Sau khi sinh, các bà mẹ cần ăn những món ngon giúp cung cấp đầy đủ dinh dưỡng để tăng cường sức khỏe và sản xuất sữa cho bé. Bài viết này sẽ giới thiệu cách nấu những món ăn hấp dẫn cho bà mẹ sau sinh.
Nhu cầu dinh dưỡng của bà mẹ sau sinh
Sau khi sinh con, bà mẹ cần thêm năng lượng và dinh dưỡng để sản xuất sữa cho bé. Món ăn cho bà mẹ sau sinh cần cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng sau:
- Năng lượng: Sau sinh, người mẹ cần thêm khoảng 500 kcal/ngày để đáp ứng nhu cầu sản xuất sữa. Điều này tương đương với nhu cầu năng lượng của người trưởng thành.
- Protein: Nhu cầu protein của bà mẹ trong 6 tháng đầu sau sinh tăng khoảng 19 gram/ngày so với người trưởng thành, và tăng thêm 13 gram/ngày trong 6 tháng tiếp theo.
- Lipid: Lượng lipid cần cung cấp cho bà mẹ sau sinh chiếm 20%-30% năng lượng hàng ngày.
- Vitamin: Bà mẹ cần bổ sung các loại vitamin như vitamin B2 (1.8 mg/ngày), vitamin A (1300 mcg/ngày), vitamin C (95 mg/ngày), folate (280 mcg/ngày).
- Chất khoáng: Các loại khoáng chất cần thiết cho bà mẹ sau sinh khi cho con bú bao gồm sắt (30 mg/ngày), kẽm (9.5 – 19 mg/ngày), canxi (1000 mg/ngày).
Nguyên nhân giảm sữa của bà mẹ sau sinh
Trước khi chuẩn bị các món ăn cho bà mẹ, hãy xem xét những yếu tố sau đây có thể ảnh hưởng đến việc tiết sữa của mẹ.
Căng thẳng, mệt mỏi
Sau khi sinh, phụ nữ thường gặp phải căng thẳng và mệt mỏi do việc chăm sóc trẻ, thay đổi cuộc sống, hoặc áp lực tài chính. Điều này có thể làm giảm tiết sữa, đặc biệt là đối với những mẹ trải qua tình trạng trầm cảm sau sinh. Do đó, hãy giữ tinh thần thoải mái, tránh làm việc quá sức, và thường xuyên chia sẻ cùng người thân để tránh stress và vấn đề tâm lý.
Sức khỏe không ổn định
Sức khỏe không ổn định của người mẹ cũng có thể là một nguyên nhân khiến lượng sữa mẹ giảm đi. Các bệnh như cảm cúm, sốt, viêm họng, hoặc các bệnh lý nghiêm trọng khác cần được điều trị kịp thời. Vì vậy, nếu mẹ phát hiện có dấu hiệu bất thường trên cơ thể, hãy đi khám ngay để đảm bảo cung cấp đủ sữa cho con.
Sử dụng nhiều caffein
Việc sử dụng nhiều loại thức uống chứa caffein có thể làm giảm lượng sữa mẹ. Dùng một lượng phù hợp của các thức uống như cà phê, trà, hoặc sô cô la không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe. Tuy nhiên, việc sử dụng caffein quá nhiều và liên tục có thể gây mất nước cho cơ thể, làm giảm sản xuất sữa mẹ.
Ngoài ra, caffein cũng có thể chuyển từ mẹ sang con thông qua sữa mẹ, làm cho trẻ mất ngủ và khóc nhiều. Do đó, mẹ nên cân nhắc kỹ trước khi sử dụng.
Hút thuốc lá
Hút thuốc lá gây trở ngại cho quá trình giải phóng hoc-moon oxytocin ra khỏi cơ thể. Hoc-moon này kích thích phản xạ sản xuất sữa từ ngực của mẹ. Ngoài ra, khói thuốc lá cũng có tác động nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ nhỏ.
