10 Bài văn phân tích tác phẩm 'Đánh nhau với cối xay gió' (Ngữ văn 8 - SGK Cánh diều) xuất sắc nhất

'Đánh nhau với cối xay gió' là một đoạn trích từ tác phẩm vĩ đại 'Đôn-ki-hô-tê' của tác giả Tây Ban Nha Xéc-van-téc. Tác phẩm chủ yếu châm biếm những lí tưởng hiệp sĩ lỗi thời và chỉ trích các thói quen tầm thường trong xã hội. Đôn-ki-hô-tê, dù có những hành động kỳ quặc, vẫn chứa đựng nhiều phẩm chất đáng quý.

Đôn-ki-hô-tê, với niềm đam mê tiểu thuyết mãnh liệt, đã tự biến mình thành một hiệp sĩ lỗi thời, với hình dáng gầy gò và trang phục cũ kỹ. Sự gàn dở của ông đã khiến những hành động của ông trở thành trò cười, như trong cuộc chiến với cối xay gió, nơi ông cho rằng đó là những quái vật khổng lồ. Mặc dù thất bại thảm hại, Đôn-ki-hô-tê vẫn không nhận ra thực tế và tiếp tục theo đuổi những giấc mơ hiệp sĩ của mình.

Tuy nhiên, đằng sau những hành động kỳ lạ, Đôn-ki-hô-tê thể hiện lí tưởng cao đẹp, lòng dũng cảm và quyết tâm chống lại bất công. Ông không chỉ có tinh thần nghĩa hiệp mà còn sẵn sàng đối mặt với thử thách dù biết rõ sự chênh lệch. Tác giả đã sử dụng nghệ thuật đối lập và tương phản để làm nổi bật tính cách của Đôn-ki-hô-tê và xây dựng một câu chuyện sinh động, hài hước.

Nhân vật Đôn-ki-hô-tê phản ánh những nét tính cách vừa cao đẹp vừa kỳ quặc, và chính mỗi chúng ta cũng có thể thấy mình trong hình ảnh của ông. Việc duy trì cân bằng giữa lí tưởng và thực tế là bài học quan trọng từ câu chuyện này.

Hãy cùng lùi về ba thế kỷ để gặp gỡ Đôn Ki-hô-tê và giám mã Xan-chô Pan-xa trong cuộc phiêu lưu kỳ quặc ở Tây Ban Nha. Tác giả Xéc-van-téc đã khắc họa cuộc chiến đặc biệt này, nơi Đôn Ki-hô-tê, một hiệp sĩ tuổi xế chiều với những hoài bão cao cả, đấu tranh với những chiếc cối xay gió mà ông tưởng là những quái vật khổng lồ. Xéc-van-téc tài tình tạo dựng hình ảnh hai nhân vật đối lập nhưng bổ sung cho nhau: Đôn Ki-hô-tê với lý tưởng cao đẹp nhưng hành động lại vô lý, và Xan-chô Pan-xa, người thực tế, bình thản theo dõi sự điên rồ của chủ nhân mình. Cuộc chiến với cối xay gió không chỉ là một trận đánh mà còn phản ánh sự mâu thuẫn giữa lý tưởng và thực tế, mang đến cho người đọc cả nụ cười lẫn sự cảm thông. Xéc-van-téc đã thành công trong việc vẽ nên bức tranh sinh động về hai nhân vật, phản ánh sự trái ngược giữa thực và mộng, đồng thời tôn vinh những giá trị tốt đẹp và truyền thống của nhân dân Tây Ban Nha qua câu chuyện lạ lùng này.

