1. Mẫu bài văn phân tích bài 'Tôi đi học' (Ngữ văn 7 - SGK Chân trời sáng tạo) - phiên bản 4
'Tôi đi học' là một truyện ngắn đầy chất trữ tình của nhà văn Thanh Tịnh, không tập trung vào các xung đột xã hội mà khai thác sâu sắc cảm xúc của nhân vật trong ngày đầu tiên đến trường. Mặc dù câu chuyện nhẹ nhàng, nhưng vẫn để lại những dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc.
Truyện mở ra với không khí mùa thu, âm thanh của tiếng trống khai giảng và hình ảnh các em học sinh đến trường: “mỗi khi thu về, lá ngoài đường rụng nhiều, bầu trời có những đám mây bàng bạc, tôi lại hồi tưởng về ngày tựu trường đầy cảm xúc”. Nhân vật chính hồi tưởng về ngày đầu tiên đến trường của mình với cảm xúc vừa háo hức vừa bồi hồi. Những thay đổi trong tâm trạng và nhận thức của cậu bé được mô tả một cách tinh tế, phù hợp với sự cảm nhận của các bạn nhỏ, đồng thời làm người lớn cảm thấy xúc động khi nhớ lại cảm giác của ngày đầu tiên đến trường.
Những cảm xúc thay đổi rõ rệt khi cậu bé bước trên con đường quen thuộc, giờ đây trở nên lạ lẫm vì ngày hôm nay là ngày cậu đến trường. Cậu cảm nhận được sự trưởng thành và sự khác biệt trong chính mình. Khung cảnh xung quanh cũng như những hoạt động hàng ngày như thả diều hay chơi với bạn bè đã trở nên không còn quan trọng nữa. Cậu bé cảm nhận sự trưởng thành khi đứng trước ngưỡng cửa mới của cuộc đời.
Trong bộ quần áo mới do mẹ chuẩn bị, cậu cảm thấy mình trở nên trang trọng và đứng đắn hơn. Tác giả khéo léo dùng các từ ngữ để thể hiện sự trưởng thành của nhân vật. Sự ngây thơ của cậu bé khi yêu cầu mẹ đưa bút thước, với ý nghĩ chỉ người lớn mới cầm nổi, vừa đáng yêu vừa gây cười.
Ngày đầu tiên đến trường là một chuỗi cảm xúc phong phú. Trước sân trường đông đúc, cậu bé cảm thấy lo lắng và cô đơn, phản ánh cảm giác của bất kỳ ai vào ngày đầu tiên đi học. Cảm giác “chơ vơ” càng rõ rệt khi được gọi tên và khi phải chia tay mẹ để vào lớp học.
Trước lớp học, cậu cảm thấy vừa xa lạ vừa quen thuộc, và tự tin hơn. Dù mọi thứ đều mới mẻ, cậu nhanh chóng tìm được chỗ ngồi và làm quen với bạn bè. Tác phẩm không chỉ miêu tả cảm xúc của các bạn nhỏ mà còn phản ánh sự chăm sóc của phụ huynh và thầy cô. Các bậc phụ huynh chuẩn bị chu đáo cho con em, còn các thầy cô giáo ân cần và tận tâm với học sinh mới. Những lời động viên của thầy hiệu trưởng giúp các em giảm bớt lo lắng và cảm thấy yên tâm hơn.
Tác phẩm khắc họa một tình huống đặc biệt – ngày đầu tiên đến trường – với nhiều cảm xúc và tâm trạng khác nhau. Kết cấu câu chuyện theo dòng hồi tưởng và kết hợp linh hoạt các phương thức biểu đạt giúp miêu tả đầy đủ cảm xúc của nhân vật. Ngôn ngữ nhẹ nhàng, sâu lắng, và giọng văn thơ mộng làm sống dậy cảm xúc về ngày tựu trường. Buổi tựu trường sẽ mãi là kỉ niệm đáng nhớ trong lòng mỗi người và nhấn mạnh vai trò quan trọng của giáo dục đối với thế hệ tương lai.

2. Mẫu bài phân tích bài 'Tôi đi học' (Ngữ văn 7 - SGK Chân trời sáng tạo) - phiên bản 5
'Tôi đi học' là một tác phẩm ngắn của nhà văn Thanh Tịnh, nằm trong tập 'Quê mẹ' và xuất bản năm 1941. Truyện nổi bật với phong cách viết đầy chất trữ tình, nhẹ nhàng, và thanh thoát. Nó ghi lại một cách cảm động tâm trạng hồi hộp, sự bỡ ngỡ của nhân vật khi lần đầu tiên được mẹ dẫn đến trường trong ngày tựu trường.
Câu chuyện bắt đầu với khung cảnh cuối thu, buổi sáng sương lạnh. Cảnh tượng ngày tựu trường xa xưa khiến cậu bé cảm thấy hồi hộp, mặc dù con đường đến trường đã quen thuộc. Cảnh vật quê hương dường như thay đổi, bởi cậu đang trải qua một sự thay đổi lớn trong lòng: cảm giác trưởng thành, không còn chơi đùa như trước.
Buổi tựu trường trở nên trang trọng với chiếc áo dài đen và hai quyển vở mới. Cảm giác hồi hộp được thể hiện qua sự so sánh duyên dáng với hình ảnh làn mây trôi qua. Khi đứng trước ngôi trường, cậu bé cảm thấy lo lắng và lạc lõng, mặc dù trường Mĩ Lí giờ đây hiện lên như một ngôi đình làng hùng vĩ.
Cảm xúc của cậu bé thể hiện qua hình ảnh con chim đứng bên bờ tổ, sẵn sàng bay nhưng còn e ngại. Tiếng trống trường vang lên, tạo nên sự hồi hộp. Cậu bé cảm thấy đơn độc khi vào lớp, dù có thầy giáo trẻ mỉm cười đón chào. Cảm giác bâng khuâng khi ngồi trong lớp được thể hiện qua mùi hương lạ và sự chú ý đến những hình ảnh trên tường.
