
แทนที่จะรู้สึกเสียใจ คุณอาจเคยสัมผัสถึงความพึงพอใจ เมื่อเห็นใครบางคนโพสต์เกี่ยวกับความล้มเหลวหรือปัญหาที่พวกเขากำลังประสบอยู่บนโซเชียลมีเดีย
บางครั้ง คุณอาจรู้สึกโล่งใจเมื่อเพื่อนร่วมงานถูกตำหนิในที่ประชุม โดยเฉพาะเมื่อสิ่งนั้นไม่ส่งผลกระทบต่อหน้าที่การงานของคุณ
ไม่ว่าจะเป็นการยิ้มอยู่ในใจหรือรู้สึกสะใจเมื่อเห็นผู้อื่นประสบความทุกข์ บางคนอาจรู้สึกว่าความคิดเช่นนี้ทำให้พวกเขาดูเป็นคนไม่ดี เมื่อตระหนักว่าตนเองกำลังมีความสุขจากความทุกข์ของคนอื่น
แต่ในความเป็นจริง นี่เป็นกลไกทางอารมณ์ที่สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน เพียงแต่ระดับความรุนแรงอาจแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล
Schadenfreude (อ่านว่า ชาเดนฟรอยด์) เป็นภาวะทางอารมณ์ที่มาจากภาษาเยอรมัน เกิดจากการรวมคำว่า Schaden ซึ่งแปลว่าความเสียหายหรืออันตราย และ Freude ที่หมายถึงความสุขหรือความยินดี เมื่อรวมกันจึงสื่อถึงความรู้สึกสุขใจที่เกิดจากการรับรู้ถึงความล้มเหลวของผู้อื่น
คำถามที่น่าสนใจคือ ทำไมเราจึงรู้สึกสุขใจเมื่อเห็นผู้อื่นประสบความทุกข์
พอล ฮอกไมเยอร์ (Paul Hokemeyer) นักจิตอายุรเวทผู้เชี่ยวชาญด้านพฤติกรรมมนุษย์ได้ให้ความเห็นเกี่ยวกับประเด็นนี้ว่า
“การได้เปรียบในการแข่งขันเป็นสัญชาตญาณพื้นฐานของมนุษย์ เรามักสร้างความรู้สึกปลอดภัยให้ตัวเองผ่านการเปรียบเทียบกับผู้อื่น”
สิ่งสำคัญคือ เราควรเข้าใจว่าความสุขที่เกิดจากความทุกข์ของผู้อื่นไม่ใช่เรื่องเลวร้ายเสมอไป เพราะมันเป็นปฏิกิริยาทางอารมณ์ที่เกิดขึ้นได้ตามธรรมชาติ นอกจากนี้ ความรู้สึกมักไม่สามารถแบ่งแยกออกเป็นขาวดำหรือดีเลวได้อย่างชัดเจน
การหมั่นสังเกตและตระหนักถึงสาเหตุที่ทำให้เรากำลังรู้สึกเช่นนี้ จะช่วยให้เราสามารถจัดการกับอารมณ์และรับมือกับมันได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
จากการวิจัยของมหาวิทยาลัย Emory พบว่าผู้ที่มีความภาคภูมิใจในตนเองต่ำมักมีแนวโน้มที่จะเกิดภาวะ Schadenfreude มากกว่า เนื่องจากความสำเร็จของผู้อื่นอาจทำให้พวกเขารู้สึกถูกคุกคาม ดังนั้นเมื่อเห็นผู้อื่นประสบความล้มเหลว พวกเขาจึงนำมาเปรียบเทียบกับตนเองและรู้สึกพอใจเมื่อเห็นว่าตนเองดีกว่า
แม้ว่า Schadenfreude จะเป็นอารมณ์ปกติที่สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน แต่เราควรเรียนรู้ที่จะอยู่กับมันอย่างสมดุล การมีความภูมิใจในตนเองเป็นสิ่งสำคัญในการจัดการกับภาวะนี้ เพราะเมื่อเราพอใจในตัวเอง การเปรียบเทียบตนเองกับผู้อื่นจะลดลง และการยินดีกับความสำเร็จของผู้อื่นอย่างจริงใจย่อมดีกว่าการสุขใจจากความทุกข์ของคนอื่น