Trận chiến với cối xay gió là một chiến công kỳ lạ của hiệp sĩ Đôn Ki-hô-tê, một nhân vật do nhà văn Tây Ban Nha Xéc-van-tex sáng tạo trong tiểu thuyết cùng tên. Những chiếc cối xay gió trên con đường của hiệp sĩ, lên tới “ba bốn chục chiếc giữa đồng”, xuất hiện bất ngờ và làm cho Đôn Ki-hô-tê, người hiệp sĩ cao to nhưng gầy còm, tưởng rằng đây là cơ hội để lập chiến công như các hiệp sĩ xưa. Đôn Ki-hô-tê thấy chúng như những tên khổng lồ, mặc dù Xan-chô, người giám mã, chỉ thấy chúng là những cánh tay. Sự khác biệt trong nhận thức dẫn đến tiếng cười nhẹ nhàng: Đôn Ki-hô-tê tự tin chinh chiến, trong khi Xan-chô chỉ biết lo lắng. Hiệp sĩ không hề sợ hãi, bất chấp cảnh báo, hô to thách thức, còn những cánh quạt quay nhanh chóng làm gãy ngọn giáo của Đôn Ki-hô-tê và hất văng cả người lẫn ngựa. Đôn Ki-hô-tê, bị thương nặng, chỉ còn nằm im lìm, trong khi Xan-chô chỉ có thể kêu trời và chỉ trích những ảo tưởng. Mặc dù thất bại, Đôn Ki-hô-tê tiếp tục mơ ước tìm kiếm cuộc phiêu lưu mới, mặc kệ nỗi đau và thực tế khó khăn. Một ngày kết thúc với sự mệt mỏi của Xan-chô và Đôn Ki-hô-tê vẫn kiên trì theo đuổi lý tưởng hiệp sĩ, bất chấp những khó khăn và thất bại. Đôn Ki-hô-tê là hình mẫu của lý tưởng và khát vọng trong thời kỳ Phục Hưng Tây Ban Nha, nơi tự do và công lý đang bị đe dọa.

Xéc-van-téc, nhà văn nổi tiếng người Tây Ban Nha, gắn liền với tác phẩm nổi bật nhất của ông là Đôn-ki-hô-tê. Đây là cuốn tiểu thuyết đồ sộ và vĩ đại nhất của thời kỳ Phục Hưng. Đoạn trích 'Đánh nhau với cối xay gió' từ phần II của tác phẩm phản ánh tư tưởng của tác giả và sự thành công về mặt nghệ thuật của cuốn tiểu thuyết.

Dù đoạn trích mang tên 'Đánh nhau với cối xay gió', nhưng chủ yếu làm nổi bật sự đối lập giữa hai nhân vật chính: Đôn-ki-hô-tê và Xan-chô-pan-xa.

Về Đôn-ki-hô-tê, đây là hình mẫu của một hiệp sĩ dũng cảm và lý tưởng nhưng sống trong ảo tưởng. Đọc quá nhiều truyện hiệp sĩ, ông muốn trở thành một hiệp sĩ thực thụ để cứu giúp mọi người. Với dáng vẻ gầy gò, cùng con ngựa còm và bộ giáp cũ, Đôn-ki-hô-tê chuẩn bị lên đường với hy vọng làm hiệp sĩ như trong sách.

Khi gặp cối xay gió trên cánh đồng, Đôn-ki-hô-tê nhầm chúng là những “khổng lồ đáng sợ”. Với lý tưởng cao cả, ông quyết định chiến đấu để tiêu diệt chúng, mặc dù Xan-chô không đồng tình và nhận ra đó chỉ là cối xay gió. Đôn-ki-hô-tê, vì sự hoang tưởng, lao vào chiến đấu điên cuồng với những cánh quạt, dẫn đến thất bại thảm hại. Ông vẫn không nhận ra sự thật, cho rằng mình bị pháp sư đánh lừa, và tiếp tục mơ mộng về tình nương của mình mà không quan tâm đến đau đớn. Nhân vật Đôn-ki-hô-tê có những phẩm chất đáng quý như lòng dũng cảm và nghĩa hiệp, nhưng sự ảo tưởng đã làm cho ông trở nên nực cười và đáng trách.

Xan-chô Pan-xa, đối lập hoàn toàn với Đôn-ki-hô-tê, là người thực dụng và thực tế. Là một nông dân, ông nhận làm giám mã với hi vọng hưởng lợi từ thành công của Đôn-ki-hô-tê. Xan-chô luôn mang theo thức ăn và rượu, và không bị cuốn theo ảo tưởng của chủ. Ông nhận thức rõ ràng rằng những gì Đôn-ki-hô-tê coi là khổng lồ chỉ là cối xay gió, và từ chối tham gia cuộc chiến. Sự nhút nhát của Xan-chô, thậm chí hèn nhát, thể hiện rõ qua việc ông chỉ quan tâm đến ăn uống và nghỉ ngơi, trái ngược với sự dũng cảm và lý tưởng của Đôn-ki-hô-tê.

