1. Cây cam do ông trồng
Vườn nhà em có nhiều loại cây ăn quả như xoài, mít, ổi,... nhưng em yêu thích nhất là cây cam do ông trồng giữa vườn.
Cây cam được ông đưa giống từ miền Nam về. Cây không quá cao, nhưng tán cây xòe rộng như một chiếc ô xanh khổng lồ. Thân cây khá lớn, em phải dùng cả hai tay mới ôm hết. Toàn thân cây phủ một lớp vỏ màu nâu xỉn. Ngay từ gốc, cây đã phân thành hai cành lớn. Lá cam lớn hơn lá chanh, mỗi cuống lá thường có một chiếc gai nhọn. Hôm trước, em sơ ý va phải gai và bị đau.
Cây cam đã trồng hơn 4 năm và phát triển rất tốt nhờ sự chăm sóc cẩn thận của ông. Thân, cành và lá đều xanh bóng. Trên các cuống lá xuất hiện những chùm hoa cam trắng muốt với nhụy vàng. Mùi hương của cây cam rất đặc biệt, thơm ngát lan tỏa khắp vườn. Khi vào mùa trái, cam to, mập và chắc.
Khi lớn, quả cam có kích thước bằng quả bóng nhỏ, màu xanh thẫm. Mỗi cành thường có từ dăm ba quả. Những quả cam lủng lẳng trên cành khiến em rất thích. Cam chín vào cuối năm, cả cây chuyển vàng rực, lấn át màu xanh của lá. Vị cam ngọt đậm đà, múi cam mọng nước. Cam là loại trái cây giàu vitamin. Khi cam chín, mẹ em thường hái, rửa sạch và thắp hương, cả gia đình cùng thưởng thức vị ngọt của cam.
Em rất thích ăn cam và tự nhủ sẽ giúp ông chăm sóc cây cam để nó luôn tươi tốt.
2. Vườn bưởi Diễn của ông em
Ông bà nội em có một vườn cây ăn quả phong phú, trong đó em đặc biệt yêu thích những cây bưởi Diễn nổi tiếng với hương vị tuyệt vời. Vườn bưởi này đã được trồng từ lâu, nhờ vào nguồn gốc lâu đời của ông bà em ở vùng Diễn.
Cây bưởi có chiều cao khoảng hơn một mét, với nhiều cành nhỏ phân nhánh ra xung quanh. Thân cây lớn bằng cổ chân, có màu xám rêu và vỏ cây có dấu hiệu của sự lão hóa. Rễ cây vươn sâu vào lòng đất để hấp thụ dinh dưỡng nuôi dưỡng cây. Các cành cây như những cánh tay vững chãi, nâng đỡ tán lá và trái. Lá bưởi lớn như bàn tay người lớn, có hình dạng dài và hẹp ở giữa giống như cái nậm rượu.
Vào mùa xuân, các chùm hoa trắng tinh khiết tỏa hương thơm nhẹ nhàng bay theo gió, ẩn hiện giữa những tán lá xanh tươi. Khi gió thổi, những cánh hoa trắng rơi lả tả quanh gốc cây. Chúng em thường nhặt hoa bưởi để chơi hoặc đặt trên đầu giường để thơm. Cuối mùa xuân, hoa kết thành quả bưởi nhỏ và nhanh chóng lớn lên.
Ban đầu, quả bưởi nhỏ bằng hòn bi, sau đó to như quả chanh, rồi lớn bằng nắm tay người lớn, và cuối cùng bằng quả bóng. Mỗi cây bưởi thường có từ hàng chục đến hàng trăm quả, rất bắt mắt. Mùa thu là mùa bưởi chín, lúc này từng quả bưởi nặng trĩu cành, có màu vàng ươm và mùi thơm ngọt. Gọt lớp vỏ bên ngoài, ta sẽ thấy cùi trắng ngà và múi bưởi căng mọng, dễ bóc vỏ và không bị nát.
