Buzz
Cà phê là thức uống được ưa chuộng nhất trên toàn thế giới, mang theo nhiều lợi ích bất ngờ. Tuy nhiên, những hậu quả và tác động tiêu cực của cà phê đối với sức khỏe thường bị đánh giá thấp và bị lơ là.
Thú vị thay, chất caffeine chính là một chiếc con dao hai lưỡi, mang lại nhiều lợi ích đồng thời gây ra những hậu quả không lường trước. Tất cả phụ thuộc vào cách bạn sử dụng và thói quen uống cà phê.
Để giúp bạn hiểu cách thưởng thức cà phê mà không tác động xấu đến sức khỏe, dưới đây là 10 ảnh hưởng tiêu cực của việc uống cà phê quá mức mà bạn cần biết ngay lập tức, được tổng hợp từ nhiều nghiên cứu khoa học uy tín trên khắp thế giới bởi TopListCafe:
1. Stress vượt quá mức
Caffeine đóng vai trò như một chiếc chìa khóa mở cửa tín hiệu mệt mỏi và sự nghỉ ngơi của cơ thể. Do đó, nó kích thích não bộ một cách hiệu quả, đưa mức độ tỉnh táo lên nhanh chóng.
Hơn nữa, caffeine cũng đẩy cao nồng độ adrenaline trong máu, mang lại cảm giác năng lượng tràn đầy gần như ngay lập tức.
Việc sử dụng cafe để tăng cường sự tỉnh táo khi làm việc đã trở thành một thói quen phổ biến từ nhiều năm trở lại.
Tuy nhiên, khi tiêu thụ quá nhiều caffeine, tâm lý cũng bị tác động, dẫn đến cảm giác lo lắng, bồn chồn và căng thẳng không bình thường.
Đây cũng là một biểu hiện thường gặp khi phải đối mặt với hiện tượng say cafe. Tùy thuộc vào việc lượng caffeine vượt quá nhiều hay ít so với mức quen thuộc của cơ thể, bạn có thể trải qua những triệu chứng như chói lọi, cảm giác cồn cào, khó thở…
Mỗi thương hiệu và quán cafe đều có công thức và hàm lượng caffeine riêng biệt. Ví dụ, một ly cà phê size L tại Starbucks thường chứa tới 330mg caffeine – con số đáng chú ý đối với nhiều người.
Nếu bạn cảm thấy tâm trạng căng thẳng, lo lắng tăng lên mà không rõ nguyên nhân, có thể đó là do cơ thể bạn đang phản ứng với lượng caffeine thừa!
Thưởng thức cà phê một cách hợp lý để giữ tinh thần tỉnh táo là lựa chọn tốt, nhưng khi uống quá mức và đến mức căng thẳng quá mức, đó thực sự là điều đáng báo động.
2. Không ngủ được
Việc sử dụng cà phê gần giờ đi ngủ sẽ khiến lượng caffeine không kịp thời được loại bỏ khỏi cơ thể, từ đó gây ra sự ức chế liên tục đối với giấc ngủ. Thời gian thức trắng có thể kéo dài và phức tạp tùy thuộc vào cơ địa của mỗi người, không thể dự đoán trước.
Đối với những người có cơ địa tốt với caffeine, họ vẫn có thể có giấc ngủ trạng thái bình thường - miễn là không uống quá mức độ nguy hiểm.
Dù có 'gen tốt' nhưng cũng không nên tự tin, vì không có thước đo chính xác cho việc uống bao nhiêu cà phê là đủ. Hơn nữa, kết quả còn phụ thuộc vào loại cà phê và loại hạt được sử dụng.
Các đồ uống khác như trà, soda, nước tăng lực,... cũng chứa caffeine tương tự. Do đó, luôn kiểm tra kỹ thành phần của đồ uống trước khi sử dụng.
