
' 1/ Mùa lá rụng trong vườn '

Mùa lá rụng trong vườn là một trong những tác phẩm văn học tiêu biểu nhất trong giai đoạn trước năm 1975. Với việc khai thác đề tài gia đình, nhà văn Ma Văn Kháng không chỉ tập trung vào những cảm xúc cá nhân mà còn đặt nó trong bối cảnh của thời đại. Gia đình, khi đối diện với chiến tranh và trong giai đoạn chuyển đổi từ cơ chế bao cấp sang cơ chế thị trường, sẽ trở nên ra sao?
Bắt nguồn từ cảm hứng của những gốc cây rụng lá, từ những chiếc lá non mơn mởn bắt đầu nẩy mầm và những chiếc lá vàng già dần sẽ phải rơi và lẫn vào lòng đất mẹ, nhà văn Ma Văn Kháng đã kể lại câu chuyện về gia đình - về sự đổi mới tư duy và lối sống, về cách mà tình cảm và tính cách con người bị ảnh hưởng bởi cơ chế thị trường.
Những ước mơ kinh tế mới, những khao khát về vật chất thông thường bị kích thích, cái đẹp của xã hội bị che lấp bởi những ham muốn xấu xa, khiến con người trở nên ích kỷ và tàn nhẫn.
Bên cạnh đó, Mùa Lá Rụng Trong Vườn cũng là giọng nói thức tỉnh những người sống trong những giá trị truyền thống cố cũ. Trong thời đại thay đổi, có những giá trị đã lỗi thời, những ý niệm cũ đã không thể kiềm chế được tâm trí của con người mới.
Trong Mùa Lá Rụng Trong Vườn, ông Bằng - người cha chính là một ví dụ điển hình cho 'con người cũ' như vậy, luôn coi trọng danh dự, vì danh dự mà ông có thể từ chối lắng nghe con trai, đuổi anh ta ra khỏi nhà. Nhưng, bên trong ông, có những đắm chìm, sau những lời tự hào về những đứa con khác, ông vẫn đau lòng vì đứa con đã bị bỏ rơi. Cho đến khi con trai mất ở một nơi xa xôi, cho đến khi ông rời khỏi thế giới này, ông mới nhận ra cách giáo dục cứng nhắc, cổ hủ của mình. Danh dự, từ này đã làm ông sống một cuộc đời cô đơn và nặng nề.
' 2/ Đồng Bạc Trắng Hoa Xòe '

Đồng Bạc Trắng Hoa Xòe được xem là cuốn tiểu thuyết đầu tiên của nhà văn Ma Văn Kháng, kể về lịch sử của Lào Cai từ năm 1945 đến cuối năm 1947, khi giặc Pháp tái chiếm vùng này.
Cuốn sách kể về các cán bộ cách mạng thực hiện một cuộc hành trình dũng cảm và lãng mạn đến các vùng núi cao miền Đông của tỉnh, đưa tiếng nói của cách mạng đến với bà con các dân tộc bị giam giữ trong vòng vây của chế độ thổ ty truyền thống. Mục đích của những người cách mạng là tiêu diệt những kẻ phản động, thiết lập chính quyền cách mạng, chuẩn bị cho cuộc kháng chiến dài hơi. Cuốn sách được viết năm 1970, sau nhiều năm tác giả đã sống và làm việc, gắn bó với thiên nhiên và con người Tây Bắc.
' 3/ Gặp Gỡ ở La Pán Tẩn (2017) '

Trong những chương đầu của Đồng Bạc Trắng Hoa Xòe, tác giả sử dụng phong cách người kể chuyện biết hết, tuy nhiên Gặp Gỡ ở La Pan Tẩn lại đem lại một cái nhìn sống động: tiểu thuyết này đầy ý nghĩa và phức tạp, chứa đựng nhiều thông điệp nghệ thuật, sự kết hợp giữa hư cấu và thực tế, ý thức và tiềm thức được gắn kết một cách sâu sắc; thế giới hiện thực và thế giới tâm linh, huyền thoại, xen kẽ vào nhau, làm mờ nhòe các ranh giới, đặt ra những thách thức cho tư duy trừu tượng.
Tác phẩm là sự kết hợp của nhiều thể loại văn học, thu hút sự chú ý bằng cách sử dụng kỹ thuật văn chương đa dạng như tiểu thuyết tư liệu, tiểu thuyết tự thuật và kỹ thuật dòng ý thức, bút pháp tượng trưng,
' 4/ Mưa Mùa Hạ '

