10 Bài viết phân tích tác phẩm 'Tinh thần yêu nước của nhân dân ta' (Ngữ văn 7 - SGK Cánh diều) xuất sắc nhất

Lịch sử dân tộc Việt Nam là câu chuyện về những cuộc kháng chiến dài dạn chống lại ngoại xâm, kéo dài từ thời kỳ đầu đến thế kỷ 20, với những chiến thắng oanh liệt như đánh bại đế quốc Pháp và Mỹ sau gần một thế kỷ đấu tranh không ngừng nghỉ. Những chiến công vĩ đại này có được nhờ sự hy sinh to lớn của hàng triệu người con anh hùng, luôn sẵn sàng đáp lời Tổ quốc. Tinh thần yêu nước nồng nàn, sâu sắc, dạt dào trong mỗi người dân Việt Nam đã trở thành truyền thống quý báu của dân tộc. Hồ Chí Minh, trong tác phẩm 'Tinh thần yêu nước của nhân dân ta', đã thể hiện rõ nét vẻ đẹp này qua những dẫn chứng cụ thể và thuyết phục.

Hồ Chí Minh (1890-1969), người con của Nam Đàn, Nghệ An, không chỉ là lãnh tụ vĩ đại, mà còn là nhà chính trị, quân sự xuất chúng và nhà văn, nhà thơ lớn của dân tộc. Mỗi bước đường văn chương của Người đều gắn liền với con đường Cách mạng, nhằm phục vụ và ca ngợi Cách mạng, đưa Cách mạng đến gần nhân dân hơn, đồng thời cổ vũ mạnh mẽ cho sự thành công của Cách mạng. Tinh thần yêu nước của nhân dân ta là một trong những tác phẩm tiêu biểu của Hồ Chí Minh trong thể loại nghị luận hiện đại, nhằm khuyến khích và ca ngợi tinh thần yêu nước và đoàn kết đấu tranh của nhân dân trong thời kỳ đất nước còn khó khăn và gian khổ.

Mở đầu tác phẩm, Hồ Chí Minh đã đưa ra vấn đề nghị luận về tinh thần yêu nước của dân tộc Việt Nam qua câu 'Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước' và khẳng định rằng 'Đó là truyền thống quý báu của dân tộc ta'. Người khẳng định lòng yêu nước của nhân dân ta rất mãnh liệt, được gìn giữ qua nhiều thế hệ. Để làm nổi bật luận điểm này, Hồ Chí Minh sử dụng hình ảnh so sánh độc đáo, mô tả tinh thần yêu nước như 'một làn sóng mạnh mẽ, to lớn, lướt qua mọi nguy hiểm, khó khăn, nhấn chìm lũ bán nước và cướp nước', tạo nên một bức tranh sinh động về sức mạnh của tinh thần yêu nước trong các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm.

Để chứng minh các luận điểm trên, Hồ Chí Minh đưa ra các dẫn chứng về tinh thần yêu nước trong lịch sử, từ các cuộc kháng chiến của Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung... đến các giai đoạn lịch sử sau này. Hồ Chí Minh chỉ ra rằng tinh thần yêu nước không phân biệt tầng lớp, lứa tuổi, vùng miền, mà là bản chất chung của toàn dân tộc Việt Nam. Tinh thần yêu nước còn được thể hiện qua những hành động cụ thể như chiến sĩ ngoài tiền tuyến chịu đói, người ở hậu phương nhịn đói cho chiến sĩ, phụ nữ khuyên chồng con tòng quân và tham gia các công việc vận tải, các cụ già yêu bộ đội như con, công nhân thi đua sản xuất, điền chủ quyên đất cho Nhà nước... Những hành động này đều góp phần vào cuộc kháng chiến, làm cho đất nước sớm được thống nhất và nhân dân ấm no.

Sau khi trình bày luận điểm và chứng minh tinh thần yêu nước qua lịch sử và hiện tại, Hồ Chí Minh so sánh tinh thần yêu nước với những thứ quý giá, nhấn mạnh rằng tinh thần yêu nước ngoài việc được thể hiện qua hành động cụ thể, còn tiềm ẩn trong mỗi con người. Nhiệm vụ của Đảng và Nhà nước là làm sao để tinh thần yêu nước trở nên mạnh mẽ và cụ thể, góp phần vào cuộc kháng chiến và thể hiện sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc. Khi đó, tinh thần yêu nước sẽ trở thành vũ khí mạnh mẽ của toàn dân tộc, vượt qua mọi khó khăn và chiến thắng mọi kẻ thù.

Tinh thần yêu nước của nhân dân ta là mẫu mực về lập luận, bố cục và dẫn chứng trong thể loại nghị luận hiện đại, khẳng định tài năng của Hồ Chí Minh. Tác phẩm này nhấn mạnh một chân lý vững bền rằng: 'Nhân dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta'.

Hồ Chí Minh, người dẫn dắt và định hướng cho cuộc cách mạng Việt Nam, là người hiểu rõ nhất tình yêu nước sâu sắc của nhân dân. Để khẳng định và ca ngợi tinh thần đó, Người đã viết tác phẩm 'Tinh thần yêu nước của nhân dân ta' và trình bày tại Đại hội II của Đảng Lao động Việt Nam năm 1951.

Trong đoạn trích, tác giả khẳng định rằng lòng yêu nước là truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam, được thể hiện rõ nhất qua các cuộc chiến đấu chống ngoại xâm. Đoạn trích cũng thể hiện sự trân trọng và tự hào của tác giả về truyền thống này.