Đặc biệt cần chú ý khi uống vào buổi tối trước khi đi ngủ, vì caffeine mất khoảng 6 tiếng (tối đa lên đến 9 tiếng) để hoàn toàn loại bỏ khỏi cơ thể.
Chỉ sử dụng cà phê để giữ tinh thần tỉnh táo trong ngày, tuyệt đối tránh vào buổi tối và sau 15h chiều nếu bạn dự định đi ngủ lúc 21h.
3. Gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa và bài tiết
Chắc chắn có những lúc bạn cảm thấy bụng trở nên 'yếu đuối' sau khi uống cà phê, dễ có cảm giác muốn đi tiểu hoặc trải qua trạng thái 'vũ trụ' nhiều hơn bình thường.
Điều này xảy ra vì cà phê kích thích hoạt động co bóp của dạ dày, làm tăng tốc quá trình tiêu hóa và bài tiết. Một số người nhạy cảm với cà phê thậm chí có thể gặp tình trạng tiêu chảy nhẹ…
Hơn nữa, việc uống cà phê cũng kích thích cơ thể sản xuất nhiều gastrin hơn bình thường, tạo ra hiệu ứng rửa ruột như đã mô tả. Gastrin là một hormone được tạo ra trong dạ dày, thúc đẩy quá trình phản ứng ở đại tràng.
Ngay cả cà phê giảm caffeine với lượng caffeine rất nhỏ cũng có tác dụng tương tự. Vì vậy, đừng nghĩ rằng bạn có thể tránh bớt bằng cách chuyển sang cà phê giảm caffeine.
4. Gây tổn thương cho cơ bắp
Đây là một tác dụng tiêu cực của cà phê ít được nhắc đến, nhưng đôi khi vẫn có thể xảy ra.
Theo Wikipedia, tiêu cơ vân (Rhabdomyolysis) là “một tình trạng sinh học và lâm sàng mà các tế bào cơ xương bị tổn thương và phá vỡ nhanh chóng.”
Các chất phân hủy từ cơ bắp có thể xâm nhập vào máu, lan toả đến các cơ quan khác và gây rối loạn chuyển hóa, có thể dẫn đến suy thận và nhiều vấn đề phức tạp khác.
Các nhà nghiên cứu đã xác định một số nguyên nhân chủ yếu gây tiêu cơ vân: Nhiễm trùng, lạm dụng chất kích thích, hoặc bị cắn độc bởi rắn/côn trùng…
Ngạc nhiên thay, nếu bạn thường xuyên tiêu thụ lượng caffeine lớn, đó cũng có thể là một nguyên nhân gây tiêu cơ vân, mặc dù xác suất này rất thấp.
Ngay cả khi bạn đã là người thường xuyên uống cafe, hãy giảm lượng caffeine xuống dưới 250mg/ngày để tránh rủi ro tiêu cơ vân và khỏi những hậu quả không mong muốn.
5. Rủi ro nghiện cafe
Dù cafe không gây nghiện về mặt hóa học như ma túy, nhưng tâm lý nghiện cafe có thể xuất hiện, khiến bạn khó thoát khỏi thói quen. Đây có thể coi là một hình thức phụ thuộc tinh thần khi bạn trở nên quá phụ thuộc vào hiệu ứng năng lượng của cafe, đặc biệt là khi tiêu thụ ở liều lượng cao.
Trong một nghiên cứu, người tham gia được chia thành 3 nhóm: (1) không uống cafe, (2) uống ít, (3) uống nhiều. Tất cả đều bị cấm sử dụng cafe trong 24 giờ và đánh giá vào buổi sáng hôm sau.
=> Kết quả: Nhóm 3 thể hiện mong muốn mạnh mẽ với việc uống cafe ngay lập tức, thường nhắc đến cafe hoặc từ ngữ liên quan trong cuộc trò chuyện.
Trong một nghiên cứu khác, 213 người được chia thành 2 nhóm: Uống cafe hàng ngày và uống cafe thỉnh thoảng. Cả hai nhóm đều phải đói ít nhất 16 tiếng trước khi kiểm tra lại.
