10 Bài phân tích xuất sắc nhất về nhân vật Tnú trong tác phẩm Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành (Ngữ văn 12)

'Rừng xà nu' của Nguyễn Trung Thành là một kiệt tác sử thi, phản ánh rõ nét tinh thần hào hùng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.

Trong bối cảnh chiến tranh gian khổ của làng Xô Man, nhân vật Tnú nổi bật như một anh hùng vĩ đại, gây ấn tượng sâu sắc với sự dũng cảm và phẩm chất phi thường.

Tnú là nhân vật trung tâm trong câu chuyện 'Rừng xà nu'. Trong ngôi nhà ưng, giữa đêm mưa đông đúc, cụ Mết đã giới thiệu Tnú với sự tự hào: '... nó trở về từ chiến trường, một người Strá của chúng ta. Cha mẹ nó mất sớm, làng Xô Man nuôi nấng. Dù đời nó khó khăn, nhưng 'bụng nó sạch như nước suối làng ta'. Tnú là một chàng trai đầy cá tính. Mặc dù học chữ không giỏi như Mai, nhưng sự kiên trì của Tnú đã giúp nó vượt qua mọi thử thách. Trong rừng, Tnú luôn tỏ ra thông minh và nhanh nhẹn, vượt qua các vòng vây của kẻ thù với sự khéo léo và can đảm. Khi bị bắt, Tnú đã thông minh nuốt thư của anh Quyết để bảo vệ thông tin. Dù bị tra tấn dã man, Tnú vẫn không khuất phục. Sau ba năm tù đày, Tnú trở về và tiếp tục lãnh đạo cuộc khởi nghĩa, trở thành chỉ huy đội du kích. Mặc dù vợ và con bị giặc sát hại, Tnú vẫn không từ bỏ cuộc chiến. Tnú là biểu tượng của sức mạnh và lòng trung thành. Trong lúc bị tra tấn, sự dũng cảm của Tnú càng trở nên nổi bật, thể hiện qua sự chịu đựng và quyết tâm không khuất phục. Cuối cùng, Tnú đã trở thành hình mẫu của sự anh hùng và trung thành, phản ánh tinh thần bất khuất của dân tộc.

'Rừng xà nu' là một tác phẩm văn học mang đậm màu sắc sử thi và huyền thoại. Câu chuyện kể qua nhân vật cụ Mết già làng gợi lên không khí trang nghiêm và truyền thống. Hình ảnh rừng xà nu, tiếng cồng, và lửa cháy hòa quyện tạo nên một không khí hùng tráng và bi tráng. Tác phẩm không chỉ nêu cao chân lý cách mạng mà còn làm nổi bật chủ nghĩa anh hùng trong thời đại Hồ Chí Minh.

“Rừng xà nu” của Nguyễn Trung Thành là một tác phẩm sử thi vinh danh tinh thần đấu tranh kiên cường của nhân dân Tây Nguyên trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Câu chuyện thể hiện sự trưởng thành của một thế hệ cách mạng trẻ trung, thông minh và dũng cảm. Mỗi nhân vật trong tác phẩm đều mang một vẻ đẹp riêng, phản ánh bản chất anh hùng của mảnh đất Tây Nguyên. Trong số đó, nhân vật Tnú nổi bật như một trung tâm của tác phẩm.

Ngay từ khi còn nhỏ, Tnú đã thể hiện sự thông minh và gan dạ. Mồ côi cha mẹ từ sớm, anh được dân làng Xô Man cưu mang và nuôi dưỡng. Tnú đã chứng kiến sự tàn bạo của kẻ thù: “Giặc treo cổ anh Sút lên cây vả đầu làng, chúng giết bà Nhan và chặt đầu cột tóc treo lên súng” chỉ vì họ đã dám bảo vệ cán bộ cách mạng. Tnú đến với cách mạng như một lẽ tất yếu.

Khi mới 10 tuổi, Tnú đã thay người lớn mang tiếp tế cho cán bộ. Lời dạy của cụ Mết vẫn vang vọng trong tâm trí: “Cán bộ là Đảng, Đảng còn thì núi sông này còn”. Trong các chuyến liên lạc, Tnú không theo đường mòn, mà xuyên qua rừng để tránh mọi ổ phục kích của giặc. Khi qua sông, anh chọn chỗ thác mạnh để bơi, cưỡi thác như một con cá kình. Một lần, dù bị giặc bắt và tra tấn dã man suốt 3 năm, Tnú vẫn kiên quyết giữ im lặng.

Khi trở về từ ngục tù, Tnú đã trở thành một cán bộ cách mạng trưởng thành và là lãnh đạo của dân làng Xô Man. Cùng dân làng, Tnú chuẩn bị giáo mác cho cuộc chiến sắp tới và gặp lại Mai, người bạn gái cũ giờ đã trở thành vợ anh.

Tnú đã chịu đựng nỗi đau tình cảm lớn khi bọn giặc bắt Mai và đứa con vừa đầy tháng để tra tấn. Chúng dùng một cây sắt tra tấn mẹ con Mai, và “ở chỗ hai con mắt Tnú bây giờ là hai cục lửa lớn”.

Tnú không thể kìm nén cơn tức giận, xông vào giặc với một tiếng thét dữ dội. Nhưng anh không cứu được Mai và con bởi anh chỉ có hai bàn tay trắng. Cả vợ và con đã bị giết, Tnú phải gánh chịu nỗi đau mất mát lớn lao.

Tnú đã trải qua sự tra tấn tàn bạo của kẻ thù khi bọn giặc đốt 10 ngón tay anh bằng giẻ tẩm dầu xà nu. Sự kiên cường của Tnú đã tỏa sáng hơn bao giờ hết. “Mười ngón tay anh cháy như 10 ngọn đuốc, lửa cháy trong lồng ngực, máu mặn chát ở đầu lưỡi. Răng anh đã cắn nát môi”.

Dù vậy, Tnú không kêu một tiếng. Anh nhìn kẻ thù với ánh mắt căm hận. Hình ảnh 10 ngón tay cháy rực đã trở thành biểu tượng cho nỗi đau và tinh thần bất khuất của con người và mảnh đất Tây Nguyên anh hùng. Mười ngọn đuốc từ tay Tnú đã thắp lên ngọn lửa đấu tranh của dân làng Xô Man.

Tiếng thét của Tnú vang vọng, làm rung chuyển cả núi rừng. Cả làng Xô Man đã đứng dậy. “Cả rừng Xô Man ào ào rung động và lửa cháy khắp rừng”. Sự đau thương và căm thù đã trở thành sức mạnh quật cường, như một quy luật tất yếu “chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm giáo”. Tnú trở thành một chiến sĩ trong lực lượng vũ trang cách mạng miền Nam.