Thanh Tịnh đã khắc họa rõ nét những kỷ niệm và tâm trạng của nhân vật trong ngày tựu trường theo trình tự thời gian và không gian, từ buổi sáng đến khi vào lớp. 'Tôi đi học' không chỉ là một bài văn thơ mộng mà còn là một bài học về sự hồi tưởng và tình cảm chân thành của tuổi thơ. Ký ức về ngày tựu trường vẫn luôn sống động trong lòng chúng ta, nhất là vào mỗi mùa thu, khi lá rụng và mây bàng bạc trên trời.

3. Phân tích tác phẩm 'Tôi đi học' (Ngữ văn lớp 7 - SGK Chân trời sáng tạo) - mẫu 6
Khi còn là học sinh, ai trong chúng ta cũng từng trải qua cảm giác hồi hộp khi được cha mẹ dẫn đến trường lần đầu. Ký ức đó vẫn mãi ghi sâu trong tâm trí mỗi người. Mỗi mùa tựu trường, ký ức ấy lại sống dậy. Tuy nhiên, chỉ có Thanh Tịnh mới có khả năng chuyển tải những hồi ức đẹp và cảm động đó qua truyện ngắn 'Tôi đi học'.
Trong bốn trang sách, tác giả tái hiện buổi sáng mùa thu từ nhà đến trường làng trong ngày đầu tiên học. Những chi tiết nhỏ bé của tuổi thơ lần đầu theo mẹ đến trường được miêu tả nhẹ nhàng và tinh tế.
Thanh Tịnh đã lý giải động lực viết truyện ngắn qua các yếu tố thời gian “cuối thu”, không gian “lá rụng nhiều và mây bàng bạc”, và hình ảnh “các em nhỏ rụt rè dưới nón mẹ lần đầu đi học”.
Những hình ảnh miêu tả tinh tế khiến tác giả cảm thấy “nao nức nhớ lại kỷ niệm mơn man” và tâm trạng “rộn rã” về ngày tựu trường. Những hình ảnh trong ký ức hiện lên như cuốn phim quay chậm, bắt đầu từ “Buổi mai đầy sương thu và gió lạnh…”
Đây là mốc thời gian đáng nhớ trong cuộc đời tuổi thơ và của nhà văn, không thể nào quên. Diễn biến tâm trạng từ con đường làng đến lớp học được Thanh Tịnh tái hiện qua nghệ thuật viết tự sự. Con đường làng, tuy đã quen thuộc, bỗng trở nên lạ lẫm vì tâm trạng của tác giả đang thay đổi: “Hôm nay tôi đi học.”
Tất cả mọi thứ xung quanh đều thay đổi. Từ một đứa trẻ thích lội qua sông thả diều, hôm nay “Trong chiếc áo vải dù đen dài tôi cảm thấy mình trang trọng và đứng đắn” hơn.
Những thay đổi về cách ăn mặc và tính cách là “sự thay đổi lớn”. Tài năng của nhà văn là làm nổi bật cảm xúc của người đọc. Dù không cùng hoàn cảnh, nhiều người vẫn tìm thấy chính mình trong những dòng văn ấy.
Nhà văn mô tả chi tiết hành trình đến trường qua các hình ảnh và cảm xúc. Từ việc nhìn thấy các cậu học trò khác trao đổi sách vở đến cảm nhận về bút thước, tất cả đều mang lại sự đồng cảm sâu sắc với tâm trạng của nhân vật “tôi”.
Khi đến trường, hình ảnh đầu tiên là “Trước sân trường làng Mĩ Lí dày đặc người”. Cảnh quan trường Mĩ Lí giờ đây khác biệt hoàn toàn so với những gì nhân vật “tôi” nhớ trước đây. Trường giờ trông “xinh xắn và oai nghiêm như đình làng Hòa Ấp”.
Những thay đổi cảm nhận được khi nhân vật “tôi” trở thành học sinh và phải thích nghi với môi trường mới. Sự thay đổi này được so sánh với cảm giác của con chim non ngập ngừng trước cảnh lạ.
Nhà văn miêu tả tâm trạng “lo sợ vẩn vơ” của các học trò mới rất tinh tế. Khi nghe tiếng trống, nhân vật “tôi” cảm thấy lạc lõng. Nhưng sự an ủi từ người thân, ông đốc và thầy giáo trẻ đã giúp tâm trạng chuyển từ lo sợ sang tò mò và ấm áp.
Chỉ trong một buổi sáng, nhân vật “tôi” đã hoàn toàn thay đổi nhờ môi trường học tập mới. Trường học tạo ra không khí thân thiện và trong sáng. Hơn 70 năm sau, đọc lại “Tôi đi học”, ai cũng xúc động vì những chi tiết tinh tế và cảm xúc chân thành được thể hiện trong tác phẩm.
Hình ảnh cuối cùng của truyện, “Tôi vòng tay lên bàn chăm chỉ nhìn thầy viết và lẩm nhẩm đánh vần đọc”, vẫn đọng lại sâu sắc trong lòng người đọc.

4. Phân tích tác phẩm 'Tôi đi học' (Ngữ văn lớp 7 - SGK Chân trời sáng tạo) - mẫu 7
Mỗi người đều có những kỷ niệm không thể quên, đặc biệt là những ngày đầu tiên đi học. Thanh Tịnh đã khắc họa rất sâu sắc những cảm xúc của mình trong tác phẩm 'Tôi đi học', với những hình ảnh so sánh đầy giá trị nghệ thuật. Dù thời gian đã qua, cảm xúc về buổi học đầu đời vẫn mãi sống trong ký ức. Tác giả đã sử dụng hình ảnh hoa tươi để diễn tả sự tinh khiết và cảm xúc trong lòng mình. Đứa trẻ trong ngày đầu đến trường cảm thấy mình lớn hơn và có trách nhiệm hơn, dù sự non nớt vẫn còn. Ngôi trường Mĩ Lí, dù quen thuộc, trở nên mới lạ và trang nghiêm trong mắt đứa trẻ, đánh dấu bước đầu trưởng thành. Những hình ảnh so sánh như chim non trên bờ tổ thể hiện tâm trạng của các học sinh mới vào trường, với những ước mơ và khao khát học tập. Những cảm xúc này sẽ không bao giờ phai nhạt trong lòng mỗi người.

