Art Toy คืออะไร ทำไมของเล่นธรรมดาจึงกลายเป็นของสะสมที่คนนิยม

ในบทความนี้ เราจะมาคุยกันเกี่ยวกับของสะสมสุดฮิตที่ถูกผลิตออกมาในจำนวนจำกัด และส่วนใหญ่ไม่มีการผลิตซ้ำ บางชิ้นมีมูลค่าสูงถึงหลักแสนบาท! นั่นคือสิ่งที่เรียกว่า “Art Toy”

ถ้าคุณสงสัยว่า Art Toy คืออะไร มีที่มาอย่างไร และทำไมถึงได้รับความนิยมมากขนาดนี้ พร้อมแล้วไปค้นหาคำตอบไปพร้อมกันเลย!

Art Toy ของเล่นที่เปรียบเสมือนงานศิลปะ

เริ่มต้น เรามาทำความเข้าใจร่วมกันว่า Art Toy คืออะไร Art Toy หรือที่เรียกในฝั่งตะวันตกว่า Designer Toy คือของเล่นศิลปะที่ถูกออกแบบโดยศิลปิน มักผลิตในจำนวนจำกัดเพราะศิลปินเป็นผู้ผลิตเอง นี่คือเหตุผลที่ทำให้ Art Toy บางชิ้นมีราคาสูงถึงหลักแสนบาท เนื่องจากจำนวนที่จำกัดและการออกแบบโดยศิลปิน

Art Toy สามารถสร้างจากวัสดุได้หลากหลาย เช่น ไม้ เหล็ก เรซิน แต่ที่นิยมมากที่สุดคือพลาสติกและไวนิล นอกจากนี้ยังสามารถใช้วัสดุเช่นกาวลาเท็กซ์หรือผ้ากำมะหยี่ในการสร้างผลงานได้ บางครั้งยังมีการนำตุ๊กตาต่าง ๆ มาใช้ในการตัดเย็บอีกด้วย

ส่วนใหญ่แล้ว Art Toy มักผสมผสาน Pop Culture หรือค่านิยมของผู้คนเข้าไป เพื่อให้เข้าถึงผู้ชมได้ง่าย นี่คือเหตุผลที่ทำให้ Art Toy ได้รับความนิยมอย่างมาก และยังมีความแตกต่างจากของเล่นทั่วไป

เพราะ Art Toy ที่ออกแบบและผลิตขึ้นส่วนใหญ่ไม่มีเนื้อเรื่องรองรับ ต่างจากฟิกเกอร์หรือโมเดลทั่วไปที่มักผลิตจากต้นแบบในการ์ตูน เกม หรือภาพยนตร์ที่มีชื่อเสียง นอกจากนี้ Art Toy มักผลิตในจำนวนจำกัด

โดยทั่วไป Art Toy จะผลิตเพียง 10–100 ชิ้น และไม่เกิน 1,000 ชิ้น เพราะหากผลิตมากเกินไป คุณค่าของความ “หายาก” และ “จำกัด” จะลดลงทันที ซึ่งคุณค่าของสินค้าที่มีจำนวนจำกัดคือหัวใจสำคัญของ Art Toy

นอกจากนี้ มูลค่าของ Art Toy ยังมีโอกาสเพิ่มสูงขึ้นในอนาคต หากเป็นผลงานของศิลปินที่มีชื่อเสียงหรือมีความต้องการในตลาดเพิ่มขึ้นในช่วงเวลาหนึ่ง จึงถือได้ว่า Art Toy เป็น “สินทรัพย์” ประเภทหนึ่งที่สามารถสะสมได้

หลังจากที่ได้รู้จักกับ Art Toy กันคร่าว ๆ แล้ว ต่อไปเราจะมาดูกันว่า Art Toy มีที่มาอย่างไร