Lửa xà nu đã tắt trên 10 đầu ngón tay của Tnú, chỉ còn lại hai đốt như dấu tích căm hận. Nhưng “tay còn hai đốt vẫn bắn súng được”. Tnú tiếp tục tham gia chiến đấu và chính bàn tay với những ngón “còn hai đốt” sau này đã bóp cổ thằng Dục (kẻ đã giết mẹ con Mai).

Trong ánh đèn soi rõ mặt thằng Dục, Tnú cho nó thấy bàn tay trừng phạt. Đối với anh, “bọn giặc đứa nào cũng là thằng Dục” bởi mối thù cá nhân của anh đã hòa vào mối thù chung của Tây Nguyên và đất nước. Điều này cũng thể hiện sự trưởng thành về nhận thức của Tnú từ những nỗi đau gia đình và quê hương trong cuộc chiến khốc liệt này.

Tnú còn là người có tính kỷ luật cao và giàu tình cảm. Dù xa làng Xô Man trong ba năm, anh luôn nhớ quê hương. Nhưng chỉ khi được cấp trên cho phép, Tnú mới về thăm làng một đêm. Một con người kiên nghị, không biết sợ hãi trước bạo tàn cũng rất giàu tình cảm.

Nguyễn Trung Thành, còn được biết đến với bút danh Nguyên Ngọc, là một nhà thơ nổi tiếng, trưởng thành từ cuộc kháng chiến chống Mỹ. Ông không chỉ sáng tác các tác phẩm văn học phục vụ cách mạng mà còn tham gia trực tiếp vào các trận đánh ác liệt tại miền Nam trong những năm chiến tranh. Thời gian sống và chiến đấu trên vùng đất Tây Nguyên khắc nghiệt, gắn bó với người dân nơi đây đã để lại trong trái tim tác giả nhiều kỷ niệm sâu sắc, là nguồn cảm hứng cho những tác phẩm xuất sắc về chiến tranh cách mạng và lực lượng vũ trang. Trong tác phẩm nổi tiếng 'Rừng xà nu', Nguyễn Trung Thành không chỉ khắc họa hình ảnh cuộc chiến chống Mỹ và cây xà nu kiên cường mà còn tập trung vào nhân vật Tnú, người đại diện cho phẩm chất anh hùng của người Tây Nguyên trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.

Trong 'Rừng xà nu', Tnú hiện lên với đầy đủ phẩm chất và vẻ đẹp của một người anh hùng theo khuynh hướng sử thi, biểu tượng cho tinh thần và lý tưởng của cả cộng đồng dân tộc. Tnú, từ nhỏ đã mồ côi, được dân làng Xô Man nuôi dưỡng trong một ngôi làng có truyền thống chiến đấu kiên cường. Mặc dù thiếu tình thương của cha mẹ từ sớm, Tnú vẫn trưởng thành với những phẩm chất tốt đẹp, là hình mẫu kết tinh của cộng đồng. Tuy nhiên, cuộc đời của Tnú đầy bi thương khi mất vợ và con, và phải chịu đựng sự tra tấn tàn nhẫn từ giặc. Sự đau khổ và mất mát này là thử thách giúp Tnú trưởng thành trong sự nghiệp cách mạng và làm rõ lý tưởng chiến đấu của mình. Dù phải chịu nhiều đau đớn, Tnú vẫn kiên cường và quyết tâm chống lại kẻ thù, biến những mất mát thành động lực trong cuộc đấu tranh.

Tnú không chỉ nổi bật với lòng dũng cảm và sự giác ngộ cách mạng mà còn thể hiện lòng trung thành tuyệt đối với cách mạng, sự căm thù giặc sâu sắc và kỷ luật cao. Sự trung thành của Tnú được thể hiện rõ trong việc không tiết lộ bí mật khi bị tra tấn và trong việc không ngừng chiến đấu dù phải chịu đựng những đau đớn tột cùng. Tnú đã trở thành một hình mẫu kiên cường, với lý tưởng sống mạnh mẽ và quyết tâm bảo vệ quê hương, trở thành biểu tượng của nền văn học kháng chiến.

Vẻ đẹp của Tnú còn được thể hiện qua tình cảm sâu sắc với gia đình và quê hương. Tnú yêu thương mẹ con Mai, sẵn sàng hy sinh bản thân để bảo vệ gia đình, và có lòng yêu quê hương sâu sắc. Những hành động của Tnú thể hiện sự hy sinh, trách nhiệm và tình cảm chân thành của một người cha và một người chiến sĩ. Tnú không chỉ chiến đấu vì mối thù cá nhân mà còn vì bảo vệ quê hương, nơi đã nuôi dưỡng và giác ngộ cách mạng cho anh.

Nguyễn Trung Thành là nhà văn nổi bật trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Ông đã đưa vùng Tây Nguyên hoang sơ vào nền văn học hiện đại Việt Nam. Tác phẩm nổi bật của ông, 'Rừng xà nu,' xây dựng thành công hình tượng nhân vật Tnú, biểu tượng cho vẻ đẹp của nhân dân Tây Nguyên trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ ác liệt.

'Rừng xà nu' (1965) lần đầu xuất hiện trên Tạp chí Văn nghệ Quân giải phóng miền Trung Trung bộ (số 2-1965) và sau đó trong tập 'Trên quê hương những anh hùng Điện Ngọc.' Sau chiến thắng Điện Biên Phủ và hiệp định Giơ-ne-vơ, đất nước chia làm hai miền, với tình hình căng thẳng gia tăng. Tác phẩm được viết trong thời điểm khốc liệt khi Mỹ đổ quân vào miền Nam, phá hoại hiệp định và đẩy cách mạng vào thời kỳ khó khăn. Được hoàn thành tại căn cứ miền Trung Trung bộ, tác phẩm không chỉ kể câu chuyện anh hùng của một buôn làng mà còn nêu lên vấn đề lớn lao của dân tộc: sự sống của đất nước chỉ có thể tồn tại nếu mọi người cùng đứng lên chống lại kẻ thù tàn ác.