5. Phân tích tác phẩm 'Tôi đi học' (Ngữ văn lớp 7 - SGK Chân trời sáng tạo) - mẫu 8
Những ký ức về thời học trò thường lưu lại những khoảnh khắc tuyệt vời nhất của cuộc đời. Đó là thời điểm mà ta được sống đúng với bản chất của mình, sự hồn nhiên và vui tươi vẫn hiện rõ trên khuôn mặt trẻ thơ. Ngày đầu tiên đến trường là một phần không thể quên trong ký ức, được tác giả Thanh Tịnh khắc họa đầy cảm xúc trong truyện ngắn “Tôi đi học”.
Thanh Tịnh, tên thật là Trần Văn Ninh (1911-1988), quê ở Huế, bắt đầu sáng tác từ năm 1933 nhờ năng khiếu văn chương bẩm sinh. Ông nổi bật với các truyện ngắn và thơ, thường chứa đựng cảm xúc nhẹ nhàng, trong sáng và đôi khi buồn thương, với giọng văn như thủ thỉ tâm tình, để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc.
Truyện ngắn “Tôi đi học”, in trong tập Quê mẹ năm 1941, là một tác phẩm như vậy. Đây là hồi ức xúc động về những kỷ niệm của ngày tựu trường ba mươi năm trước. Bài văn được sắp xếp theo trình tự thời gian, với tâm trạng nhân vật song hành cùng các sự kiện đáng nhớ trong ngày đầu tiên đi học.
Từ cảnh cậu bé được mẹ nắm tay dẫn đến trường, đến khi cậu nhìn ngắm ngôi trường mới lạ; từ sự hồi hộp khi nghe thầy giáo gọi tên, đến lo lắng khi phải rời xa mẹ để cùng bạn vào lớp, tất cả được miêu tả chân thực và xúc động.
Với bút pháp tâm tình kết hợp giữa tự sự, miêu tả và bộc lộ cảm xúc, tác giả đã tạo nên sự trữ tình sâu sắc cho bài văn. Mở đầu, Thanh Tịnh khắc họa khung cảnh thiên nhiên, gợi lại những hồi ức xa xôi. Mùa thu với vẻ đẹp buồn man mác khiến tác giả nhớ về ngày xưa: “Hàng năm vào cuối thu, khi lá ngoài đường rụng và những đám mây bạc trên trời, lòng tôi lại bồi hồi nhớ về những kỷ niệm mơn man của ngày tựu trường…”
Cảm xúc được mở ra một cách tự nhiên nhưng đầy thi vị. Tác giả sử dụng nghệ thuật so sánh khéo léo, kết hợp hình ảnh giàu sức gợi để vẽ nên bức tranh thiên nhiên đơn giản nhưng lãng mạn của mùa thu với sắc lá vàng phai, mây bạc trôi lững lờ trên bầu trời xanh thẳm.
Hình ảnh những em nhỏ rụt rè lần đầu đến trường khiến tác giả nhớ lại ngày đầu tiên đi học của mình. Dù đã qua nhiều năm, tác giả vẫn nhớ như in buổi sáng sương thu và gió lạnh, khi mẹ âu yếm dắt tay đi trên con đường làng hẹp. Sự thay đổi trong cảnh vật và cảm xúc của cậu bé được diễn tả tinh tế.
Dù đã quen thuộc với con đường, lần này cảm giác như mọi thứ đều khác lạ, vì hôm nay cậu bé sẽ đi học, đánh dấu một sự thay đổi lớn trong đời. Cậu nhận ra rằng mình đã lớn, không còn được nô đùa như trước.
Suy nghĩ ngây thơ và nghiêm túc của cậu học trò trong ngày đầu tiên thật đáng yêu. Cậu không chỉ nhận thấy sự thay đổi bên ngoài mà còn cảm nhận sự thay đổi trong chính mình. Đoạn văn miêu tả chân thực và xúc động tâm trạng và hành động của cậu bé trên đường tới trường.
“Trong chiếc áo vải dù đen dài, tôi cảm thấy mình thật trang trọng. Thấy các bạn cùng tuổi mặc áo quần chỉnh tề, tôi thèm khát. Hai quyển vở mới trên tay đã bắt đầu nặng, tôi cố giữ chặt, dù một quyển đã bị xệch ra. Những bạn khác ôm nhiều sách vở và cả bút thước nhưng không lộ vẻ khó khăn…”
Ngày đầu tiên đến trường, mặc quần áo mới, cậu cảm thấy mình đã trưởng thành và mọi thứ đều thay đổi. Cậu cảm nhận sự vụng về và lúng túng trong hành động của mình, cảm giác không còn tự do như trước, nhìn các bạn lớp trên nhí nhảnh càng làm cậu thêm bối rối.
Cảm giác nặng nề với hai quyển vở trong khi các bạn khác mang nhiều đồ hơn lại không thấy khó khăn, khiến cậu xin mẹ cầm cả bút thước. Nghĩ rằng chỉ người lớn mới cầm nổi bút thước, cậu thấy suy nghĩ ấy thoáng qua như làn mây nhẹ trên núi.
Hình ảnh so sánh trong câu văn vừa trong sáng vừa phù hợp với tâm lý trẻ thơ. Cậu bé cảm thấy choáng ngợp trước khung cảnh trường lớp đông đúc. Cậu nhớ lại sự thờ ơ trước đó, nhưng giờ cảm thấy ngôi trường vừa oai nghiêm vừa xa lạ, tạo ra cảm giác lo sợ và khao khát tìm hiểu thế giới mới lạ trong ngày đầu tiên.