Uống nhiều rượu, bia
Lượng cồn trong rượu, bia cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc giảm sản xuất sữa mẹ. Hơn nữa, cồn cũng có thể thay đổi vị sữa mẹ, gây ra tình trạng trẻ bú ít hoặc từ chối bú, cũng như có thể gây ra tình trạng chậm phát triển ở trẻ. Vì vậy, mẹ không nên uống quá nhiều rượu, bia khi đang cho con bú.
Sử dụng một số loại thuốc
Khi mẹ gặp các vấn đề về sức khỏe và sử dụng thuốc, có thể ảnh hưởng đến quá trình sản xuất sữa. Một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến sữa mẹ bao gồm: testosteron, pseudoephedrin, progestin, estrogen và các loại ergot như ergotamin, bromocriptin, cabergolin...
Thảo dược và đồ cay nóng
Một số loại thảo dược và rau mùi phổ biến như rau thơm, bạc hà, mùi tây... dường như không gây hại nhưng thực tế có thể làm giảm lượng sữa của mẹ một cách đáng kể.
Sử dụng thuốc tránh thai
Phụ nữ sau sinh thường sử dụng thuốc tránh thai để tránh thai liên tiếp. Tuy nhiên, thuốc tránh thai chứa estrogen có thể làm giảm sản xuất sữa. Mẹ nên chọn thuốc tránh thai progesterone.
Có thai
Phụ nữ đang mang thai trong thời gian cho con bú có thể làm thay đổi các hooc-moon. Sự biến đổi này có thể dẫn đến giảm tiết sữa.
Chế độ dinh dưỡng không cân đối
Việc thiếu chất dinh dưỡng và nước có thể gây giảm tiết sữa cho người mẹ. Vì thế, phụ nữ sau sinh cần duy trì một chế độ ăn uống khoa học để bảo đảm sức khỏe và sự sản xuất đủ lượng sữa chất lượng cho con.
11 công thức món ăn dành cho bà đẻ dễ thực hiện
Việc cung cấp dinh dưỡng cho người mẹ sau sinh rất quan trọng và đơn giản nếu biết lựa chọn các loại thực phẩm phù hợp. Dưới đây là cách nấu những món ăn cho bà đẻ thơm ngon, giàu dưỡng chất.
Món ăn giúp tăng cường sữa cho bà đẻ - Canh móng giò hầm đu đủ
Móng giò heo là nguyên liệu chính để chuẩn bị những món ăn tăng cường sữa cho bà đẻ vô cùng tuyệt vời
Chân giò chứa nhiều chất dinh dưỡng là một trong những món ăn giúp tăng cường sữa cho bà đẻ rất tốt. Trong chân giò đó có lượng chất dinh dưỡng dồi dào bao gồm đạm, chất béo, canxi, photpho, sắt, Vitamin A, B,… Kết hợp móng giò và đu đủ giúp làm giảm chất béo tạo ra món ăn thơm ngon và bổ dưỡng.
Phương pháp chế biến
- Chân giò heo được lột vỏ và rửa sạch, sau đó được đun sôi trong nước trong khoảng 1 phút. Có thể loại bỏ phần da để giảm béo. Chân giò được chia thành 3 phần và ướp thêm một chút muối.
- Đu đủ được lột vỏ, cắt thành từng khúc và rửa sạch để loại bỏ nhựa.
- Chân giò sau đó được xào qua trong nồi để gia vị thấm vào sau 2 phút, sau đó thêm nước và đun sôi.
- Thêm đu đủ vào nồi. Đu đủ xanh giúp làm mềm xương hoặc thịt nhanh chóng, chỉ cần hầm trong khoảng 20 phút là hoàn thành.
Món ăn tăng cường sữa cho bà đẻ - Canh rau ngót với thịt bò
Canh rau ngót nấu cùng thịt bò thơm ngon và bổ dưỡng
Rau ngót giúp thanh lọc cơ thể và tăng cường sản xuất sữa. Thịt bò giàu chất dinh dưỡng, đặc biệt là sắt giúp cải thiện sức khỏe. Đây là một món ăn tốt cho phụ nữ sau khi sinh con.