ประวัติความเป็นมาของ Art Toy

ย้อนกลับไปในปี พ.ศ.2538 ศิลปินชาวฮ่องกง “เรย์มอนด์ ชอย” (Raymond Choy) ได้สร้างสรรค์ผลงานชุดที่มีชื่อเสียงอย่าง Qee ขึ้น โดยของเล่นสะสมชิ้นนี้มีรูปร่างคล้ายมนุษย์ แต่มีหัวเป็นสัตว์ต่าง ๆ เช่น หมี แมว กระต่าย และลิง ซึ่งนับเป็นจุดเริ่มต้นของ Art Toy

และอีกประมาณ 4 ปีต่อมา Art Toy ก็ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายจากผลงานของ “ไมเคิล หลิว” (Michael Lau) ผู้จัดแสดงชุดผลงาน Gardeners ซึ่งได้รับแรงบันดาลใจจากภาพยนตร์ จี.ไอ.โจ แต่ปรับเปลี่ยนคาแรกเตอร์ให้โดดเด่นด้วยลายสัก การเจาะหู และการถือสเกตบอร์ด การผสมผสาน Pop Culture กับไลฟ์สไตล์แนวสตรีททำให้ผู้คนเข้าถึงได้ง่ายขึ้น

นอกจากนี้ยังมีบริษัทระดับโลกอย่าง Kidrobot จากอเมริกาที่เปิดตัว “Dunny Series” และ Medicom Toys จากญี่ปุ่นที่สร้าง Bearbrick หรือหมีแบร์บริกที่โด่งดังไปทั่วโลก ซึ่งเป็นการผสมผสานระหว่างศิลปะและของเล่น

จุดนี้เองที่ทำให้เกิดวัฒนธรรม Art Toy และกระแสทางการค้า พิพิธภัณฑ์และแกลอรีทั่วโลกต่างหันมาจัดแสดง Art Toy อย่างคับคั่ง จนมีการนิยามว่า Art Toy คือการแสดงออกทางศิลปะรูปแบบใหม่ที่ได้รับความนิยมมาอย่างยาวนาน

หลังจากที่ได้รู้จัก Art Toy และประวัติของมันแล้ว ต่อไปเราจะมาดูกันว่าทำไม Art Toy ถึงได้รับความนิยม และการสะสมเพื่อเก็งกำไรเป็นอย่างไร

เจาะลึกความนิยมและโอกาสในการเก็งกำไรของ Art Toy

อย่างที่ได้กล่าวไปก่อนหน้านี้ Art Toy ถูกผลิตในจำนวนจำกัดและออกแบบโดยศิลปิน ทำให้มีราคาสูง แต่ยังมีเหตุผลอื่นที่ทำให้ Art Toy ได้รับความนิยม ดังนี้

• Art Toy มีรูปแบบที่แปลกใหม่และไร้ขีดจำกัด เนื่องจากศิลปินแต่ละคนมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว อาจเป็นการผสมผสานระหว่างของเล่นสะสมกับภาพยนตร์หรือการ์ตูนชื่อดัง หรือการร่วมมือระหว่างแบรนด์สินค้าและบริษัทผลิตของเล่นสะสม ทำให้นักสะสมต้องการครอบครอง Art Toy
• เทคโนโลยีที่ซ่อนอยู่ใน Art Toy บริษัทผู้ผลิตได้ฝังเทคโนโลยีที่น่าสนใจเพื่อมอบประสบการณ์พิเศษแก่นักสะสม เช่น การใส่โค้ดลับในกล่องสุ่ม เมื่อสแกนโค้ดจะได้เข้าถึงคอนเทนต์ออนไลน์สุดพิเศษ
• ความตื่นเต้นในการสุ่ม! ผู้เปิดกล่องจะไม่รู้ว่าภายในมีตัวอะไรซ่อนอยู่ นี่คือเสน่ห์ของ Art Toy อาจเป็นตัวพิเศษที่พบได้เพียง 10% หรือตัวธรรมดา ความเซอร์ไพรส์นี้ทำให้ผู้คนชื่นชอบการเสี่ยงดวงและพยายามเก็บตัวละครให้ครบทั้งคอลเลกชัน