Đoạn văn tả chi tiết buổi học đầu tiên, với những hình ảnh sống động và cảm giác lo âu khi chờ gọi tên: “Khi ông đọc tên từng người, tôi cảm thấy như tim mình ngừng đập. Tôi quên cả mẹ đứng sau lưng…” Cảm giác lo sợ khi phải rời xa mẹ và sau đó, khi ngồi trong lớp đón nhận giờ học đầu tiên, cậu cảm thấy vừa xa lạ vừa gần gũi với mọi thứ xung quanh.
Cuối cùng, cậu bé bước vào giờ học đầu tiên với sự ngỡ ngàng và tự tin: “Tôi đặt tay lên bàn, chăm chú nhìn thầy viết và lẩm nhẩm đánh vần.” Truyện ngắn “Tôi đi học” để lại trong chúng ta một chút bồi hồi về buổi tựu trường không bao giờ phai trong tâm trí.

6. Phân tích bài văn 'Tôi đi học' (Ngữ văn 7- SGK Chân trời sáng tạo) - mẫu 9
Thanh Tịnh là một cây bút nổi bật trong văn học Việt Nam, nổi tiếng với phong cách viết đầy cảm xúc và lãng mạn. Truyện ngắn “Tôi đi học”, xuất bản năm 1941 trong tập “Quê mẹ”, là một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông. Qua vài trang văn, độc giả có thể cảm nhận sâu sắc tâm trạng hồi hộp, háo hức của nhân vật “tôi” trong ngày đầu tiên đi học.
Truyện mở đầu với hình ảnh những chiếc lá rụng vào cuối thu, trong một buổi sáng đầy sương và gió lạnh. Cậu bé nhân vật “tôi” háo hức cầm tay mẹ đến trường. Dù con đường vẫn quen thuộc, hôm nay cậu cảm thấy mọi thứ đều đổi mới vì hôm nay là ngày đầu tiên đi học. Cậu cảm nhận sự trưởng thành của mình, không còn những trò chơi trẻ con như lội sông hay ra đồng như các bạn khác nữa.
Ngày tựu trường là một khoảnh khắc quý giá. Cậu bé cảm thấy mình trở nên “trang trọng và đứng đắn” khi khoác áo mới và cầm cuốn vở mới. Những ý nghĩ ngây thơ, như việc chỉ người thạo mới cầm được bút, hiện lên trong tâm trí cậu, làm nổi bật sự trong sáng của cậu học trò.
Khi đến trường, cậu bé cảm thấy bỡ ngỡ và lạ lẫm trước không gian đông đúc, ngôi trường rộng lớn và sạch sẽ. Cậu cảm nhận ngôi trường như một nơi oai nghiêm và thiêng liêng. Sự so sánh “như con chim đứng bên bờ tổ” thể hiện rõ sự e dè và khát khao tự do của cậu. Chỉ một chút nữa thôi, sự bỡ ngỡ sẽ qua đi và cậu sẽ mở rộng tầm hiểu biết.
Tiếng trống trường vang lên, bao trùm không khí ngày khai giảng. Cậu bé cảm thấy xao xuyến khi phải rời xa mẹ, nhưng sự chào đón của thầy giáo và sự thú vị của các bạn mới khiến cậu dần thấy thân thuộc. Những bài học đầu tiên mở ra những chân trời mới, dẫn dắt cậu đến những thế giới kỳ diệu.
Tác phẩm khép lại với dư vị đẹp đẽ của tuổi thơ và ngày khai trường. “Tôi đi học” là một tác phẩm đầy cảm xúc, đưa độc giả trở về thời thơ ấu với những ký ức ngọt ngào. Chất thơ trong truyện làm cho nó trở nên đáng nhớ và sống mãi cùng thời gian.

7. Phân tích bài văn 'Tôi đi học' (Ngữ văn 7- SGK Chân trời sáng tạo) - mẫu 10
Thời học sinh là giai đoạn tươi đẹp và trong sáng nhất. Đối với những đứa trẻ, trường học, thầy cô và bạn bè trở thành những điều vô cùng quen thuộc và thiêng liêng, nơi nuôi dưỡng bao ước mơ và chuẩn bị hành trang cho cuộc đời. Khi trưởng thành, những ký ức về mái trường xưa và những khoảnh khắc đầu tiên tựu trường luôn khiến ta bồi hồi nhớ về.
Những dòng văn cảm xúc của Thanh Tịnh trong đoạn trích “Tôi đi học” gợi nhớ về ngày đầu tiên đi học đầy cảm xúc. Các chi tiết trong câu chuyện của nhân vật “tôi” được thể hiện một cách chân thật và xúc động.
Vào cuối thu, khi lá rụng đầy đường, bầu trời xanh với những đám mây mờ ảo, “tôi” nhớ lại ngày đầu tiên cắp sách đến trường. Cậu bé lén núp bên mẹ khi tới trường, và ký ức về thời gian quá khứ làm cho những cảm xúc trở nên gần gũi và sâu lắng.
Trên đường đến trường, cậu cảm thấy sự thay đổi lớn lao: “Hôm nay tôi đi học”. Mặc dù mọi thứ xung quanh vẫn vậy, nhưng trong tâm trí cậu, mọi thứ dường như mới lạ và khác biệt. Con đường quen thuộc bỗng trở nên xa lạ, cảm xúc của cậu tràn ngập sự ngạc nhiên và háo hức.
Khi mặc áo mới và cầm cuốn vở mới, cậu cảm thấy rất trang trọng. Nhìn các anh chị xung quanh với sách vở, cậu cũng muốn tự cầm bút để khẳng định bản thân. Những suy nghĩ ngây thơ và đáng yêu của cậu được thể hiện qua những dòng văn mềm mại và đầy chất thơ.
