10 ngôi chùa nổi bật và đẹp nhất tại Hà Nam

Chùa Đặng Xá tọa lạc tại thôn Đặng Xá, xã Văn Xá, huyện Kim Bảng, là một ngôi chùa cổ xưa với tên gọi khác là chùa Khánh Hưng. Theo truyền thuyết và sắc phong còn lưu giữ, chùa thờ Đại Thánh Pháp Vân Phật, một trong Tứ Pháp. Nơi đây còn bảo tồn nhiều hiện vật thờ tự cổ, trong đó có một hương án đá xanh được chế tác vào tháng 11 năm Mậu Tý (1708) dưới triều vua Lê Dụ Tông, đặt ở phía trước tòa hậu cung.

Trải qua nhiều thăng trầm, chùa Khánh Hưng vẫn được cộng đồng dân cư Đặng Xá và Văn Xá bảo tồn và tôn tạo. Từ năm 2007-2008, nhờ sự hỗ trợ của tỉnh Hà Nam, huyện Kim Bảng, chính quyền, đoàn thể và nhân dân địa phương, chùa đã được phục dựng và mở rộng quy mô đáng kể.

Đặc biệt, chùa đã chế tác và đặt một bức tượng Phật đồng nặng gần 9 tấn trên bệ đá lớn, đây là tượng Phật đồng lớn nhất tại các chùa Việt Nam, thờ bốn vị Phật Pháp, đại diện cho nền văn minh lúa nước của Việt Nam.

Địa chỉ: thôn Đặng Xá, xã Văn Xá, huyện Kim Bảng, Hà Nam

Chùa Tiên nằm trên núi Đụn, thuộc thôn Đồi Ngang, xã Thanh Lưu, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam. Đây là một danh thắng nổi tiếng với nhiều truyền thuyết huyền bí. Theo truyền thuyết, Chùa Tiên là vùng đất linh thiêng, nơi 99 con phượng hoàng bay về sinh sống trên đồi thông 99 ngọn và bàn cờ tiên. Vào những đêm trăng sáng, các tiên thường hạ giới để chơi cờ và thưởng ngoạn phong cảnh núi non. Để tưởng nhớ các tiên thánh, người dân địa phương đã dựng chùa để thờ phụng.

Hiện tại, khu vực chùa Tiên vẫn còn bảo tồn nhiều ngọc phả và sắc phong có giá trị lịch sử lớn. Trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chùa Tiên được người Pháp chọn làm điểm nghỉ dưỡng và phát triển du lịch sinh thái. Trải qua nhiều lần tu sửa trong hàng trăm năm, lễ hội chùa Tiên đã được phục dựng từ năm 1992, diễn ra từ ngày mùng 1 đến ngày 3 tháng 3 âm lịch. Lễ hội không chỉ có nghi thức rước mẫu và tế lễ cầu quốc thái dân an mà còn tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ thu hút đông đảo tín đồ và khách thập phương.

Địa chỉ: Núi Đụn, thôn Đồi Ngang, xã Thanh Lưu, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam

Chùa Tam Giáo, còn được biết đến với tên gọi chùa Ông, tọa lạc cách đền Tiên Ông khoảng 1km trên sườn núi. Ngôi chùa này xưa kia nổi tiếng với hàng trăm gian thờ và nhiều pho tượng Phật lộng lẫy. Chùa được xây dựng dưới chân núi, bên cạnh một suối nước chảy từ lòng núi. Dù trước đây con đường từ đền Tiên Ông đến chùa Tam Giáo có nhiều hang động đẹp, hiện nay nhiều hang đã bị phá hủy do thiên nhiên và khai thác.

Khu vực xung quanh chùa Tam Giáo không chỉ thu hút bởi phong cảnh núi non mà còn bởi gắn liền với truyền thuyết dân gian Trầu Cau, liên quan đến tập tục ăn trầu của người Việt. Địa danh suối Cau trong dãy núi đá vôi và chợ Trầu là những dấu tích còn lại. Với cảnh quan thiên nhiên đẹp và di tích lịch sử, Bát Cảnh Sơn nếu được khai thác hợp lý có thể trở thành một điểm đến du lịch sinh thái và văn hóa hấp dẫn tại Kim Bảng, Hà Nam.