Cây bưởi không chỉ cho trái ngon mà còn có nhiều công dụng khác. Cây bưởi làm cây cảnh ngày Tết, quả bưởi dùng để bày mâm ngũ quả hoặc làm quà tặng. Lá và vỏ bưởi có thể dùng để gội đầu, xông giải cảm, hoặc luộc ốc rất thơm. Hoa bưởi dùng để ướp bột sắn, tạo mùi thơm dịu nhẹ. Bưởi Diễn là đặc sản của vùng Diễn, thường được thu hoạch khoảng một tháng trước Tết Nguyên Đán, bà nội em sẽ thu hoạch bưởi, bôi vôi vào cuống quả và để dưới gầm giường hoặc dưới đất cho bưởi chín. Đến Tết, bưởi Diễn sẽ có hương vị ngọt lịm, thanh mát và mùi thơm dễ chịu, mặc dù quả có vẻ ngoài không được bắt mắt.
Em rất thích thú khi thấy những chú chim non ríu rít nhảy nhót trên cành. Dường như, chúng cũng muốn thưởng thức đặc sản này. Em sẽ chăm sóc vườn bưởi thật tốt để giống bưởi Diễn đặc sản quê hương không bị mai một theo thời gian.
3. Cây vải trĩu quả
Trong khu vườn của gia đình em có rất nhiều loại cây ăn quả như vải, nhãn, ổi, na, mít,... Tuy nhiên, cây vải, được trồng từ thời ông nội, vẫn luôn sai trĩu quả và là loài cây em yêu thích nhất.
Cây vải nhà em cao hơn mái nhà, với tán cây xòe rộng tạo bóng mát vào mùa hè. Tuy tán và cành cây không lớn, khẳng khiu nhưng lại rất dẻo dai, nên không bị gãy khi leo lên. Thân cây vải xù xì, sờ vào có cảm giác nhám và sần sùi. Với vòng tay của em, có thể ôm trọn thân cây. Cây không có bộ rễ lớn và lan rộng trên mặt đất, chỉ có vài rễ nhỏ nhô lên mặt đất.
Lá cây vải có màu xanh thẫm, giống lá nhãn. Vào mùa thu, lá bắt đầu chuyển màu, và đến mùa đông, lá khô héo và rụng xuống. Khi mùa xuân đến, lá mới lại nhú lên và cành cây trở nên sum xuê, tỏa bóng mát. Hoa vải màu trắng nhỏ, chen chúc nhau, ẩn sau lớp lá xanh.
Các cụm hoa vải khép kín, khi gió thổi, những cánh hoa bé xíu rơi rụng xuống đất. Sau khi thụ phấn, quả vải nhỏ bắt đầu hình thành và lớn lên từng ngày. Vỏ quả vải hơi nhám, đặc trưng của mùa hè với độ nóng riêng. Dù vậy, quả vải vẫn được nhiều người yêu thích nhờ hương vị thơm lừng, cùi dày và ngọt lịm.
Mùa vải của gia đình em lúc nào cũng có nhiều quả, từng chùm nặng trĩu trên cành. Có khi ba em phải buộc từng chùm để tránh gãy cành. Cả nhà em đều mê vải. Khi mùa vải chín, mẹ thường hái những chùm quả to nhất đặt trên bàn thờ ông để tưởng nhớ công lao của ông. Nhìn cây vải, em luôn nhớ về ông.
4. Cây na bên bờ ao
Trong vườn của gia đình em có nhiều loại cây ăn quả như na, xoài, ổi, mít,… Nhưng em yêu thích nhất là cây na bên bờ ao nhà em.
Cây na đứng bên bờ ao, phát triển tươi tốt với cành lá xum xuê che rợp một góc vườn. Lá na có hình dạng giống quả trứng, dài bằng ba ngón tay của em, màu xanh nhạt, mỏng và mọc đơn so le. Gốc cây na bằng bắp chân người lớn, cành na màu nâu và lớn hơn cánh tay em một chút. Sau những ngày mưa xuân, cây na bắt đầu đâm chồi nảy lộc.
Từ những búp non, nụ hoa na như những hạt đậu bắt đầu nhú ra. Hoa na nở rộ vào đầu tháng ba, khi vườn tràn ngập ánh nắng mới. Hoa na màu xanh rêu, có năm cánh xòe quanh cuống dài, giống như hoa móng rồng hoặc hoa ngọc lan nhưng giản dị hơn. Hương hoa dịu nhẹ, quyến rũ, thu hút ong bướm đến gần.