=> Kết quả: Nhóm uống cafe hàng ngày thường có triệu chứng đau đầu, mệt mỏi ngay cả sau 1 ngày - một dạng phản ứng của cơ thể khi không được đáp ứng nhu cầu nghiện.
Mặc dù các chứng cứ chỉ mang tính chất tham khảo, nhưng việc sử dụng cafe thường xuyên có thể làm tâm trạng của bạn phụ thuộc vào chất kích thích này, đặc biệt khi sử dụng hàng ngày.
6. Tăng nhịp tim và huyết áp
Cafe có thể làm tăng nhịp tim và áp huyết ở một số trường hợp. Hiện tượng này xuất phát từ tác động kích thích tinh thần tạo ra tình trạng lo lắng (xem lại mục 1 về tác động tiêu cực của cà phê).
Với người cao tuổi hoặc sức khỏe yếu, tăng áp huyết có thể gây ra hậu quả không lường trước được và không nên coi nhẹ.
Rất may, tác động tăng huyết áp do cafe chỉ mang tính chất tạm thời và sẽ kết thúc ngay khi bạn ngừng tiêu thụ caffeine.
Với những người khỏe mạnh, đôi khi họ thậm chí uống một chút cafe trước khi tập gym để hỗ trợ máu lưu thông đến cơ bắp, làm tăng hiệu suất khi nâng tạ và gồng sức.
Hãy luôn nhận biết đúng trạng thái sức khỏe của bạn để đánh giá lượng cafe cần uống, tránh tình trạng kích thích, lo lắng, và tăng nhịp tim, huyết áp vượt quá mức.
7. Cảm giác mệt mỏi
Cafe, trà, nước tăng lực hay bất cứ đồ uống nào chứa caffeine đều tạo ra cảm giác sảng khoái, đầy năng lượng sau khi uống.
Tuy nhiên, sau khi hiệu ứng kích thích qua đi, cơ thể bạn sẽ trải qua cảm giác mệt mỏi, thiếu hứng thú làm việc, dẫn đến tình trạng căng thẳng cả về thể chất và tinh thần.
Nếu bạn có thói quen uống cafe hàng ngày, bạn sẽ nhận thấy hiện tượng này diễn ra rõ ràng và thường xuyên hơn. Cách duy nhất để loại bỏ cảm giác này là... tiếp tục uống cafe – tuy nhiên, điều này sẽ mang lại nhiều tác động tiêu cực khác như mất ngủ, tâm lý phụ thuộc và nghiện ngời.
Năng lượng dồi dào đôi khi cũng không phải là lựa chọn tốt, đặc biệt là khi nguồn năng lượng đó được kích thích bởi cafe. Luôn giữ lượng cafe tiêu thụ ở mức vừa đủ để tránh nhiều hậu quả và tác dụng phụ.
8. Trạng thái ngộ độc caffeine
Viễn cảnh này thực sự xảy ra khi sử dụng cafe pha trộn, không tinh khiết 100% từ hạt nguyên chất. Điều đáng tiếc là loại cafe này phổ biến tại nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam.
Nhiều quán cafe thiếu chuyên nghiệp thường sử dụng cafe pha trộn với bắp rang cháy khét và nhiều phụ phẩm khác thay vì sử dụng cafe rang mộc. Thậm chí, nguyên liệu này giúp cafe trở nên hấp dẫn hơn mặc dù lại có hại cho sức khỏe.
Thưởng thức một tách cafe ngon, sạch và tinh khiết là điều cực kỳ quan trọng.
Các hóa chất hỗn hợp vào trong quá trình pha trộn có thể gây chóng mặt và mệt mỏi. Triệu chứng này thường bị hiểu lầm là do say cafe, làm mất cảnh giác. Nếu thường xuyên tiêu thụ loại cafe có hại này, rủi ro ngộ độc và ung thư tăng cao là không thể tránh khỏi.