นอกจากนี้ Art Toy ยังสามารถสร้างกำไรได้ ผู้ซื้อบางคนไม่ใช่แฟนคลับหรือผู้สนใจในศิลปิน แต่มองเห็นความต้องการของตลาด ซึ่งผู้ซื้อประเภทนี้เป็นกลไกสำคัญที่ทำให้ราคา Art Toy เพิ่มขึ้นและช่วยสร้างชื่อเสียงให้ศิลปินบางคนอีกด้วย

หรือบางครั้ง แค่เก็บสะสมไว้เฉย ๆ โดยไม่ต้องทำอะไร หากตัวที่สะสมเป็นตัวหายาก ราคาก็อาจพุ่งสูงขึ้นโดยไม่ทันตั้งตัว! นี่คือเหตุผลที่ทำให้หลายคนสนใจซื้อ Art Toy มาเก็บไว้ และหวังว่ามันจะเพิ่มมูลค่าในสักวัน

กระแสความนิยมของ Art Toy มาแรงจนในประเทศไทยไม่เพียงมีผู้ซื้อเพื่อสะสม แต่ยังมีผู้ที่ออกแบบ Art Toy ด้วยตัวเองอีกด้วย

Art Toy ในประเทศไทย

จากกระแสที่มาแรงจนหยุดไม่อยู่ ทำให้คนไทยหลายคนหันมาสร้าง Art Toy ด้วยตัวเอง จนมีชื่อเสียงโด่งดังไปทั่วโลก และผลงานก็ได้รับการยอมรับอย่างกว้างขวาง ใครกันบ้างที่สร้างชื่อเสียง เรามาดูกัน

“นิศา ศรีคำดี” ผู้สร้างสรรค์ Art Toy เด็กหญิงหน้าเปื้อนน้ำตา

ศิลปินไทยคนแรกคือผู้สร้าง Art Toy เด็กหญิงเปื้อนน้ำตา เพื่อสื่อสารว่าผู้คนมักแสดงด้านสดใสมากกว่าจะแสดงความอ่อนแอ แต่ในความเป็นจริง การร้องไห้ช่วยระบายความทุกข์ได้ ผลงานชุดนี้ขายหมดในเวลาอันรวดเร็วและโด่งดังไปทั่วโลก รวมถึงเคยจัดนิทรรศการ Cry me a river ที่มีผู้คนจำนวนมากมาเยี่ยมชม

“Alex Face” ศิลปินไทยผู้สร้างชื่อเสียงระดับโลกกับเจ้ามาร์ดี

บุคคลถัดมาคือศิลปินไทยผู้สร้างชื่อเสียงระดับโลกกับเจ้ามาร์ดี กระต่าย 3 ตา หน้าตาเก๋ไก๋ และยังเคยร่วมออกแบบกับสตูดิโอชื่อดังอย่าง Mighty Jaxx อีกด้วย

“พงศธร ธรรมวัฒนะ” เจ้าของธุรกิจ JP Toys และโปรเจกต์ JPX

บุคคลถัดมาคือเจ้าของธุรกิจ JP Toys และโปรเจกต์ JPX ซึ่งเริ่มต้นจากการสะสมของเล่น ก่อนจะพัฒนาจนกลายเป็นธุรกิจ เขาได้เปิดร้านขายของเล่นชื่อ “Play House” ที่ได้รับความนิยมอย่างมาก

เหล่านี้คือคนไทยที่สร้างผลงานจนเป็นที่ยอมรับในระดับสากล นอกจากตัวอย่างที่กล่าวมา ยังมีคนไทยอีกหลายคนที่สร้างชื่อเสียงให้ประเทศไทยผ่าน Art Toy