Trong những năm gần đây, ngành công nghiệp anime Nhật Bản phải đối mặt với một thách thức nghiêm trọng khi các tập đoàn Trung Quốc và Hàn Quốc tăng cường đầu tư vào sản xuất anime. Điều này đã tạo ra lo ngại về việc "chảy máu chất xám" và nguy cơ mất đi vị thế hàng đầu của Nhật Bản.
Ngành Anime Nhật Bản Đang Gặp Nguy Cơ Mất Đi Tài Năng Chủ Chốt?
Trong một cuộc phỏng vấn gần đây, hai nhà sản xuất anime nổi bật của KADOKAWA, Takuya Yoshioka và Maki Mihara, đã chia sẻ về những khó khăn mà ngành công nghiệp anime đang đối mặt. Đặc biệt, vấn đề Trung Quốc và Hàn Quốc đang dần thu hẹp khoảng cách với Nhật Bản trong khả năng sản xuất anime đã trở thành một chủ đề quan trọng.

Trước những lo ngại này, Yoshioka nhấn mạnh rằng anime không chỉ đơn thuần là một sản phẩm thương mại, mà còn là biểu tượng văn hóa đặc trưng của Nhật Bản. Ông khẳng định rằng sẽ có những tác phẩm "chỉ có thể được tạo ra nhờ sự nhạy cảm và bản chất riêng của người Nhật". Tuy nhiên, ông cũng bày tỏ lo lắng về việc ngày càng có nhiều bộ anime được sản xuất ở nước ngoài và sau đó nhập khẩu lại Nhật Bản, điều này làm giảm khả năng sản xuất trong nước.
Chất Xám Ngành Anime Đang Dần Dịch Chuyển Ra Nước Ngoài
Không chỉ do các studio quốc tế tham gia vào sản xuất anime Nhật Bản, sự "chảy máu chất xám" còn bắt nguồn từ sự suy giảm của nguồn nhân lực trẻ trong ngành. Theo báo cáo của Nikkei, ngày càng có ít sinh viên Nhật Bản chọn làm việc trong ngành anime vì mức lương thấp và áp lực công việc cao. Điều này tạo cơ hội cho các tập đoàn Trung Quốc, Hàn Quốc thu hút nhân tài và phát triển ngành công nghiệp anime của riêng họ.
Trong những năm gần đây, Hàn Quốc và Trung Quốc đang nổi lên như những trung tâm sản xuất anime quan trọng. Ví dụ rõ ràng nhất là phần video mở đầu (opening) của anime "Solo Leveling" mùa 1, được thực hiện bởi studio PPURI của Hàn Quốc. Điều này không chỉ giúp các studio Hàn Quốc nâng cao trình độ, mà còn chứng tỏ rằng họ hoàn toàn có khả năng tham gia vào những dự án lớn trong ngành công nghiệp anime.

Trung Quốc Đang Tham Gia Vào Các "Ủy Ban Sản Xuất Anime" Nhật Bản
Không chỉ tham gia gia công anime, các tập đoàn công nghệ Trung Quốc như NetEase, Tencent và Bilibili đã mở rộng sự ảnh hưởng trong ngành công nghiệp anime Nhật Bản bằng cách tham gia vào các "Ủy Ban Sản Xuất Anime". Đây là cơ chế cho phép các công ty kiểm soát một phần quá trình sản xuất anime, từ nội dung cho đến ngân sách.
Tencent là một trong những tập đoàn dẫn đầu trong xu hướng này. Hãng đã gia tăng cổ phần đầu tư vào KADOKAWA, một trong những nhà sản xuất anime lớn nhất Nhật Bản, nhằm hợp tác sản xuất nhiều dự án anime và game. Một số bộ anime có sự tham gia của Tencent trong ủy ban sản xuất bao gồm:
- Ishura
- I'm Quitting Heroing
- Negative Positive Angler
- Dungeon Meshi (Mỹ Vị Hầm Ngục)
Riêng bộ anime "Mỹ Vị Hầm Ngục" đã thu về 20 triệu USD chỉ trong khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 12 năm 2024, một con số ấn tượng.
Liệu Trung Quốc Có Sẽ Sản Xuất Anime Nhật Bản Ngay Trên Lãnh Thổ Trung Quốc?
Những lo ngại về ảnh hưởng ngày càng lớn của Trung Quốc trong ngành anime không phải là không có cơ sở. Terumi Nishii, đạo diễn lừng danh của Jujutsu Kaisen 0 và JoJo’s Bizarre Adventure, từng khẳng định rằng "ngân sách sản xuất anime của Trung Quốc sẽ không ngừng gia tăng và sự tham gia của họ vào các ủy ban sản xuất sẽ ngày càng trở nên phổ biến".

Ông cũng dự đoán rằng sẽ có những bộ anime chất lượng cao, dựa trên các tác phẩm Nhật Bản, sẽ được sản xuất ngay tại Trung Quốc. Điều này không chỉ cho thấy sự cạnh tranh ngày càng gay gắt mà còn đặt ngành anime Nhật Bản trước nguy cơ mất đi vị thế thống trị của mình.
Ngành Anime Nhật Bản Cần Cảnh Giác Trước Những Thay Đổi Mới
Trước tình hình này, các nhà sản xuất anime Nhật Bản cần xây dựng những chiến lược dài hạn để giữ vững vị thế. Ông Yoshioka nhấn mạnh rằng "sản xuất anime không thể chỉ vì lợi nhuận ngắn hạn, mà cần đầu tư một cách có chiều sâu và bền vững". Điều đó đồng nghĩa với việc cải thiện điều kiện làm việc cho các họa sĩ, tăng thu nhập cho nhân sự ngành và giữ gìn bản sắc văn hóa đặc trưng của anime Nhật.
Khi anime ngày càng phát triển thành một ngành công nghiệp tỷ đô với ảnh hưởng mạnh mẽ từ nhiều thế lực bên ngoài, câu hỏi lớn được đặt ra là: Nhật Bản có thể tiếp tục duy trì vị thế thống trị, hay sẽ từng bước để mất quyền kiểm soát vào tay các tập đoàn nước ngoài? Câu trả lời sẽ phụ thuộc vào những quyết định chiến lược mà các nhà sản xuất Nhật Bản sẽ đưa ra trong tương lai gần.