Luôn ưu tiên chọn cafe từ các thương hiệu uy tín, dù bạn ngồi tại quán hay mang về. Việc tiết kiệm vài chục nghìn đồng cho một cốc cafe không thể đáp ứng được giá trị sức khỏe của bạn.
9. Không tốt cho sản phụ
Liệu cà phê có ảnh hưởng cụ thể đối với phụ nữ, đặc biệt là các bà bầu?
Vấn đề này vẫn đang là đề tài gây tranh cãi. Trong khi cơ thể của bà mẹ có thể ổn định, thai nhi lại có thể bị ảnh hưởng. Theo chuyên gia dinh dưỡng Clare Collins, việc sử dụng quá mức cafe khi mang thai có thể gia tăng nguy cơ sinh non, suy dinh dưỡng bào thai, và trong những trường hợp nặng hơn, có thể dẫn đến thai chết lưu hoặc sảy thai.
Tính chung, lý thuyết cho rằng phụ nữ mang thai có thể sử dụng cafe – nhưng hạn chế lượng caffeine dưới 200mg/ngày để tránh gây hại cho thai nhi.
Số liệu trên tương ứng với khoảng 1-2 cốc cafe thông thường. Tuy nhiên, việc xác định chính xác lượng caffeine đã tiêu thụ trở nên khó khăn với mỗi người. Kích thước cốc, loại hạt cafe, phương pháp pha chế, và thành phần cụ thể sẽ ảnh hưởng đến hàm lượng caffeine.
Để bảo vệ sức khỏe tối đa cho bà bầu, tốt nhất là hạn chế hoặc loại bỏ hoàn toàn thói quen uống cafe, cũng như các đồ uống chứa caffeine như trà, nước tăng lực…
10. Ảnh hưởng đến làn da và xương
Nếu vẻ ngoại hình và làn da luôn là ưu tiên hàng đầu của bạn, hãy cân nhắc đến thói quen uống cafe của mình.
Theo một nghiên cứu về tác động của caffeine vào năm 2015, việc sử dụng cafe liều cao thường xuyên có thể giảm hiệu suất tổng hợp collagen – protein quan trọng cho cấu trúc tế bào da.
Một nghiên cứu khác về tác động của caffeine lên xương vào năm 2012 chỉ ra rằng: Sự hình thành mô xương mới có thể bị ảnh hưởng, làm giảm chất lượng xương và tăng nguy cơ loãng xương/gãy xương.
Mặc dù 2 hiện tượng này chỉ xuất hiện khi tiêu thụ cafe ở mức cực kỳ cao và thường xuyên, nhưng cảnh báo luôn là điều cần thiết. Hãy tránh lạm dụng cafe nếu bạn muốn giữ cho cơ thể khỏe mạnh và làn da trở nên xinh đẹp.
Tóm lại, uống cafe có tác động xấu không? Đúng vậy, nhưng chỉ khi chúng ta không tìm hiểu đúng về những rủi ro liên quan, dẫn đến việc mất kiểm soát thói quen và liều lượng sử dụng.
Không có sự chênh lệch giữa tác động của cà phê đối với nam giới và phụ nữ. Ai cũng có thể đối mặt với những rủi ro này nếu không tự bảo vệ mình. Vậy nên, hãy nhớ những mẹo quan trọng này để tránh những hậu quả không mong muốn.
Cuối cùng, hãy lạc quan vì danh sách lợi ích và tác dụng của cà phê còn dài và ấn tượng. Hãy là người yêu cafe thông thái để thưởng thức trọn vẹn hương vị tuyệt vời của thức uống này nhé.
Người đăng: Nhân Nhân
Những ảnh hưởng không tốt của việc sử dụng cà phê đối với sức khỏe: Hãy cẩn thận với con dao có 2 lưỡi!