Tnú là nhân vật chính, cuộc đời anh được kể theo lối sử thi qua lời của cụ Mết. Tnú gắn bó sâu sắc với làng Xô Man và hình ảnh anh là lý tưởng, dựa trên nguyên mẫu của anh Đề, người dân tộc Xơ-đăng ở Tây Nguyên. Anh Đề đã cùng nhóm bạn tham gia cuộc chiến đấu vũ trang từ năm 1959. Tnú là con của làng Xô Man, nơi đã nuôi dưỡng và cưu mang anh, mang đến cho anh niềm tin vào cuộc sống và gắn bó với quê hương. Anh đã chứng tỏ sự dũng cảm từ nhỏ, làm liên lạc cho cán bộ và thể hiện trí tuệ qua hành động. Dù phải chịu đựng tra tấn dã man, Tnú vẫn kiên quyết không khai thác và tiếp tục lãnh đạo dân làng chuẩn bị chiến đấu. Sức mạnh của anh được củng cố bởi tình yêu lớn với Mai và đứa con nhỏ. Tuy nhiên, Tnú không cứu được gia đình mình khỏi sự tàn bạo của kẻ thù. Tnú trở thành biểu tượng cho nỗi đau của dân làng Xô Man và sự tàn ác của chiến tranh. Hình ảnh tay Tnú cháy rừng rực như nhựa xà nu không chỉ tố cáo tội ác mà còn thể hiện chân lý sâu sắc: sự tàn bạo của kẻ thù có thể tiêu diệt chính những bàn tay chăm sóc cho quê hương.

Mỗi nhà thơ, nhà văn đều gắn bó sâu sắc với một vùng đất đặc biệt. Tô Hoài gắn bó với vẻ đẹp hoang sơ của rừng núi Tây Bắc, còn Nguyễn Quang Sáng sống trọn vẹn với vùng đất Nam Bộ thân thương. Nguyễn Trung Thành cũng không phải ngoại lệ, với tâm hồn gắn bó máu thịt với vùng đất Tây Nguyên hùng vĩ, nơi có những cánh rừng xà nu bạt ngàn và những con người anh dũng. Truyện ngắn “Rừng xà nu” của ông chính là tác phẩm tiêu biểu, thể hiện đầy đủ tinh thần và bản sắc của vùng đất này. Qua ngòi bút sắc sảo và tình cảm chân thành, tác giả đã khắc họa những nhân vật phong phú, đại diện cho sự kiên cường của người Tây Nguyên trong cuộc chiến chống giặc ngoại xâm, với hình tượng Tnú là biểu tượng nổi bật nhất.

Tnú, sinh ra trong thời kỳ đất nước bị giặc ngoại xâm, từ nhỏ đã phải chịu nhiều thiệt thòi khi mất cha mẹ, và được nuôi dưỡng, che chở bởi dân làng Xô Man. Chính tình yêu thương, gắn bó với quê hương đã trở thành động lực mạnh mẽ trong lòng Tnú. Những ngày được cụ Mết dạy về cách mạng và Đảng, dù còn nhỏ tuổi nhưng Tnú luôn ấp ủ khát vọng tham gia cách mạng, quyết tâm học hành để trở thành cán bộ thay anh Quyết, người mà cậu rất kính trọng. Dù phải học hành vất vả và từng thất bại trước Mai, Tnú vẫn không từ bỏ, quyết tâm học chữ để phục vụ cách mạng.

Từ khi còn nhỏ, Tnú đã thể hiện sự thông minh và dũng cảm khi giúp các cán bộ tránh khỏi sự phát hiện của địch. Khi thực hiện nhiệm vụ, Tnú chọn con đường hiểm trở để tránh sự phục kích của quân địch. Trong lần bị bắt, Tnú sẵn sàng nuốt mảnh giấy ghi thông tin để bảo vệ bí mật, và dù bị tra tấn dã man, Tnú vẫn kiên quyết giữ im lặng. Tnú hiện lên như một anh hùng Tây Nguyên, kiên cường và bền bỉ, là hình mẫu của thế hệ kế thừa, mang theo niềm tin và tự hào của buôn làng.

Khi trưởng thành, phẩm chất anh hùng của Tnú càng trở nên rõ rệt. Sau khi trốn khỏi tù và trở về với buôn làng, Tnú chọn Mai, người bạn thuở nhỏ, làm vợ. Tuy nhiên, hạnh phúc của họ nhanh chóng bị tàn phá bởi sự tàn bạo của địch. Chứng kiến cái chết của vợ con, Tnú đau đớn vô cùng. Nỗi đau này biến thành sự căm phẫn mạnh mẽ khi Tnú phải đối mặt với sự tàn bạo của kẻ thù. Giặc tiếp tục tra tấn Tnú, đốt cháy mười ngón tay anh bằng nhựa xà nu. Dù đau đớn thể xác, nhưng Tnú chỉ cảm thấy sự đau đớn tinh thần và niềm căm phẫn mãnh liệt, thúc giục nhân dân đứng lên chống lại kẻ thù. “Chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm giáo”, không thể để cho lũ giặc hoành hành trên vùng đất quê hương và những ngôi nhà yên bình giữa rừng núi trù phú.

Nguyễn Trung Thành là một trong những tác giả nổi bật của văn học hiện đại Việt Nam, sinh ra tại Quảng Nam nhưng lại gắn bó sâu sắc với mảnh đất Tây Nguyên. Trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, ông đã viết tiểu thuyết ‘Đất nước đứng lên’ về Tây Nguyên, đoạt giải nhất giải thưởng Văn học Việt Nam 1945 - 1955. Trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ, ông tiếp tục ghi dấu ấn với truyện ngắn ‘Rừng xà nu’, phản ánh chủ nghĩa anh hùng của người Tây Nguyên trong cuộc chiến vệ quốc. Tác phẩm thành công trong việc xây dựng hình tượng nghệ thuật, với nhân vật Tnú là một biểu tượng đẹp và góp phần làm nổi bật chủ đề tư tưởng của tác phẩm.

Tnú là nhân vật trung tâm của câu chuyện. Mồ côi cha mẹ từ nhỏ, Tnú được dân làng Xô Man nuôi dưỡng, vì vậy, cậu gắn bó sâu sắc với quê hương và thể hiện những phẩm chất của người dân nơi đây. Tnú có bản chất chân thật, tốt bụng, như lời cụ Mết nói: “Đời cậu khổ nhưng tâm hồn cậu trong sáng như nước suối trong làng”.