Đến tháng tư, tháng năm âm lịch, trái na bắt đầu lủng lẳng trên các cành cao. Hoa rụng dần để lại quả na nhú lên. Quả na to bằng hòn bi ve, rồi dần lớn hơn. Các quả na lớn dần, quả lớn hơn gọi là na anh chị, quả nhỏ hơn là na em. Cuống na màu nâu xỉn, trái na to với nhiều mắt màu xanh nhạt, trông như mai rùa. Chúng lớn lên dưới ánh nắng cuối xuân và những cơn mưa đầu hạ.
Khi đến đầu tháng bảy, trái na chín với các mắt na to dần. Bà em gọi đây là “na mở mắt”. Na chín có mùi hương dịu dàng lan tỏa khắp nhà. Mẹ thường chọn những quả na to nhất để biếu bà nội. Bà luôn phần cho em một quả. Khi bẻ trái na ra, em thấy múi na trắng ngà như múi mít con, cùi dày và ngọt bọc quanh hạt na đen kịt. Na có vị ngọt sắc như đường phèn.
Em rất yêu cây na nhà em vì nó mang lại cho gia đình những mùa na ngon và bổ dưỡng. Em sẽ chăm sóc cây thật cẩn thận.
5. Cây chuối
Khi mùa xuân đến, mưa xuân lất phất bay. Những tàu lá chuối vui vẻ vươn lên, tay lá xanh rộng mở đón nhận làn mưa nhẹ nhàng.
Tàu lá chuối rực rỡ như ngọc bích. Trong góc vườn nhà bà ngoại bên cạnh ao cá, cậu Chiêm trồng rất nhiều chuối, chủ yếu là chuối tiêu (chuối lùn). Các cây chuối, từ chuối mẹ đến chuối con, đều mọc sát nhau, cùng che chở và hưởng ứng mưa nắng.
Thân chuối tròn, bao gồm nhiều bẹ cuộn lại, tạo thành một kết cấu chắc chắn. Bẹ ngoài cùng có màu đen hoặc xanh nhạt. Tàu lá chuối mọc đồng đều trên ngọn cây, với kích thước to nhỏ, dài ngắn khác nhau, như những tấm lụa xanh thẫm, xanh biếc, xanh ngọc, đung đưa theo gió. Đọt chuối cuộn lại giống như bút lông khổng lồ màu xanh ngọc, luôn rung rinh như đang vẽ lên bầu trời.
Chuối con thường núp bên chuối mẹ màu tím thẫm, dường như luôn lắng nghe tiếng trò chuyện của đôi chim chìa vôi. Vườn chuối cũng có nhiều hoa màu tím thẫm, đỏ tươi, lấp ló trên ngọn, có khi nhọn hoắt, có khi nở xoè. Những nải chuối non màu vàng nhạt, nhỏ nhắn, xinh xắn hiện ra. Mỗi lần thăm vườn, em luôn thấy ong bướm bay lượn, hút mật hoa.
Nhiều cây chuối mẹ thân còng xuống vì mang buồng chuối nặng trĩu, với hàng chục nải, quả to bằng cổ tay trẻ em. Những lá chuối già cụp xuống như đôi bàn tay người mẹ hiền chăm sóc con thơ. Bà ngoại sống nhờ vào vườn rau và vườn chuối. Bà dùng chuối xanh để nấu bún ốc, bún đậu cho gia đình. Nải chuối chín được bà bày lên bàn thờ. Buồng chuối chín bà dành cho các cháu.
Mỗi năm, bà có hàng chục buồng chuối với hàng trăm nải chín để bán. Cây chuối hiền lành đã đáp lại công lao chăm sóc của bà. Đêm đến, em thường nghe tiếng thì thầm của vườn chuối trong giấc ngủ.
6. Nhãn quê hương
Tôi yêu quê hương với những hàng nhãn xanh mướt rợp bóng.
Tại quê tôi, nhãn mọc khắp nơi từ trong vườn, trước sân, sau nhà đến dọc hai bên con lộ. Khi mùa xuân về, mưa bay lất phất, mọi vật như bừng tỉnh, và cây nhãn cũng không ngoại lệ, nó vui vẻ trút bỏ những tàn lá cuối đông dưới làn gió nhẹ. Cây nhãn thích thú đón nhận từng hạt mưa xuân, bung ra những chồi, lá xanh non mịn màng. Sau khi đã uống no mưa, nhãn bắt đầu nở hoa. Những chùm hoa tỏa hương thơm ngát, thu hút đàn ong vo ve quanh quẩn.