Tác giả đã sử dụng nghệ thuật tương phản để làm nổi bật sự khác biệt giữa hai nhân vật về cả hình thức lẫn tính cách. Giọng điệu phê phán, hài hước nhưng sâu sắc, đã tạo nên một bức tranh rõ nét về sự khác biệt này.

Đoạn trích khắc họa sự tương phản nổi bật giữa Đôn-ki-hô-tê và Xan-chô, với những điểm mạnh và điểm yếu riêng. Qua đó, tác giả chế giễu lý tưởng hiệp sĩ lỗi thời và phê phán thực dụng, đồng thời bày tỏ khát vọng hướng tới các giá trị nhân văn cao quý.

Xéc-van-tex (1547 – 1616) là một nhà văn vĩ đại của Tây Ban Nha, để lại cho thế giới nhiều tác phẩm xuất sắc, trong đó nổi bật nhất là tiểu thuyết 'Đôn Ki-hô-tê'. Câu chuyện xoay quanh một lão quý tộc nghèo tuổi khoảng năm mươi, cao gầy và yếu ớt, tên là Ki-ha-đa, người bị mê hoặc bởi truyện hiệp sĩ và quyết định trở thành một hiệp sĩ lang thang. Ông tự phong mình là 'hiệp sĩ Đôn Ki-hô-tê xứ Man-cha' và đặt tên cho con ngựa già của mình là 'chiến mã Rô-xi-nan-tê'. Để thêm phần hấp dẫn, ông chọn một người nông dân mà ông yêu thầm làm 'công nương Đuyn-xi-nê-a' và thuê bác nông dân béo lùn Xan-chô Pan-xa làm giám mã. Câu chuyện kể về cuộc phiêu lưu và những thất bại đau đớn của Đôn Ki-hô-tê khi chiến đấu với những kẻ thù tưởng tượng, trong đó nổi bật là trận chiến với cối xay gió. Mặc dù hành động của Đôn Ki-hô-tê xuất phát từ mục đích cao cả, nhưng sự mê muội của ông khiến cho những trận chiến trở nên nực cười. Trong khi đó, giám mã Xan-chô Pan-xa, người thực dụng và tinh ranh, là sự đối lập hoàn toàn với Đôn Ki-hô-tê, làm nổi bật sự mâu thuẫn giữa lý tưởng và thực tế. Sự tương phản giữa hai nhân vật này tạo nên một bức chân dung phong phú về con người trong văn học. Nhà văn Xéc-van-tex đã khéo léo kết hợp những yếu tố hài hước và châm biếm để chỉ trích những ảo tưởng và sai lầm trong xã hội.

Tác phẩm “Đôn Ki-hô-tê nhà quý tộc tài ba xứ Man tra” của Xec-van-tec là một kiệt tác văn học. Đoạn trích “Đánh nhau với cối xay gió” từ chương VIII – IX phần một của tác phẩm, mang tiêu đề: “Cuộc chạm trán kỳ quái giữa hiệp sĩ Đôn Ki-hô-tê với cối xay gió và những sự kiện đáng nhớ khác”. Mặc dù đoạn trích khá ngắn, nhưng nó bộc lộ rõ nét phẩm chất tốt đẹp lẫn những điểm dở của Đôn Ki-hô-tê.

Trong đoạn trích, hai thầy trò Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô đang tìm kiếm chiến công thì thấy nhiều cối xay gió giữa cánh đồng. Đôn Ki-hô-tê lập tức coi đó là những gã khổng lồ và quyết định chiến đấu. Mặc dù Xan-chô cố ngăn cản nhưng không thành, Đôn Ki-hô-tê vẫn hăng hái lao vào. Gió thổi mạnh khiến cối xay gió quay và Đôn Ki-hô-tê bị ngã, gãy giáo, bị thương nặng nhưng vẫn giữ vững ý chí và không kêu ca, còn nghĩ đến tình nương thay vì ăn uống. Xan-chô thì tận hưởng bữa ăn một mình. Đôn Ki-hô-tê tiếp tục nghĩ đến tình yêu suốt đêm và sáng hôm sau đi về phía cảng La-pi-xê với hy vọng tìm được nhiều cuộc phiêu lưu khác.