Từ nhỏ, Tnú đã thể hiện tính cách gan dạ, bướng bỉnh và mạnh mẽ. Trong thời kỳ làng Xô Man bị kẻ thù tấn công, anh Xút bị treo cổ, bà Nhan bị chặt đầu, nhưng những điều đó không khiến Tnú sợ hãi. Tnú và Mai, hai đứa trẻ đầy nhiệt huyết, tiếp tục trốn ra rừng nuôi anh Quyết và giữ liên lạc. Dù học chữ không giỏi bằng Mai, Tnú vẫn quyết tâm, thường xuyên luyện tập và không từ bỏ. Khi bị giặc bắt, Tnú kiên quyết giữ bí mật, bị tra tấn dã man nhưng vẫn không khai thác thông tin. Đặc biệt, cái chết của vợ con đã khiến Tnú trở nên căm phẫn tột cùng. Anh bị trói và đốt cháy mười ngón tay, dù đau đớn thể xác nhưng lòng căm thù khiến Tnú quyết tâm trả thù cho gia đình và quê hương, gia nhập bộ đội giải phóng và chiến đấu chống lại kẻ thù.

Nhưng Tnú không chỉ là người đầy thù hận; anh còn là người giàu tình cảm và yêu thương sâu sắc. Ba năm chiến đấu, Tnú luôn nhớ về quê hương và làng Xô Man. Khi đạt danh hiệu chiến sĩ diệt Mỹ, anh chỉ mong được trở về thăm quê một đêm, để tận hưởng những điều giản dị của cuộc sống làng quê. Hình ảnh Tnú là biểu tượng của sự trưởng thành và sức mạnh từ những đau thương, như một cây xà nu vững chãi không thể bị tiêu diệt.

Nhân vật Tnú không chỉ tiêu biểu cho người dân làng Xô Man mà còn thể hiện phẩm chất đẹp của người Tây Nguyên. Anh xứng đáng là hình mẫu cho thế hệ trẻ và góp phần tô điểm cho chủ đề sử thi của truyện ngắn ‘Rừng xà nu’.

Nguyễn Trung Thành, một cây bút nổi bật trong văn học Việt Nam với thể loại truyện ngắn, đã đưa độc giả đến với những cảnh tượng hùng tráng của vùng Tây Nguyên qua tác phẩm Rừng Xà Nu. Tác phẩm khắc họa hình ảnh những cây xà nu luôn hướng về ánh sáng, phản chiếu hình ảnh của nhân vật Tnú – một biểu tượng tiêu biểu của người dân Tây Nguyên trong cuộc kháng chiến chống Pháp.

Trong thời kỳ đất nước trải qua những cuộc chiến khốc liệt, nhiều anh hùng và chiến sĩ đã hy sinh vì sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Người dân từ khắp mọi miền đất nước đều hòa chung không khí chiến đấu, từ Việt Bắc đến Tây Nguyên, mọi người đều mang trong mình tinh thần chiến đấu kiên cường, sẵn sàng đứng lên chống lại kẻ thù.

Tnú là một trong những nhân vật chính của câu chuyện, bên cạnh cụ Mết, Mai, Dít và bé Hen. Tnú lớn lên cùng với dân làng Xô Man, nơi đã nuôi dưỡng và tiếp sức cho anh trong cuộc chiến. Mặc dù mồ côi cha mẹ từ nhỏ, nhưng tình thương của dân làng đã bù đắp cho anh. Anh trưởng thành trong sự bao bọc của những cánh rừng xà nu và âm thanh quen thuộc của buôn làng. Thấm nhuần tư tưởng cách mạng từ Đảng, Tnú luôn ý thức rõ con đường cách mạng của mình. Từ nhỏ, Tnú đã tỏ ra là một chiến sĩ dũng cảm, cùng Mai xung phong bảo vệ cán bộ Quyết. Dù nhỏ bé, anh không hề khiếp sợ trước quân thù. Trong những lần vượt thác hay bị tra tấn, Tnú luôn kiên cường giữ bí mật và khẳng định tinh thần cách mạng của mình.

Tnú cũng là người ham học, quyết tâm học chữ dù gặp khó khăn. Sự quyết tâm của anh được thể hiện qua hành động tự đập đá vào đầu khi thua kém trong học tập. Tnú, với tinh thần không ngừng phấn đấu, đã trưởng thành và trở thành một người anh hùng kiên cường như cây xà nu, chịu đựng mọi đau đớn nhưng không lùi bước.

Tnú có một gia đình hạnh phúc với Mai, nhưng nỗi đau lớn nhất của anh là mất đi vợ con vì tay kẻ thù. Nỗi đau ấy không thể kể xiết, nhưng nó đã trở thành động lực để Tnú tiếp tục chiến đấu. Dù phải chịu đựng sự tàn bạo và mất mát, Tnú không từ bỏ, vẫn chiến đấu với tinh thần quyết không đầu hàng.

Tnú, từ khi còn trẻ đến khi trưởng thành, luôn giữ ngọn lửa cách mạng trong lòng. Đôi tay của anh đã chăm sóc, dạy dỗ bao thế hệ, và dù có phải mất mười ngón tay, anh vẫn không từ bỏ. Nhân vật Tnú dưới bút pháp của Nguyễn Trung Thành đã trở thành một biểu tượng trong văn học và lòng độc giả, thể hiện tinh thần anh hùng và kiên cường của người dân Tây Nguyên. Tinh thần “vì nước quên mình, thà chết chứ không chịu khuất phục” sẽ mãi sống trong lòng các thế hệ chiến sĩ và trở thành giá trị quý báu cho tương lai.

Nguyễn Trung Thành là một nhà văn nổi bật của thời kỳ kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Ông đã góp phần quan trọng trong việc đưa Tây Nguyên, một vùng đất còn hoang sơ, vào văn học hiện đại Việt Nam. Truyện ngắn 'Rừng xà nu' là một tác phẩm tiêu biểu của ông, khắc họa thành công hình tượng nhân vật Tnú - người đại diện cho vẻ đẹp của nhân dân Tây Nguyên và hình ảnh rừng xà nu hùng vĩ trong cuộc kháng chiến chống Mỹ gian khổ.

'Rừng xà nu' (1965) lần đầu được công bố trên Tạp chí Văn nghệ quân giải phóng miền Trung Trung bộ (số 2-1965) và sau đó được in trong tập 'Trên quê hương những anh hùng Điện Ngọc'. Sau chiến thắng Điện Biên Phủ và hiệp định Giơ-ne-vơ, đất nước chia thành hai miền, miền Nam bị kẻ thù phá hoại và khủng bố. Cuối năm 1965, Mỹ ồ ạt đổ quân vào miền Nam và gây chiến ác liệt. 'Rừng xà nu' được viết trong bối cảnh sôi sục chống Mỹ, hoàn thành tại khu căn cứ chiến trường miền Trung Trung bộ. Tác phẩm không chỉ kể về những anh hùng ở buôn làng hẻo lánh bên rừng xà nu mà còn đặt ra một bài học lớn lao: để đất nước và nhân dân tồn tại mãi, cần phải đứng lên chiến đấu chống lại kẻ thù.