Đến cổng trường, cậu cảm thấy hồi hộp và lạ lẫm. Ngôi trường vốn dĩ như những ngôi nhà to giờ đây trở nên xinh xắn và uy nghiêm. Cảnh tượng đông đúc, mọi người vui tươi trong trang phục sạch sẽ khiến cậu lo lắng và bồi hồi.
Tiếng gọi vào lớp của ông quản đốc làm cậu hồi hộp và lúng túng. Cậu cảm thấy giống như “những con chim non đứng bên bờ tổ”, muốn bay nhưng còn e ngại. Sự lo lắng khi phải xa mẹ và khóc lóc của bạn bè phản ánh nỗi buồn chung của những đứa trẻ trong ngày đầu tiên đi học.
Khi bước vào lớp, cậu cảm nhận sự ân cần của thầy giáo và sự kết nối với bạn bè dù chưa quen biết. Những trải nghiệm mới mẻ trong lớp học và sự quan tâm của thầy giáo khiến cậu cảm thấy sự gắn bó và tình cảm sâu sắc với môi trường học tập này.
Thanh Tịnh đã khắc họa rất tinh tế cảm xúc của ngày đầu tiên đến trường. Những hình ảnh độc đáo và câu văn đầy cảm xúc đã ghi lại một khoảnh khắc đáng nhớ. Đoạn trích khiến ta thêm yêu quý và trân trọng thời học sinh cũng như nỗ lực học tập để xứng đáng với tình yêu thương của cha mẹ và thầy cô.

8. Phân tích bài viết 'Tôi đi học' (Ngữ văn 7 - SGK Chân trời sáng tạo) - phiên bản 11
Chắc chắn mỗi học sinh đều có những ký ức đáng nhớ về ngày tựu trường đầu tiên, những ký ức này luôn lưu giữ sâu sắc trong tâm trí. Nhà văn Thanh Tịnh, với lối viết trữ tình nhẹ nhàng và trong trẻo, đã đem đến cho chúng ta câu chuyện 'Tôi đi học' (trong tập 'Quê mẹ'), mang lại cảm giác hồi hộp và bỡ ngỡ của nhân vật 'tôi' vào ngày đầu tiên đến trường.
Nhân vật 'tôi' hồi tưởng về những cảm xúc trong sáng của buổi tựu trường như những bông hoa tươi nở giữa bầu trời trong xanh. Tiết trời cuối thu với sương mù và gió lạnh, cậu bé được mẹ dắt tay đi trên con đường làng đến trường, cảm nhận sự thay đổi trong chính mình và sự trưởng thành.
Mặc dù đi trên con đường quen thuộc, cậu cảm nhận rõ sự thay đổi trong bản thân, tự thấy mình đã trưởng thành và đứng đắn hơn. Cậu nhìn những bạn nhỏ khác trao đổi sách vở với nhau và cảm thấy khao khát có được sách vở mới như họ. Khi bước vào sân trường, cậu ngỡ ngàng trước cảnh tượng đông đúc và cảm thấy lo lắng, bỡ ngỡ.
Trước khung cảnh lạ lẫm, cậu bé trở nên e dè và lo sợ, chỉ dám đứng gần người thân và không dám di chuyển nhiều. Cậu cảm thấy mình như một con chim non, còn đang bỡ ngỡ với thế giới rộng lớn. Cảm giác bơ vơ và lúng túng tăng lên khi nghe tiếng trống vào lớp, cậu cảm thấy mình không thể bước đi và lo lắng về việc phải lên lớp.
Khi nghe tên mình được gọi, cậu cảm thấy trái tim như ngừng đập và quên cả sự hiện diện của mẹ. Tuy có phần nhút nhát, nhưng sự hiền từ của ông đốc giúp cậu cảm thấy bớt lo lắng hơn. Bước vào lớp, cậu cảm nhận sự nặng nề và bất ngờ, cảm xúc vỡ òa khi nghe tiếng khóc và tựa vào mẹ, rồi sau đó cậu chấp nhận xa mẹ để tiếp tục nhiệm vụ học tập.
Ngồi trong lớp, cậu cảm thấy mọi thứ đều mới mẻ và gần gũi, cảm xúc đan xen giữa ký ức và hiện tại, từ tiếng chim đến tiếng phấn gạch trên bảng, thể hiện một giai đoạn mới của cuộc đời học sinh. Buổi tựu trường đầu tiên của nhân vật 'tôi' được tái hiện chân thực, sống động và đầy cảm xúc, làm nổi bật sự thay đổi trong tâm trạng qua từng không gian và thời gian.

9. Phân tích bài viết 'Tôi đi học' (Ngữ văn 7 - SGK Chân trời sáng tạo) - phiên bản 12
Ngày tựu trường trong ký ức tuổi thơ của mỗi người thường như một lễ hội trưởng thành, đánh dấu một giai đoạn quan trọng trong hành trình học tập kéo dài mười hai năm. Chắc chắn rằng ai cũng từng trải qua những cảm xúc hồi hộp và xao xuyến, kết hợp với những suy nghĩ vừa trẻ con vừa chín chắn.
Nhận thức được điều đó, nhà văn Thanh Tĩnh đã viết truyện ngắn “Tôi đi học” để thể hiện một cách chân thực tâm trạng trong sáng của kỷ niệm ngày đầu đến trường. Sự tinh tế trong nghệ thuật của tác phẩm nằm ở việc sử dụng ngôn từ khéo léo cùng sự kết hợp hài hòa giữa miêu tả và biểu cảm theo trật tự thời gian, tạo nên một bức tranh hoài niệm đầy màu sắc.
Tác giả mở đầu bằng cảnh buổi sáng tựu trường, với hương hoa sữa mùa thu, lá vàng và mây lảng bảng trên bầu trời cao: “Hàng năm, vào cuối thu, lá rụng nhiều và mây bảng bạc trên trời, lòng tôi lại dâng lên những kỷ niệm mơn man của buổi tựu trường”. Bằng cách trở về quá khứ, tác giả đưa người đọc trở lại với cảm xúc nguyên sơ của một đứa trẻ lần đầu tiên đến trường.
