Những ai thường xuyên chú ý đến các quán cà phê trên phố, đặc biệt là các quán cà phê, chắc hẳn đã không ít lần bắt gặp cụm từ “cà phê chồn”. Đây là loại cà phê được biết đến với sự độc đáo và hương vị đặc biệt, khiến nhiều người không ngại chi trả mức giá cao để thưởng thức.
Tuy nhiên, những sự thật đằng sau cà phê chồn lại đầy bất ngờ, khiến không ít người phải sửng sốt. Bài viết này sẽ khám phá lý do tại sao cà phê chồn lại có sức hút mạnh mẽ đến vậy, đồng thời hé lộ những góc khuất ít người biết đến.
Cà phê chồn thực chất là gì?
Kopi Luwak, hay còn gọi là cà phê chồn, xuất xứ từ Indonesia, chủ yếu thuộc giống Arabica. Quá trình chế biến loại cà phê này vô cùng độc đáo: Hạt cà phê được loài chồn hương ăn vào, sau đó được thải ra một cách tự nhiên.

Chính thói quen ăn uống của loài chồn hương là yếu tố quan trọng nhất trong quá trình tạo ra cà phê chồn đặc biệt này.
Quả cà phê sau khi đi qua hệ tiêu hóa của chồn hương sẽ được lên men bởi các vi sinh vật trong ruột. Thịt quả sẽ được tiêu hóa, nhưng hạt cà phê vẫn được thải ra ngoài. Những hạt này sau đó được thu gom, rửa sạch và tiếp tục được chế biến để hoàn thành cà phê.
Cà phê chồn không phải là tên gọi của một giống cà phê cụ thể mà là phương pháp chế biến, thu hoạch và xử lý hạt cà phê, tạo nên đặc trưng của nó.
Cà phê chồn có một lịch sử đặc biệt và thú vị về nguồn gốc của nó.
Loại cà phê này lần đầu tiên được phát hiện vào cuối thế kỷ 17, đầu thế kỷ 18, trong bối cảnh Indonesia đang bị Hà Lan xâm chiếm và cai trị.
Trong thời kỳ đó, người Hà Lan đã xây dựng nhiều đồn điền cà phê tại các đảo Sumatra và Java, sử dụng người dân bản địa làm lao động. Tất cả cà phê thu hoạch được đều phải giao nộp cho chủ đồn điền, và việc nhân công Indonesia tự lấy cà phê để sử dụng cá nhân là điều bị cấm.
Dần dần, người dân Indonesia phát hiện ra những quả cà phê bị chồn hương ăn và thải ra. Vì những hạt cà phê này không thể bị thu hoạch và không vi phạm lệnh cấm, họ đã mang về, rửa sạch và pha chế, để rồi ngạc nhiên phát hiện ra hương vị độc đáo của loại cà phê này.
Danh tiếng của cà phê chồn đã nhanh chóng lan tỏa và có ảnh hưởng sâu rộng đến phong trào cà phê ở châu Mỹ trong suốt thế kỷ 19 và 20.

Vậy lý do nào khiến cà phê chồn trở nên nổi tiếng và được yêu thích đến vậy?
Quy trình thu hoạch cà phê chồn có thể khiến nhiều người cảm thấy không thoải mái. Ai lại thích uống loại cà phê được pha chế từ hạt cà phê mà loài động vật thải ra cơ chứ?
Tuy nhiên, chính sự tham gia của loài chồn hương vào quá trình này lại mang đến một sự phức tạp mà ít người ngờ tới.
Chỉ những quả cà phê đạt chất lượng cao, với hương thơm quyến rũ và màu sắc bắt mắt mới đủ sức thu hút chồn hương, tạo ra một bước sàng lọc chất lượng tự nhiên ngay từ đầu mùa vụ.
Sau đó, những quả cà phê chọn lọc sẽ trải qua một quá trình biến hóa kỳ diệu trong bụng chồn hương nhờ các enzyme tiêu hóa. Thịt quả được hấp thụ, còn hạt cà phê sẽ lên men, tạo ra hương vị và kết cấu đặc trưng khi pha chế.
Quá trình này tương tự như phương pháp chế biến wet/washed của ngành cà phê. Tuy nhiên, điều đặc biệt là loài chồn hương đã giúp con người hoàn thành công đoạn lên men cà phê nhờ các dịch dạ dày và enzyme tự nhiên của chúng.
Những sự thật ít ai biết về cà phê chồn.
Ngày nay, cà phê chồn chủ yếu được sản xuất theo hình thức nuôi nhốt công nghiệp, không còn thu hoạch hạt từ chồn tự nhiên. Điều này đã thúc đẩy nhiều chủ đồn điền tăng cường bắt chồn hương để kiếm lợi nhuận.