Tnú là nhân vật trung tâm của tác phẩm, với cuộc đời anh được sử thi hóa qua lời kể của cụ Mết. Tnú gắn bó với làng Xô Man và được xây dựng như một hình mẫu lý tưởng, với nguyên mẫu từ anh Đề, người dân tộc Xơ-đăng ở Tây Nguyên, người đã tham gia chiến đấu từ năm 1959. Tnú là con của làng Xô Man, được dân làng cưu mang và nuôi dưỡng. Chính tình yêu thương của đồng bào đã giúp anh gắn bó với quê hương và tạo nên niềm tin mạnh mẽ vào cuộc sống.

Từ nhỏ, Tnú đã thể hiện sự gan dạ, thông minh và quyết tâm học tập để trở thành người lãnh đạo cách mạng. Tnú là hiện thân của sự trung thành tuyệt đối với cách mạng, sức mạnh và tinh thần kiên cường, chịu đựng tra tấn dã man mà không khuất phục. Tnú không cứu được mẹ con Mai khỏi bị kẻ thù giết hại, nhưng anh không chìm đắm trong đau thương. Anh vượt qua nỗi đau và tiếp tục lãnh đạo dân làng kháng chiến, sẵn sàng cầm vũ khí để chiến đấu và trả thù.

Nguyễn Trung Thành đã miêu tả đôi bàn tay của Tnú rất kỹ lưỡng, từ bàn tay nghĩa tình thời còn lành lặn đến đôi tay tật nguyền bị đốt cháy bởi kẻ thù. Đôi tay này không chỉ là biểu tượng của nỗi đau và sự tàn bạo mà còn là hình ảnh của sự kiên cường và sức mạnh không khuất phục. Đến cuối tác phẩm, bàn tay tật nguyền của Tnú vẫn tiếp tục chiến đấu, trở thành biểu tượng của ý chí và sức mạnh. Nhân vật Tnú, như nhiều nhân vật văn học thời kỳ chống Mỹ khác, được xây dựng bằng bút pháp lãng mạn, thể hiện vẻ đẹp anh hùng của nhân dân Tây Nguyên và Miền Nam trong cuộc đấu tranh giải phóng.

Tây Nguyên miền đất đỏ ba dan với những văn hóa phi vật thể nổi tiếng, có bản anh hùng sử Đăm Săn. Nơi đây đã chịu bao mất mát bởi sự tàn phá dã man của kẻ thù, nhưng với phẩm chất gan dạ bất khuất họ đã đứng lên từ đau thương để chiến đấu. Trong kháng chiến chống Pháp ta biết đến Núp với những đức tính kiên cường, không sợ nguy hiểm của kẻ thù để chiến đấu. Đến cuộc kháng chiến chống Mĩ thì Nguyễn Trung Thành đã cho ta thấy vẻ đẹp của người dân Tây Nguyên thông qua hình tượng nhân vật Tnú trong tác phẩm “Rừng xà nu” năm 19 Qua nhân vật này tác giả đã cho ta thấy phẩm chất anh hùng của con người Tây Nguyên nói riêng và Việt Nam nói chung, không chỉ vậy mà còn là nhân vật gửi gắm những lời phát ngôn mang tính tư tưởng sâu sắc.

Đọc “Rừng xà nu” của Nguyễn Trung Thành người đọc sẽ dễ dàng nhận thấy nhân vật Tnú là trung tâm là linh hồn của truyện ngắn này, nhân vật được nhà văn khắc họa bằng ngòi bút sắc sảo giàu tính sử thi, nghĩa là nhân vật có một đời tư nhưng không được tác giả quan sát miêu tả từ góc nhìn của đời từ mà xuất phát từ vấn đề cộng đồng để phản ánh đời tư của Tnú. Vì vậy vẻ đẹp của nhân vật là vẻ đẹp của cộng đồng, vẻ đẹp người dân bất khuất kiên cường anh hùng trong chiến đấu. Còn nỗi đau của đời anh chính là nỗi đau của người dân Tây Nguyên trong trận chiến đẫm máu của kẻ thù. Tất cả đề được thể hiện qua hai chặng đời của Tnú lúc còn nhỏ và lúc trưởng thành. Qua nhân vật này nhà văn muốn thể hiện tư tưởng:” nó đã cầm súng thì mình phải cầm giáo”. Vì vậy nhân vật Tnú còn gánh vai trò là nhân vật tư tưởng của tác giả.

Mặc dù mồ côi cả cha lẫn mẹ nhưng Tnú được sống trong sự đùm bọc chở che của dân làng. Và từ đây anh được giác ngộ lý tưởng cách mạng và từ đây anh ý thức được cách mạng, sống với một tuổi thơ phi thường đầy ắp những chiến công và kỳ tích. Tuổi thơ của một tiểu anh hùng nhỏ dũng cảm, gan góc và tuyệt đối trung thành với cách mạng.

Thật vậy phẩm chất anh hùng Tây Nguyên như ngấm vào máu của Tnú. Ngay từ khi còn nhỏ Tnú và Mai đã tham gia nuôi dấu cách mạng:” như cây xà nu vươn lên”. Đấy là con đường đầy máu lửa và hy sinh, địch khủng bố dã man những người nuôi dấu cán bộ. Anh Xút bị treo cổ ở cây vả đầu làng, lớp thanh niên bị lộ già làng đi thay bà Nhan cũng bị chặt đầu. Đó chính là hành động man rợ của kẻ thù hòng khuất phục tinh thần ý chí của dân làng xô man. Nhưng với tinh thần dũng cảm và ý chí đấu tranh thì Tnú cũng không sợ mà bước tiếp con đường mà dân làng đã đi. Khi anh Quyết hỏi Tnú:” em không sợ giặc bắt à? Nó giết như anh Sút bà Nhan đó” Tnú đã khẳng khái trả lời:” cụ Mết bảo cán bộ là Đảng, Đảng còn núi nước này còn”.