“Tôi không thể quên những cảm xúc trong sáng ấy, như những cánh hoa tươi mỉm cười dưới bầu trời quang đãng”. Sự kết hợp khéo léo giữa miêu tả và biểu cảm, cùng với lối viết thực tế nhưng mơ mộng, khiến những hình ảnh quen thuộc trong mắt cậu bé hôm qua lại trở nên khác lạ vì tâm trạng hiện tại của cậu đã thay đổi: “Hôm nay tôi đi học”.
Tác giả lựa chọn những hình ảnh gần gũi, đời thường và sự ngây thơ trong những suy nghĩ đầu đời để thể hiện tâm trạng của những đứa trẻ lần đầu đến trường. Mạch cảm xúc tự nhiên, trong khung cảnh mùa thu thanh bình và mơ mộng, tạo nên một bức tranh nên thơ và trong sáng.
Nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm nằm ở việc kể về cảm xúc cá nhân của tác giả, nhưng người đọc lại thấy hình ảnh của chính mình trong đó. Từ cảnh tượng “mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ” đến “mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường dài và hẹp”.
Ngày đầu đến trường, ai mà không cảm thấy sợ sệt, rụt rè, cố níu lấy tay mẹ và nhìn mọi thứ một cách lo âu. Những cảm xúc ngây thơ đó thật quen thuộc. Cậu bé ngày hôm qua còn non nớt trong vòng tay mẹ, nay đã không còn “ra đồng như thằng Sơn” hay “lội qua sông thả diều như thằng Quý nữa”. Những chi tiết cá nhân nhưng đồng thời cũng là ký ức chung của nhiều người, tạo nên sự đồng cảm và thiện cảm.
Tác phẩm mang nặng yếu tố tâm sự và biểu cảm, bút pháp bộc lộ cảm xúc chính là điểm nhấn nghệ thuật của tác phẩm. Thanh Tĩnh chú trọng miêu tả tâm lý nhân vật theo trật tự thời gian và khung cảnh cậu bé nhìn thấy trên đường đi học.
“Dọc đường, thấy mấy cậu nhỏ cùng tuổi mặc áo quần tươm tất, vui vẻ gọi nhau hay trao sách vở cho nhau, tôi cảm thấy thèm. Hai quyển vở mới trên tay tôi bắt đầu nặng. Tôi cố gắng giữ chặt, nhưng một quyển vở vẫn bị xệch ra và chênh đầu chúi xuống đất. Tôi xốc lại và nắm cẩn thận. Những cậu đi trước ôm nhiều sách vở còn kèm cả bút và thước, nhưng không để lộ sự khó khăn.”
Có lẽ trong thâm tâm, cậu bé cảm nhận mình đang trưởng thành và lớn hơn. Những quyển sách vở nhỏ là những khó khăn đầu tiên trong cuộc đời, cậu chưa cầm vững, nhưng thay vì nhờ mẹ cầm hộ, cậu lại “xốc lại và nắm cẩn thận”. Đây là quyết tâm và sự thay đổi trong tâm trạng của cậu.
Khi nhìn thấy các học trò lớp trên, cậu cũng muốn mình trưởng thành, cầm nhiều sách vở mà không cảm thấy khó khăn. Những suy nghĩ vừa đáng yêu vừa đáng quý, thể hiện sự trẻ con và quyết tâm của cậu bé.
Dòng cảm xúc tiếp tục thay đổi khi cậu “tôi” đến trường, choáng ngợp trước cảnh “sân trường làng Mĩ Lí đông đúc”. Cảm giác nhỏ bé trong khung cảnh rộng lớn của trường bao trùm lấy cậu. Khác với lần ghé qua trường khi đi bẫy chim, cậu giờ cảm nhận trường như một cánh cổng mới, một thế giới đang chờ cậu khám phá.
Khoảnh khắc đó khiến cậu bé cảm thấy như “con chim con đứng bên bờ tổ, nhìn quãng trời rộng muốn bay, nhưng còn e sợ”. Cậu “thèm vụng và ước ao được như những học trò cũ, biết lớp, biết thầy để không phải rụt rè trong cảnh lạ”. Những cảm xúc chân thực và nhẹ nhàng, như một câu chuyện của tất cả những ai đã từng đi học.
Nghệ thuật đặc sắc còn nằm ở việc lựa chọn chi tiết sắc sảo và tinh tế. Dưới cái nhìn của một đứa trẻ, tác giả vừa kể lại diễn biến thời gian của ngày đầu đến trường, vừa miêu tả khung cảnh và sự vật xung quanh. “Sau tiếng trống vang dội, mấy học trò cũ xếp hàng dưới hiên rồi vào lớp.”
Cảm giác đơn độc khi xung quanh là những cậu bé vụng về lúng túng như cậu. Họ không đứng yên mà bị kéo đi, chân cứ dềnh dàng, hết co lên rồi duỗi mạnh như đá bóng. Cảm giác run rẩy theo nhịp bước rộn ràng trong lớp học.
Điểm thú vị là dù đề tài không mới, chất liệu văn chương bình dị, nhưng người đọc vẫn bị cuốn hút bởi cái bình dị đó. Thanh Tĩnh đưa người đọc trở về thời thơ ấu, tìm lại chính mình trong cuộc sống xô bồ qua những hình ảnh quen thuộc như tiếng trống trường, cái níu tay mẹ, tiếng ông tổng đốc,… nhưng với một phong cách kể chuyện như cổ tích.
Bằng việc xây dựng tình tiết khéo léo, kết hợp với miêu tả, tự sự và biểu cảm, ngôn từ trong sáng và dễ hiểu, cùng những chi tiết tinh tế mang dấu ấn cá nhân, tác phẩm đã tái hiện ngày đầu đến trường một cách tình cảm và nên thơ.