Hướng dẫn chế biến
- Thịt bò được làm sạch, cắt thành lát mỏng, ướp gia vị và dầu dăn cùng với hành tím.
- Rau ngót được rửa sạch và xắt nhỏ.
- Phi tỏi trong nồi cho đến khi thơm, sau đó thêm thịt bò vào xào sơ.
- Thêm nước dùng vào nồi và đun sôi. Khi nước sôi, thêm rau ngót vào, nêm gia vị vừa ăn và tắt bếp.
Món ăn tăng cường sữa cho bà đẻ - Chân giò hầm lạc (móng heo)
Món ăn cho bà đẻ thơm ngon và giàu dinh dưỡng
Một trong những món ăn lợi sữa cho bà bầu tuyệt vời là chân giò hầm lạc. Món ăn này có nguyên liệu dễ tìm và dễ nấu đồng thời rất tốt cho sức khỏe.
Cách chế biến
- Chân giò được rửa sạch, thái qua lửa để lớp da khô lại (không cần phải cháy vàng).
- Rửa thêm một lần nữa bằng muối và nước cốt chanh để loại bỏ mùi hôi. Sau đó, chặt thành miếng nhỏ vừa ăn và ướp chân giò với một ít gia vị.
- Lạc được rửa sạch, sau đó đem luộc qua để loại bỏ nước chát.
- Phi chân giò với một ít nước mắm cho đến khi săn lại, sau đó thêm nước đủ để hầm.
- Thêm lạc vào nồi, đun sôi rồi hạ lửa nhỏ.
- Để hầm nhỏ lửa cho lạc và chân giò chín mềm.
- Nêm gia vị vừa ăn rồi tắt bếp.
Món ăn lợi sữa cho bà đẻ - Cháo cá chép
Cháo cá chép là một trong những món ăn cho bà đẻ đầy dinh dưỡng
Thịt cá chép chứa nhiều dinh dưỡng như protein, lipid, protid, canxi, sắt, acid amin, photpho và các vitamin nhóm B nên là món ăn lợi sữa cho bà đẻ rất tốt. Giúp các mẹ thông sữa, kích thích khả năng tiết sữa, lợi tiểu, giải độc, thanh nhiệt, cho cơ thể.
Cách chế biến
- Rau răm, hành lá rửa sạch và cắt nhỏ.
- Cá chép được làm sạch, sau đó đem luộc chín trong nước rồi vớt ra.
- Cho gạo vào nồi, đun nấu cùng với cá, thêm một ít muối và nấu cho gạo mềm.
- Gỡ xương của cá chép để lấy phần thịt, sau đó phi thơm hành và xào phần thịt cá đều, nêm gia vị vừa ăn rồi tắt bếp.
Món ăn cho bà đẻ - Cháo đậu xanh thịt lợn nạc
Nguyên liệu chuẩn bị cho món cháo đậu xanh thịt nạc
Đây là một món ăn phổ biến trong văn hóa dân gian, được dùng để bổ sung dinh dưỡng cho phụ nữ sau sinh. Thịt lợn nạc giàu đạm, protein nên rất tốt cho sức khỏe của phụ nữ sau khi sinh, đậu xanh có tác dụng trong việc bổ sung phytoestrogen, tăng cường sự phát triển của tuyến vú và kích thích tiết sữa.
Cách chuẩn bị nguyên liệu
- Rửa sạch gạo tẻ và gạo nếp, sau đó ngâm trong nước khoảng 30 phút để gạo nở.
- Ngâm đậu xanh khoảng 1 tiếng, sau đó rửa sạch và để ráo nước.
- Xương ống hoặc xương non được rửa sạch, chặt khúc, sau đó luộc sơ để loại bỏ mùi hôi và bụi bẩn.
- Hành lá và lá tía tô được rửa sạch và băm nhỏ.
Cách chuẩn bị
- Đầu tiên, cho xương vào chảo và thêm dầu ăn cùng chút gia vị, sau đó xào sơ qua. Sau đó, đưa xương vào nồi nước và đun sôi.
