Buzz
Định nghĩa này được Peter Salovey và John D. Mayer - hai nhà sáng lập của lý thuyết Trí Tuệ Emotion (EQ) - đề xuất.
Theo Steven J. Stein, CEO của Multi-Health System (MHS), việc nhận biết và kiểm soát cảm xúc là chìa khóa quan trọng để thành công trong cả cuộc sống cá nhân và công việc.
Chuyên gia tâm lý cũng chia sẻ rằng chúng ta có thể tự cải thiện trí tuệ cảm xúc của mình, và cách tốt nhất để làm điều này là bằng cách thực hành trong thực tế cuộc sống.
'Bằng cách huấn luyện và nhận phản hồi từ hành động của chính mình, đặc biệt là từ những người có kinh nghiệm, bạn có thể điều chỉnh hành vi của mình, từ đó trở nên hiệu quả hơn trong việc nhận biết và kiểm soát cảm xúc của bản thân cũng như cảm xúc của người khác', Stein đã viết trong cuốn sách 'Trí Tuệ Emotion'.
Trong cuốn sách, Stein phân tích các phương pháp tác động đến trí tuệ cảm xúc, giúp bạn tạo ra những thay đổi ban đầu và dần dần nâng cao EQ của bản thân.
Tùy thuộc vào nhu cầu của bản thân, bạn có thể ưu tiên các phần trong việc rèn luyện và phát triển trí thông minh cảm xúc theo hướng dẫn của tiến sĩ Steven J. Stein.
Hiểu biết bản thân hơn
Một trong những yếu tố quan trọng của trí thông minh cảm xúc là tự hiểu. Đây có thể coi là cơ sở của mọi khía cạnh khác. Để hiểu cảm xúc của người khác, bạn cần phải hiểu rõ cảm xúc của chính mình trước.
Bạn có thể hiểu rõ hơn về cảm xúc của mình thông qua thiền định hoặc nhận thức chánh niệm. Tham gia các khóa học, tham gia các nhóm hoặc thuê hướng dẫn viên có thể giúp bạn phát triển kỹ năng này để nhận biết tốt hơn về cơ thể, cảm xúc và suy nghĩ của bản thân.
Một cách khác để hiểu rõ bản thân hơn là ghi chép cảm xúc của mình vào một cuốn sổ theo thời gian. Bằng cách mở rộng vốn từ vựng cảm xúc và sử dụng chúng để mô tả các suy nghĩ trong ngày, bạn sẽ trở nên nhạy bén hơn với cảm xúc của mình.
Hãy chú ý đến mức độ cảm xúc. Đánh giá cảm xúc của mình trên thang điểm từ 1 đến 10. Việc này sẽ giúp bạn dễ dàng hơn trong việc kiểm soát và điều chỉnh chúng.
Thể hiện suy nghĩ, cảm xúc và niềm tin
Biết cách thể hiện cảm xúc thường giúp bạn điều khiển chúng. Bạn có thể giữ tất cả mọi thứ cho riêng mình, không chia sẻ suy nghĩ, cảm xúc, niềm tin với ai khác. Nhưng điều này không chỉ khó khăn mà còn khiến cuộc sống của bạn trở nên cô đơn hơn. Không ai có thể hiểu bạn và bạn cũng sẽ không thể hiểu bất kỳ ai. Mọi người đều mong muốn có mối quan hệ gần gũi với một số ít người mà họ thật sự tin tưởng.
Ngược lại, bạn có thể chia sẻ suy nghĩ, cảm xúc, niềm tin của mình với tất cả mọi người. Tuy nhiên, điều này có thể là một sai lầm. Không phải ai cũng quan tâm đến bạn và sẽ có người cảm thấy không thoải mái với sự thẳng thắn của bạn.
Hãy đặt mục tiêu ở giữa, hay tôi gọi là sự đúng đắn. Đúng đắn là việc chia sẻ cảm xúc, suy nghĩ và niềm tin một cách thích hợp. Đơn giản là bạn nên chia sẻ với những người phù hợp, vào thời điểm phù hợp, và biết quan điểm của bạn.
Khai phá niềm đam mê bên trong
Hàng ngày, mọi người thường đi làm công việc mà họ phải làm, nhưng liệu họ có yêu thích công việc đó không? Tôi đã gặp nhiều người cảm thấy bị ràng buộc trong công việc của mình. Nhưng hiếm khi ai có thể tự giải thoát mình và đi đến nơi họ thực sự thuộc về. Thường thì, vì theo đuổi cơ hội và tiền bạc, con người dừng lại ở vị trí mà họ đang đứng.
