Buzz
Giống táo Red Delicious được giới thiệu vào năm 1921, từ đó, ý thức của chúng ta về táo luôn liên kết với màu đỏ.
Không ai có thể phủ nhận rằng, một quả táo nguyên bản luôn phải có màu đỏ. Ngày nay, bạn có thể bắt gặp táo vàng hoặc táo xanh ở bất kỳ cửa hàng tạp hóa nào trên thế giới. Ở một số nơi, bạn thậm chí có thể tìm thấy giống táo Anh Quốc Cox's Orange Pippin với những quả sọc và lốm đốm màu rực rỡ.
Tuy nhiên, chỉ có táo đỏ - đôi khi là táo xanh tươi như giống Granny Smith của Australia - mới xuất hiện trên bảng chữ cái dành cho trẻ em. Sự thực thú vị là, táo không phải lúc nào cũng có màu như vậy. Chúng đã bị 'nguyền' để có màu đỏ.
Lời nguyền về táo đỏ: Con người đang biến những quả táo thành đỏ, ngày càng phải đỏ
Màu sắc của táo đến từ đâu?
Tổ tiên của giống táo hiện đại là một loài cây mọc dại ở vùng Kazakhstan ngày nay, trên sườn phía tây của một dãy núi tiếp giáp với biên giới Trung Quốc. Nếu bạn có cơ hội đến đó ngày nay, bạn vẫn có thể gặp những cây táo dại. Chúng thơm ngát không khí bằng trái rụng và nuôi dưỡng những con gấu to lớn trong rừng.
Tuy nhiên, trong vòng 50 năm qua, số lượng táo dại đã giảm đến 90% do sự phát triển của con người. Và tương lai của chúng đang trở nên không chắc chắn.
Táo dại ở Kazakhstan có thể có quả màu xanh, màu vàng và màu đỏ anh đào. Tuy nhiên, màu đỏ của chúng không đặc sắc như các giống táo hiện đại khác. Trong khi đó, ngay tại Kazakhstan, các vườn táo của họ lại trồng cả giống Red Delicious và Golden Delicious, những giống táo đỏ và vàng từ Mỹ.
Các nhà khoa học đã phát hiện rằng, màu sắc của táo là do mức độ biểu hiện của một số gen cụ thể trên vỏ quả. David Chagne, một nhà di truyền học tại Viện Nghiên cứu Thực phẩm và Thực phẩm ở New Zealand, giải thích:
Các enzyme trong táo tạo ra những sắc tố gọi là anthocyanin bằng cách phối hợp với nhau. Thực tế, anthocyanin cũng là sắc tố tạo ra màu sắc cho nhiều loại thực vật như khoai lang tím, nho và mận.
Mức độ của các enzyme trong táo được kiểm soát bởi một yếu tố gọi là MYB10, một loại protein điều chỉnh mức độ biểu hiện gen. Điều này làm cho vỏ quả của táo trở nên đỏ khi táo có nhiều MYB10 hơn.
Những quả táo mà chúng ta ăn hàng ngày đều có nguồn gốc từ táo dại ở vùng Kazakhstan.
Thú vị hơn, màu sắc của táo cũng phụ thuộc vào nhiệt độ. Để có được những quả táo đỏ hoàn hảo, chúng phải được trồng ở những nơi có nhiệt độ mát. Khi nhiệt độ đạt tới 40oC, MYB10 và anthocyanin sẽ bị phân hủy.
Tại vùng Pyrenees của Tây Ban Nha, Chagne và các đồng nghiệp đã quan sát thấy những quả táo sọc đỏ phai màu chỉ sau vài tuần tiếp xúc với nhiệt độ tăng cao trong tháng 7.
Nếu trồng trong thời tiết nắng ấm, táo sẽ khó chuyển sang màu đỏ, Chagne nói. Nhưng ông và đồng nghiệp đang tìm kiếm các giống táo đỏ nhất có thể cho thị trường Châu Á, nơi táo đỏ có màu đậm như ruby được tiêu thụ mạnh mẽ.
Lời nguyền táo đỏ
Biến đổi khí hậu có thể đe dọa màu sắc của táo đỏ. Nhưng con người cần phải ngăn chặn điều đó bằng cách đầu tư vào chương trình nhân giống táo, dù có đắt đỏ như thế nào đi chăng nữa.
Trước khi di truyền học được hiểu rõ, những quả táo màu sắc đã thu hút mạnh mẽ con người, John Bunker, một nhà sưu tập táo tại Palermo, Maine, cho biết. Bunker cũng đã giúp giải cứu nhiều giống táo bị lãng quên khỏi tuyệt chủng.
Những giống táo này đã được trồng cách đây hơn 100 năm, trước khi canh tác tập trung trở nên phổ biến, bao gồm cả Black Oxford tráng lệ, một giống táo có màu đỏ đậm đến nỗi có thể nhầm với một quả mận lớn.
“Màu sắc là thứ mà bạn có thể cảm nhận được ngay lập tức. Tôi nghĩ rằng đối với một số người, bao gồm cả bản thân tôi, đó là điều hấp dẫn nhất của táo”, Bunker nói.
Chỉ khi thấy được những quả táo có thể có nhiều màu sắc đa dạng tới đâu, bạn mới nhận ra sự 'nguy hiểm' của những quả táo đỏ.