Thời gian trôi qua, hoa nhãn rụng đầy gốc, nhưng trên tán lá lại đầy những quả nhãn non. Lúc đầu, quả nhãn và cùi chưa phân chia, chỉ một màu trắng. Sau đó, quả dần chia thành hạt và cùi, hạt nhãn chuyển màu đen. Đến giữa mùa hè, quả nhãn chín, mọng nước và ngọt lịm. Chúng tôi háo hức thưởng thức vị ngọt của nhãn.
Hãy đến đây và thưởng thức. Nhưng khi bạn cảm nhận được vị ngon của quả nhãn, đừng quên rằng chính cây nhãn là nguồn cung cấp hương vị đó. Cây nhãn làm việc cần mẫn, âm thầm để cống hiến những tinh túy của mình. Quả nhãn có thể dùng làm thuốc, hạt có thể chế thành cồn. Cây nhãn không đòi hỏi đất đai màu mỡ hay nước tưới đầy đủ, nó vẫn có thể phát triển xanh tươi.
Cây nhãn ơi, tôi rất yêu quý nhãn, yêu quý bản lĩnh của nhãn. Một sức sống mãnh liệt và tinh thần vô tư.
7. Cây mận hồng đào (cây roi)
Trong vườn nhà em có nhiều loại cây ăn quả, nhưng em yêu thích nhất là cây mận hồng đào, do bà nội em trồng từ khi em học lớp một.
Cây mận cao khoảng sáu đến bảy mét, tán lá rộng lớn che phủ một khoảng đất rộng lớn. Rễ cây ăn sâu vào lòng đất để hút chất dinh dưỡng. Gốc cây màu nâu đen, to tròn như bắp vế của ba em. Vỏ cây có chỗ sần sùi, có chỗ nứt nẻ. Thân cây cao hơn vai em, chia thành hai cành lớn. Từ hai cành lớn, nhiều nhánh nhỏ mọc ra, phủ đầy lá xanh.
Lá mận có hình bầu dục, lá non màu nâu óng ánh như lụa, hòa quyện trong tán lá xanh đậm rất xum xuê. Trong tán lá thấp thoáng những chùm hoa mận trắng xóa với nhụy dài trông rất đẹp. Em thích ngắm những chùm quả mận, từ chùm đôi, chùm ba đến chùm bốn… đang đua nhau mọc. Quả mận hình chuông, lúc non có màu xanh, khi chín chuyển sang đỏ hồng mơn mởn, trông thật hấp dẫn!
Đó chính là lý do mận được gọi là hồng đào. Mận nhà em có hạt nhỏ, cơm dày, ăn vào vừa ngọt thanh vừa giòn rụm. Cả nhà em đều yêu thích cây mận vì không chỉ cho quả ngon mà còn tạo bóng mát cho khu vườn. Thỉnh thoảng, em ra gốc mận nhặt lá vàng và thưởng thức vị ngọt khó quên của quả mận hồng đào.
8. Cây mít trong vườn nhà ông bà
Hè năm ngoái, khi em về quê ngoại, cây mít ông bà trồng từ lâu đã trĩu quả, tạo nên một cảnh tượng thật đẹp mắt.
Em đứng yên ngắm cây mít, với thân cây to lớn, rộng hơn một vòng tay em ôm. Thân màu nâu sẫm, em đứng cạnh thấy mình nhỏ bé so với nó. Cành lá cây sum suê, vươn rộng tạo bóng mát cho một góc vườn. Dưới gốc cây, ông em còn làm một cái xích đu nhỏ để chị em em có chỗ ngồi. Những ngày hè oi ả, chỉ cần ngồi dưới gốc cây, em cảm thấy mát mẻ và thư giãn.
Lá mít to, dày và xanh đậm. Mặt trước lá bóng loáng, còn mặt sau thì xanh nhạt hơn. Trái mít non bắt đầu từ thân cây, ban đầu nhỏ như cái cốc, rồi dần lớn lên bằng cái ấm tích của bà. Khi chín, vỏ mít chuyển sang màu sáng hơn, dù bên ngoài sần sùi và đầy gai, bên trong lại rất thơm ngon.