- Khi nước đã sôi, thêm gạo và đậu xanh vào nồi rồi hạ lửa nhỏ.
- Thịt lợn nạc được băm nhuyễn và ướp cùng một ít nước mắm và hạt nêm. Tiếp theo, xào cho thịt săn lại.
- Khi cháo đã chín mềm, nêm lại gia vị và tắt bếp.
- Đổ cháo ra tô, thêm thịt băm, hành lá và lá tía tô lên trên, sau đó thưởng thức.
Món ăn lợi sữa cho bà đẻ - Canh đu đủ xanh nấu sườn non
Canh đu đủ xanh nấu sườn non giúp mẹ đang cho con bú
Canh đu đủ xanh nấu sườn non là một trong những món ăn lợi sữa cho bà đẻ. Đu đủ chứa nhiều vitamin, giúp sữa mẹ mát hơn và dễ hấp thu dưỡng chất.
Cách chế biến
- Sườn non rửa sạch, chặt miếng vừa ăn, luộc sơ qua nước sôi.
- Hành khô phi thơm, sau đó cho sườn non vào xào cho săn lại, nêm chút muối.
- Nấu sườn với nước lọc, gừng và đun sôi.
- Hạ lửa nhỏ và nấu sườn khoảng 25 phút cho mềm, vớt bọt để nước canh trong hơn.
- Đu đủ xanh gọt vỏ, cắt miếng vừa ăn hoặc tỉa hình đẹp.
- Khi sườn chín, thêm đu đủ vào nấu cho mềm. Nêm gia vị vừa ăn.
- Hành lá, rau mùi rửa sạch, băm nhỏ và cho vào nồi rồi tắt bếp.
Món ăn lợi sữa cho bà đẻ - Thịt bò hầm cà chua
Thịt bò hầm cà chua là một món ăn lợi sữa cho bà đẻ
Thịt bò giàu vitamin B12, đạm và dưỡng chất giúp mẹ hồi phục sau sinh và tăng tiết sữa. Cà chua giàu vitamin C, cải thiện hệ miễn dịch. Thịt bò hầm cà chua là một món ăn lợi sữa cho bà đẻ, giúp bé phát triển khỏe mạnh.
Cách chế biến
- Thịt bò rửa sạch, cắt lát vừa.
- Cà chua rửa sạch, cắt miếng.
- Xào thịt bò, cà chua, hành tây cho săn lại, thêm nước vừa đủ, đun trên lửa vừa.
- Khi thịt bò chín, nêm gia vị và tắt bếp.
Món ăn lợi sữa cho bà đẻ - Thịt dê hầm đương quy
Thịt dê hầm đương quy bổ dưỡng
Trong thịt dê có chứa 20,7% protid, 4,3% lipid, 129mg phospho, 11mg calci, 2mg sắt ngoài ra còn có vitamin B1, B2, PP và mỗi 100 gam thịt dê sẽ cung cấp 125 calo. Thịt dê hầm đương quy là món ăn lợi sữa cho bà đẻ bởi giàu những dưỡng chất tốt.
Tuy nhiên, lưu ý với những mẹ đang bị táo bón thì không nên dùng.
Phương pháp chuẩn bị
- Rửa sạch thịt dê và cắt thành từng miếng vừa ăn
- Đặt tất cả nguyên liệu vào nồi, đảm bảo nước phủ hết và nấu trên lửa nhỏ
- Chần chừ cho đến khi thịt dê chín mềm, sau đó thêm gia vị và tắt bếp.
Món ăn bổ dưỡng cho phụ nữ mang thai - Xôi nếp
Xôi nếp cung cấp năng lượng đầy đủ, giúp bà bầu cảm thấy no lâu
Gạo nếp được xem là một trong những loại ngũ cốc giàu năng lượng cho cơ thể. Chất amilopectin trong gạo nếp giúp làm no lâu, vì thế xôi nếp cũng trở thành một món ăn dành cho phụ nữ sau khi sinh.
Phương pháp chế biến
- Trước hết, ngâm gạo nếp trong nước từ 5 đến 8 giờ.
