การท่องเที่ยวที่เขื่อนศรีนครินทร์

ในช่วงปลายปีที่ผ่านมา มีข่าวว่าเกิดแผ่นดินไหวขนาด 4.9 ที่อำเภอศรีสวัสดิ์ จังหวัดกาญจนบุรี ซึ่งทำให้หลายคนเริ่มตั้งคำถามว่าจะเกิดผลกระทบกับเขื่อนศรีนครินทร์และเขื่อนอื่นๆ หรือไม่

ในขณะที่ทีมงานรายการครอบจักรวาลกำลังวางแผนถ่ายทำที่เขื่อนศรีนครินทร์ในช่วงต้นเดือนมกราคม 2562 ผมจึงได้มอบหมายให้ไปสอบถามท่านผู้อำนวยการเขื่อนเกี่ยวกับเรื่องนี้เพื่อความชัดเจน

ก่อนที่จะไปพูดถึงรายละเอียดของเขื่อนศรีนครินทร์ ขอเล่าถึงข้อมูลพื้นฐานของเขื่อนนี้กันก่อน เขื่อนศรีนครินทร์เป็นเขื่อนอเนกประสงค์แห่งแรกของโครงการพัฒนาลุ่มน้ำแม่กลอง ตั้งอยู่บนแม่น้ำแควใหญ่ที่บ้านเจ้าเณร ตำบลท่ากระดาน อำเภอศรีสวัสดิ์ จังหวัดกาญจนบุรี การก่อสร้างเริ่มขึ้นในปี พ.ศ. 2516 และเสร็จสมบูรณ์ในปี พ.ศ. 2523 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงเสด็จพระราชดำเนินเปิดเขื่อนศรีนครินทร์เมื่อวันที่ 15 มิถุนายน พ.ศ. 2534

เขื่อนศรีนครินทร์เป็นเขื่อนหินทิ้งแกนดินเหนียวที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในประเทศไทย ถูกใช้งานในหลายด้าน เช่น การชลประทาน การผลิตไฟฟ้า การป้องกันอุทกภัย การคมนาคมทางน้ำ การผลักดันน้ำเค็ม การประมง และยังเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สวยงาม

สถานที่ท่องเที่ยวที่นักท่องเที่ยวนิยมไปในเขื่อนศรีนครินทร์ เริ่มจากสันเขื่อนที่มีที่จอดรถให้ชมหรือถ่ายภาพวิวทิวทัศน์ สวนดนตรีเป็นอีกหนึ่งจุดที่น่าสนใจ โดยที่นี่มีบ่อน้ำและระหัดวิดน้ำที่ใช้พลังงานจากน้ำหมุนกล่องดนตรีใหญ่ที่บรรเลงเพลงพระราชนิพนธ์สายฝน นอกจากนี้ยังมีพระพุทธรูป หลวงพ่อพุทธสิริสัตตราช หรือ หลวงพ่อเจ็ดกษัตริย์ ตั้งอยู่ในพื้นที่ใกล้เคียง เพื่อให้ผู้ที่ไปกราบสักการะหลวงพ่อได้ศึกษาข้อมูลต่างๆของเขื่อนศรีนครินทร์จากนิทรรศการที่พลับพลา

หลังจากที่ได้ถ่ายภาพและชมวิวจากสันเขื่อนจนเต็มอิ่มแล้ว สามารถขับรถลงไปที่เชิงเขาริมอ่างเก็บน้ำ ซึ่งจะพบกับ 'สวนเวลารำลึก' ที่สร้างขึ้นเพื่อเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ในโอกาสทรงเจริญพระชนมายุ 90 พรรษา สวนนี้เต็มไปด้วยต้นไม้ใหญ่ที่ให้ร่มเงาและไม้ดอกไม้ประดับที่สวยงาม นอกจากนี้ยังมีนาฬิกาแดดขนาดใหญ่ ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ที่แสดงถึงความสำคัญของเวลา