Mưa Mùa Hạ mang trong mình những bài học triết lý được thể hiện qua trải nghiệm cá nhân của tác giả, không thể phủ nhận tác động của môi trường xã hội và thời đại mà Ma Văn Kháng đã tái hiện trong tác phẩm này bằng tài năng, lòng nhiệt huyết và những nỗ lực mà công chúng coi là 'cuộc thử nghiệm văn chương'. Ông đã đúng khi nhận thấy rằng, lịch sử của dân tộc Việt Nam liên quan chặt chẽ đến việc kiểm soát con người thông qua những chiến lược quân sự, và thách thức lớn nhất hiện nay là phải đối mặt với những yếu tố tiêu cực tồn tại trong xã hội.
Ngược lại, bên cạnh những người xấu đó là những con người tận tụy với công việc, với đồng bào, những người gặp nhiều khó khăn trong sự nghiệp và cuộc sống tình cảm do những lý do khách quan khi những tình huống tiêu cực thắng thế ở một nơi nào đó.
Trọng là một hình tượng được khắc hoạ tỉ mỉ, như một sợi dây 'nhạy cảm' chạy qua suốt câu chuyện. Nhiệt huyết với công việc nghiên cứu diệt mối trong đê, tham gia trực tiếp vào cuộc chiến chống lụt tại các khu vực yếu địa, Trọng đại diện cho nhóm trí thức trẻ tuổi có tài năng, sức khỏe và lòng nhiệt huyết, nhưng cũng thiếu kinh nghiệm và thường mắc phải những sai lầm trong môi trường tiêu cực
' 5/ Võ Sĩ Lên Đài '

Võ Sĩ Lên Đài là một tiểu thuyết mang những câu chuyện và chi tiết thực tế, hấp dẫn... những câu chuyện về tuổi trẻ rực rỡ của một thời hào hùng.
Sự kiện diễn ra tại Hà Nội trong những năm cuộc kháng chiến chống Pháp. Cuộc đấu tranh của các thanh thiếu niên yêu nước chống lại bọn thực dân cùng với những kẻ cơ hội thông qua môn võ thuật quyền Anh, một cách âm thầm và kiên cường. Những thanh thiếu niên ấy, qua năm tháng, trở thành những người trưởng thành, giàu lòng yêu nước và sâu sắc, vừa chăm chỉ học hành, vừa tham gia những hoạt động bí mật chống đối xâm lược và giặc phản. Trong cuộc chiến vì sự đẹp đẽ của môn võ quyền Anh, biểu tượng của tinh thần võ lừng danh, lòng dũng cảm và kiên định của ông cha đã được tái hiện qua những trận đấu của Nhân và Tùng, dù có thắng hay thua, họ đã học được bài học quý giá: thất bại không ngừng làm mới sức mạnh bên trong mình.
Tiểu thuyết dựa trên câu chuyện có thật về cuộc đời của Phạm Xuân Nhàn, một võ sĩ quyền Anh nổi tiếng vào những năm 1950 (ông từng là vô địch quốc gia, tham dự Thế vận hội châu Á năm 1954 tại Manila, Philippines). Cuộc kháng chiến được mô tả sinh động, với cuộc sống học đường của các thanh thiếu niên ở Hà Nội trong thời kỳ Pháp thống trị, các hoạt động thể thao, thi đấu, và những chi tiết thú vị ít ai biết trước đó... Tất cả tạo nên giá trị đặc biệt cho cuốn tiểu thuyết mới của nhà văn Ma Văn Kháng.
' 6/ Đám Cưới Không Có Giấy Giá Thú '

Như những tác phẩm trước đó, Đám Cưới Không Có Giấy Giá Thú thu hút sự chú ý không chỉ của độc giả mà còn của các nhà văn hàng đầu tại Việt Nam.
Giáo sư Phan Cự Đệ chia sẻ rằng: “Ma Văn Kháng đã viết về cái 'bi kịch vỡ mộng' của 'một bữa tiệc dang dở, một đám cưới không thành, một cuốn sách hay để lầm chỗ' đó một cách rất tâm huyết, với tất cả suy nghĩ và trăn trở, niềm khát vọng và nỗi đau của một nhà văn trước thời cuộc, trước tình trạng xuống cấp về trình độ tư duy và phẩm chất đạo đức ngay trọng một số người tự cho mình là cán bộ lãnh đạo, là trí thức hoặc kỹ sư tâm hồn.”
“Đám Cưới Không Có Giấy Giá Thú là một cuốn sách tuyệt vời và rất tích cực. Nó thuộc xu hướng sáng tạo hiện đại với tính thế sự mạnh mẽ. Từ sự thật được phơi bày trong văn học gợi cơ sở để suy nghĩ về những vấn đề lớn của xã hội. Đã đến lúc người viết không còn sợ nói sự thật.” – Nhà văn Nguyên Ngọc chia sẻ về tác phẩm.
' 7/ Chim Trời Bay Về Sau Cơn Mưa '