Đoạn trích thể hiện phẩm chất cao đẹp của Đôn Ki-hô-tê như lòng dũng cảm, quyết tâm chiến đấu chống cái ác và sự kiên cường bất chấp thương tích. Tuy nhiên, Đôn Ki-hô-tê cũng là người mơ mộng và không thực tế, hành động theo sách vở một cách điên rồ, coi những cối xay gió là gã khổng lồ độc ác. Sự mù quáng và hành động kỳ quặc của anh làm nổi bật sự khác biệt với Xan-chô Pan-xa, người thực dụng, sống theo sở thích và tránh xa nguy hiểm. Sự tương phản giữa hai nhân vật này không chỉ làm nổi bật tính cách của mỗi người mà còn tạo ra những tình huống hài hước. Đoạn trích không chỉ thể hiện sự tương phản giữa lý tưởng và thực tế mà còn dự báo sự xuất hiện của thời đại phục hưng với những con người và tính cách mới.

Xec-van-tec, một đại văn hào Tây Ban Nha thời kỳ Phục Hưng, được công nhận là cha đẻ của tiểu thuyết hiện đại, đặc biệt là thể loại phiêu lưu. Tác phẩm “Đôn Ki-hô-tê”, xuất hiện vào thế kỷ 16, không chỉ là một kiệt tác văn học mà còn là sự chế giễu hoàn hảo những lý tưởng hiệp sĩ phong kiến lỗi thời, đồng thời báo hiệu sự xuất hiện của thời đại Phục Hưng với những con người và tính cách mới, cùng tinh thần nhân văn tỏa sáng. Đoạn trích “Đánh nhau với cối xay gió” nằm ở phần mở đầu của tiểu thuyết.

“Đôn Ki-hô-tê” không chỉ là một kiệt tác sáng ngời tinh thần nhân văn mà còn là một trong những tác phẩm vĩ đại nhất của thời kỳ Phục Hưng, đã giúp tên tuổi của Xec-van-tec trở nên bất tử, sánh ngang với những tên tuổi lừng lẫy như Sêc-xpia, Ra-bơ-le. Nhân vật Đôn Ki-hô-tê, một lão quý tộc nghèo ở nông thôn, đã trở thành một hiệp sĩ kỳ quặc. Lão, người gầy gò, cao lớn và khoảng năm mươi tuổi, bị cuốn vào những câu chuyện hiệp sĩ, dẫn đến việc lão mơ ước trở thành một hiệp sĩ giang hồ dũng cảm, đi khắp Tây Ban Nha để cứu nguy, tiêu diệt quái vật, và thiết lập công lý. Con ngựa gầy của lão được đặt tên oai phong là Rô-xi-nan-tê.

Lão tự xưng là hiệp sĩ Đôn Ki-hô-tê xứ Man-tra, và đã phong chức giám mã cho anh nông dân thấp bé, mập mạp là Xan-chô Pan-xa. Để hoàn thiện hình ảnh hiệp sĩ, lão đã nghĩ đến một người phụ nữ yêu quý từ thời trai trẻ và đặt cho cô ta cái tên quý tộc là Công nương Đuyn-xi-ne-a vùng Tô-bô-xô. Lão tổ chức một buổi lễ thụ phong tại quán trọ, trong đó hai cô gái điếm được phong thành công nương. Hài hước thay, lão cũng tìm ra vũ khí và giáp của tổ tiên đã cũ kỹ, sửa chữa và làm sáng bóng để tự trang bị cho mình. Sau một trận đánh với các lái buôn vì không công nhận Công nương Đuyn-xi-ne-a là đẹp nhất, Đôn Ki-hô-tê bị đánh tơi tả và bị đưa về làng. Trận chiến với cối xay gió trở thành một bi kịch hài hước, thể hiện sự ngông cuồng và mơ mộng của lão. Trận chiến xảy ra vào buổi trưa, khi Đôn Ki-hô-tê, sau nhiều ngày lang thang, thấy những chiếc cối xay gió mà lão tưởng là những gã khổng lồ. Lão tự lừa dối rằng mình phải tiêu diệt chúng để thu chiến lợi phẩm, trở nên giàu có, và “phụng sự Chúa”.

