1. Chương trình Toán học ở bậc tiểu học
Chương trình môn Toán tiểu học hiện tại chú trọng hơn vào việc phát triển năng lực và phẩm chất của học sinh so với chương trình truyền thống. Môn Toán được coi là bắt buộc và quan trọng, với nội dung được chia thành hai giai đoạn chính:
- Giai đoạn giáo dục nền tảng: Các em sẽ tiếp thu kiến thức toán học một cách có hệ thống hơn, từ các khái niệm cơ bản, nguyên lý đến công thức cần thiết, nhằm vững vàng nền tảng và ứng dụng vào thực tiễn.
- Giai đoạn định hướng giáo dục: Hướng dẫn các em có cái nhìn rộng hơn về toán học, giúp các em nhận thức được vai trò và ứng dụng của toán trong thực tế, cũng như các nghề nghiệp liên quan để các em có thể định hình hướng nghiệp tương lai. Giai đoạn này cũng phát triển phẩm chất và năng lực của các em, hỗ trợ việc tự tìm hiểu và giải quyết vấn đề toán học trong học tập và cuộc sống.
Kết hợp với kiến thức lý thuyết từ sách vở, tùy vào từng chương trình học toán ở các lớp, các em sẽ có cơ hội tham gia nhiều hoạt động thực tiễn hơn như: Đề tài toán học, dự án ứng dụng toán, câu lạc bộ toán học, trò chơi toán, cuộc thi toán học, làm báo tường, giao lưu với bạn bè yêu thích toán học,…
2. Mười một điểm phân tích kế hoạch giảng dạy môn Toán cho học sinh tiểu học
2.1. Điểm 1
Sau khi hoàn thành bài học, học sinh có thể thực hiện những gì để tiếp thu và áp dụng kiến thức, kỹ năng của chủ đề đã học?
Sau khi hoàn thành bài học, học sinh cần: nhận diện các số có hai chữ số từ 20 đến 50; đọc và viết chính xác các số trong khoảng từ 20 đến 50.
2.2. Điểm 2
Trong bài học, học sinh sẽ tham gia vào những 'hoạt động học' nào?
Trong bài học, học sinh sẽ thực hiện các hoạt động sau:
- Khởi động
- Nhận diện các số có hai chữ số
- Thực hành và luyện tập
- Áp dụng kiến thức và kỹ năng vào tình huống thực tế
2.3. Điểm 3
Thông qua các 'hoạt động học' trong bài học, những 'biểu hiện cụ thể' nào của phẩm chất và năng lực có thể được hình thành và phát triển ở học sinh?
Các “hoạt động học” trong bài học có thể giúp học sinh hình thành và phát triển những phẩm chất và năng lực sau:
- Phẩm chất: sự cẩn thận, tính nhanh nhẹn.
- Năng lực:
+ Năng lực chuyên biệt: giao tiếp toán học; sử dụng công cụ và phương tiện học toán; tư duy và lập luận toán học.
+ Năng lực chung: tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác.
2.4. Điểm 4
Khi thực hiện các hoạt động để tiếp thu kiến thức mới trong bài học, học sinh sẽ sử dụng các thiết bị dạy học và học liệu nào?
Trong quá trình hình thành kiến thức mới, học sinh sẽ sử dụng các thiết bị dạy học và học liệu như: phiếu học tập, bó que tính và que tính rời.
2.5. Điểm 5
Học sinh sẽ sử dụng thiết bị dạy học và học liệu như thế nào (đọc, nghe, nhìn, làm) để tiếp thu kiến thức mới?
Học sinh sử dụng các thiết bị dạy học và học liệu để tiếp thu kiến thức mới như sau:
- Học sinh thực hiện các bước sau:
+ Học sinh quan sát và lấy một số que tính tương tự như trong sách (23 que).
+ Học sinh đếm số que và nhóm chúng thành các bó mỗi bó 10 que tính.
+ Học sinh xác định tổng số bó và số que tính rời còn lại.