Một số người cố gắng để theo đuổi công việc mà họ đam mê. Mỗi người đều có sở thích riêng, nhưng không phải ai cũng dễ dàng nhận ra chúng. Có thể bạn gặp một họa sĩ đang đối mặt với khó khăn nhưng vẫn kiên quyết từ chối công việc bình thường chỉ để theo đuổi ước mơ của mình. Không phải lúc nào cũng dễ để có công việc mà bạn yêu thích, nhưng nếu chuẩn bị tốt, bạn sẽ thành công.
Nhận biết rõ điểm mạnh và điểm yếu của bản thân
Có người luôn tự tin rằng họ biết tất cả, trong khi người khác lại tự nhủ là mình không giỏi. Lý tưởng nhất là biết chính xác điểm mạnh và điểm yếu của mình. Hiểu rõ bản thân sẽ giúp bạn đưa ra quyết định đúng đắn trong cuộc sống. Ví dụ, nếu bạn biết rõ điểm mạnh của mình, bạn có thể đạt được nhiều hơn trong cuộc sống. Theo đuổi và yêu thích những gì bạn giỏi sẽ giúp bạn sống hạnh phúc và trọn vẹn.
Tập trung quá mức vào điểm yếu, trừ khi ảnh hưởng đến cuộc sống, sẽ làm bạn bỏ lỡ những cơ hội quý báu.
Khi đưa ra quyết định, thường có những cảm xúc từ bên trong. Một số quyết định làm bạn hạnh phúc, trong khi số khác gây lo âu. Cảm xúc này có thể là dấu hiệu từ trái tim hơn là lý trí. Mọi người thường lắng nghe trí tuệ cảm xúc, nhưng không nhiều người chú ý đến nó.
Đừng đánh giá bản thân qua góc độ của người khác
Sự đồng cảm là một trạng thái cảm xúc mạnh mẽ và cuồng nhiệt. Hầu hết các nhân vật nổi tiếng như Bill Clinton, Công nương Diana, Oprah, cũng như những người đứng đầu trong cộng đồng và thương trường đều có khả năng đồng cảm.
Học cách nâng cao kỹ năng đồng cảm giúp chúng ta trở nên gần gũi hơn với người khác, đồng thời nhận được sự hỗ trợ khi cần, giảm bớt gánh nặng trong tương lai. Thể hiện sự tôn trọng đối với người khác bằng cách thể hiện sự hiểu biết thực sự về họ.
Bài học đầu tiên về đồng cảm là chú ý đến người khác hơn. Lắng nghe kỹ lưỡng khi giao tiếp, nắm bắt câu chuyện và chú ý đến những gì đối phương muốn truyền đạt, từ đó trở nên đồng cảm hơn.
Quản lý cảm xúc của người khác
Nếu bạn có khả năng quản lý cảm xúc của những người xung quanh, đó chính là một kỹ năng ấn tượng. Rudy Giuliani là một ví dụ điển hình cho điều này.
Nhiều người không biết cách giải quyết vấn đề cảm xúc của người khác, điều này có thể gây ra những tình huống khó khăn. Hãy tưởng tượng đến những CEO của các công ty phải đối mặt với truyền thông mà không có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, đôi khi họ dùng sai ngôn ngữ cơ thể, hoặc trả lời câu hỏi một cách không thích đáng, gây ra sự bực tức hoặc thất vọng từ phía người xem.
Quản lý cảm xúc của người khác gồm hai bước. Hãy tuân theo từng bước sau đây:
1/ Nâng cao khả năng đồng cảm của bản thân
Hãy đặt mình vào hoàn cảnh của người khác, cảm nhận họ đang trải qua những cảm xúc như thế nào. Đặt câu hỏi và quan sát để hiểu họ hơn.
2/ Đáp ứng với người khác theo cách mà bạn muốn để làm dịu đi nỗi đau
Quản lý cảm xúc của người khác đòi hỏi một số kỹ năng cụ thể. Bạn cần xác định mục tiêu bạn muốn đạt được với họ, và biết cách dẫn họ đến mục tiêu đó.
Nhớ lại những trải nghiệm mạnh mẽ mà bạn đã có khi nghe một bài diễn thuyết sâu sắc hoặc xem một bộ phim đầy ấn tượng. Hãy tự tạo ra một mô hình tương tự khi bạn tương tác với người khác.
Ví dụ:
• Chúng ta cần giữ bình tĩnh trước thách thức này.
• Là một gia đình, chúng ta phải nhận thức rõ tình hình đang diễn ra.
• Có những vấn đề đáng lo ngại, và chúng ta cần phải tỉnh táo đối mặt với chúng.
Tiếp theo, bạn có thể tạo ra mục tiêu bằng cách sử dụng câu chuyện hoặc ví dụ. Hãy truyền đạt rằng bạn và người kia cùng chung một con thuyền - hợp tác sẽ mang lại lợi ích cho cả hai. Bằng thái độ kiên định, cử chỉ, giọng điệu và thông điệp, bạn có thể tác động mạnh mẽ để đưa cảm xúc của đối phương đến gần hơn với mục tiêu bạn mong muốn.
