10 Phương pháp dẫn dắt bài học mới hiệu quả nhất mà giáo viên tiểu học cần nắm vững

Hướng dẫn chơi: Giáo viên chuẩn bị một ô chữ với số lượng hàng ngang và hàng dọc xác định, sau đó chỉ ra vị trí của từ khóa. Giáo viên sẽ đọc từng câu hỏi gợi ý và học sinh sẽ tham gia giải ô chữ. Học sinh nào trả lời đúng sẽ ghi từ vào ô chữ và nhận điểm hoặc khen thưởng. Nếu sai, cơ hội sẽ được chuyển cho bạn khác. Người giải được từ khóa chính xác và nhanh nhất sẽ chiến thắng.

Trò chơi này phù hợp cho mọi môn học, đặc biệt là trong các bài giảng văn. Nó có thể được sử dụng để giới thiệu bài mới đầu giờ học hoặc để củng cố kiến thức đã học nhằm tăng cường sự hứng thú của học sinh.

Như đã đề cập, việc giới thiệu bài học là giai đoạn đầu tiên giúp học sinh tiếp cận với nội dung bài học. Sự ấn tượng và hứng thú của học sinh phần nào phụ thuộc vào hoạt động này. Việc sử dụng hình ảnh minh họa có thể tạo sự ấn tượng mạnh mẽ hơn khi giáo viên vừa có lời giới thiệu, vừa trình chiếu một bức tranh lớn đẹp mắt để học sinh quan sát. Từ đó, học sinh có thể hình dung một cách tổng quan về nhân vật, cảnh vật hoặc sự kiện liên quan đến bài học.

Cách này có thể áp dụng cho các môn học như đọc hiểu, khoa học, lịch sử, địa lý... Giáo viên nên sử dụng tranh ảnh, bản đồ, hoặc các vật liệu thực tế từ sách giáo khoa hoặc tự chuẩn bị thay cho tranh ảnh trong sách để thu hút sự chú ý và tò mò của học sinh, từ đó làm tăng sự hấp dẫn của bài học.

Ví dụ: Để dạy về an toàn giao thông, thay vì chỉ sử dụng tranh ảnh, giáo viên có thể chiếu các hình ảnh về giao thông đường sắt cho học sinh quan sát. Sau khi quan sát, giáo viên yêu cầu học sinh nêu những gì mình biết về giao thông đường sắt từ các hình ảnh đã xem, từ đó dễ dàng dẫn vào bài học mới.

Với phương pháp này, giáo viên khai thác kiến thức đã có của học sinh hoặc liên hệ đến kinh nghiệm thực tế của các em. Thay vì hỏi trực tiếp, giáo viên có thể sử dụng hình ảnh minh họa, con rối hoặc các động vật gần gũi để gợi ý học sinh về những gì đã học hoặc liên quan đến bài mới.

Ví dụ: Khi dạy bài “Bài tập làm văn – Tiếng Việt 3”, giáo viên có thể sử dụng con thỏ trắng làm nhân vật dẫn chuyện. Con thỏ có thể hỏi học sinh: “Các bạn ơi, hôm nay mẹ mình đi vắng và dặn làm nhiều việc, nhưng mình chưa làm được. Các bạn nghĩ mẹ mình sẽ cảm thấy thế nào khi về?” (Học sinh trả lời: mẹ sẽ buồn vì không giữ lời hứa…). Từ đó, giáo viên sẽ dẫn dắt học sinh vào bài tập đọc “Bài tập làm văn” để khám phá xem bạn Liu – xi – a trong bài có làm đúng như lời hứa không. Hoặc có thể dùng con rối để hỏi các câu hỏi liên quan và dẫn vào bài học mới.

Kể một câu chuyện ngắn liên quan đến bài học là cách hiệu quả để làm nổi bật nội dung chính của bài học mới. Khi áp dụng phương pháp này, giáo viên cần chọn câu chuyện ngắn gọn, phù hợp với nội dung bài học và tránh lan man.

Ví dụ: Để giới thiệu bài “Cháu nhớ Bác Hồ” (theo Thanh Hải), giáo viên có thể kể:

“Trong một hội nghị ở Pháp, Bác Hồ được mời dự một bữa tiệc trang trọng. Trước khi ra về, Người lấy một quả táo ngon và bỏ vào túi. Mọi người đều ngạc nhiên. Khi ra ngoài, Bác Hồ tặng quả táo cho một em bé. Cử chỉ của Bác khiến mọi người từ ngạc nhiên trở nên cảm phục trước lòng nhân ái của Bác.