Khi mít chín, hương thơm lan tỏa khắp vườn, ngọt ngào và quyến rũ. Em háo hức gọi ông ra xem cây. Ông cười thân thiện, đến cây mít, cắt cuống và ôm quả vào lòng. Ông vui vì cây mít đã có thể cho các cháu thưởng thức. Khi bổ quả, những múi mít vàng ươm lấp ló giữa xơ mít, rất hấp dẫn. Mùi thơm khi bổ quả tăng lên gấp bội.
Gia đình quây quần dưới hiên, ăn mít và trò chuyện vui vẻ. Múi mít ngọt lịm, thơm lừng khiến ai ăn cũng khen. Hạt mít có thể luộc hoặc rang, ăn rất bùi và ngon.
Những trưa hè đầy nắng, em thích nằm dưới gốc mít nghe bà kể chuyện và xem ông tỉa lá. Tán lá rộng lớn tạo bóng mát dễ chịu. Mong rằng mỗi năm em sẽ được về quê, thu hoạch hoa quả và cùng ông bà vui vẻ.
9. Cây ổi ở đầu vườn
Vườn nhà em có nhiều loại cây, nhưng em yêu thích nhất là cây ổi trồng ở đầu vườn.
Từ xa nhìn lại, cây ổi giống như một chiếc ô khổng lồ. Thân cây to và chắc khỏe, mọc thẳng đứng. Gốc cây to hơn thân và có vẻ sần sùi. Rễ cây như những con giun, sâu xuống đất để hút chất dinh dưỡng và đưa lên nuôi cây. Lá cây to và mượt, gân lá nổi rõ. Mùa xuân, lá ổi có màu xanh tươi, đến mùa đông thì chuyển sang xanh đậm. Khi có gió thổi qua, tiếng lá xào xạc như thì thầm với em.
Quả ổi tròn, to, mọc thành chùm. Hạt bên trong quả nhỏ và tập trung ở giữa. Quả ổi có mùi thơm, khi ăn có vị ngọt và chứa nhiều vitamin. Thỉnh thoảng, vài chú chim sơn ca đến bắt sâu và hót líu lo. Cây ổi không chỉ cung cấp bóng mát để chúng em vui chơi, mà còn cho quả để thưởng thức.
Em rất yêu quý cây ổi và chăm sóc nó mỗi ngày. Cây ổi là người bạn thân thiết của em. Khi lớn lên, em sẽ luôn nhớ về những kỷ niệm với cây ổi này.
10. Cây xoài trong vườn nhà em
Vườn nhà em trồng nhiều loại cây ăn quả, mỗi loại có những đặc điểm và công dụng riêng. Nhưng cây xoài là loài em yêu thích nhất, vì nó gắn bó với em nhiều kỷ niệm.
Cây xoài nhà em rất cao, gốc to bằng vòng tay em ôm. Những nhánh cây xum xuê với lá xanh mát như một chiếc ô xanh khổng lồ. Lá xoài cứng cáp, dài hơn điều khiển ti vi một chút, luôn xanh tốt quanh năm. Đến mùa hè, cây bắt đầu ra hoa và kết trái. Hoa xoài nhỏ, màu trắng ngà, kết thành chuỗi dài như hoa bàng. Những trái xoài non trông giống những viên bi ngọc nhỏ xinh.
Thời gian trôi qua, quả xoài ngày càng lớn, xếp thành chùm trông như đàn gà con. Quả xanh non, khi chín chuyển sang màu vàng rực. Xoài chín ngọt lịm, nước ngọt chan hòa, vị ngọt tuyệt vời. Những quả xoài đầu mùa tạo nên sự hào hứng cho mọi người.
Ngắm nhìn cây xoài, em luôn mơ đến ngày xoài chín. Không gì tuyệt vời hơn việc thưởng thức những quả xoài do chính tay em và gia đình chăm sóc.
Em hy vọng cây xoài luôn xanh tốt và hàng năm cho nhiều trái thơm ngon để cả gia đình cùng thưởng thức. Em rất yêu quý cây xoài của mình!