Mặc dù Tnú chỉ nhắc lại câu nói của cụ Mết nhưng qua đó ta thấy được sự lựa chọn của anh, giữa sinh mệnh của cá nhân và vận mệnh của dân tộc Tnú luôn sẵn sàng quên mình để bảo vệ cho cái chung đó. Như vậy Tnú không phải chỉ là một cậu bé gan góc, dũng cảm mà còn sớm có tinh thần yêu nước, yêu cách mạng. Người anh hùng nhỏ tuổi Tnú không chỉ sống một cuộc đời bình thường mà sống một cuộc sống phi thường. Ngay từ cách học của Tnú, Tnú cũng chọn cách học phi thường. Từ việc học chữ hay quên mà để trừng trị cái tính ấy của mình và thể hiện ý chí quyết tâm Tnú lấy đá đập vào đầu mình khiến cho máu chảy dòng dòng. Lúc giận mình tưởng như phải bỏ cuộc anh Quyết đã khuyên:” không học chữ thì làm sao làm cách mạng được”. Vậy là tinh thần cách mạng đã thôi thúc quyết tâm học chữ của Tnú. Vẻ đẹp của Tnú đặc biệt được thể hiện ở việc làm tiếp tế cho cách mạng. Khác với những đứa trẻ khác, Tnú luôn xe rừng vượt thác mà đi.

Bằng sự thông minh và tài chí đã sớm dạy cho Tnú hiểu những chỗ đi dễ dàng rất dễ gặp phục kích. Và thế là Tnú:” không đi chỗ nước êm, cứ lựa chỗ thác mạnh mà bơi ngang, vượt lên trên mặt nước, cưỡi lên như thác băng băng như một con cá kình”. Câu văn giàu hình ảnh so sánh ấy đã cho ta thấy cá tính mạnh mẽ của chàng trai lớn lên từ núi rừng. Trong một lần không may bị giặc bắt:” Tnú nuốt vội lá thư” và khắc sâu lời cụ Mết dạy:” Đảng còn núi nước này còn”. Chúng bắt và tra hỏi anh cộng sản ở đâu? Anh đặt tay lên bụng đầy kiêu hãnh “cộng sản ở đây”. Và lập tức người vằn ngang vằn dọc vết chém của kẻ thù. Dù vậy chúng không thể khuất phục được anh, đói chính là tính cách của người anh hùng “ uy vũ bất năng khuất”.

Cuộc đời của Tnú điển hình cho con đường đấu tranh của nhân dân Tây Nguyên trong kháng chiến chống Mĩ. Qua cuộc đời anh ở giai đoạn này để làm sáng tỏ chân lí:” chúng nó đã cầm súng thì mình phải cầm giáo”. Khi trưởng thành là lúc Tnú vượt ngục trở về với dân làng và lãnh đạo dân làng tiếp tục chiến đấu. Khi trở lại làng anh trở thành một chàng trai hoàn hảo. Anh cường tráng như một cây xà nu lớn nồng căng sự sống với hai cánh tay khỏe khoắn, chắc như lim, chứa đầy trong bọ ngực rộng rãi của anh là sức mạnh mênh mông man dại của đại ngàn. Chảy trong huyết quản của anh là dòng máu anh hùng của xứ sở Tây Nguyên truyền lại từ thời Đăm Săn. Tính cách của anh bướng bỉnh kiêu hãnh là tính cách của Tây Nguyên dữ dội, quyết liệt. Anh đã trở thành đội trưởng đội du kích làm cho bọn giặc phải khiếp sợ kinh hoàng:” con cọp đó mà không giết sớm nó làm loạn núi rừng này rồi”.

Bi kịch của Tnú cũng là bi kịch chung của dân làng Xô man khi chưa dùng vũ khí. Sau khi trở về làng Tnú gặp lại Mai, họ đã có mối tình đẹp nên vợ nên chồng. Tnú được sống với người mà mình yêu thương và có đứa con đầu lòng. Tưởng như đó là cái kết tốt đẹp cho những gian khổ mà Tnú phải trải qua, nhưng ai đó đã từng nói:” còn thằng Mĩ sẽ không ai có được hạnh phúc cả”. Cuộc đời của Tnú cũng vậy, nếu như ở đoạn đời trước của anh người đọc cảm phục với sự gan dạ dũng cảm kiên cường, thì đến đây câu chuyện cụ Mết kể cho lũ làng nghe về cuộc đời Tnú khiến chúng ta không khỏi bàng hoàng trước nỗi đau quá lớn mà anh phải chịu. Chuyện bắt đầu từ khi anh Quyết hy sinh Tnú trở thành đội trưởng đội du kích làng Xô man, sức ảnh hưởng của anh đến phong trào cách mạng khiến bọn chúng phải khiếp sợ, chúng đưa quân về bao vây làng nhằm tiêu diệt phong trào nổi dậy. Để truy tìm Tnú chúng đã dùng đến hành vi hèn hạ dã man:” bắt được con cọp cái và cọp con tất dụ được con cọp đực trở về”. Vì thế vợ con anh bị bắt và tra tấn bằng gậy sắt, làm cho người sản phụ mới sinh và đứa con chưa đầy tháng tuổi phải chết gục.

Đau đớn thay tất cả sự việc kia đều diễn ra ngay trước mặt Tnú, anh đúng gần đó và chứng kiến:” anh nấp sau gốc cây vả, tay dứt hàng 10 quả vả mà không hay”. Chứng kiến cảnh vợ con bị đánh cho tới chết, nhưng anh không thể ra bởi nếu anh bị bắt sẽ ảnh hưởng đến cách mạng. Nhưng khi chứng kiến đứa con thét lên một tiếng và chết trong tay mẹ trong anh lúc này chỉ còn lòng hận thù và đau đớn. Nỗi đau ấy đã khiến mắt anh thành:” hai cục lửa lớn”, bởi nỗi đau và lòng căm thù. Anh thét lên dữ dội và lao vào lũ giặc để cứu vợ con.

Nhưng anh cứu làm sao nổi vì anh chỉ có hai bàn tay không.”ừ Tnú không cứu được mẹ con Mai” tác giả đã lặp đi lặp lại câu của cụ Mết về nỗi đau của anh như một điệp khúc đau thương đầy ám ảnh day dứt. Tnu không cứu được vợ con cũng không bảo vệ được chính bản thân mình anh đã bị giặc bắt, chúng dùng nhựa xà nu tẩm vào giẻ:” quấn vào 10 đầu ngón tay của Tnú”, “ một ngón tay Tnú bốc cháy, 2 ngón, 3 ngón. Không có gì đượm bằng nhựa xà nu lửa bắt rất nhanh.