Những đặc sắc nghệ thuật này góp phần làm nên một tác phẩm để đời, nâng tầm tên tuổi của nhà văn trong nền văn học Việt Nam.

10. Phân tích bài 'Tôi đi học' (Ngữ văn 7 - SGK Chân trời sáng tạo) - mẫu 1
Mỗi chúng ta đều lưu giữ những ký ức đáng nhớ về tuổi học trò trong sáng, đặc biệt là những giây phút hồi hộp trong buổi tựu trường đầu tiên. Những cảm xúc ấy được Thanh Tịnh thể hiện rõ nét qua tác phẩm nổi bật “Tôi đi học”.
Ngay từ những câu đầu tiên, tác giả đã tạo ấn tượng bằng sự so sánh: “Tôi không thể quên những cảm xúc trong sáng ấy nảy nở trong lòng như những bông hoa tươi cười dưới bầu trời trong xanh”. Câu văn như một cánh cửa dịu dàng dẫn người đọc vào một thế giới tràn đầy sự kiện, con người và cảm xúc đẹp đẽ, chân thành.
Mạch cảm xúc trong tác phẩm được thể hiện tự nhiên. Nghệ thuật so sánh và hình ảnh gợi cảm tạo nên bức tranh thiên nhiên mùa thu với sắc lá vàng, màu mây bạc trôi trên bầu trời xanh rộng lớn. Hình ảnh những đứa trẻ rụt rè dưới nón mẹ lần đầu đến trường khiến tác giả nhớ lại ngày đầu tiên đi học của mình.
Tâm trạng hồi hộp, cảm giác mới mẻ của cậu bé khi mẹ dẫn đến trường được diễn tả tinh tế: Con đường quen thuộc bỗng trở nên lạ lẫm vì hôm nay tôi đi học.
Nhà văn chi tiết hóa những quan sát trên đường đến trường qua hình ảnh và cảm xúc. Hình ảnh được miêu tả theo cách tinh tế, như khi thấy các bạn cùng lứa tuổi trao đổi sách vở, cậu bé cảm nhận sự nặng nề của hai quyển vở mới.
Đi đến sân trường, cậu học trò nhỏ thấy ngỡ ngàng khi phải rời tay mẹ vào lớp. Cậu và các bạn như những chú chim bên bờ tổ, vừa khao khát bay vào trời rộng vừa e ngại. Khi thầy hiệu trưởng xuất hiện, cậu học trò càng cảm thấy lúng túng hơn, đến mức phải khóc vì cảm giác xa mẹ.
Hình ảnh so sánh của tác giả tinh tế, vừa thể hiện tâm trạng nhân vật, vừa gợi nhớ về tuổi thơ đứng giữa mái trường yêu thương. Các thầy cô như bàn tay nâng đỡ, gió và nắng dẫn đường để học trò vững bước. Nhờ tình thương và sự chăm sóc ấy, cậu học trò đã nhanh chóng hòa nhập vào thế giới học đường.
Tác phẩm “Tôi đi học” vẫn sống mãi nhờ cảm xúc trong sáng và bút pháp nghệ thuật tinh tế. Thanh Tịnh đã thay chúng ta diễn tả cảm giác kỳ diệu của buổi học đầu tiên, tạo nên một kỷ niệm đẹp và ấn tượng sâu sắc trong cuộc đời mỗi người.

11. Phân tích tác phẩm 'Tôi đi học' (Ngữ văn 7 - SGK Chân trời sáng tạo) - mẫu 2
Tôi đi học là một câu chuyện ngắn của nhà văn Thanh Tịnh, in trong tập “Quê mẹ” năm 1941, mang đậm chất thơ và hoài niệm. Qua hồi tưởng, tác giả kể lại kỷ niệm êm đềm của buổi tựu trường đầu tiên khi được mẹ dẫn vào lớp Năm, lớp đầu tiên của cấp tiểu học tại trường Pháp – Việt trước năm 1945.
Mở đầu truyện là hai câu văn gợi cảm:
Cứ mỗi cuối thu, khi lá rụng và mây bàng bạc, lòng tôi lại trào dâng kỷ niệm mơn man của buổi tựu trường đầu đời.
Những cảm giác trong sáng từ buổi tựu trường như cánh hoa tươi giữa bầu trời quang đãng lại hiện về trong tâm trí tác giả và những ai từng cắp sách đến trường. Hình ảnh so sánh nhân hóa đầy ấn tượng, mở ra thế giới tâm tư đẹp đẽ của cậu học trò trong ngày đầu tiên đến trường, tràn ngập tình cảm xao xuyến và ấn tượng.
Ngày đầu đến trường đáng nhớ với tâm trạng khó tả của cậu bé. Dù con đường quen thuộc, cậu cảm thấy lạ lẫm vì sự thay đổi trong lòng mình – hôm nay cậu đi học. Sự kiện này đánh dấu bước ngoặt quan trọng của tuổi thơ, đặc biệt đối với một đứa trẻ vừa từ những trò chơi đơn giản chuyển sang thế giới học tập. Cảm giác trang trọng với bộ quần áo mới và quyển vở, cậu bé mơ ước được cầm bút như bạn bè, mặc dù ý nghĩ ấy chỉ thoáng qua như làn mây. So sánh tinh tế giữa ý nghĩ và thực tại làm nổi bật vẻ đẹp của tâm hồn trẻ thơ.
Khi đến sân trường, cậu học trò cảm nhận sự thay đổi trong tâm trạng khi phải xa mẹ và vào lớp. Ngôi trường với vẻ đẹp vừa xinh xắn vừa oai nghiêm khiến cậu cảm thấy nhỏ bé và lo sợ. Hình ảnh so sánh cậu bé như chim non bên bờ tổ, vừa diễn tả tâm trạng vừa gợi nhớ về thời thơ ấu đầy mơ mộng. Cảm giác lo lắng và tò mò về môi trường mới được thể hiện rõ qua các chi tiết và hình ảnh cụ thể.
