงกับตำนานท้องถิ่นเกี่ยวกับแม่น้ำโขง

ตำนานพื้นบ้านเกี่ยวกับสะดือแม่น้ำโขงเล่าว่า มีถ้ำและโขดหินขนาดใหญ่ใต้น้ำระหว่างวัดอาฮงศิลาวาสและฝั่งลาว เป็นสถานที่ที่พญานาคมาชุมนุมกันในช่วงวันออกพรรษา ชาวบ้านริมแม่น้ำโขงจึงจัดพิธีทำบุญในวันออกพรรษาเพื่อบูชาพระพุทธเจ้าและพญานาค และในแต่ละปีจะปรากฏบั้งไฟพญานาคลอยขึ้นจากแม่น้ำเป็นจำนวนมาก

แม่น้ำโขงมีความยาวทั้งสิ้น 4,900 กิโลเมตร หรือประมาณ 3,000 ไมล์

ความกว้างของแม่น้ำโขงแตกต่างกันไปในแต่ละพื้นที่ ขึ้นอยู่กับลักษณะการคดเคี้ยวของลำน้ำ หากวัดจากสะพานมิตรภาพไทย-ลาวทั้ง 3 แห่งที่ข้ามแม่น้ำโขง จะพบว่าความกว้างของแม่น้ำโขงอยู่ที่ประมาณ 1.3 ถึง 1.6 กิโลเมตร

• สะพานมิตรภาพไทย-ลาว แห่งที่ 1 มีความยาว 1.17 กิโลเมตร
• สะพานมิตรภาพไทย-ลาว แห่งที่ 2 มีความยาว 1.60 กิโลเมตร
• สะพานมิตรภาพไทย-ลาว แห่งที่ 3 มีความยาว 1.42 กิโลเมตร

แม่น้ำโขงติดอันดับ 1 ใน 10 ของแม่น้ำที่ยาวที่สุดในโลก และถือเป็นแม่น้ำสายวัฒนธรรมที่หล่อเลี้ยงชีวิตผู้คนในลุ่มน้ำโขง มีภาพยนตร์สารคดีมากมายที่บอกเล่าเรื่องราวของวัฒนธรรม ประเพณี และวิถีชีวิตของผู้คนริมแม่น้ำโขง นอกจากนี้ นักชีววิทยายังค้นพบว่าลุ่มน้ำโขงเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของสัตว์หลากหลายชนิด และมีความหลากหลายทางชีวภาพสูง เช่น

• มีสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมมากถึง 430 สายพันธุ์
• พบสัตว์เลื้อยคลานและสัตว์สะเทินน้ำสะเทินบกกว่า 800 ชนิด
• ปลาน้ำจืดมีมากถึง 1,100 สายพันธุ์

นอกจากนี้ยังมีสัตว์สายพันธุ์ใหม่ๆ อีกมากที่ยังรอการค้นพบจากนักวิจัย

แม่น้ำโขงเป็นแหล่งอาศัยของปลากว่า 1,200 ชนิด โดยคาดว่ายังมีอีกหลายร้อยสายพันธุ์ที่ยังไม่ถูกค้นพบ ทั้งปลากระดูกอ่อนและปลากระดูกแข็ง เช่น ปลาบึก, ปลาลิง, ปลาโจก, ปลากดคัง, ปลาลิ้นหมา, ปลาซิว, ปลายี่สก, ปลาเกล็ดถี่, ปลาหมู, ปลาสวาย, ปลาสังกะวาด, ปลาดุก, ปลาฉนาก, และปลาฉลามหัวบาตร

“แม่น้ำ” ถือเป็นเส้นเลือดใหญ่ที่หล่อเลี้ยงชีวิต ทั้งสัตว์น้ำ พื้นที่ชุ่มน้ำ และลุ่มน้ำต่างๆ ซึ่งทำหน้าที่กรองน้ำและอากาศให้บริสุทธิ์ ส่วนป่าไม้ก็ช่วยปกป้องมนุษย์จากภัยธรรมชาติ แม่น้ำโขงนั้นหล่อเลี้ยงชีวิตผู้คนกว่า 60 ล้านคนในพื้นที่ลุ่มน้ำโขงที่ครอบคลุมประเทศไทย ลาว กัมพูชา และเวียดนาม รวมถึงเป็นแหล่งประมงน้ำจืดที่สร้างรายได้มหาศาลนับแสนล้านบาทต่อปี

แหล่งข้อมูล : water.dwr.go.th, thai.tourismthailand.org, nmcstudy.onwr.go.th และ www.wwf.or.th