- Học sinh thực hiện việc viết và đọc số theo yêu cầu của giáo viên
- Học sinh tiếp tục thực hiện tương tự với các số do giáo viên cung cấp
Vậy, học sinh sẽ cần:
- Hoạt động 1:
+ Lắng nghe và theo dõi câu chuyện.
+ Trả lời các câu hỏi liên quan đến câu chuyện và rút ra bài học từ đó.
- Hoạt động 2: Học sinh thảo luận theo nhóm, trình bày kết quả và liên hệ với bản thân.
2.6. Điểm 6
Sản phẩm học tập mà học sinh cần hoàn thành trong hoạt động để tiếp thu kiến thức mới là gì?
Sản phẩm học tập mà học sinh cần đạt được trong quá trình hình thành kiến thức mới bao gồm:
- Các câu trả lời từ học sinh
- Bài học mà học sinh đã rút ra từ câu chuyện
- Kết quả thảo luận nhóm
- Quan sát tranh và xác định các số có hai chữ số bất kỳ
- Nhận diện cấu tạo của các số và xác định vị trí của chúng trong dãy số tự nhiên
- Thực hiện các thao tác với que tính để tạo ra các số có hai chữ số trong từng trường hợp cụ thể.
- Học sinh đếm nhanh, tính số bạn trong lớp, số bàn và số ghế trong lớp học, sau đó ghi lại các số đó.
2.7. Điểm 7
Giáo viên nên nhận xét và đánh giá kết quả thực hiện các hoạt động nhằm hình thành kiến thức mới của học sinh như thế nào?
Giáo viên cần đánh giá kết quả của các hoạt động hình thành kiến thức mới của học sinh dựa trên:
- Dựa trên định hướng tổng thể của việc đánh giá kết quả giáo dục trong chương trình giáo dục phổ thông, căn cứ vào các mục tiêu cần đạt được.
- Sử dụng đánh giá từ giáo viên và đánh giá từ học sinh đối với nhau.
- Tiến hành đánh giá qua các câu trả lời miệng và quan sát hành động của học sinh.
- Đánh giá dựa trên chữ viết và kỹ năng trình bày trong quá trình học tập của học sinh.
Cụ thể như sau:
- Khả năng tiếp nhận và sẵn sàng thực hiện các nhiệm vụ học tập:
+ Các em hiểu rõ các yêu cầu mà giáo viên đưa ra.
+ Các em chủ động tham gia vào các hoạt động nhóm.
- Đánh giá mức độ chủ động, sáng tạo và khả năng hợp tác của học sinh:
+ Các em có thể liệt kê nhiều công việc khác nhau, phù hợp với khả năng của mình.
Ví dụ: Nhóm 1 làm việc rất năng động, tất cả các thành viên đều đóng góp ý kiến. Nhóm 2 hôm nay có sự tiến bộ rõ rệt. Các bạn học tập và tiếp thu nhanh chóng.
- Tham gia trình bày kết quả hoạt động của nhóm một cách rõ ràng, biết nhận xét và chia sẻ suy nghĩ của mình về sản phẩm học tập của nhóm khác.
+ Các em trình bày bài một cách rõ ràng, chi tiết, đầy đủ và đúng yêu cầu.
+ Các em lắng nghe bạn trình bày và đóng góp ý kiến bổ sung cho bài của nhóm khác.
- Đánh giá mức độ chính xác, đúng đắn và phù hợp của các kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh.
+ Tất cả các nhóm đều hoàn thành yêu cầu của giáo viên.
+ Các nhóm tuân thủ đúng thời gian thảo luận.
2.8. Câu 8
Khi thực hiện các hoạt động luyện tập hoặc áp dụng kiến thức mới trong bài học, học sinh sẽ được sử dụng các thiết bị dạy học và học liệu nào?
Trong quá trình luyện tập hoặc vận dụng kiến thức mới, học sinh sẽ sử dụng các thiết bị dạy học và học liệu như sau:
- Sách giáo khoa, phiếu bài tập, băng giấy, v.v.