Có trách nhiệm xã hội
Trách nhiệm xã hội là một phần quan trọng của trải nghiệm cảm xúc, cho thấy sự quan tâm đến người khác, đặc biệt là những người khó khăn. Đây không chỉ là vấn đề cá nhân mà còn là cách bạn đóng góp vào việc giúp đỡ cộng đồng.
Trách nhiệm xã hội có nhiều cấp độ khác nhau:
• Ở cấp độ cơ bản, bạn có thể quyên góp tiền cho các tổ chức từ thiện hoặc cho những dự án xã hội đáng chú ý. Đây có thể là bước khởi đầu trong việc thực hiện trách nhiệm xã hội của bạn.
• Tiếp theo, bạn có thể tham gia vào việc giúp đỡ các tổ chức gây quỹ. Bạn có thể kêu gọi bạn bè, người thân, hàng xóm hoặc đồng nghiệp tham gia. Hoặc tham gia vào các sự kiện gây quỹ như chạy bộ, đi bộ, nấu ăn hoặc đạp xe.
• Trách nhiệm xã hội thực sự có ảnh hưởng khi bạn tự mình hành động vì một lý tưởng. Hãy tìm cách giúp đỡ những người gặp khó khăn. Bạn có thể bắt đầu bằng cách xác định lý tưởng quan trọng nhất với bạn, như chống bạo lực gia đình, giúp đỡ người vô gia cư, xây dựng các điểm phát thức ăn từ thiện, chăm sóc người già...
Sau khi đã xác định được lý tưởng bạn muốn ủng hộ, hãy nghĩ về cách cống hiến mình một cách tốt nhất. Bạn có thể tham gia phục vụ tổ chức, đăng ký làm tình nguyện viên, hoặc tham gia vào các hoạt động xã hội khác.
Quản lý cơn bốc đồng của chính mình
Quản lý cảm xúc cá nhân, đặc biệt là cơn bốc đồng, đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển trí thông minh cảm xúc (ngoài việc nhận biết và kiểm soát cảm xúc của bản thân và người khác). Thông qua việc nhận biết cảm xúc cá nhân, bạn sẽ chuẩn bị tốt hơn cho việc quản lý cảm xúc cá nhân.
Có 3 phương pháp cơ bản để quản lý cơn bốc đồng:
• Phân tâm: Khi cảm thấy khó kiểm soát cơn bốc đồng, hãy nhanh chóng phân tâm bản thân. Chuyển sự chú ý sang việc đếm từ một đến mười hoặc tập trung vào những suy nghĩ đã chuẩn bị sẵn từ trước. Bạn có thể luyện tập thay đổi tư duy hoặc nhanh chóng chuyển đổi chủ đề trò chuyện sang những vấn đề như thời tiết, bữa sáng, kế hoạch du lịch sắp tới, dự án bạn đang thực hiện, hoặc bất kỳ sự kiện nào khác.
• Phân tích: Phương pháp này yêu cầu bạn dừng lại và phân tích suy nghĩ mỗi khi cảm thấy bốc đồng. Hỏi bản thân những câu hỏi như:
+ Tại sao tôi lại nghĩ về vấn đề hoặc sự kiện căng thẳng này?
+ Việc suy nghĩ về vấn đề và sự kiện này có giúp ích gì cho mình không?
+ Mình có thể suy nghĩ về điều gì khác không?
+ Vậy suy nghĩ về điều gì khác thì sao?
• Đương đầu: Chiến lược đương đầu yêu cầu một số suy nghĩ đương đầu đã được bạn chuẩn bị sẵn. Những suy nghĩ này bao gồm:
+ Mình biết mình có thể điều chỉnh suy nghĩ.
+ Mình chỉ cần chậm lại một chút.
+ Cần suy nghĩ cẩn thận một lần nữa.
+ Không cần phải đưa ra câu trả lời ngay tức thì.
+ Có thể nghĩ ra phương pháp thay thế.
Những chiến lược đã đề cập có thể giúp bạn thành công khi đối mặt với các vấn đề hoặc tình huống căng thẳng nếu bạn dành thời gian luyện tập trước đó. Sử dụng chiến lược mà không có sự chuẩn bị trước sẽ không hiệu quả. Lập kế hoạch và luyện tập sẽ hỗ trợ rất nhiều trong việc đối mặt với suy nghĩ, lời nói và hành động bốc đồng.