Ngay từ phần mở đầu, Hồ Chí Minh đã nêu rõ vấn đề nghị luận, đồng thời khẳng định rằng: 'Dân tộc ta có một lòng yêu nước nồng nàn. Đó là truyền thống quý báu của ta,... nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và cướp nước'. Tinh thần yêu nước được thể hiện phong phú trong đời sống, nhưng do tình hình đất nước thường xuyên đối mặt với xâm lăng, Hồ Chí Minh đặc biệt nhấn mạnh sự sôi nổi của tinh thần này trong bảo vệ Tổ quốc: 'mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, tinh thần ấy lại bùng lên... nhấn chìm tất cả lũ bán nước và cướp nước'.

Trên thực tế, dân tộc ta đang phải chiến đấu chống thực dân Pháp, đòi hỏi tinh thần yêu nước và đoàn kết cao độ để chiến thắng. Nhìn lại lịch sử, chúng ta thấy rõ kết quả to lớn của tinh thần ấy. Trong phần mở đầu, Hồ Chí Minh đã sử dụng phép so sánh, ví tinh thần yêu nước như một làn sóng mạnh mẽ: “lòng yêu nước đã kết thành một làn sóng khổng lồ...”. Tinh thần yêu nước được nhấn mạnh nhiều lần với các từ ngữ mạnh mẽ như “kết thành”, “lướt qua”, “nhấn chìm”, làm nổi bật sức mạnh của lòng yêu nước. Âm hưởng hào hùng của câu văn khiến trái tim người đọc rung động. Cảm xúc nhiệt thành và tự hào của Hồ Chí Minh thấm đẫm trong từng câu chữ.

Để thuyết phục hơn, Hồ Chí Minh đã đưa ra các dẫn chứng về tinh thần yêu nước của dân tộc qua các anh hùng dân tộc trong lịch sử: “Chúng ta tự hào với những trang sử vẻ vang thời Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung,... các vị ấy là biểu tượng của một dân tộc anh hùng”. Hồ Chí Minh đã điểm qua tên các anh hùng, là dấu mốc trưởng thành của dân tộc. Họ là những tượng đài mãi mãi về quá khứ vàng son của dân tộc. Đất nước Việt Nam hàng nghìn năm văn hiến luôn gìn giữ và phát huy những giá trị tốt đẹp. Lòng yêu nước như một mạch ngầm thiêng liêng không bao giờ cạn trong dòng máu mỗi người dân Việt.

Hiện nay, lòng yêu nước được thể hiện qua những hành động cụ thể: “Đồng bào ta hôm nay cũng xứng đáng với tổ tiên trước đây. Từ cụ già tóc bạc đến trẻ thơ, từ kiều bào đến đồng bào bị tạm chiếm,... Những hành động cao quý dù khác nhau nhưng đều xuất phát từ lòng yêu nước nồng nàn”. Lòng yêu nước không phải là điều xa vời mà là những hành động thiết thực, đầy ý nghĩa. Chính vì vậy, ai cũng có thể thể hiện tình yêu lớn lao đó từ người già đến trẻ nhỏ, từ miền xuôi lên miền ngược, tạo nên một dân tộc đoàn kết và mạnh mẽ. Chính điều này giúp đất nước ta trường tồn đến ngày nay.

Trong đoạn kết, Hồ Chí Minh đã sử dụng phép so sánh để cụ thể hóa tinh thần yêu nước: “Tinh thần yêu nước như một thứ của quý. Có khi được trưng bày trong tủ kính... nhưng cũng có khi cất giấu kỹ trong rương”. Bổn phận của chúng ta là đưa những “của quý” đó ra trưng bày. Tinh thần yêu nước không phải là tư tưởng xa vời mà nằm gần gũi trong mỗi người. Đó là đức tính quý báu của mỗi công dân để tạo nên một dân tộc vững mạnh. Tuy nhiên, tinh thần ấy có khi rõ ràng, mạnh mẽ, có khi chưa được bộc lộ. Trách nhiệm của lãnh đạo là tạo điều kiện để mỗi người bộc lộ tinh thần yêu nước của mình.

Bằng nghệ thuật lập luận chặt chẽ, bố cục rõ ràng và dẫn chứng phong phú, tác phẩm đã chạm đến “thứ của quý” chính là lòng yêu nước trong trái tim mỗi người. Cấu trúc câu và động từ có khả năng gợi cảm cao, bài văn như một lời hịch kêu gọi toàn dân đoàn kết đánh đuổi kẻ thù, bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc.

Những câu văn của Hồ Chí Minh, dù đã qua hơn nửa thế kỷ, vẫn giữ nguyên giá trị thời sự, động viên mọi tầng lớp nhân dân Việt Nam vững bước trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc.

Nhân dân ta không chỉ nổi bật với truyền thống hiếu học và tôn trọng tri thức, mà còn mang trong mình lòng yêu nước mãnh liệt và sâu sắc. Lòng yêu nước đã trở thành một truyền thống quý báu, thể hiện rõ nhất khi tổ quốc đối mặt với sự xâm lăng. Điều này được thể hiện rõ qua đoạn trích “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta” của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Bài văn này được trích từ Báo cáo chính trị tại Đại hội lần thứ II của Đảng Lao động Việt Nam vào tháng 2 năm 1951. Đây là một ví dụ điển hình về nghệ thuật lập luận, cấu trúc và dẫn chứng trong thể loại nghị luận. Văn bản nêu rõ luận điểm chính: “Nhân dân ta có một lòng yêu nước nồng nàn, đó là truyền thống quý báu của ta”. Khi tổ quốc bị xâm lăng, tinh thần yêu nước càng được thể hiện mạnh mẽ. Tác giả sử dụng các động từ như “lướt qua” và “nhấn chìm”, cùng với hình ảnh so sánh “làn sóng mạnh mẽ” để làm nổi bật lòng yêu nước nồng nàn của nhân dân. Hồ Chí Minh chứng minh chân lý này qua hai thời kỳ: quá khứ và hiện tại.