- Bàn học, dụng cụ học tập, sách vở, v.v.
- Lược, dây thun, quần áo, nước, chậu, v.v.
- Xà phòng, tranh ảnh, v.v.
2.9. Câu 9
Học sinh sử dụng thiết bị dạy học và học liệu như thế nào (đọc, nghe, nhìn, làm) để thực hành và áp dụng kiến thức mới?
Học sinh sử dụng thiết bị dạy học, phiếu bài tập, và băng giấy để luyện tập và vận dụng kiến thức mới:
- Phiếu bài tập: Học sinh quan sát, đếm theo chục và viết số theo mẫu. Từ đó, học sinh phân biệt số chục và số đơn vị để đọc số đó.
- Băng giấy: Học sinh ôn tập và nhận biết các số trong phạm vi 50.
- Đọc: Học sinh đọc các yêu cầu của bài tập để giải quyết tình huống.
- Nghe: Học sinh lắng nghe các câu hỏi từ giáo viên.
- Nhìn: Học sinh quan sát tranh ảnh và hành động của bạn bè.
- Làm: Học sinh tự giác thực hiện các nhiệm vụ được giao.
2.10. Câu 10
Sản phẩm học tập mà học sinh cần hoàn thành trong các hoạt động luyện tập và áp dụng kiến thức mới là gì?
Sản phẩm học tập mà học sinh cần hoàn thành trong các hoạt động luyện tập và áp dụng kiến thức mới là khả năng đếm, đọc, viết các số từ 1 đến 50, và nhận biết số chục cũng như số đơn vị trong mỗi số.
- Các câu trả lời chính xác của học sinh.
- Các nhiệm vụ học sinh thực hiện tự giác.
- Các hoạt động tích cực mà học sinh tham gia vào.
2.11. Câu 11
Giáo viên cần đánh giá và nhận xét như thế nào về kết quả của học sinh trong hoạt động luyện tập và áp dụng kiến thức mới?
Các tiêu chí để giáo viên nhận xét và đánh giá kết quả thực hiện hoạt động luyện tập và áp dụng kiến thức mới của học sinh là:
- Khả năng tiếp thu và sẵn sàng thực hiện các nhiệm vụ học tập:
+ Các em hiểu rõ yêu cầu mà giáo viên đặt ra.
+ Các em chủ động tham gia vào các hoạt động.
- Mức độ tích cực, chủ động, sáng tạo và hợp tác của học sinh trong việc hoàn thành các nhiệm vụ học tập.
Em có thể liệt kê một số việc tự giác thực hiện ở nhà và ở trường, như dọn dẹp hộc bàn, mặc quần áo gọn gàng, chải tóc ngăn nắp, và sắp xếp đồ dùng một cách khoa học.
+ Các em biết phối hợp hiệu quả để ghép bức tranh về việc rửa tay đúng cách một cách nhanh chóng.
+ Các em đã thảo luận và đưa ra các phương án hợp lý để giải quyết tình huống.
- Mức độ tích cực của học sinh trong việc trình bày, trao đổi và thảo luận về kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập.
+ Các em trình bày bài một cách rõ ràng, đầy đủ, chính xác và đúng yêu cầu của bài tập.
+ Các em lắng nghe bạn trình bày và góp ý bổ sung cho bài của nhóm bạn.
+ Mức độ chính xác và phù hợp của kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh.
+ Các nhóm hoàn thành đầy đủ các yêu cầu của giáo viên.
Kết hợp đánh giá quá trình và tổng kết, sử dụng cả đánh giá định tính và định lượng, cùng với các công cụ khác như câu hỏi và bài tập. Đánh giá tổng kết dựa trên mức độ hoàn thành các yêu cầu của tiết học. Đánh giá thông qua việc học sinh trả lời câu hỏi và quan sát quá trình thực hiện các hoạt động học.