Mặc dù lão có phần mơ hồ, nhưng mục đích chiến đấu của lão rất cao đẹp. Lão luôn hùng hồn trong lời nói, đôi khi chê bai giám mã, lúc lại hăm dọa kẻ thù. Khi giao chiến, tác giả miêu tả cuộc chiến bằng một giọng hài hước. Khi cánh quạt của cối xay gió bắt đầu chuyển động, Đôn Ki-hô-tê tuyên bố rằng dù có nhiều cánh tay hơn gã khổng lồ Briaro, bọn chúng cũng sẽ phải trả giá. Lão hiệp sĩ tỏ ra rất dũng mãnh và kiên quyết.

Sau khi cầu nguyện cho “công nương” Đuyn-xi-ne-a, lão xông vào tấn công cối xay gió, nhưng ngọn giáo bị gãy khi cánh quạt quay. Hình ảnh Đôn Ki-hô-tê và con ngựa ngã lăn lốc là minh chứng cho sự hài hước trong tác phẩm. Khi giám mã đến cứu, thấy lão nằm bất động sau cú ngã, điều này thể hiện rõ tài năng của Xec-van-tec trong việc miêu tả các tình huống. Cuộc chiến được dựng lên với sự dàn trận, tuyên bố lý do, đấu khẩu, và cảnh chiến đấu quyết liệt, cùng cảnh hoang tàn sau trận đánh. Đôn Ki-hô-tê, với sự ngông cuồng của mình, đã tạo ra một hình ảnh hiệp sĩ sống trong ảo tưởng. Sự mơ mộng của lão đã lên đến đỉnh điểm, khi lão coi những cối xay gió là quái vật khổng lồ. Ngôn ngữ của lão đầy khoát lác, nhưng cử chỉ và hành động thì cực kỳ tự tin và oai phong.

Hình ảnh Đôn Ki-hô-tê nằm bất động trên mặt đất trước mặt giám mã Xan-chô Pan-xa là một sự chế giễu rõ rệt đối với lớp hiệp sĩ lỗi thời. Câu chuyện về việc lão cầu cứu tình nương trước khi giao chiến tạo ra sự hài hước không thể tin nổi. Sau trận chiến, lão vẫn tiếp tục khoác lác về nghề hiệp sĩ, cho rằng thất bại là do kẻ khác. Lão luôn tìm lý do để biện minh cho mình và không bao giờ nhận lỗi. Đôn Ki-hô-tê tiếp tục hành trình của mình với hi vọng gặp nhiều mạo hiểm khác, trong khi giám mã Xan-chô thì hài lòng với cuộc sống đơn giản và thực dụng. Hình ảnh hai thầy trò, với lý tưởng cao đẹp và cách sống thực tế khác biệt, tạo nên một bức tranh hài hước về cuộc sống. Khi đêm đến, giám mã vui vẻ ăn uống và ngủ ngon, trong khi Đôn Ki-hô-tê thì thao thức vì tình yêu và tiếp tục mơ mộng về những chiến công vĩ đại. Nhân vật giám mã Xan-chô, mặc dù chỉ là một nhân vật phụ, làm nổi bật tính cách của Đôn Ki-hô-tê bằng sự thực tế và giản dị của mình. “Đánh nhau với cối xay gió” không chỉ là một trang đời đầy chiến công của Đôn Ki-hô-tê mà còn là một tác phẩm trào lộng, thể hiện sự chế giễu lớp hiệp sĩ lỗi thời, đồng thời tôn vinh tình yêu tự do, bình đẳng và nhân văn.

Xéc-van-tét là một trong những cây bút vĩ đại nhất của nền văn học Tây Ban Nha. Tác phẩm nổi bật nhất của ông là cuốn tiểu thuyết Đôn Ki-hô-tê, dù đã xuất hiện từ lâu nhưng vẫn giữ nguyên giá trị và được nhiều độc giả yêu thích. Cảnh đáng nhớ nhất trong tác phẩm chính là màn đối đầu của Đôn Ki-hô-tê, nhân vật chính, với những chiếc cối xay gió.