(Ảnh: iStock)
Những con chồn bị bắt buộc phải sống trong những cũi chật hẹp, làm việc như nô lệ. Theo các nghiên cứu, hầu hết các trại nuôi chồn để lấy cà phê đều không đáp ứng đủ tiêu chuẩn vệ sinh và điều kiện sống cho động vật. Chồn hương bị ép ăn cà phê liên tục để tăng sản lượng, dẫn đến suy dinh dưỡng và các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Ngoài ra, nhiều chủ trại còn mở dịch vụ tham quan, cho phép du khách trả tiền để vào thăm chuồng chồn như một sở thú mini. Chồn hương, loài động vật sống về đêm và có tính cách nhút nhát, dễ bị stress và hoảng loạn trong không gian chật hẹp, đặc biệt khi phải đối mặt với nhiều người lạ. Thực tế, diện tích lãnh thổ tự nhiên của chúng là khoảng 17km².

Hình ảnh cận cảnh về khu chuồng nuôi chồn phục vụ cho sản xuất cà phê chồn.
Với sự hấp dẫn của cà phê chồn cùng giá trị bị thổi phồng, một vấn đề nghiêm trọng khác xuất hiện, đó là việc sản xuất cà phê giả.
Trong trường hợp nhẹ, bạn có thể bị lừa bởi quảng cáo cà phê thu hoạch từ chồn hoang dã, nhưng thực tế lại là sản phẩm từ mô hình nuôi công nghiệp. Hiện nay, rất khó để phân biệt được nguồn gốc của cà phê chỉ qua vẻ ngoài của hạt.
Khi bạn thiếu kiến thức và dễ dàng tin vào lời quảng cáo, khả năng cao là sẽ bị lừa mua cà phê chồn giả, không rõ nguồn gốc, cách chế biến hay chất lượng thực sự của sản phẩm.
Theo các chuyên gia, vẫn có những quan điểm cho rằng cà phê chồn không có gì đặc biệt, mặc dù rất nhiều người vẫn mong muốn được thưởng thức. Theo họ, sự nổi tiếng của loại cà phê này chủ yếu đến từ việc quảng bá thương hiệu và những câu chuyện xung quanh quá trình sản xuất.
Một trong những ưu điểm duy nhất mà các chuyên gia đồng ý ở cà phê chồn là chất lượng nước cốt mịn màng. Tuy nhiên, về hương vị, các loại cà phê specialty hoàn toàn có thể vượt trội trong các bài thử nghiệm so với cà phê chồn.
Giá trị thực sự của cà phê chồn là bao nhiêu?
Giá của một cốc cà phê chồn tại các quán có thể dao động từ $35 đến $100, tương đương với khoảng 800.000đ đến 2.300.000đ. Nếu mua nguyên hạt, giá cà phê chồn sẽ vào khoảng $100/kg đến $1300/kg, tùy thuộc vào nguồn gốc và chất lượng sản phẩm.
Không phải tất cả cà phê chồn đều giống nhau. Những hạt cà phê thu hoạch từ chồn sống ngoài tự nhiên luôn có giá trị cao nhất, nhưng vì chúng hiếm và khó tìm, số lượng lại có hạn. Trong khi đó, hạt thu được từ các trại nuôi nhốt công nghiệp sẽ có giá thấp hơn.
Sức khỏe thể chất và tinh thần của chồn có ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tiêu hóa và chất lượng hạt cà phê. Những cá thể chồn bị giam nhốt sẽ gặp nhiều vấn đề về tâm lý, stress, và đôi khi còn bị ép ăn cà phê quá mức. Vì vậy, hạt cà phê từ chồn nuôi nhốt sẽ không thể sánh bằng hạt từ chồn sống tự do ngoài thiên nhiên.
Người đăng: Sáng Nông