นาฬิกาแดดนี้สร้างขึ้นจากคอนกรีตเสริมเหล็ก โดยมีเข็มนาฬิกาทำจากโลหะผสม เมื่อแสงแดดตกกระทบจะเห็นเงาของเข็มบ่งบอกเวลา และยังสามารถบ่งบอกเดือนและฤดูกาลได้ด้วย หากสังเกตภาพประกอบจะเห็นว่าเป็นเวลาบ่ายสองโมงกว่าๆ ในเดือนมกราคม

ในโอกาสครบรอบ 100 ปี วันพระราชสมภพสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทยได้สร้างพระราชานุสาวรีย์ของพระองค์ท่านขึ้นเพื่อเป็นที่เคารพสักการะ ใกล้ๆ พระบรมราชานุสาวรีย์นั้นมีสระน้ำที่ออกแบบเป็นรูปดอกบัว และยังมีประตูที่จำลองลวดลายจากประตูวังสระปทุม

หนึ่งในแหล่งเรียนรู้ที่น่าสนใจและควรไปชมคือ ‘ศูนย์การเรียนรู้ราชานุรักษ์’ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชตามพระราชดำริของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เปิดให้เข้าชมทุกวัน ตั้งแต่เวลา 08.00 - 16.00 น. ภายในศูนย์แห่งนี้จะได้เรียนรู้เกี่ยวกับการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช, พลังงานหมุนเวียน, ความมั่นคงปลอดภัยของเขื่อนและแผ่นดินไหว พร้อมทั้งมีการใช้สื่อหลายรูปแบบในการนำเสนอข้อมูล ขอไม่บรรยายรายละเอียดมากนัก เพราะอยากให้ท่านไปสัมผัสด้วยตัวท่านเอง

หากท่านต้องการเข้าชมศูนย์การเรียนรู้ราชานุรักษ์ ควรไปเป็นหมู่คณะและทำการนัดหมายล่วงหน้าที่หมายเลขโทรศัพท์ 0-3457-4248 เพื่อให้ทางศูนย์สามารถจัดวิทยากรให้คำบรรยายข้อมูลอย่างครบถ้วน

หลังจากที่ได้ชมวิวทิวทัศน์และนิทรรศการภายในศูนย์แล้ว เวลาก็เดินมาถึงมื้ออาหารพอดี จึงมุ่งหน้าไปที่ห้องอาหารเรือนธาราและร้านกาแฟคุณสายชล ซึ่งตั้งอยู่ใกล้กับศูนย์การเรียนรู้ราชานุรักษ์ จากห้องอาหารเรือนธาราสามารถมองเห็นสนามหญ้าและสวนดอกไม้ที่ตั้งอยู่ริมอ่างเก็บน้ำ จุดนี้ถือเป็นจุดเช็กอินที่นักท่องเที่ยวนิยมถ่ายภาพ เนื่องจากมุมมองที่กว้างขวางของอ่างเก็บน้ำ และการจัดตกแต่งสวนด้วยต้นไม้และดอกไม้สวยงาม อีกทั้งยังมีประติมากรรมรูปก๊อกน้ำที่ดูเหมือนลอยได้และปล่อยน้ำลงมาตลอดเวลา ซึ่งทำให้ผู้ชมหลายคนสงสัยว่าทำไมก๊อกน้ำถึงลอยได้

‘ห้องอาหารเรือนธารา’ ตั้งอยู่คู่กับเขื่อนศรีนครินทร์มาอย่างยาวนาน เปิดบริการตั้งแต่เช้าจรดเย็น คุณดวงจันทร์ เทียนงาม ผู้จัดการห้องอาหารได้กล่าวว่า ห้องอาหารเน้นการเลือกใช้วัตถุดิบปลอดสารพิษจากชุมชนรอบเขื่อนศรีนครินทร์ เพื่อสนับสนุนชุมชนและเพื่อให้ผู้บริโภคได้รับประทานอาหารที่ดีและมีประโยชน์