Nhìn thấy hàng chục chiếc cối xay gió, Đôn Ki-hô-tê tưởng đó là những 'gã khổng lồ' đáng sợ và quyết định tấn công để kiếm chiến lợi phẩm và vinh quang. Ông tưởng rằng những cánh quạt là 'cánh tay dài ngoẵng' của kẻ thù. Trong mắt ông, những chiếc cối xay gió là kẻ thù không thể tha thứ.

Với quyết tâm mãnh liệt, Đôn Ki-hô-tê lao vào trận chiến bất chấp lời khuyên của Xan-chô Pan-xa. Mặc dù Xan-chô Pan-xa đưa ra những lý lẽ thực tế, Đôn Ki-hô-tê vẫn xem đó là sự ngớ ngẩn của kẻ không hiểu chuyện phiêu lưu. Ông mê mẩn những cuốn tiểu thuyết hoang đường, dẫn đến những hành động ngớ ngẩn và hài hước. Khi chuẩn bị chiến đấu, ông còn nghĩ về nàng thơ Đuyn-xi-nê-a như những hiệp sĩ trong sách, thể hiện sự lạc quan và ảo tưởng của mình.

Dù bị cuốn vào ảo tưởng, Đôn Ki-hô-tê vẫn thể hiện tinh thần dũng cảm và sự tự tin trong cuộc chiến, dù đó chỉ là mơ ước hão huyền. Cuối cùng, khi ảo tưởng không thể thành hiện thực, ông phải chịu đựng hậu quả đau đớn với ngọn giáo gãy và bản thân bị văng xa. Dù hành động điên rồ, Đôn Ki-hô-tê vẫn đáng thương với ước mơ chinh phục, không thể tỉnh ngộ và tiếp tục sống trong ảo tưởng. Điều này cho thấy sự đối lập giữa ông và Xan-chô Pan-xa: Đôn Ki-hô-tê mơ mộng, còn Xan-chô thực tế.

Sau trận chiến, cuộc sống hàng ngày càng làm rõ sự đối lập giữa hai nhân vật. Đôn Ki-hô-tê không màng đến ăn uống, trong khi Xan-chô lại rất quan tâm đến điều đó. Đôn Ki-hô-tê luôn mơ mộng và phiêu lưu, còn Xan-chô thích cuộc sống giản dị và thực tế. Điều này phản ánh sự khác biệt trong xuất thân và quan niệm sống của họ. Đôn Ki-hô-tê có lý tưởng cao cả nhưng hão huyền, trong khi Xan-chô có cuộc sống thực tế và bình dị.

Hai nhân vật, một mơ mộng và một thực tế, tạo nên sự đối lập thú vị, từ đó rút ra những bài học cuộc sống quý giá. Đôn Ki-hô-tê, dù có những phẩm chất đáng quý, vẫn bị mắc kẹt trong ảo tưởng, trong khi Xan-chô, mặc dù thực tế, lại không có khát vọng lớn. Sự phân chia này làm nổi bật những yếu tố tích cực và tiêu cực trong mỗi con người, mang đến cái nhìn sâu sắc về cuộc sống.

Cuốn tiểu thuyết “Đôn Ki-hô-tê” là một tác phẩm vĩ đại và tinh túy của chủ nghĩa nhân văn, đóng góp quan trọng trong nền văn học Phục hưng. Chính nhờ tác phẩm này mà tên tuổi của Xéc-van-tét được ghi danh vĩnh cửu bên cạnh các vĩ nhân như Sêcxpia và Ra-bờ-le, những người tiên phong trong nền văn học mới.

Xéc-van-tét đã bỏ ra 10 năm (1605-1615) để hoàn thành cuốn tiểu thuyết, trong điều kiện khó khăn và nghèo khổ. Khi tập II hoàn tất, chỉ một năm sau, ông đã qua đời.

Nhân vật Đôn Ki-hô-tê là một lão quý tộc nghèo ở vùng nông thôn, tên là Ki-ha-đa, người cao gầy và khoảng năm mươi tuổi. Lão mê đắm các câu chuyện về hiệp sĩ phiêu lưu, khiến đầu óc ngày càng bị cuốn vào những mộng tưởng hão huyền. Lão khao khát trở thành một hiệp sĩ, rong ruổi khắp Tây Ban Nha để cứu nguy, diệt trừ lũ quái vật, khôi phục trật tự và công lý, và để lại những chiến công oanh liệt.