Mười ngón tay đã trở thành 10 ngọn đuốc”. Đây là một hình ảnh vô cùng sáng tạo không dễ sinh ra hai lần trong một cuộc đời viết văn. Hình ảnh bàn tay Tnú bốc cháy tố cáo tội ác dã man của quân giặc, chúng thâm hiểm độc ác đã đốt và mười đầu dây thần kinh nhạy bén của con người. Lửa cháy trên 10 đầu ngón tay của anh lại là nhựa xà nu- thư nhựa xà nu ngọt ngào như đọng nắng quê hương đã trở thành ngọn lửa hủy diệt chính đôi bàn tay đã từng chăm sóc nó. Đồng thời hình ảnh này cũng cho bạn đọc thấy được lòng gan trường dũng cảm của Tnú đối với cách mạng.

Lửa có thể cháy trên 10 đầu ngón tay, nhưng không thể thiêu cháy được ý chí căm thù giặc của Tnú. Anh đang bị cháy ở 10 đầu ngón tay, nhưng:” anh nghe như đang cháy trong lồng ngực, cháy trong bụng”. Mà đau đớn đến mức răng anh cắn nát môi anh. Với bản lĩnh kiên cường bất khuất của người cộng sản, anh không thèm kêu, anh nhớ lời của anh Quyết:” người cộng sản không thèm kêu van”. Anh ngã xuống rồi ngất đi, thét lên tiếng thét căm hờn của núi rừng “giết”.

Vậy là qua bi kịch của Tnú và cả gia đình, nhà văn Nguyễn Trung Thành muốn nêu cho chúng ta đâu là nguyên nhân của những bi kịch ấy: anh đã có tất cả tình yêu của gia đình, tình yêu đất nước, lòng căm thù quân giặc, tinh thần bất khuất kiên cường nhưng tại sao anh lại thất bại? Tác giả đã để cho lịch sử phán truyền qua lời cụ Mết:” Tnú không cứu được mẹ con Mai vì mày chỉ có hai bàn tay trắng” dù có thương Tnú đến đâu thì cụ Mết và dân làng Xô man cũng không thể cứu anh:” tau không nhảy ra cứu mày vì tao cũng chỉ có hai bàn tay không”.

Và từ đó nhà văn cho thấy hậu quả sẽ như thế nào khi kẻ thù đã cầm súng mà mình chưa cầm giáo? Câu chuyện về cuộc đời Tnú chỉ có một mình tay không xông vào giữa kẻ thù thì ngay cả thứ nhựa xà nu thân thiết cũng có thể trở thành ngọn lửa hủy diệt. Cuộc đời Tnú là bằng chứng sống cho quy luật nghiệt ngã đó. Và từ đó cụ Mết cũng ghi tạc chân lí:” chúng nó đã cầm súng mình phải cầm giáo”. Sau tiếng thét của Tnú đầy căm hờn là tiếng nói của cụ Mết như sấm dậy vang truyền cả núi rừng: chém, chém hết…thế là bắt đầu rồi. "Đốt lửa lên". Đó là quy luật tất yếu của lịch sử "có áp bức phải có đấu tranh”. Bằng hình tượng nghệ thuật của mình nhà văn đã cho ta thấy khi chúng ta cầm giáo mác để đứng lên chống lại kẻ thù là súng đạn sẽ phải thay đổi. Lúc này ngọn lửa đã tắt trên 10 đầu ngón tay của Tnú. Những ngọn đuốc xà nu soi xác 10 thằng giặc nằm ngổn ngang và Tnú được cứu sống. Những thằng giặc gian ác cũng phải trả giá bằng tính mạng của mình.

Khi xây dựng hình tượng nhân vật Tnú, nhà văn Nguyễn Trung Thành đã đặc biệt thành công khi đưa chi tiết bàn tay Tnú để làm lên hình tượng nhân vật. Đây là một chi tiết nhỏ nhưng lại có ý nghĩa tư tưởng lớn lao. Từ hình ảnh này ta thấy hiện lên cuộc đời và tính cách của nhân vật. Bàn tay của Tnú khi còn lành lặn là bàn tay trung thực tình nghĩa, bàn tay cầm phấn viết chữ mà anh Quyết dạy cho, bàn tay cầm đá đập vào đầu để trừng phạt thói hay quên khi học, bàn tay đặt lên bụng và nói” cộng sản ở đây này”, nó còn là bàn tay lao động và gây dựng phong trào cách mạng.

Lúc Tnú thoát ngục Kon Tum trở về gặp Mai ở đầu rừng núi vào làng, Mai cầm hai bàn tay Tnú mà giàn giụa nước mắt. Đó là bàn tay của sự yêu thương của tình yêu với những kỉ niệm chân tình. Không chỉ vậy bàn tay ấy đã cầm súng đi bắn giặc, bàn tay chở che cho mẹ con Mai, bàn tay lên núi Ngọc Linh lấy đá. Vẫn hai bàn tay ấy nhưng bị quấn giẻ tẩm nhựa xà nu rồi đốt. Mười ngón tay trở thành mười ngọn đuốc, đã thiêu đốt gan ruột và hệ thần kinh của anh. Mười ngọn đuốc trên mười ngón tay ấy đã châm bùng ngọn lửa cách mạng, ngọn lửa nổi dậy của dân làng Xôman.

Bàn tay của Tnú đã được dập lửa nhưng mỗi ngón chỉ còn hai đốt, ngón tay anh không thể mọc lại. Bàn tay cụt đó như chứng tích đầy căm hờn mà Tnú mang theo suốt cuộc đời, ghi lại những tội ác tàn bạo dã man của kẻ thù. Nhưng bàn tay mỗi ngón còn hai đốt ấy vẫn cầm giáo cầm súng được và Tnú đã lên đường đi tìm những thằng Dục để trả thù. Đế cuối chuyện bàn tay Tnú lại một lần nữa xuất hiện, dùng đôi bàn tay cụt đốt ấy anh đã bóp chết tên chỉ huy đồn địch ngay trong hầm ngầm cố thủ của nó. Soi ánh đèn pin vào mặt nó để nó nhìn rõ đôi bàn tay trừng phạt của anh, đôi bàn tay quả báo. Mặc dù còn hai đốt nhưng đôi bàn tay ấy đã đem lại chiến thắng.

Tác phẩm” Rừng xà nu” của Nguyễn Trung Thành đã thành công trong việc xây dựng hình tượng nhân vật. Trong tác phẩm sử dụng bút pháp sử thi một cách nhuần nhuyễn mang ý nghĩa biểu tượng cho cộng đồng, sức mạnh, vẻ đẹp và những đau thương mất mát của con người Tây Nguyên “sau này tau chết rồi phải kể cho con cháu về Tnú”. Ngôn ngữ đối thoại của nhân vật nói ít nhưng bộc lộ một cách trực tiếp thẳng thắn. Những hành động trong chuyện thì quyết liệt mạnh mẽ và dứt khoát. Tnú hiện lên qua lời kể của cụ Mết bên cạnh bếp lửa, nó cho ta thấy vẻ đẹp của anh hùng thoại dũng sĩ thời xưa.