เมนูแนะนำที่ห้ามพลาด ได้แก่ ไก่รวนเค็ม, แกงป่าปลาคังใส่หน่อไม้ดอง, ปลาทับทิมพุงแตก, ไข่เจียวกรอบ, เต้าเจี้ยวหลนเสิร์ฟพร้อมผักสดปลอดสารพิษ, ผักหวานป่าผัดน้ำมันหอย, และยำผักกูด นอกจากนี้ในช่วงเย็นยังมีหมูกระทะให้บริการอีกด้วย

สำหรับของหวานที่ร้าน มีไอศกรีมโฮมเมดหลากหลายรสชาติ เช่น กะทิ กล้วยหอม เผือก วานิลลา และกาแฟ ซึ่งมีทั้งแบบตักใส่ถ้วยให้คุณนั่งทานที่ร้าน และแบบบรรจุในถ้วยพร้อมกับชื่อแบรนด์ “คุณสายชล” ที่เป็นชื่อเดียวกับร้านกาแฟในที่นี้ หลายคนสงสัยว่าเจ้าของร้านคงชื่อสายชล แต่ที่จริงแล้ว คำว่า ‘คุณ’ ในที่นี้หมายถึงคุณค่าหรือประโยชน์ ส่วน ‘สายชล’ หมายถึงสายน้ำรวมกันแล้วหมายถึง คุณค่าของสายน้ำ ความหมายที่ลึกซึ้งนี้ทำให้เราชื่นชมการตั้งชื่อร้านนี้เป็นอย่างยิ่ง

ร้านกาแฟ “คุณสายชล” มีทั้งที่นั่งในห้องปรับอากาศและที่นั่งด้านนอกที่รับลมธรรมชาติ ที่นี่เสิร์ฟเครื่องดื่มหลากหลาย เช่น กาแฟ ชา ชาเขียว น้ำผลไม้ปั่น และยังมีของหวานที่โดดเด่นอย่าง โรลคุณสายชล และฮันนี่โทสต์ ที่ไม่ควรพลาด

ที่มุมหนึ่งของห้องอาหารเรือนธารา ได้มีการรวบรวมผลิตภัณฑ์จากชุมชนในอำเภอศรีสวัสดิ์มาให้เลือกซื้อกลับไป ซึ่งมีทั้งข้าวสาร น้ำพริกแกง หน่อไม้แห้ง ขมิ้น-ขาวดอง แก่นฝาง กล้วยตาก กล้วยฉาบ และบางวันยังมีผลไม้สด เช่น มะละกอและกล้วยหอมให้เลือกซื้อด้วย

หากพูดถึงแก่นฝาง บางคนอาจไม่รู้จัก แต่หากบอกว่าแก่นฝางเป็นส่วนสำคัญในการทำ น้ำยาอุทัย คงพอคุ้นเคยกันบ้าง แก่นฝางเป็นสมุนไพรชนิดหนึ่ง ที่นำแก่นลำต้นมาต้มดื่ม ช่วยบรรเทาร้อนใน บำรุงเลือด และมีสรรพคุณอีกหลายอย่าง ห้องอาหารเรือนธารามีน้ำฝางให้ลองดื่ม หากชอบสามารถซื้อแก่นฝางกลับไปต้มน้ำดื่มเองที่บ้านได้เลย

ตั้งแต่เดือนนี้จนถึงสิ้นเดือนมีนาคม 2562 ห้องอาหารเรือนธารามีโปรโมชั่นพิเศษ สำหรับลูกค้าที่รับประทานอาหารครบ 300 บาท จะได้รับผลิตภัณฑ์ชุมชนเป็นของแถม