Con ngựa gầy của lão được đặt tên oai phong: chiến mã Rô-xi-nan-tê. Lão tự xưng là hiệp sĩ Đôn Ki-hô-tê xứ Man-tra và phong cho anh nông dân lùn, mập mạp tước vị giám mã Xan-trô Pan-xa. Theo truyền thống, lão cần một người tình, vì vậy lão đặt tên cho người phụ nữ lão yêu thầm là Công nương Đuyn-xi-nê-a đuy Tô-bô-xô. Trong một lễ phong trước khi xuất chinh, hai cô gái điếm ở quán trọ được lão phong tước thành hai công nương tôn quý. Hài hước hơn, lão đã sửa chữa và làm mới bộ giáp của tổ tiên để trang bị cho mình.

Những chi tiết này giúp hiểu rõ hơn về hiệp sĩ Đôn Ki-hô-tê trong câu chuyện “Đánh nhau với cối xay gió”. Sau trận đấu với các lái buôn vì họ không công nhận công nương Đuyn-xi-nê-a là đẹp nhất, Đôn Ki-hô-tê bị đánh tơi tả và phải về làng điều trị, nhưng rồi lại tiếp tục hành trình mới với mộng chiến công. Lần này có sự đồng hành của giám mã Xan-trô Pan-xa. Trận chiến với cối xay gió trở thành đỉnh cao của màn hài kịch, châm biếm những kẻ ngông cuồng và mộng tưởng hão huyền.

Câu chuyện hài hước, với nghệ thuật dựng cảnh và kể chuyện tài tình, hiện lên một trận chiến thời Trung cổ với đầy đủ các yếu tố: chuẩn bị trận đấu, khẩu chiến trước giao chiến, trận đánh dữ dội, và kết thúc trên chiến trường. Hiệp sĩ Đôn Ki-hô-tê là hình mẫu “người hùng” sống trong ảo tưởng, xem cối xay gió như quái vật khổng lồ. Lão hùng hổ trong trận chiến nhưng cuối cùng bị ngã gục trước cặp mắt của giám mã. Hình ảnh Đôn Ki-hô-tê nằm bất động trên mặt đất, trước sự chứng kiến của giám mã, là một bức biếm họa sắc sảo về lớp hiệp sĩ lỗi thời. Người đọc không khỏi cười khi lão hiệp sĩ cầu cứu tình nương trước trận chiến.

Trận đánh diễn ra vào ban trưa. Từ xa nhìn thấy ba bốn chục cối xay gió giữa đồng, hiệp sĩ xứ Man-tra tưởng đó là “mấy chục tên khổng lồ hung tợn” với cánh tay dài gần 2 dặm. Lão quyết tâm tiêu diệt chúng để thu lợi và phục vụ Chúa, dù giám mã Xan-trô Pan-xa khuyên can. Trước trận đánh, Đôn Ki-hô-tê thể hiện sự quyết đoán và oai phong, dù thực tế không như lão tưởng. Khi tấn công, cánh quạt cối xay gió quay mạnh khiến ngọn giáo của lão gãy vụn, và lão cùng ngựa ngã ra đất. Giám mã thấy chủ tướng nằm bất động sau cú ngã như trời giáng.

Cuộc trò chuyện giữa hai thầy trò sau trận chiến rất thú vị. Đôn Ki-hô-tê, dù thất bại nhục nhã, vẫn không ngừng khoác lác và giải thích rằng sự thất bại do pháp sư Phơ-re-xtôn đánh cắp sách vở của lão. Con ngựa gầy nhom phải cõng chủ. Đôn Ki-hô-tê quyết định đi về phía cảng để tìm kiếm những mạo hiểm khác, và lão bày tỏ sự buồn phiền về cây giáo bị gãy. Lão so sánh với hiệp sĩ Va-gax, người đã dùng cây sồi làm vũ khí, và khẳng định mình cũng sẽ làm được những chiến công vĩ đại. Qua đó, ta thấy Đôn Ki-hô-tê vẫn kiêu hãnh và mơ mộng, dù sự khoác lác đã lên đến cực độ.