Tác giả đưa ra các ví dụ cụ thể về truyền thống yêu nước qua các thời đại, từ Bà Trưng, Bà Triệu đến Lê Lợi và Quang Trung. Những anh hùng này đại diện cho tinh thần yêu nước mãnh liệt của dân tộc, mỗi người đều gắn liền với những chiến công hiển hách, làm sáng tỏ tinh thần yêu nước của tổ tiên.

Tiếp tục, tác giả mở rộng luận điểm bằng cách chứng minh tinh thần yêu nước hiện tại trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Hồ Chí Minh nêu rõ lòng yêu nước của các tầng lớp nhân dân từ người già đến trẻ nhỏ, từ kiều bào đến dân cư bị chiếm đóng, thể hiện sự đồng lòng và quyết tâm chống lại kẻ thù. Những dẫn chứng cụ thể và toàn diện làm nổi bật lòng yêu nước của từng cá nhân trong kháng chiến.

Phần kết của văn bản nhấn mạnh tinh thần yêu nước như một thứ của quý, có thể hiển hiện rõ ràng hoặc ẩn giấu. Hồ Chí Minh cụ thể hóa lòng yêu nước thành một hình ảnh vừa giản dị vừa quý giá. Lòng yêu nước không phải điều xa vời mà là những hành động cụ thể trong công việc và kháng chiến.

Bài văn có cấu trúc chặt chẽ, gồm ba phần: vấn đề nghị luận về tinh thần yêu nước, chứng minh tinh thần yêu nước trong quá khứ và hiện tại, và nhiệm vụ của Đảng trong việc phát huy tinh thần yêu nước. Lập luận rõ ràng, dẫn chứng phong phú, sử dụng hình ảnh so sánh sinh động.

Bài văn làm sáng tỏ truyền thống yêu nước nồng nàn của cha ông ta, sẵn sàng đấu tranh vì tự do và độc lập. Truyền thống này cần được phát huy mạnh mẽ trong công cuộc kháng chiến và xây dựng đất nước.

Sau chiến thắng tại Biên giới và Trung du, Đại hội Đảng lần thứ II đã tổ chức tại chiến khu Việt Bắc vào tháng 2/1951. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trình bày Báo cáo chính trị trước Đại hội. Văn bản “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta” là một phần trong bài Báo cáo này. Đây là một ví dụ điển hình về văn chứng minh, thể hiện phong cách chính luận của Hồ Chí Minh: súc tích, lập luận chặt chẽ, lời lẽ hùng hồn và dẫn chứng cụ thể.

Mở đầu văn bản, tác giả khẳng định rõ ràng vấn đề cần chứng minh là “Dân ta có một lòng yêu nước nồng nàn”. Những câu tiếp theo nhấn mạnh luận điểm về lòng yêu nước của dân ta, coi đó là “truyền thống quý báu” và sức mạnh “vô cùng to lớn, vượt qua mọi khó khăn, nhấn chìm mọi kẻ thù”. Hồ Chủ tịch đã so sánh lòng yêu nước như một “làn sóng”. Các từ như “sôi nổi”, “kết thành”, “vô cùng to lớn”, “lướt qua”, “nhấn chìm tất cả” đã khẳng định sức mạnh lòng yêu nước của nhân dân ta qua các thời kỳ lịch sử, đặc biệt là trong những lúc Tổ quốc bị xâm lăng.

Trong phần thứ hai, tác giả đưa ra hàng loạt dẫn chứng lịch sử và xã hội để làm rõ lòng yêu nước của nhân dân. Các dẫn chứng từ thời Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung,... được nêu ra để mở rộng tầm nhìn về truyền thống yêu nước của dân tộc. Các từ như “Chúng ta có quyền tự hào...”, “chúng ta phải ghi nhớ” làm rõ cảm xúc và lý luận hùng hồn trong văn phong của Bác Hồ: “Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng”.

Từ lịch sử quá khứ, Hồ Chủ tịch chuyển sang chứng minh lòng yêu nước trong hiện tại, trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Các dẫn chứng được trình bày qua ba câu văn dài, sử dụng cách liệt kê và lặp lại: “từ.. đến...”. Cách viết này làm rõ lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết và sự nhiệt tình tham gia kháng chiến của nhân dân là vô tận. Các lứa tuổi và địa phương đều được nêu rõ: từ các cụ già đến các cháu nhi đồng, từ kiều bào đến đồng bào ở vùng bị chiếm đóng, từ miền ngược đến miền xuôi.

Bác Hồ khẳng định rằng đồng bào ta “ai cũng một lòng yêu nước, ghét giặc”. Lòng yêu nước được thể hiện đa dạng: từ “chịu đói để chiến đấu” đến “ủng hộ bộ đội”, từ “khuyên con đi tòng quân” đến “săn sóc bộ đội như con đẻ”. Các tầng lớp xã hội cũng đóng góp vào kháng chiến bằng cách “tăng gia sản xuất” hoặc “quyên ruộng đất cho Chính phủ”.

Cuối đoạn, Bác Hồ khẳng định một cách mạnh mẽ rằng “Những cử chỉ cao quý đó, tuy khác nhau nơi việc làm, nhưng đều giống nhau nơi lòng nồng nàn yêu nước”. Các dẫn chứng cụ thể và toàn diện làm rõ nhiệm vụ của Đảng và toàn dân trong việc phát huy tinh thần yêu nước. Lòng yêu nước được ví như “những thứ quý giá”, có thể được “trưng bày rõ ràng” hoặc “cất giấu kín đáo”. Nhiệm vụ của Đảng là “giải thích, tuyên truyền, tổ chức và lãnh đạo” để tinh thần yêu nước được thực hành trong công việc yêu nước và kháng chiến.