Trong quá khứ, khi những người nông dân đánh giá một giống táo mới để cân nhắc việc trồng nó, màu sắc không phải là yếu tố quan trọng nhất.
Mối quan tâm hàng đầu lúc đó là về hương vị và công dụng của giống táo, chứ không phải về màu sắc.
Người nông dân trước đây chỉ trồng táo để sử dụng cá nhân và bán tại thị trường địa phương, không quan trọng vẻ bề ngoài của quả.
Nhưng trong thời gian gần đây, Bunker cho biết tất cả đã thay đổi. Trong một nền nông nghiệp công nghệ cao, tính đồng nhất của sản phẩm trở nên quan trọng.
Hiện nay, với quy trình sản xuất công nghiệp, màu sắc trở thành một phần quan trọng trong việc nhận diện thương hiệu của táo.
Trong hệ thống thương mại này, tính đồng nhất ngày càng trở nên quan trọng, và táo thường được hái chưa chín để phù hợp với quá trình vận chuyển.
Bunker chỉ ra một vấn đề ở đây: Màu sắc là một chỉ số độ chín cho táo. Táo hái sớm sẽ không có màu sắc hấp dẫn. Để giải quyết vấn đề này, những quả táo đã được biến đổi gen để có màu đỏ trước khi chín đã được phát triển. Năm 1921, giống táo Red Delicious đã được giới thiệu cho những người trồng cây.
Một lời nguyền đã ám ảnh những quả táo của chúng ta suốt hơn một trăm năm: Chúng bị buộc phải ngày càng đỏ, thậm chí cả khi chưa chín.
Sau thành công của Red Delicious, các giống táo tương tự khác đã được lai tạo. Chúng đảm bảo màu sắc đồng đều cho quả táo. Đặc biệt, khi màu đỏ xuất hiện trước khi táo chín, chúng trở nên hấp dẫn và được ưa chuộng hơn.
Tuy nhiên, việc tập trung quá nhiều vào hình thức đã gây ra một số vấn đề. Đầu tiên là số lượng giống táo được canh tác đã giảm đi. Một số giống không còn ngon như trước khi thị trường coi trọng hình thức hơn là hương vị.
Khao khát không ngừng
David Bedford, một nhà lai tạo táo tại Đại học Minnesota, nói rằng tuổi thơ của ông luôn gắn liền với táo Red Delicious. Và đó là lý do ông không ưa thích táo cho lắm.
Hiện nay, Bedford đang cố gắng tạo ra các giống táo tiềm năng khác để thay đổi quan niệm của mình về táo có thể ngon hơn. Ông cho biết các quả táo ngày nay có vẻ như vỏ da nhân tạo của Naugahyde và ruột quả ăn như keo hồ của Elmer.
Năm ngoái, Bedford và các đồng nghiệp đã thành công trong việc giới thiệu giống táo mới có tên là Honeycrisp, được biết đến với độ giòn và ngọt đặc trưng. Honeycrisp có vỏ màu sọc vàng đỏ rất đẹp.
Tuy nhiên, mặc dù đã lai tạo để tránh lời nguyền của Red Delicious, sự ưa chuộng màu đỏ vẫn tiếp tục. Các nhà nghiên cứu giới thiệu giống Honeycrisp với đột biến làm cho chúng trở nên đỏ hơn.
“Đó là điều tất yếu với mọi quả táo trên thị trường”, Bedford nói. “Đó là nhu cầu căn bản của chúng ta, mong muốn những quả táo phải có màu đỏ như cách mà chúng ta muốn... kể từ khi con người có thể can thiệp vào giống táo, họ đã làm cho chúng ngày càng đỏ hơn”.
Quả táo đỏ có thể không ngon bằng quả táo vàng - thậm chí có thể còn tệ hơn - nhưng Bedford giải thích rằng táo đỏ bán chạy và đó là vấn đề.
Honeycrisp được coi là giải pháp cho lời nguyền của quả táo đỏ. Nhưng sau khi giống táo này được tạo ra, lại có người muốn làm cho nó đỏ trở lại.
Để cố gắng giải quyết lời nguyền về việc táo phải đỏ, Đại học Minnesota đã giới thiệu nhiều giống táo đa dạng đến những người nông dân thông qua một mô hình câu lạc bộ. Trong hệ thống này, người trồng không được phép chọn trồng quả táo có màu đỏ hơn.
Táo đỏ thật sự là một lời nguyền đã ám ảnh quả táo của chúng ta suốt một trăm năm. Chỉ khi nhìn thấy được quả táo có thể có nhiều màu sắc đa dạng, bạn mới nhận ra được sự 'nguy hiểm' của quả táo đỏ, khi mà màu sắc của chúng được coi trọng hơn cả hương vị thực sự.
Các thế hệ trong và sau 100 năm tới sẽ đặt ra câu hỏi: liệu táo nguyên bản có cần phải đỏ không? Hay đó chỉ là sản phẩm của sự can thiệp của con người, tạo ra những quả táo ngày càng đỏ hơn?
Táo đỏ ngày nay thực sự trở thành một điều ám ảnh. Chúng ta phải hy vọng và chờ đợi xem, liệu lời nguyền này sẽ được giải bày bao lâu.
Tham khảo BBC