Khi giám mã nhắc lại sự thất bại, Đôn Ki-hô-tê hồn nhiên trả lời rằng các hiệp sĩ không được rên rỉ khi bị thương, còn giám mã có thể rên la thoải mái vì không có sách kiếm hiệp nào cấm điều đó. Cuối cùng, khi hai thầy trò ăn uống và nghỉ ngơi, Đôn Ki-hô-tê không cảm thấy đói trong khi giám mã ăn uống thoải mái. Sự khác biệt trong tính cách và quan điểm sống của họ thể hiện rõ qua những hành động này, mang đến một nét hài hước về cuộc sống và lý tưởng của mỗi người.

Đêm đến, hai thầy trò nằm dưới gốc cây. Giám mã ngủ say sau bữa ăn, trong khi Đôn Ki-hô-tê thao thức suốt đêm, sửa chữa ngọn giáo và sống trong mộng mị về công nương Đuyn-xi-nê-a. Nhân vật giám mã Xan-trô làm nổi bật tính cách ngông cuồng và mơ mộng của Đôn Ki-hô-tê, đồng thời thể hiện một quan niệm sống thực tế và giản dị của người dân quê. “Đánh nhau với cối xay gió” không chỉ ghi dấu ấn trong lịch sử hiệp sĩ mà còn phản ánh sự chế giễu và tinh thần nhân văn của Xéc-van-tét.

Xéc-van-tét (1547-1616) là một nhà văn vĩ đại, yêu công lý, đã truyền đạt những giá trị nhân văn cao cả, nổi tiếng với tiểu thuyết Đôn Ki-hô-tê, chinh phục hàng triệu độc giả trên toàn thế giới. Nhân vật Đôn Ki-hô-tê là trung tâm của tác phẩm, vừa hài hước, vừa đáng thương và đáng kính.

Đoạn trích “Đánh nhau với cối xay gió” nổi bật tính cách của Đôn Ki-hô-tê: một người có lý tưởng cao đẹp nhưng bị mê hoặc bởi những cuốn tiểu thuyết kiếm hiệp lỗi thời, dẫn đến hành động ngây ngô và buồn cười.

Trong hành trình thực hiện những mộng mơ, Đôn Ki-hô-tê và người bạn phát hiện ba bốn chục chiếc cối xay gió giữa đồng. Đôn Ki-hô-tê tưởng đó là những tên khổng lồ và quyết chiến đấu. Khi gió nổi lên, các cối xay gió quay và Đôn Ki-hô-tê càng hăng hái lao vào, kết quả là giáo gãy, ngựa và người văng ra, Đôn Ki-hô-tê bị đau đớn. Cuối cùng, họ tiếp tục đi về cảng La-pi-xê vì Đôn Ki-hô-tê nghĩ: “con đường này có đông người qua lại, chắc chắn sẽ gặp nhiều cuộc phiêu lưu khác.”

Đoạn trích làm rõ tính cách của Đôn Ki-hô-tê, người vì đọc quá nhiều sách kiếm hiệp mà tưởng những cối xay gió là bọn khổng lồ xấu xa, và cả phép thuật của pháp sư Phơ-re-xtôn. Do đó, lão hiệp sĩ không ngần ngại lao vào để tiêu diệt chúng. Dù ước mơ và khát vọng của Đôn Ki-hô-tê là cao quý nếu đối thủ là quân gian ác thực sự, nhưng hành động của ông lại trở nên buồn cười khi đối thủ chỉ là cối xay gió.

Đặc điểm của Đôn Ki-hô-tê tiếp tục thể hiện ở đoạn sau: dù bị thương nặng, ông không than vãn (vì phải chứng minh mình là hiệp sĩ), không quan tâm đến ăn uống hay ngủ nghỉ, mà vẫn mơ đến “tình nương”.

Mặc dù cuộc đời Đôn Ki-hô-tê không thành công, gặp nhiều rủi ro, tính cách nóng nảy và hành động mù quáng, ông vẫn luôn vì chính nghĩa và công bằng. Ông sẵn sàng đối mặt với hiểm nguy để bảo vệ người yếu thế, phẩm chất đáng quý và đáng trân trọng này làm nổi bật nhân vật.