เขื่อนศรีนครินทร์มีบริการบ้านพักรับรองสำหรับนักท่องเที่ยว และในช่วงต้นปี 2562 การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทยมีโปรโมชั่นพิเศษ มอบส่วนลด 50% สำหรับผู้ที่ลงทะเบียนรับสิทธิ์ภายในวันที่ 31 มกราคมนี้ สามารถใช้สิทธิ์เข้าพักได้จนถึงวันที่ 31 มีนาคม 2562 บ้านพักที่ร่วมรายการ ได้แก่ เขื่อนภูมิพล เขื่อนสิริกิติ์ เขื่อนวชิราลงกรณ เขื่อนศรีนครินทร์ เขื่อนอุบลรัตน์ เขื่อนรัชชประภา และโรงไฟฟ้า กฟผ.แม่เมาะ

เมื่อพูดถึงสถานที่ท่องเที่ยว ที่พัก และการรับประทานอาหารในเขื่อนศรีนครินทร์ ใครที่มีความกังวลเกี่ยวกับความมั่นคงของเขื่อน คุณประเสริฐ อินทับ ผู้อำนวยการเขื่อนศรีนครินทร์ ได้ให้คำตอบในรายการครอบจักรวาลกับคุณยอดมนู ภมรมนตรี ว่าเขื่อนศรีนครินทร์มีความมั่นคง แข็งแรง และปลอดภัย

การก่อสร้างเขื่อนศรีนครินทร์นั้นดำเนินการโดยยึดหลักมาตรฐานวิศวกรรมที่ดีที่สุดจากสมาคมเขื่อนใหญ่โลก มีการศึกษาวิจัยและทดลองพบว่าเขื่อนแห่งนี้สามารถรับแรงแผ่นดินไหวได้ถึงขนาด 7.0 ซึ่งรอยเลื่อนในประเทศไทยไม่ได้เป็นแนวที่สามารถทำให้เกิดแผ่นดินไหวรุนแรง อย่างไรก็ตามเขื่อนมีการเตรียมความพร้อมเพื่อรับสถานการณ์ฉุกเฉินและเฝ้าระวังตลอดเวลา

มีการตรวจสอบสภาพของเขื่อนทุกวัน โดยมีการระบุจุดตรวจสอบทั้งในระดับรายวัน รายเดือน และรายปี รวมถึงมีการตรวจสอบใหญ่ทุกสองปี ทำให้มั่นใจได้ว่าเขื่อนมีความปลอดภัยสูงและไม่มีความเสี่ยงจากแผ่นดินไหวที่จะทำให้เขื่อนเสียหายตามที่หลายคนเข้าใจผิด

ขอเชิญชวนทุกคนมาเที่ยวและลิ้มลองอาหารอร่อยๆ ที่เขื่อนศรีนครินทร์ ซึ่งมีสถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจใกล้เคียง เช่น ถ้ำพระธาตุ น้ำตกเอราวัณ น้ำตกห้วยแม่ขมิ้น หรือหากเดินทางจากอำเภอเมืองกาญจนบุรีถึงอำเภอศรีสวัสดิ์ ก็จะได้พบกับสถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจอีกหลายแห่ง

หากต้องการข้อมูลเกี่ยวกับเขื่อนศรีนครินทร์ สามารถติดต่อแผนกประชาสัมพันธ์ของเขื่อนศรีนครินทร์ที่หมายเลขโทรศัพท์ 0-3457-4248 หากต้องการจองบ้านพักที่เขื่อนศรีนครินทร์ ติดต่อได้ที่หมายเลขโทรศัพท์ 08-1750-0541 หรือสามารถติดต่อส่วนกลางที่ การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย บางกรวย หมายเลขโทรศัพท์ 0-2436-6046 ถึง 8

ยังมีเรื่องราวดีๆ ที่น่าสนใจในอำเภอศรีสวัสดิ์ จังหวัดกาญจนบุรีอีกมากมาย แต่น่าเสียดายที่พื้นที่ในหน้ากระดาษจำกัด จึงไม่สามารถนำเสนอทั้งหมดในตอนเดียวได้ รอติดตามตอนต่อไป

...สวัสดี

ม.ร.ว.ถนัดศรี สวัสดิวัตน์