Các kỹ năng trên có hiệu quả với cơn bốc đồng ở mức trung bình. Đối với các vấn đề liên quan đến rối loạn tăng động giảm chú ý, cần có các giải pháp mạnh mẽ hơn. Nên tìm kiếm ý kiến tư vấn từ bác sĩ tâm lý hoặc chuyên gia tâm thần có kinh nghiệm trong lĩnh vực mà bạn hoặc người thân của bạn gặp khó khăn về tập trung.
+ Hãy linh hoạt hơn trong suy nghĩ.
Phần lớn mọi người đều tuân thủ các thói quen hàng ngày hoặc cách làm việc quen thuộc. Để hoạt động hiệu quả, xã hội cần một số quy tắc nhất định. Tuy nhiên, việc này có thể dẫn đến việc bị rối loạn hành vi và mất đi khả năng linh hoạt. Sự cứng nhắc quá mức sẽ làm bạn bỏ lỡ cơ hội và tụt lại với những kỹ năng và nhận thức mới, cũng như sử dụng những phương pháp cũ không còn hiệu quả để giải quyết nhiều vấn đề trong cuộc sống cá nhân và công việc.
Những người thông minh trong việc điều chỉnh cảm xúc biết khi nào nên tiếp tục và khi nào nên thay đổi trạng thái cảm xúc. Khi thời điểm cần phải thay đổi đã đến, những người này đều có khả năng tạo ra sự điều chỉnh cần thiết.
Nếu bạn gặp khó khăn trong việc thay đổi, hãy nghĩ về những kết quả có thể xảy ra. Nếu bạn vẫn giữ nguyên trạng thái hiện tại, thì điều gì sẽ xảy ra? Ngược lại, nếu bạn chấp nhận sự thay đổi, thì điều gì sẽ xảy ra? Thay đổi là một phần của quá trình phát triển. Những trải nghiệm mới, cơ hội mới mang lại sự hoàn thiện cho bản thân, và điều quan trọng là chúng ta nên mở lòng đón nhận những thay đổi đó. Mặc dù việc thử nghiệm những điều mới có thể gặp khó khăn, nhưng hầu hết mọi người đều cảm thấy rằng những nỗ lực ngắn hạn đó đáng để đạt được lợi ích dài hạn.
Hãy sống hạnh phúc
Bạn cảm thấy hạnh phúc như thế nào? Trên thang điểm từ 1 đến 10, bạn đánh giá bao nhiêu điểm, 5 hay nhiều hơn? Có phải là 9 không?
Những người thông minh về cảm xúc đều là những người hạnh phúc. Và họ cảm thấy hạnh phúc không chỉ đơn giản là khi những điều họ muốn xảy ra.
Hạnh phúc chân thực (như dòng chảy ấm áp, đi qua cơ thể bạn) đến từ bên trong. Người có khả năng kiểm soát cảm xúc thường tỉnh táo khi thức dậy với tâm trạng sảng khoái. Dù gặp khó khăn trong ngày, họ vẫn giữ được mức độ hạnh phúc ổn định. Hạnh phúc làm như chiếc phao cứu mạng, giúp họ nổi lên trên sóng gió cuộc sống, làm sáng sủa tâm trí và xua đi những cảm xúc không cần thiết khác. Người hạnh phúc thường có giải pháp cho vấn đề hơn là những người buồn rầu hoặc u sầu.
Dù người buồn thường quan sát chi tiết hơn, nhưng người hạnh phúc thường đạt được nhiều hơn. Hạnh phúc và buồn đều là cảm xúc và có thể thay đổi. Vì vậy, bạn có thể kiểm soát tâm trạng của mình để phục vụ mục tiêu cá nhân. Thông minh cảm xúc nghĩa là biết khi nào nên vui, buồn, hào hứng, lo lắng hoặc thậm chí là thận trọng.
Mọi người thích ở gần những người hạnh phúc. Lãnh đạo hạnh phúc thường có nhân viên năng động. Bạn sẽ nhận được nhiều lợi ích khi bạn hạnh phúc. Mọi người sẽ đánh giá bạn cao hơn, bạn sẽ vượt qua những thời kỳ khó khăn dễ dàng hơn, bạn sẽ trở nên hữu ích hơn cho người khác. Nghiên cứu còn chỉ ra rằng những người hạnh phúc thường sống lâu hơn (trong khi những người buồn rầu thường có tuổi thọ ngắn hơn).
Ít người biết cách quản lý hạnh phúc của mình. Đa số gắn hạnh phúc với vật chất hoặc việc nhận được từ người khác. Người hạnh phúc thực sự là những người cho đi. Người lan tỏa hạnh phúc sẽ luôn cảm thấy hạnh phúc hơn nữa.
Hãy nhớ, khi nâng cao trí thông minh cảm xúc, bạn không mất đi gì khi chia sẻ hạnh phúc, nhưng điều bạn nhận lại là vô giá.
Theo doanhnhansaigon.vn