Chim Trời Bay Về Sau Cơn Mưa là tập 10 truyện ngắn của nhà văn Ma Văn Kháng với hai đề tài quen thuộc, đã trở thành dấu ấn của tác giả: miền núi Tây Bắc và những câu chuyện về sự biến đổi của cảnh vật, con người trong cuộc sống hiện đại.
Bao gồm những truyện ngắn:
- Dưới những bóng cau
- Hạng A Tráng
- Bài ca Trăng sáng
- Mùa gặt ở Na Lin
- Vợ chồng Mìn và những đứa con
- Bên bờ suối Vạch
- Chim trời bay về sau cơn mưa
- Thành phố miền biên
- Những ngày xa xưa
- Chuyến bay đêm
Thông qua những câu chuyện, người đọc có thể cảm nhận được vẻ đẹp hoang sơ của Tây Bắc và sự đa dạng văn hóa tại đây, từ các lễ hội truyền thống như lễ hội hoa ban, lồng tồng, đến những chi tiết nhỏ nhặt như trang phục, nghề nghiệp, và huyết thống. Tất cả những điều này đều thú vị và kích thích sự tò mò về cuộc sống của người dân miền núi.
Dưới vẻ bề ngoài tươi đẹp đó là nỗi buồn, hối tiếc và những triết lý về cuộc sống, về cách mà con người đối mặt với những biến động của đời sống. Dù có những lúc lạc quan hoặc chán nản, nhưng điều quan trọng nhất vẫn là niềm tin vào lòng tốt của con người – một liên kết vô hình nhưng vững chắc nhất giữa mọi người, là nguồn động viên để sống tiếp, sống hết lòng với cuộc đời.
' 8/ Người khách kỳ dị '

Tập 16 truyện ngắn Người khách kỳ dị của nhà văn Ma Văn Kháng tiếp tục là nguồn cảm hứng vô tận về những chủ đề mà tác giả đã thành thạo trong việc viết văn.
Bắt đầu với những câu chuyện nhỏ, xen lẫn chút hư ảo, kỳ dị về phong tục, tâm linh, sự linh thiêng của vùng núi Tây Bắc, đặc biệt là ở nơi xa xôi Lào Cai. Ngoài ra, tác giả cũng đào sâu vào những thay đổi trong cuộc sống của con người ở thành thị, sự thay đổi về lối sống, quan điểm về vật chất, tiền bạc và cách chúng ảnh hưởng đến hành động của con người trong xã hội cũng như đến tình cảm gia đình, tình bạn, tình thầy trò. Tuy nhiên, dưới những mảnh truyện, mảnh đời phức tạp đó vẫn tỏa ra sự ấm áp của tình người, những bài học về cuộc sống, về con người có thể trưởng thành và giữ được giá trị trong một thế giới hiện đại rối bời.
' 9/ Năm tháng nhọc nhằn năm tháng nhớ thương '

Năm tháng nhọc nhằn năm tháng nhớ thương là một tập hồi ký gồm 5 phần: Miền xa vẫy gọi, Lao Cai miền quả vàng, Hà Nội, những năm tháng đầy gian khổ và đam mê với văn chương, Bạn bè đồng nghiệp thân thiết, Một mái nhà tình thương…
Tập hồi ký sẽ mở ra cho chúng ta nhiều suy nghĩ, điều mà chúng ta có thể suy ngẫm về văn chương và cuộc sống. Hồi ký không chỉ là việc kể lại một cách trung thực, mà còn là sự tái hiện, mô tả một cách sống động với ngôn từ, bút pháp, phong cách của một cây bút văn xuôi tài hoa, có nhiều kinh nghiệm.
Trong từng trang sách, ta thấy rõ bức tranh cuộc sống xã hội kéo dài suốt gần một thế kỷ với đa dạng các loại người xuất hiện trong mối quan hệ với tác giả hoặc trong sự quan sát tận tình của ông theo góc nhìn của một người viết văn.
' 10/ Chim én liệng trời cao '

Tác phẩm bắt nguồn từ truyện ngắn 'Chim én' mà nhà văn Ma Văn Kháng sáng tác cách đây gần nửa thế kỷ.
Hơn 20 năm dành cho cuộc sống và văn hóa ở Lào Cai, như một phần thịt và máu của người dân Tây Bắc, nhà văn Ma Văn Kháng đã sáng tác Chim én liệng trời cao, một bài ca lớn, hùng vĩ về cuộc kháng chiến chống Pháp của người dân vùng núi Tây Bắc vào cuối những năm 40, đầu những năm 50 thế kỷ trước.
Cuốn sách nói về cuộc kháng chiến gay go và sự trưởng thành của nhân vật Tiển, một cậu bé ở Cam Đồng, từng ngày ngắm những 'bầy chim én vang tiếng cao trên bầu trời sớm mai', và sau đó trở thành một chiến sĩ liên lạc, phát triển cùng với cách mạng trên đất quê hương.
Trong tác phẩm, nhà văn Ma Văn Kháng mô tả chân thực nỗi khổ của bà con miền núi. Họ phải nộp thuế, trả nợ cho đồn Tây, và thanh niên bị gửi đi lính phải đối mặt với nguy cơ tử vong.
Cùng với đó là những mối tình dịu dàng, ấm áp như bông hoa rừng vào buổi sớm mai, như tình yêu giữa anh Tố và chị Va, giữa Tiển và Phin... điểm thêm nhiều màu sắc sinh động cho tác phẩm.
- Tổng hợp từ Mytour