Bằng ngòi bút tinh tế và cái nhìn nhạy cảm Nguyễn Trung Thành đã khắc họa thành công nhân vật Tnú vừa mang vẻ đẹp trữ tình và những tư tưởng của tác giả muốn gửi gắm. Không những vậy vẻ đẹp của Tnú còn có tính sử thi và thời đại lúc bấy giờ. Qua nhân vật này tác giả đã thể hiện được thông điệp mang tính cá nhân và cộng đồng.

Nguyễn Trung Thành viết 'Rừng xà nu' vào mùa hè năm 1965, khi quân đội Mỹ bắt đầu đổ bộ vào miền Nam Việt Nam. Câu chuyện quay về năm 1960, kể về sự kiện đồng khởi của nhân vật Tây Nguyên với chân lý 'chúng nó cầm súng, ta phải cầm giáo mác'. Việc nhắc lại sự kiện trước 1965 có ý nghĩa cảnh báo và chỉ ra con đường duy nhất: phải cầm vũ khí để chống lại quân đội viễn chinh của Mỹ. 'Rừng xà nu' là một bản anh hùng ca mang đậm tính sử thi và cảm hứng lãng mạn về cuộc chiến đấu của nhân dân Tây Nguyên, của dân tộc Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ. Nhân vật tiêu biểu nhất trong tác phẩm là Tnú.

Tnú là một nhân vật anh hùng, đại diện cho làng Xôman, được Nguyễn Trung Thành khắc họa với những nét độc đáo và giàu chất sử thi. Tính chất sử thi thể hiện rõ ở cuộc đời của Tnú, mặc dù có vẻ như số phận riêng, nhưng thực chất anh đại diện cho số phận và con đường đi lên của dân tộc. Tnú sống chết gắn bó với cộng đồng và các sự kiện quan trọng của cộng đồng. Anh giống như một cây xà nu giữa hàng triệu cây xà nu khác dưới sự tấn công của giặc. Mỗi cây đều bị thương, và số phận của Tnú cũng chịu những thương tích do giặc gây ra. Làng Xôman có nhiều nạn nhân của quân thù: bà Nhan bị chặt đầu, anh Xút bị bắn chết, cô bé Dít bị bọn giặc bắn làm trò đùa... Tnú cũng trải qua số phận tương tự nhưng khắc nghiệt hơn: anh chứng kiến giặc đánh đập vợ con đến chết và chính mình bị thiêu sống bàn tay khi cứu vợ con. Tnú đã gia nhập lực lượng cách mạng cùng cộng đồng người Xôman, cầm vũ khí và xây dựng làng chiến đấu.

Nhân vật Tnú có những đặc điểm tính cách tiêu biểu:

Trước hết, anh là thanh niên gan dạ, dũng cảm, kiên cường và có kỷ luật cao. Ngay từ nhỏ, anh đã vào rừng nuôi cán bộ dù biết bà Nhan, anh Xút đã bị giặc giết để cảnh báo. Tnú đi liên lạc 'thường xuyên xé rừng mà đi, vượt thác mạnh mà vượt', học chữ chậm hơn Mai nhưng anh đã kiên trì 'đá đập vào đầu máu chảy ròng ròng'. Bị giặc bắt tra khảo, anh không khai báo, chỉ vào bụng mình mà nói 'Cộng sản ở đây'. Khi giặc đốt mười đầu ngón tay, anh vẫn cắn răng không kêu van. Hành động xông ra cứu vợ con khi tay không cũng thể hiện sự gan dạ bất chấp cái chết của Tnú.

Câu chuyện của Tnú được cụ Mết kể trong đêm, khi anh nhớ làng xin phép đơn vị về nghỉ phép một ngày. Sáng hôm sau, Tnú đã lên đường, chứng tỏ anh tuân thủ nghiêm ngặt kỷ luật đơn vị và tôn trọng kỷ luật của làng. Ý chí kiên cường đã chiến thắng tình cảm yếu mềm của anh.

Tính cách thứ hai của Tnú là ý chí mạnh mẽ, vượt qua bi kịch cá nhân để sống cao đẹp. Từ nhỏ, Tnú đã đi nuôi cán bộ, vượt ngục và trở về cùng cộng đồng chuẩn bị cho cuộc chiến đấu sắp tới. Mặc dù đau đớn chứng kiến cái chết của vợ con và bị tra tấn dã man, Tnú vẫn tình nguyện gia nhập bộ đội chủ lực để chiến đấu.

Tính cách thứ ba của Tnú là sự giàu tình nghĩa. Anh tận tâm với cách mạng, hết lòng với anh Quyết và chăm chỉ học hành để trở thành cán bộ. Tnú xé chăn của mình làm dịu cho đứa con mới sinh, và dù không cứu được vợ con, hành động của anh khi bị giặc bắt là biểu hiện tình yêu thương vợ con sâu sắc. Tnú mồ côi cha mẹ và mất vợ con, nên buôn làng và cộng đồng trở thành tất cả với anh. Khi về phép, anh cảm động khi nghe tiếng chày giã gạo và nhận ra sự thay đổi của quê hương.

Nhắc đến Tnú, người ta thường nghĩ đến chi tiết nghệ thuật đầy ý nghĩa: bàn tay Tnú. Đó là bàn tay từng cầm đá đập vào đầu mình, dắt Mai đi làm nương rẫy, chỉ vào bụng mình nói đó là cộng sản, sau khi vượt ngục thì run rẩy nắm tay Mai, mài rìu, rựa, giáo mác, và ngắt những trái vả. Bàn tay ấy đã ôm chặt mẹ con Mai lần cuối và sau đó bị lửa thiêu rụi. Bàn tay thương tật ấy đã tham gia các trận đánh, giết giặc, và cầm đèn pin soi mặt quân thù, vì Tnú coi mỗi xác thù là một kẻ thù đáng diệt trừ.

'Rừng xà nu' dạt dào âm hưởng sử thi, đã tạo ra một nhân vật anh hùng sử thi. Cuộc đời bi tráng của Tnú chính là cuộc đời của Tây Nguyên, của dân tộc Việt Nam trong thời kỳ lịch sử quan trọng:

Chúng muốn đốt ta thành tro bụi
Ta hóa vàng nhân phẩm lương tâm
Chúng muốn ta bán mình ô nhục
Ta làm sen thơm ngát giữa đầm.