- Sau đó, đổ nước lạnh vào nồi khoảng 1/3 dung tích, không nên đổ quá nhiều để tránh gạo nhão. Có thể thêm một ít lá dứa để tăng hương vị cho xôi.
- Đặt nồi lên bếp và đun sôi nước.
- Xếp gạo nếp lên xửng hấp thành từng lớp, nhớ không nén quá chặt để tránh bị bít lỗ thông hơi, gạo nếp sẽ không chín đều.
- Tạo 4-5 lỗ sâu xuống lớp gạo nếp để nước có thể tỏa đều, giúp gạo chín đều hơn.
- Đặt xửng nếp lên nồi nước sôi, hạ lửa nhỏ vừa, đậy nắp và phủ khăn ẩm lên trên nắp để giữ ẩm.
- Dùng đũa khuấy đều gạo nếp mỗi khoảng 10 phút để gạo chín đều.
- Thời gian nấu khoảng từ 35 đến 45 phút.
- Xôi nếp chín là khi hạt gạo nở căng tròn, bóng, dẻo và thơm phức.
- Xôi nếp có thể ăn kèm với ruốc, sườn nướng hoặc chim quay.
Món ăn dành cho phụ nữ sau sinh - Canh rong biển với đậu hũ
Trong rau cỏ biển chứa đựng nhiều dưỡng chất có lợi cho phụ nữ sau khi sinh
Rau cỏ biển là một món ăn bổ dưỡng cho phụ nữ sau sinh, cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết. Lượng canxi và các loại vitamin A, B2, C, E trong rau cỏ biển cao gấp nhiều lần so với các loại rau cải khác.
Cách làm
- Đầu tiên, ngâm rau cỏ biển trong nước khoảng 30 phút cho phồng ra, sau đó rửa sạch và cắt nhỏ.
- Thái đậu hũ thành từng miếng nhỏ theo ý muốn.
- Cà rốt được rửa sạch, gọt vỏ, cắt thành miếng mỏng hoặc tỉa hình. Gừng tươi được thái sợi, nấm được rửa sạch và ngâm trong nước khoảng 10 phút, sau đó rửa sạch và để ráo.
- Đun nước trong nồi, khi nước sôi, thêm rau cỏ biển vào và đun sôi khoảng 5 phút, sau đó thêm cà rốt, nấm, đậu hũ và gừng vào.
- Nêm gia vị theo khẩu vị và tắt bếp.
Món ăn cho phụ nữ sau sinh - Canh rau má với thịt bò nhúng
Canh rau má thịt nạc là một món ăn phù hợp cho phụ nữ sau sinh
Rau má có khả năng kháng khuẩn và kháng viêm, giúp lành vết thương nhanh chóng, đặc biệt hữu ích cho phụ nữ sau sinh phẫu thuật. Ngoài ra, rau má còn giúp cải thiện làn da, tăng cường tuần hoàn máu, mang lại làn da mịn màng, khỏe mạnh.
Rau má là một trong những món ăn dành cho phụ nữ sau sinh, không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn dễ tìm và tiết kiệm. Tuy nhiên, vì rau má thường mọc ở những nơi như ven ao, bờ ruộng... nên khi chế biến thức ăn cần rửa sạch trước khi sử dụng.
Cách làm
- Thịt nạc xay nhuyễn, xào chín và cho nước vào, đun sôi
- Cho rau má vào nồi nước sôi, nêm gia vị và tắt bếp.
Để đảm bảo cung cấp đủ sữa cho bé với chất lượng và dưỡng chất tốt nhất, mẹ cần bổ sung thực phẩm phù hợp vào bữa ăn hàng ngày, đặc biệt là những món ăn giúp tăng sữa cho phụ nữ sau sinh. Tuy nhiên, mẹ cũng cần duy trì một chế độ ăn uống cân đối, tránh việc tiêu thụ quá nhiều có thể gây ra vấn đề về cân nặng và sức khỏe.
Tổng hợp bởi Ngọc Hà