Khi được gọi tên, cậu học trò cảm thấy lúng túng, với nhiều động từ như ngập ngừng, e sợ diễn tả tâm trạng. Sự lúng túng được lặp lại nhiều lần, phản ánh chân thực cảm giác của cậu trong ngày đầu đến trường. Tiếng khóc của cậu bé và bạn bè khi phải xa mẹ thể hiện sự tiếc nuối và lo lắng trước thử thách mới. Những cảm xúc này vừa đáng yêu vừa xúc động, thể hiện sự chân thật và ngây thơ.
Cuối ngày tựu trường, cảm giác lạ và quen đan xen khi ngồi trong lớp. Hình ảnh cánh chim nhỏ hót và những ký ức về đồng lúa kết thúc câu chuyện, phản ánh sự chuyển mình từ trạng thái ngây thơ sang nhận thức mới. Kỷ niệm buổi tựu trường là một dấu son trong tâm hồn tươi sáng của cậu bé.
“Tôi đi học” là hồi ức đầy thơ và xúc động về ngày đầu tiên đến trường. Đây không chỉ là câu chuyện của một nhà văn mà là sự sống lại của những kỷ niệm tuổi thơ, một tiếng lòng man mác và bâng khuâng với buổi tựu trường. Tác phẩm vẫn sống mãi sau hơn 60 năm.

12. Phân tích bài 'Tôi đi học' (Ngữ văn 7 - SGK Chân trời sáng tạo) - Mẫu 3
Vào đầu năm lớp 7, khi học bài 'Cổng trường mở ra', chúng ta không thể quên cảm xúc của người mẹ khi dẫn con đến trường lần đầu tiên. Hồi tưởng về những ngày đầu cắp sách tới trường, mẹ cảm nhận sâu sắc những kỉ niệm: 'Mỗi năm vào cuối thu, mẹ âu yếm nắm tay tôi, dẫn tôi đi trên con đường làng dài hẹp...'. Những câu văn đầy cảm xúc này đã trở thành một phần không thể tách rời trong tâm trí cả mẹ và học sinh. Từ trang đầu sách Ngữ văn 7, chúng ta tìm thấy nguồn gốc và tác giả của những câu văn này. Câu chuyện trong tác phẩm 'Tôi đi học' của Thanh Tịnh mở ra một thế giới kỉ niệm trong sáng và mơn man của buổi tựu trường đầu tiên.
Nhà văn đã miêu tả ấn tượng về cảm giác trong sáng như: 'Những cảm giác trong sáng nảy nở trong lòng tôi như cành hoa tươi mỉm cười dưới bầu trời trong xanh'. Câu văn như cánh cửa nhẹ nhàng mở ra, dẫn người đọc vào một thế giới đầy cảm xúc đẹp đẽ và trong sáng. Trung tâm của thế giới ấy là cậu học trò nhỏ trong ngày đầu đến trường, mang theo bao suy nghĩ và cảm xúc mới lạ, khó quên.
Trên con đường cùng mẹ tới trường, cậu bé lớp năm cảm thấy mọi thứ xung quanh đều thay đổi. Buổi sáng đầy sương thu và gió lạnh khiến cậu thấy con đường làng lạ lẫm. Đây là sự thay đổi lớn vì hôm nay là ngày đầu tiên đi học. Đối với một đứa trẻ chỉ biết vui chơi, đi học là một sự kiện quan trọng, đánh dấu bước ngoặt của tuổi thơ. Cậu cảm thấy trang trọng với bộ quần áo mới và muốn thử sức như các bạn khác. Ý nghĩ non nớt, ngây thơ về việc cầm bút thước được so sánh như 'một làn mây lướt ngang trên ngọn núi', thể hiện sự khát vọng và trong sáng của tâm hồn trẻ thơ.
Khi đến sân trường, cậu học trò nhỏ cảm thấy tâm trạng xáo động, cảm giác mới lạ. Cậu thấy ngôi trường vừa xinh xắn vừa oai nghiêm, cảm thấy mình nhỏ bé và lo sợ. Cậu cũng nhận thấy những học trò, thầy cô và các bạn khác đều e sợ như mình. Hình ảnh so sánh 'như con chim con đứng bên bờ tổ' tinh tế gợi cảm xúc và tâm trạng của nhân vật. Khi nghe gọi tên, cậu cảm thấy lúng túng và ngập ngừng, với nhiều động từ diễn tả tâm trạng như ngập ngừng, e sợ, và lúng túng. Cảnh các cậu học trò nhỏ khóc khi rời tay mẹ thể hiện sự tiếc nuối và e sợ trước một giai đoạn mới.
Cuối buổi tựu trường, cậu bé cảm thấy những cảm giác lạ lẫm và quen thuộc đan xen. Những hình ảnh như một chú chim nhỏ hót rụt rè và âm thanh phấn viết của thầy giáo gợi lại kỉ niệm. Cậu bé bước vào thế giới học trò nghiêm túc, tạm biệt tuổi thơ vui chơi. Các thầy cô và phụ huynh chính là những bàn tay nâng đỡ, giúp các em hòa nhập vào môi trường mới. Đọc tác phẩm, chúng ta cũng cảm nhận được kỉ niệm trong sáng của tuổi học trò, đặc biệt là ngày đầu tiên đi học.
Như vậy, đọc 'Tôi đi học' vào đầu năm học, chúng ta thấy rằng kỉ niệm trong sáng của tuổi học trò, đặc biệt là buổi tựu trường đầu tiên, sẽ mãi được ghi nhớ. Thanh Tịnh đã diễn tả cảm xúc này bằng một ngòi bút giàu chất thơ, bố cục thống nhất, và các chi tiết, hình ảnh, và biện pháp tu từ hài hòa, tập trung vào chủ đề của tác phẩm.