Câu chuyện này kể về ai? Tình cảm của Bác đối với trẻ em như thế nào? (Học sinh trả lời). Và tình cảm của trẻ em đối với Bác ra sao? Các em hãy tìm hiểu thêm qua bài thơ “Cháu nhớ Bác Hồ” của Thanh Hải.”

Ví dụ để dẫn dắt vào bài đọc: 'Một trí khôn hơn trăm trí khôn'

Chúng ta có thể cho học sinh so sánh số 1 với số 100, yêu cầu các em điền dấu lớn hơn hoặc nhỏ hơn. Trong toán học, 100 luôn lớn hơn 1. Nhưng đôi khi, 1 có thể lớn hơn 100. Hãy cùng khám phá trường hợp đặc biệt này qua bài đọc hôm nay.

• Dẫn vào bài học: Người chiến sĩ tình báo.

Để bắt đầu, giáo viên cho học sinh hát bài “Chú bộ đội”. Sau đó, giáo viên giới thiệu bài học mới. Khi học sinh hoàn thành hoạt động 1, giáo viên treo tranh của Vũ Ngọc Nhạ lên và yêu cầu một học sinh nói về ông. Tiếp theo, giáo viên treo tranh phóng to từ sách và yêu cầu học sinh nhận xét. Sau khi chốt lại, giáo viên dẫn vào bài học về “hộp thư mật”. Có thể kết hợp trò chơi hoặc bài hát liên quan đến nội dung bài học để làm cho bài học thêm sinh động.

Phương pháp này không chỉ là mở đầu bài học hiệu quả mà còn giúp học sinh ôn tập kiến thức cũ, kích thích sự tò mò và hứng thú với bài học mới.

Để chuyển từ bài cũ sang bài mới, giáo viên nên đặt câu hỏi về các kiến thức đã được dạy trước đó. Những câu hỏi này có thể là lý thuyết, bài tập trắc nghiệm nhanh, hoặc các câu hỏi liên quan đến thực tiễn và nội dung của bài học tiếp theo.

• Ví dụ với bài học mới là 'Bảng nhân 7'

Khi dạy bài “Bảng nhân 7”, giáo viên chia lớp thành hai đội, mỗi đội 3 bạn, và cùng thi viết trên bảng. Đội 1 sẽ viết bảng nhân 5, trong khi đội 2 viết bảng nhân 6. Trong 2 phút, đội nào hoàn thành và chính xác nhất sẽ chiến thắng. Sau khi kết thúc trò chơi, giáo viên sẽ sử dụng hai bảng nhân này để giới thiệu bài học mới: Các em đã học và nắm vững bảng nhân 5, 6. Để tiếp tục, chúng ta sẽ cùng khám phá bài học mới về “Bảng nhân 7”.

• Ví dụ với bài học mới là “diện tích hình vuông”

Giáo viên chuẩn bị nhiều hình tam giác vuông cân và phát cho 2 nhóm, mỗi nhóm 4 hình. Khi giáo viên hô “Bắt đầu”, các nhóm thi ghép hình theo mẫu trên bảng. Trò chơi kéo dài 2 phút, đội nào ghép đúng và nhanh nhất sẽ chiến thắng và nhận được sự hoan nghênh. Sau trò chơi, giáo viên ghi số đo một cạnh của hình vuông và yêu cầu học sinh tính chu vi. Dựa vào kết quả này, giáo viên sẽ dẫn dắt vào bài học mới về cách tính diện tích hình vuông thông qua bài toán “Diện tích hình vuông”.

• Ví dụ với bài học mới: Gió nhẹ, gió mạnh. Phòng chống bão (Khoa học 4)

Hướng dẫn trò chơi:

• Giáo viên hô và làm động tác tay.
• Học sinh “đáp từ” và thực hiện theo động tác tay của giáo viên.
• Giáo viên: Gió thổi! Gió thổi!
• Học sinh: Ào ào! Ào ào!
• Giáo viên: Mưa rơi! Mưa rơi!
• Học sinh: Rào rào! Rào rào!
• Giáo viên: Bão lớn! Bão lớn!
• Học sinh: Lũ lụt! Lũ lụt!

Học sinh cần thực hiện theo lời giáo viên nói, không theo động tác tay. Cả lớp tham gia trò chơi đứng tại chỗ. Những học sinh vi phạm sẽ được mời lên và thực hiện hình phạt vui như: “Nhảy lò cò, bò nhúng dấm, bò lúc lắc,… hoặc hát một bài hát đã học.”