Tóm lại, Hồ Chủ tịch đã ca ngợi lòng yêu nước và tinh thần bất khuất là truyền thống quý báu của dân tộc. Bài văn không chỉ bồi dưỡng lòng yêu nước mà còn niềm tự hào dân tộc, đồng thời là bài học về nghệ thuật chứng minh của Bác: từ việc nêu vấn đề, chọn dẫn chứng đến trình bày lý lẽ và cảm xúc một cách thuyết phục.

Dân tộc Việt Nam đã trải qua nhiều thế hệ kiên cường chống lại sự xâm lược ngoại bang, từ các cuộc chiến cổ xưa đến những trận đánh oanh liệt trong lịch sử hiện đại. Trong thời kỳ chống Pháp ác liệt, để khơi dậy tinh thần yêu nước của nhân dân, tại Đại hội Đảng lần II vào năm 1954, Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh rằng lòng yêu nước của dân tộc ta là vô cùng sâu sắc và mãnh liệt.

Lòng yêu nước đã trở thành truyền thống và phẩm chất đặc trưng của con người Việt Nam qua nhiều thế hệ. Tình cảm này thường được thể hiện qua hành động cụ thể hoặc qua thơ ca. Trong suốt lịch sử, nhiều chiến sĩ và nhà thơ đã dùng ngôn từ để bày tỏ lòng yêu quê hương của mình. Cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng, sau một ngàn năm Bắc thuộc, là một minh chứng hùng hồn về lòng yêu nước:

Một xin rửa sạch thù nhà

Hai xin nối lại nghiệp xưa họ Hùng..

Vào đầu mùa xuân năm 1077, chiến thắng trên sông Như Nguyệt của Lý Thường Kiệt đã khẳng định chủ quyền dân tộc. Lời tuyên ngôn độc lập đầu tiên của ông vẫn vang vọng trong ngôi đền bên sông:

Nam quốc sơn hà nam đế cư

Tiệt nhiên định phận tụi thiên thư

Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm

Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư.

(Sông núi nước Nam - đã dịch ra tiếng Việt)

Lòng yêu nước mãnh liệt đã khiến Trần Quốc Tuấn thể hiện sự đau đớn chân thành: “Ta thường quên ăn bữa cơm, nửa đêm vỗ gối, lòng đau như cắt, nước mắt đầm đìa, dù cho trăm thây ta phơi ngoài nội cỏ, nghìn xúc ta gói trong da ngựa, ta cũng vui lòng” (Hịch tướng sĩ). Nguyễn Trãi cũng không ngừng lo nghĩ về quê hương đất nước:

Những trằn trọc trong cơn mộng mị

Chỉ băn khoăn một nỗi bồi hồi.

Trong thời kỳ thực dân Pháp xâm lược, tinh thần yêu nước của nhân dân ta được phát huy mạnh mẽ. Phan Bội Châu, dù bị giam cầm, vẫn tự hào và không mất khí phách của người trai:

Vẫn hào kiệt vẫn phong lưu

Chạy mỏi chân thì hãy ở tù.

(Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác)

Những người yêu nước dù phải chịu đựng khổ sở vẫn không chùn bước, mà ngược lại, đó là dịp để thể hiện khí phách:

Những kẻ vá trời khi lỡ bước

Gian nan chi kể việc con con.

(Đập đá ở Côn Lôn)

Từ năm 1930, cuộc đấu tranh giành độc lập được dẫn dắt bởi giai cấp vô sản, những thanh niên yêu nước đã sẵn sàng hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc:

Tôi buộc lòng tôi với mọi người

Để tình trang trải với trăm nơi

Để hồn tôi với bao hồn khổ

Gần gũi nhau thêm mạnh khối đời.

(Từ ấy - Tô Hữu)

Trong lúc này, nhiều thanh niên anh dũng như Lý Tự Trọng, Lê Hồng Phong, Nguyễn Thị Minh Khai, Võ Thị Sáu đã trở thành tấm gương sáng ngời. Họ đã viết nên những trang sử hào hùng.

Truyền thống yêu nước của dân tộc ta rõ nét nhất qua hình ảnh Bác Hồ, người cha già của dân tộc. Bác đã hy sinh tuổi thanh xuân để tìm đường cứu nước và luôn mang trong mình quyết tâm đuổi kẻ thù ra khỏi đất nước. Trong ngục tù, Bác đã trằn trọc lo nghĩ đến sự nghiệp còn dang dở:

Một canh... hai canh... lại ba canh

Trằn trọc băn khoăn giấc chẳng thành

Canh bốn canh năm vừa chợp mắt

Sao vàng năm cánh mộng hồn quanh.

(Không ngủ được - Hồ Chí Minh)

Truyền thống yêu nước đã được phát huy cao độ trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Tất cả mọi người, từ già đến trẻ, đều dâng hiến sức lực và trí tuệ cho sự nghiệp bảo vệ đất nước:

Lớp cha trước, lớp con sau

Đã thành đồng chí chung câu quân hành.

Những chiến sĩ cách mạng như Nguyễn Văn Trỗi, Sứ, và những chiến sĩ giải phóng quân đã để lại hình ảnh đầy tự hào:

...Anh chẳng để lại gì cho riêng anh trước lúc lên đường.

Chỉ để lại dáng đứng Việt Nam tạc vào thế kỉ.

(Dáng đứng Việt Nam - Lê Anh Xuân)

Với lòng yêu nước sâu sắc, nhân dân ta đã tiếp nối những trang sử vàng của Lê Lợi, Quang Trung:

Chi Lăng bài học thuở xưa

Người đi thì có, người về thì không.

Lòng yêu nước đã cho nhân dân ta sức mạnh vượt qua mọi khó khăn, đánh bại kẻ thù. Sự hy sinh của những người con Việt Nam thật đáng tự hào.