Địa chỉ: Kim Bảng, Hà Nam

Chùa Bầu, còn gọi là Thiên Bảo Tự, nằm trên đường Nguyễn Văn Trỗi, phường Hai Bà Trưng, thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam. Đây là một địa điểm linh thiêng có diện tích 4000 m2, nổi bật với khung cảnh thiên nhiên hài hòa. Hồ nước sâu trước chùa, nối liền với sông Đáy, tạo nên vẻ đẹp và sự yên tĩnh cho chùa. Theo thuyết âm dương, hồ nước tượng trưng cho âm, trong khi chùa tượng trưng cho dương, tạo ra sự cân bằng hài hòa.

Chùa Bầu mới được trùng tu trên diện tích 4000 m2 của chùa cũ, với lối kiến trúc kết hợp giữa cổ truyền và hiện đại. Chùa có lịch sử hơn 1000 năm, nằm trong quần thể làng Bầu và chợ Bầu. Ngôi chùa hiện có hai tầng: tầng một dành cho nhà khách và các sinh hoạt của sư và phật tử, còn tầng hai là khu thờ tự. Đi qua cổng tam quan là tòa tiền đường, thờ Đức Ông và Đức Thánh Hiền, và chính điện thờ Phật với các tượng Phật Tam Thế, A Di Đà, Thích Ca Mâu Ni và các Bồ Tát.

Chùa Bầu còn lưu giữ nhiều hiện vật quý từ triều Vĩnh Thịnh và triều Khải Định, như sắc phong và chuông đúc từ thế kỷ 19. Với kiến trúc kết hợp truyền thống và hiện đại, chùa Bầu nổi bật với không gian rộng rãi, gần công viên Nguyễn Khuyến, tạo cảm giác thanh tịnh giữa thành phố ồn ào.

Địa chỉ: đường Nguyễn Văn Trỗi, phường Hai Bà Trưng, thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam

Chùa Long Đọi Sơn tọa lạc trên thế đất Cửu Long, hình dáng giống như một con rồng lớn nằm giữa vùng đồng bằng rộng lớn và màu mỡ. Đỉnh núi Đọi nhô cao hướng về thủ đô Thăng Long, từ đỉnh núi, bạn có thể chiêm ngưỡng thiên nhiên hùng vĩ với 9 con đường và dòng sông uốn lượn như 9 con rồng đất. Các giếng quanh dãy núi Đọi và khu dân cư tạo thành mắt rồng.

Để đến chùa, du khách phải leo qua 373 bậc thang đá uốn lượn, dẫn đến khu di tích chùa rộng hơn mười nghìn mét vuông. Khi đến đây, bạn sẽ cảm nhận được sự thanh tĩnh và bình yên dưới những cây cổ thụ, cùng nét đẹp rêu phong cổ kính. Phía sau chùa có sân và vườn hoa tạo nên không gian tĩnh tâm. Hành lang hai bên có các tượng La hán và hậu điện lấp lánh, nơi trưng bày các di vật lịch sử quý giá.

Với lịch sử hơn nghìn năm, chùa đã chứng kiến nhiều thăng trầm của lịch sử nhưng vẫn vững vàng trên núi Đọi, quan sát sự thay đổi xung quanh. Chùa còn lưu giữ nhiều tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng như bia Sùng Thiện Diên Linh, tượng Quan Âm Thị Kính, tượng Dị Lặc, mang đến những nét độc đáo chỉ có tại chùa Đọi.