Lòng yêu nước của dân tộc ta là yếu tố quyết định thắng lợi trong cuộc đấu tranh chống xâm lược. Chúng ta nguyện sống sao cho xứng đáng với truyền thống của cha ông đã hi sinh vì độc lập và tự do của dân tộc.

Trong bài viết “Thời gian ủng hộ chúng ta”, nhà văn I-li-a Ê-ren-bua từng nói: “Tình yêu quê hương, yêu làng xóm, yêu đất nước trở thành tình yêu Tổ quốc. Làm sao có thể hình dung được sức mạnh mãnh liệt của tình yêu nếu không phải trải qua thử thách lửa đạn?” Tinh thần yêu nước là nguồn gốc tạo nên sức mạnh của các dân tộc. Bài viết “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta” của Hồ Chí Minh một lần nữa khẳng định điều này một cách mạnh mẽ.

Bài viết “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta” là một phần của Báo cáo chính trị mà Chủ tịch Hồ Chí Minh trình bày tại Đại hội II của Đảng Lao động Việt Nam (hiện tại là Đảng Cộng sản Việt Nam) diễn ra tại Việt Bắc vào tháng 2 năm 1951. Dù chỉ là một phần trích dẫn, nhưng văn bản có cấu trúc khá đầy đủ và có thể coi là một bài nghị luận hoàn chỉnh.

Mở đầu, tác giả đã nêu lên luận điểm chính: “Dân tộc ta có một lòng yêu nước sâu sắc. Đó là một truyền thống quý báu của chúng ta.” Tác giả cũng đã khẳng định sức mạnh to lớn của lòng yêu nước: “Khi Tổ quốc bị xâm lăng, tinh thần ấy lại càng sôi nổi, tạo thành một làn sóng mạnh mẽ, to lớn, vượt qua mọi nguy hiểm, khó khăn, nhấn chìm tất cả kẻ thù bán nước và xâm lược.”

Để minh chứng và làm rõ truyền thống yêu nước của dân tộc, Hồ Chí Minh đã đưa ra nhiều dẫn chứng, sắp xếp theo trình tự hợp lý. Đặc biệt, tác giả đã lập luận theo thời gian từ quá khứ đến hiện tại. Ông đã sử dụng các trang sử vẻ vang của dân tộc như các cuộc kháng chiến vĩ đại trong lịch sử để làm rõ tinh thần yêu nước của nhân dân, từ thời Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung… Những chiến công này chứng minh tinh thần yêu nước kiên cường và bất khuất của dân tộc.

Tiếp theo, tác giả Hồ Chí Minh đã nêu những tấm gương tiêu biểu về tinh thần yêu nước của nhân dân trong thời đại hiện tại. Đó là những người Việt Nam chân chính, không phân biệt tuổi tác, nơi cư trú, giới tính, giai cấp hay nghề nghiệp… Từ các cụ già tóc bạc đến các cháu thiếu niên, từ kiều bào ở nước ngoài đến đồng bào ở vùng bị chiếm đóng, từ miền ngược đến miền xuôi… từ công nhân và nông dân đến các chủ ruộng hiến đất cho Chính phủ. Chính sự sắp xếp dẫn chứng khoa học như vậy đã làm nổi bật tinh thần yêu nước như một truyền thống quý báu xuyên suốt lịch sử dân tộc.

Tác giả đã sử dụng nhiều phép liệt kê để bao quát các tầng lớp xã hội và thể hiện đầy đủ tinh thần yêu nước của từng tầng lớp. Từ các dẫn chứng phong phú và toàn diện, Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Những hành động cao quý dù khác nhau về hình thức nhưng đều xuất phát từ lòng yêu nước nồng nàn.”

Ở phần kết của văn bản, Hồ Chí Minh đã dùng phép so sánh độc đáo để làm rõ tinh thần yêu nước. Tinh thần yêu nước vốn là khái niệm trừu tượng, nhưng nhờ phép so sánh, nó trở nên cụ thể và dễ hiểu: “Tinh thần yêu nước giống như các món đồ quý. Có khi được trưng bày trong tủ kính, nhưng cũng có khi được cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm.” Từ đó, tác giả đã đề ra nhiệm vụ cho Đảng và toàn dân là phải “ra sức giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, để tinh thần yêu nước của mọi người được thực hành trong công việc yêu nước và kháng chiến.”

Văn bản được viết trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, khi tinh thần yêu nước của toàn dân tộc cần được phát huy cao độ. Vì vậy, Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh và ca ngợi những biểu hiện của tinh thần yêu nước trong cuộc kháng chiến chống kẻ thù xâm lược mà không làm rõ biểu hiện trong công cuộc xây dựng đất nước. Bài viết góp phần cổ vũ mạnh mẽ cho cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của quân và dân ta.

Bằng các dẫn chứng cụ thể và phong phú từ lịch sử dân tộc và cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, văn bản đã làm rõ một chân lý: “Dân tộc ta có lòng yêu nước sâu sắc. Đó là một truyền thống quý báu của chúng ta.” Tác giả còn sử dụng nhiều hình ảnh so sánh độc đáo và cách diễn đạt đơn giản, dễ hiểu để làm rõ hơn tinh thần yêu nước và nhiệm vụ chiến đấu của nhân dân hiện nay.

Hồ Chí Minh vĩ đại nhận thức rõ sức mạnh to lớn trong tinh thần yêu nước của nhân dân. Người đã chọn con đường cách mạng, dựa vào sức mạnh của quần chúng nhân dân để chống lại kẻ thù xâm lược. “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta” xứng đáng là một bài ca đầy khí thế và tự hào về sức mạnh của lòng yêu nước dân tộc.

Trong báo cáo chính trị tại đại hội Đảng lần thứ 2 tổ chức ở chiến khu Việt Bắc vào tháng 2/1954, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trình bày một bản báo cáo. Tác phẩm 'Tinh thần yêu nước của nhân dân ta' là một phần trích từ báo cáo này nhằm làm sáng tỏ tinh thần 'trung với nước, hiếu với dân' của toàn Đảng và toàn dân.

Dù chỉ là một đoạn trích, văn bản vẫn thể hiện đủ ba phần và các yếu tố của bài văn nghị luận. Từ “Dân ta” đến “lũ cướp nước”, Hồ Chí Minh làm rõ vấn đề cần chứng minh rằng “Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước”, một trong những truyền thống quý báu của dân tộc. Truyền thống này mạnh mẽ, vượt qua mọi hiểm nguy, nhấn chìm mọi kẻ bán nước và cướp nước. Bác sử dụng lập luận sắc bén để người đọc dễ dàng tiếp cận vấn đề, với những so sánh khi tổ quốc bị xâm lăng, tất cả nhân dân đều hừng hực khí thế chống ngoại xâm. Những từ ngữ như “lướt qua”, “nhấn chìm tất cả” là minh chứng hùng hồn cho sức mạnh ấy.

Văn phong của Bác cuốn hút người đọc vào dòng chảy tinh thần mạnh mẽ đó. Người vừa ca ngợi truyền thống dân tộc, vừa giúp người đọc hiểu nguồn gốc sức mạnh để đánh đuổi ngoại xâm mà không có cảm giác khoa trương. Tiếp theo, từ “Lịch sử ta” đến “lòng nồng nàn yêu nước”, tác giả đưa ra chứng cứ lịch sử thực tế để minh chứng cho luận điểm. Từ thời các anh hùng dân tộc như Bà Trưng, Ngô Quyền, Trần Hưng Đạo đã xả thân vì tổ quốc, tác giả bày tỏ lòng biết ơn và trân trọng những công lao đó. Bác nhắc nhở thế hệ sau phải ghi nhớ công lao và nỗ lực xây dựng đất nước suốt bốn ngàn năm qua.

Đó là những chỉ dẫn quý giá, truyền lại trong trái tim mỗi người Việt Nam về tinh thần yêu nước. Lòng yêu nước cần được thể hiện qua hành động cụ thể, từ người già đến trẻ em, từ kiều bào đến đồng bào trong nước, tất cả đều có trách nhiệm bảo vệ đất nước.

Bác cũng không quên những tấm gương tiêu biểu như các chiến sĩ bám sát chiến trường, phụ nữ tần tảo chăm sóc gia đình, và những người mẹ có nhiều con tham gia chiến đấu. Những hành động cao quý đó là biểu hiện của lòng yêu nước, vì nước mà quên mình.

Cuối tác phẩm, Hồ Chí Minh dùng lý lẽ sắc bén để nhấn mạnh luận điểm. Bác khéo léo kết hợp khái niệm trừu tượng về lòng yêu nước với hình ảnh cụ thể. Lòng yêu nước có thể thể hiện qua nhiều hình thức, nhưng quan trọng là trong tim luôn có hình bóng của đất nước, dốc sức cho sự phát triển của dân tộc. Bác kêu gọi toàn Đảng và toàn dân phải tích cực giải thích, tuyên truyền, tổ chức để tinh thần yêu nước được thực hiện trong công việc và kháng chiến.

Với lý lẽ sâu sắc, lắng nghe và thấu hiểu lòng dân, Hồ Chí Minh đã đưa ra dẫn chứng cụ thể và thuyết phục về lòng yêu nước trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Bác khẳng định chân lý “Dân tộc ta có lòng nồng nàn yêu nước. Đó là truyền thống quý báu của ta”. Qua tác phẩm này, những phẩm chất tuyệt vời của Bác trong lĩnh vực văn chương càng được khẳng định.

Bài viết 'Tinh thần yêu nước của nhân dân ta' trích từ báo cáo chính trị của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Đại hội lần thứ II của Đảng Lao động Việt Nam diễn ra ở Việt Bắc vào tháng 2 năm 1951, trong thời kỳ chống thực dân Pháp.

Trong đoạn trích này, tác giả nhấn mạnh rằng lòng yêu nước là truyền thống quý giá của dân tộc Việt Nam, thể hiện rõ nhất qua các cuộc chiến đấu chống xâm lược. Bài viết dù chỉ là một đoạn trích nhưng vẫn giữ đủ ba phần cơ bản của một bài nghị luận chứng minh. Phần mở bài nêu rõ vấn đề: tinh thần yêu nước là truyền thống quý báu của dân tộc ta, giúp chiến đấu chống ngoại xâm. Phần thân bài chứng minh tinh thần yêu nước qua các bằng chứng lịch sử và thực tiễn cuộc kháng chiến chống Pháp. Phần kết luận nhấn mạnh nhiệm vụ của Đảng là khuyến khích tinh thần yêu nước để đạt được thành công trong kháng chiến.

Phần mở bài xác định vấn đề nghị luận là lòng yêu nước, một truyền thống quý báu. Đoạn văn sử dụng hình ảnh mạnh mẽ để miêu tả sức mạnh của lòng yêu nước, từ những cuộc chiến chống ngoại xâm đến những hành động thiết thực trong hiện tại. Phần thân bài đưa ra những dẫn chứng lịch sử về lòng yêu nước từ các anh hùng dân tộc và hiện tại trong cuộc kháng chiến chống Pháp. Các hình ảnh cụ thể và hành động của nhân dân từ chiến sĩ đến công nhân đều thể hiện lòng yêu nước cao cả.

Phần kết thúc sử dụng nghệ thuật so sánh để cụ thể hóa khái niệm lòng yêu nước, giúp người đọc dễ hiểu hơn. Tinh thần yêu nước được ví như các bảo vật quý giá, có thể được trưng bày hoặc cất giấu, và nhiệm vụ của chúng ta là phải làm cho tinh thần yêu nước được thể hiện rõ ràng trong công việc và kháng chiến. Bài viết kết thúc bằng sự khẳng định sức mạnh của lòng yêu nước qua các dẫn chứng cụ thể và nghệ thuật lập luận sắc bén, tạo nên âm hưởng hào hùng như một lời kêu gọi toàn dân đoàn kết chống xâm lược và bảo vệ Tổ quốc.

Bài viết vẫn giữ nguyên sức nóng của thời sự, động viên nhân dân Việt Nam trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước.

Nhân dân ta không chỉ nổi bật với truyền thống hiếu học và tôn sư trọng đạo, mà còn thể hiện một lòng yêu nước mãnh liệt và cháy bỏng. Tinh thần yêu nước đã trở thành một giá trị văn hóa quý báu, được phát huy mạnh mẽ mỗi khi tổ quốc bị xâm lược. Truyền thống này được thể hiện rõ nét qua đoạn trích: “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta” từ Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Bài viết được trích từ Báo cáo chính trị tại Đại hội lần thứ II của Đảng Lao động Việt Nam vào tháng 2 năm 1951. Đây là một mẫu mực về cách lập luận, cấu trúc và dẫn chứng trong thể loại nghị luận. Nội dung chính của văn bản khẳng định rằng: “Nhân dân ta có lòng yêu nước nồng nàn. Đây là truyền thống quý báu của chúng ta.” Tinh thần này được phát huy mạnh mẽ mỗi khi tổ quốc bị xâm lăng. Tác giả sử dụng các động từ tăng tiến như lướt qua và nhấn chìm, cùng với hình ảnh so sánh tinh thần yêu nước như làn sóng mạnh mẽ, để làm rõ lòng yêu nước mãnh liệt của nhân dân ta. Để làm sáng tỏ chân lý này, tác giả chứng minh ở hai thời điểm: quá khứ và hiện tại.

Lịch sử truyền thống yêu nước của nhân dân ta được tác giả minh chứng bằng các ví dụ cụ thể từ các thời kỳ như Bà Trưng, Bà Triệu, Lê Lợi, Quang Trung,... Những nhân vật lịch sử nổi bật, gắn liền với những chiến công lừng lẫy, giúp người đọc cảm nhận rõ hơn về tinh thần yêu nước của tổ tiên. Tác giả không chỉ dừng lại ở đó, mà còn mở rộng luận điểm bằng cách đưa ra các dẫn chứng từ thời điểm hiện tại.

Ở đoạn thứ ba, Hồ Chí Minh tập trung vào việc chứng minh tinh thần yêu nước của nhân dân trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp thông qua nhiều ví dụ cụ thể. Sau câu chuyển đoạn “Đồng bào ta ngày nay cũng xứng đáng với tổ tiên trước đây,” Hồ Chí Minh đã tổng hợp lòng yêu nước và sự căm thù giặc của nhân dân, nhấn mạnh rằng: “Từ các cụ già tóc bạc đến các cháu nhi đồng, từ kiều bào ở nước ngoài đến đồng bào ở vùng bị chiếm đóng, từ nhân dân miền núi đến miền xuôi, ai cũng có một lòng yêu nước nồng nàn và căm thù giặc.”

Tiếp theo, bằng cách liệt kê và mô hình liên kết từ …đến, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã minh chứng rõ ràng lòng yêu nước của tất cả các tầng lớp xã hội, lứa tuổi và giai cấp. Những dẫn chứng cụ thể và toàn diện thể hiện sự ngưỡng mộ đối với tinh thần yêu nước của nhân dân trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.

Phần cuối của văn bản khẳng định rằng tinh thần yêu nước, giống như các báu vật quý giá, có thể dễ dàng nhận thấy nhưng cũng có thể được “cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm”. Lần đầu tiên, một thứ vô hình như lòng yêu nước được Bác Hồ cụ thể hóa và làm rõ một cách giản dị và cao quý. Lòng yêu nước không phải là điều gì đó xa vời, mà ở ngay xung quanh chúng ta. Nhiệm vụ của chúng ta là phải biến lòng yêu nước thành những hành động và việc làm cụ thể trong công cuộc kháng chiến và bảo vệ đất nước.

Về mặt nghệ thuật, bài viết có cấu trúc rõ ràng, gồm ba phần (phần một nêu vấn đề nghị luận về “tinh thần yêu nước của nhân dân ta”; phần hai chứng minh tinh thần yêu nước trong quá khứ và hiện tại; phần ba là nhiệm vụ của Đảng trong việc phát huy tinh thần yêu nước). Lập luận mạch lạc, rõ ràng, lý lẽ thống nhất với các dẫn chứng phong phú và sinh động.

Bài viết làm sáng tỏ chân lý truyền thống yêu nước mãnh liệt của cha ông, sẵn sàng đấu tranh và hy sinh để giành lại tự do và độc lập cho dân tộc. Truyền thống đẹp đẽ này cần được phát huy mạnh mẽ trong cuộc kháng chiến của toàn dân tộc.

Văn nghị luận nhằm mục đích truyền đạt một quan điểm, tư tưởng rõ ràng cho người đọc hoặc người nghe. Để đạt được điều này, văn nghị luận cần có luận điểm cụ thể, lý lẽ và dẫn chứng thuyết phục. Những quan điểm trong bài nghị luận cần phải giải quyết các vấn đề thực tế trong cuộc sống để có giá trị và hiệu quả. Trong kho tàng văn nghị luận Việt Nam, bài 'Tinh thần yêu nước của nhân dân ta' của Hồ Chí Minh được coi là một ví dụ tiêu biểu và mẫu mực của văn nghị luận chứng minh. Bài viết này làm rõ chân lý rằng: Dân tộc Việt Nam có một lòng yêu nước sâu sắc...

Bài 'Tinh thần yêu nước của nhân dân ta' (tên bài do người biên soạn đặt) là một đoạn trích từ Báo cáo Chính trị do Chủ tịch Hồ Chí Minh trình bày tại Đại hội lần thứ II của Đảng Lao động Việt Nam ở Việt Bắc vào tháng 2 năm 1951, trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp. Mặc dù là đoạn trích, văn bản vẫn đầy đủ các yếu tố của một bài nghị luận chứng minh.

Bố cục của bài văn rõ ràng và chặt chẽ: Mở bài (từ 'Dân ta...' đến '... lũ cướp nước') nêu vấn đề nghị luận: 'Tinh thần yêu nước là một truyền thống quý báu của nhân dân ta và là sức mạnh lớn để nhân dân ta đánh bại kẻ thù'. Thân bài (từ 'Lịch sử ta...' đến '... lòng nồng nàn yêu nước'): Chứng minh tinh thần yêu nước trong lịch sử chống ngoại xâm và trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp hiện tại. Kết bài (từ 'Tinh thần yêu nước cũng như...' đến hết bài): Đặt ra nhiệm vụ cho Đảng là phát huy tinh thần yêu nước trong mọi công việc kháng chiến.

Khi đối chiếu với các chuẩn mực của văn nghị luận, dàn ý của bài 'Tinh thần yêu nước của nhân dân ta' rất rõ ràng. Phần mở bài nêu rõ đề tài và luận đề cơ bản, với câu chủ chốt mở đầu: 'Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta'. Trong phần này, tác giả chỉ dùng lý lẽ, không nêu dẫn chứng để tập trung vào vấn đề. Phần thân bài cung cấp dẫn chứng cụ thể, từ những trang sử anh hùng đến các ví dụ về con người và sự việc tiêu biểu trong thời kỳ kháng chiến. Phần kết bài dùng lý lẽ ngắn gọn để nhấn mạnh nhiệm vụ và giúp người đọc, người nghe hiểu sâu hơn và hành động theo.

Hồ Chí Minh viết rất rõ ràng: 'Phải ra sức giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành.' Bố cục bài văn rất chặt chẽ, từ phần mở bài đến phần kết bài, các ý văn và lời văn đều chuyển tiếp tự nhiên và gắn bó với chủ đề. Lòng nồng nàn yêu nước là chủ đề xuyên suốt, kết nối các lý lẽ và dẫn chứng, tạo thành một điệp khúc ca ngợi và thể hiện tình yêu quê hương, tự hào dân tộc. Bài viết của Hồ Chí Minh hài hòa từ ngữ và cảm xúc, thể hiện một cách chặt chẽ và đầy cảm xúc.

Khám phá sâu hơn, chúng ta nhận thấy giá trị nội dung và nghệ thuật của bài viết. Ngay từ phần mở bài, Hồ Chí Minh khẳng định chân lý rằng: 'Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta'. Lời văn ngắn gọn, vừa phản ánh lịch sử, vừa đánh giá và xúc cảm về đạo lý dân tộc. Tiếp theo, Người dùng hình ảnh so sánh mạnh mẽ để thể hiện tinh thần yêu nước: 'Tinh thần yêu nước của dân ta như làn sóng mạnh mẽ, lướt qua mọi khó khăn và nhấn chìm kẻ thù'.

Văn nghị luận thường khô khan, nhưng văn của Hồ Chí Minh không như vậy. Sử dụng hình ảnh làn sóng để giải thích tác dụng lớn lao của tinh thần yêu nước, Người vừa ca ngợi truyền thống dân tộc, vừa chỉ ra nguyên nhân chiến thắng ngoại xâm, vừa kích thích sự suy nghĩ của người đọc. Phần thân bài đưa ra các chứng cứ lịch sử và thực tế một cách tự nhiên và nhẹ nhàng, từ những nhân vật lịch sử đến những hành động cụ thể trong kháng chiến. Các dẫn chứng được lựa chọn kỹ lưỡng và sắp xếp chặt chẽ, làm rõ tinh thần yêu nước trong mọi tầng lớp nhân dân.

Cuối cùng, phần kết thúc bài dùng lý lẽ để nhấn mạnh luận đề với hình ảnh so sánh độc đáo. Hồ Chí Minh so sánh tinh thần yêu nước với các thứ của quý: 'Tinh thần yêu nước có khi được trưng bày rõ ràng, có khi cất giấu kín đáo'. Ý tưởng sâu sắc, ngôn từ giản dị, làm rõ rằng tinh thần yêu nước có thể hiện rõ ràng hoặc tiềm tàng. Văn của Hồ Chí Minh bao giờ cũng đạt chuẩn mực 'dễ đọc, dễ hiểu, dễ nhớ và dễ vận dụng'. Bài viết không chỉ thể hiện lòng yêu nước mà còn tôn vinh trí tuệ và tài năng của Bác, nhắc nhở chúng ta thực hành tinh thần yêu nước trong cuộc sống hàng ngày.

Tóm lại, bài 'Tinh thần yêu nước của nhân dân ta' bằng lý lẽ và dẫn chứng phong phú, đã chứng minh chân lý: 'Dân tộc ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta'. Bài văn là mẫu mực về bố cục, lập luận, và cách dẫn chứng trong văn nghị luận chứng minh, giúp chúng ta hiểu và kính trọng hơn về tấm lòng và trí tuệ của Hồ Chí Minh.