Địa chỉ: Xã Tiên Sơn, Duy Tiên, Hà Nam

Chùa Khánh Long Tự, một ngôi chùa cổ từ thời nhà Trần, được biết đến như nơi lưu trú và trao đổi của các hiền sư thời đó. Dưới triều Cảnh Hưng thứ 7, chùa được mở rộng và đại trùng tu, đánh dấu sự xuất hiện của chiếc chuông cổ của ngôi chùa.

Năm 2010, Thích Tâm Tuệ từ Huế đã quyết định dừng lại và phục hồi chùa trên nền di tích đổ nát, tạo nên diện mạo mới cho Khánh Long. Kiến trúc của chùa mang đậm ảnh hưởng của xứ Huế, tạo cảm giác mộng mơ và yên bình. Không gian xanh mướt và tươi đẹp khiến đây trở thành chốn tĩnh tâm lý tưởng.

Khi vào cổng chùa, du khách sẽ thấy những dãy nhà 2 tầng xây theo kiểu truyền thống bằng gạch ngói, tầng 1 là trà thất và tầng 2 là khu tăng phòng. Các không gian được thiết kế tinh tế và gọn gàng. Cửa ngách hai bên chính điện là những cửa vòm hẹp và cao, mở ra cảnh sân vườn xanh mát khác hẳn với kiến trúc chùa Bắc Bộ.

Địa chỉ: Xã La Sơn, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam

Chùa Tam Chúc được coi là ngôi chùa lớn nhất toàn cầu, với diện tích gần 5.000 ha, bao gồm hồ nước rộng 1.000 ha, núi đá và rừng tự nhiên chiếm 3.000 ha, và các thung lũng chiếm 1.000 ha. Đây là ngôi chùa với cảnh quan hùng vĩ: phía trước có 6 ngọn núi giữa hồ, được coi là 6 quả chuông của trời; phía sau là 7 ngọn núi có thể phát sáng vào ban đêm.

Chùa được xây dựng bởi những nghệ nhân tài hoa từ nhiều tôn giáo khác nhau như Phật giáo, Ấn Độ giáo, Hồi giáo và Thiên Chúa giáo. Năm 2000, khi xây dựng hồ Tam Chúc, nhiều hiện vật liên quan đến chùa Tam Chúc cổ đã được phát hiện, cho thấy chùa có niên đại trên 1.000 năm. Các di tích còn lại như cột gỗ lớn, cột đá và xà đá đều rất ấn tượng về kích thước và kỹ thuật xây dựng cổ xưa. Chùa Tam Chúc hiện đang được xây dựng lại với 12.000 bức tranh đá miêu tả các sự tích của Đức Phật, được chế tác từ đá núi lửa ở Indonesia và vận chuyển đến Việt Nam. Chùa còn đang xây dựng vườn cột kinh khổng lồ với 1.000 cột đá cao 12m, nặng 200 tấn mỗi cột, dự kiến sẽ là vườn cột kinh lớn nhất thế giới khi hoàn thành.

Trên trục thần đạo của Chùa Tam Chúc có các công trình lớn như: Chùa Ngọc, Điện Tam Thế, Điện Pháp Chủ, Điện Quan Âm, Cổng Tam Quan, và Phòng họp Quốc tế. Những công trình và tượng Phật tại đây đều có kích thước lớn, trong đó Chùa Ngọc nằm trên đỉnh núi Thất Tinh, dự kiến hoàn thành năm 2018. Điện Tam Thế cao 39m, diện tích 5.400m², có thể phục vụ 5.000 Phật tử cùng lúc. Phòng họp Quốc tế nổi trên mặt hồ, có diện tích 10.000m² và sức chứa 00 người, còn Cổng Tam Quan đang được thi công. Dự kiến, toàn bộ quần thể sẽ hoàn thành vào năm 2048, với thời gian xây dựng kéo dài 50 năm. Hệ thống giao thông hiện tại rất thuận lợi, chùa cách chùa Bái Đính 30km và chùa Hương 4,5km, tạo thành “Tam giác vàng” du lịch tâm linh. Chùa Tam Chúc hứa hẹn sẽ là điểm nhấn du lịch và góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Hà Nam.

Địa chỉ: Ba Sao, Kim Bảng, Hà Nam

Không cần phải đi xa đến những nơi ồn ào, Hà Nam đã sở hữu một ngôi chùa đẹp và thanh bình được nhiều người biết đến. Nằm ở Thôn Ninh Trung, xã Liêm Sơn, Thanh Liêm, Hà Nam, chùa Địa Tạng Phi Lai Tự, dù mới xây dựng, vẫn thu hút du khách nhờ sự yên tĩnh và vẻ đẹp giản dị nơi đây.

Khi đến chùa Địa Tạng Phi Lai Tự, sau khi thắp hương bày tỏ lòng thành kính, bạn hãy dành thời gian để tận hưởng không khí trong lành và thả mình theo những làn gió. Giữa khung cảnh núi rừng hoang sơ và mát mẻ, mỗi góc nhìn khác nhau tại chùa sẽ mở ra những vẻ đẹp độc đáo, và bất kỳ ai đặt chân đến đây cũng đều cảm nhận được sự bình yên tuyệt vời.

Bên trong chùa, mọi thứ đều được sắp xếp tinh tế bởi bàn tay khéo léo của các sư thầy. Những khóm hoa và cành cây được chăm sóc tỉ mỉ, tạo cảm giác thư giãn và dễ chịu. Từ chùa Địa Tạng Phi Lai Tự, bạn cũng có thể khám phá núi rừng xung quanh. Chùa không chỉ là một điểm đến lý tưởng cho những ai tìm kiếm sự tĩnh lặng mà còn là một nơi thú vị để khám phá gần gũi.

Địa chỉ: Thôn Ninh Trung, Xã Liêm Sơn, Thanh Liêm, Hà Nam

Chùa Bà Đanh nằm trên diện tích 10 ha tại thôn Đanh, xã Ngọc Sơn, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam, quay mặt về phía Nam hướng ra sông Đáy. Cổng tam quan của chùa nằm ở phần ngoài cùng, tiếp giáp với đường và gần bờ sông, được xây cao hơn nền năm bậc và có hai đầu bít đốc. Tam quan gồm ba gian, hai tầng, tầng trên lợp ngói nam với các trấn song con tiện xung quanh, làm gác chuông, trong khi ba gian dưới có hệ thống cửa gỗ lim.

Chùa Bà Đanh được coi là một trong những ngôi chùa cổ kính và đẹp nhất ở Hà Nam cũng như miền Bắc, nhờ vị trí sơn thủy hữu tình. Khuôn viên chùa bao gồm nhiều công trình kiến trúc nghệ thuật với gần 40 gian nhà lớn nhỏ. Ngoài việc thờ Phật, chùa Bà Đanh còn thờ Bồ Tát, Nam Tào, Bắc Đẩu, Thái Thượng Lão Quân và các tượng của tín ngưỡng Tứ Phủ, một tín ngưỡng dân gian của Việt Nam.

Vào thế kỷ VII, chùa được biết đến như một đền thờ tứ pháp (Pháp Vân, Pháp Vũ, Pháp Lôi, Pháp Điện). Đến thời Lê Huy Tông (1675 - 1750), chùa được xây dựng lại với quy mô lớn hơn. Năm 1994, chùa Bà Đanh được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa - Thể Thao - Du Lịch) công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia. Năm 2007, UBND tỉnh Hà Nam cùng Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch đã đầu tư gần 20 tỷ đồng để tôn tạo và nâng cấp chùa Bà Đanh.

Theo truyền thuyết địa phương, tên gọi chùa Bà Đanh xuất phát từ việc thờ nữ thần linh thiêng, người trông coi việc điều mưa, gió, giúp dân trừ lũ lụt, mang lại mùa màng bội thu. Chùa được gọi là Đức Bà làng Đanh, hay chùa Bà Đanh như tên gọi hiện tại.

Địa chỉ: thôn Đanh, xã Ngọc Sơn, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam