12 Bài văn phân tích nhân vật văn học xuất sắc trong sách Ngữ văn 7 - SGK Kết nối tri thức

Với bút pháp đầy chất thơ, nhà văn Tringhiz Aitmatov đã giới thiệu đến độc giả tác phẩm 'Người thầy đầu tiên' - một câu chuyện sâu sắc về tình thầy trò và tình yêu thương trong cuộc sống. Bên cạnh nhân vật chính Antu-nai, thầy Đuysen để lại dấu ấn mạnh mẽ bằng tấm lòng nhân hậu và cao cả của mình.

Nhìn qua đôi mắt của cô học trò Antunai, thầy Đuysen hiện lên như một hình mẫu lý tưởng của sự tận tâm với học trò. Khi thấy học trò vác cặp nặng, thầy động viên bằng những câu nói yêu thương và hài hước: “Mấy chiếc cặp đó to hơn con ạ”. Thầy không chỉ dạy học mà còn chăm sóc lớp học, sửa sang, tân trang để tạo điều kiện học tập tốt nhất cho học sinh. Thầy đã lắp đặt lò sưởi và ống khói để chuẩn bị cho mùa đông, dù xung quanh không có nhiều củi khô.

Thầy không ngại khó khăn, cõng các em qua suối trong những ngày đông lạnh giá. Mặc dù nước lạnh và các em hay trêu chọc, thầy vẫn vui vẻ, tạo ra những câu chuyện hài hước để xoa dịu tinh thần học sinh. Thầy luôn quan tâm đến cảm xúc của các em và sẵn sàng giúp đỡ trong mọi hoàn cảnh.

Khi thấy Antu-nai bị chuột rút và ngã giữa dòng nước, thầy ngay lập tức chạy đến cứu giúp, ân cần chăm sóc và làm ấm cơ thể cho học trò. Thầy không chỉ là người dạy học mà còn là người bạn đồng hành tận tâm.

Với tâm huyết và ước mơ lớn lao, thầy Đuysen luôn nghĩ về tương lai của học sinh. Thầy trìu mến khuyến khích Antu-nai và mong muốn em có cơ hội học tập tại một thành phố lớn để phát triển tốt hơn. Sự quan tâm và khát vọng của thầy chính là động lực lớn lao trong công cuộc giáo dục của mình.

Tôi yêu những câu chuyện cổ tích của dân tộc mình

Vừa đầy nhân ái lại sâu sắc đến lạ thường

Thương người trước rồi mới nghĩ đến bản thân

Yêu thương dù cách xa vẫn tìm được đường trở về

Từ khi còn nhỏ, chúng ta đã được nghe những câu chuyện cổ tích từ bà, mẹ. Trong số đó, nhân vật cô Tấm trong truyện “Tấm Cám” là hình mẫu lý tưởng mà chúng ta thường mơ ước.

Cô Tấm là một cô gái mồ côi, từ nhỏ đã chịu nhiều khổ cực, sống cùng mẹ kế và em gái Cám. Cuộc sống của Tấm luôn gắn liền với công việc vất vả, từ sáng đến tối không có phút nghỉ ngơi, trong khi Cám chỉ lo ăn chơi. Mặc dù Tấm làm việc chăm chỉ nhưng vẫn bị cướp mất thành quả lao động của mình, chiếc yếm đỏ. Cám đã lừa gạt Tấm và lấy đi chiếc yếm mà cô mơ ước.

Nhưng nhờ sự giúp đỡ của bụt, Tấm có được sự hỗ trợ tinh thần từ con cá bống, một người bạn đáng quý trong cuộc đời cô. Dù cuộc sống có nhiều thử thách, Tấm vẫn tiếp tục sống với lòng chân thành. Mụ dì ghẻ và Cám đã ăn thịt cá bống, nhưng bụt đã chỉ cho Tấm cách chôn xương cá để cứu giúp mình.

Khi nhà vua tổ chức yến hội, Tấm cũng mong muốn tham dự. Tuy nhiên, mẹ con Cám đã cản trở cô bằng cách bắt cô nhặt thóc gạo để được đi hội. Trong lúc đau khổ, bụt lại hiện ra và giúp Tấm. Với sự giúp đỡ này, Tấm có cơ hội đi dự hội, và nhà vua đã nhặt được chiếc giày của Tấm, quyết định lấy cô làm vợ. Từ một cô gái nghèo khó, Tấm trở thành hoàng hậu.

Tuy nhiên, câu chuyện không dừng lại ở đó. Tấm phải trải qua nhiều biến cố, từ việc bị mẹ con Cám giăng bẫy để giết hại cô, đến việc hóa thân thành nhiều hình dạng để đòi lại hạnh phúc của mình. Cuối cùng, Tấm tìm được hạnh phúc khi nhà vua phát hiện ra cô trong quả thị của bà hàng nước tốt bụng. Câu chuyện “Tấm Cám” là một tác phẩm thể hiện sức mạnh và sự kiên cường của người dân lao động.

Khi kết thúc đoạn trích “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” của Nguyễn Ngọc Thuần, chúng ta không chỉ ấn tượng với khả năng lắng nghe của nhân vật ‘tôi’, mà còn không quên hình ảnh người bố dịu dàng và yêu thương. Nhân vật người bố chính là ‘món quà’ quý giá của con cái, người đã phát hiện và dẫn dắt nhiều tài năng của đứa trẻ.

Qua đoạn trích, Nguyễn Ngọc Thuần chủ yếu miêu tả nhân vật người bố qua hành động và lời nói, nhưng cũng có một chi tiết cho thấy ngoại hình của nhân vật này. Khi người bố cứu thằng Tí khỏi sông, ông đã: ẵm thằng bé về nhà, nắm ngược hai chân, điều này cho thấy ông là một người đàn ông khỏe mạnh. Từ chi tiết này, người đọc cũng cảm nhận được sự dũng cảm và anh hùng của người bố. Ông không ngần ngại, lập tức ‘quăng chén cơm rồi băng vườn chạy ra’ để cứu thằng bé.

Bên cạnh sự dũng cảm, chúng ta còn thấy tình yêu thiên nhiên và yêu thương con cái từ nhân vật. Mở đầu câu chuyện, tác giả miêu tả khu vườn mà người bố trồng đầy hoa. Tại đây, người bố đã mời con cùng tưới cây và chơi trò chơi thú vị: ‘Bố thường bảo tôi nhắm mắt lại, rồi dẫn tôi đi chạm vào từng bông hoa.’ và nói: ‘Đố con hoa gì?’. Chính người bố đã phát hiện và khai thác khả năng đặc biệt của đứa con. Qua nhiều lần chơi và luyện tập, cuối cùng đứa trẻ đã có thể nhận biết hết các loại hoa trong vườn. Ngoài việc đoán tên hoa, người bố còn cùng con chơi trò tìm đồ vật và khoảng cách.

Nhờ luyện tập nhiều, đôi tai của đứa trẻ rất thính, giúp cậu nghe được tiếng kêu của thằng Tí ngoài sông và cứu nó. Người bố không chỉ là người bạn đồng hành, mà còn là người dạy cho con những bài học quý giá về việc trân trọng âm thanh và những món quà được trao tặng. Qua câu chuyện, ta cảm nhận được tình cảm ngây thơ và trong sáng của đứa trẻ dành cho bố: ‘A! Món quà của tui đây rồi. Ôi món quà này to quá!’.

Cuối cùng, hình ảnh người bố được tác giả miêu tả rất chân thực qua nhiều hình ảnh và chi tiết khác nhau. Nhà văn đã thể hiện các đặc điểm của nhân vật chủ yếu qua hành động của người bố. Đối với đứa con, người bố là thứ quý giá nhất, là tấm gương sáng trong cuộc đời của con.

‘Dế Mèn phiêu lưu ký’ là một tác phẩm nổi tiếng dành cho thiếu nhi, nổi bật với hình ảnh Dế Mèn được nhà văn Tô Hoài khắc họa rất sinh động và chân thực.

Dế Mèn, với thói kiêu ngạo của mình, đã khiến Dế Choắt, người bạn hàng xóm yếu ớt, phải chết oan uổng. Mở đầu đoạn trích, nhà văn đã khắc họa đặc điểm ngoại hình của Dế Mèn. Chàng ta hiện lên với thân hình cường tráng, khỏe mạnh. Đôi càng bóng bẩy, chiếc cánh ngày xưa ngắn giờ dài như áo khoác. Cái đầu to nổi bật trông rất oai vệ. Hàm răng sắc nhọn như máy nghiền, giúp Dế Mèn lớn nhanh.

Những bước đi của Dế Mèn rất ấn tượng, với lớp vỏ nâu bóng mỡ. Thỉnh thoảng, Dế Mèn lại đưa chân lên vuốt râu một cách khoan thai và trịnh trọng. Với kiêu hãnh, Dế Mèn không ngần ngại cà khịa mọi người trong xóm: quát mắng chị Cào Cào, đá ghẹo anh Gọng Vó… Tô Hoài đã khắc họa Dế Mèn rất tinh tế.

Nhưng một sự kiện đã làm Dế Mèn mất đi sự kiêu ngạo. Dế Choắt, người bạn hàng xóm ốm yếu, thường bị Dế Mèn giễu cợt vì vẻ ngoài yếu đuối và bệnh tật. Dế Choắt, với thân hình lêu nghêu, trông rất xấu xí. Dù luôn tôn trọng Dế Mèn, thì Dế Mèn lại thiếu tình thương và sự cảm thông với bạn. Dế Choắt nhờ Dế Mèn đào một cái hang thông sang nhà để phòng khi có sự cố có nơi trốn.

Tuy nhiên, Dế Mèn chỉ giễu cợt rồi bỏ đi. Một hôm, khi thấy chị Cốc tìm kiếm thức ăn, Dế Mèn muốn chọc tức chị, mặc dù Dế Choắt khuyên ngăn. Cuối cùng, Dế Choắt chịu tội thay Dế Mèn, bị chị Cốc mổ đến chết. Nghe tiếng kêu của Dế Choắt, Dế Mèn sợ hãi nhưng không dám ra cứu.

Chỉ khi thấy Dế Choắt sắp chết, Dế Mèn mới ân hận và nhận ra sai lầm của mình.

Thầy cô như những người chèo đò tận tụy, đưa chúng ta đến bến bờ tri thức. Họ chính là những bậc cha mẹ thứ hai, dạy dỗ, chăm sóc và dẫn dắt chúng ta trưởng thành. Nhân vật người thầy trong tác phẩm 'Tuổi thơ tôi' của Nguyễn Nhật Ánh để lại ấn tượng sâu sắc về phẩm hạnh và đức tính cao cả.

Người thầy trong tác phẩm là một người nghiêm khắc nhưng cũng rất tâm lý, luôn dành tình yêu thương cho học trò. Thầy dạy bảo học sinh những điều đúng đắn, và đối mặt với sự nghịch ngợm của học trò, thầy xử lý rất nghiêm túc, phản ánh đúng phẩm chất của một nhà giáo. Sự nghiêm khắc của thầy không phải vì khó tính mà là vì tình yêu thương vô bờ bến, luôn mong muốn những điều tốt nhất cho học trò. Sau khi bị mất hộp dế của cậu bé Lợi vì sự nghịch ngợm, thầy đã quyết định trả lại hộp dế, dù vô tình làm hỏng nó do chiếc cặp đè lên.

Sự áy náy của thầy khiến thầy xin lỗi học trò của mình dù chỉ là món đồ chơi nhỏ bé. Thầy không né tránh trách nhiệm mà hành xử rất đẹp. Thậm chí, trong “đám tang” của chú dế, thầy còn xuất hiện, tặng một vòng hoa và động viên học trò bằng câu: “Đừng buồn thầy nhé!”. Một hành động đẹp đẽ và đáng quý biết bao.

Những hành động và tấm lòng yêu thương của thầy là nguồn động lực lớn lao cho học sinh và là gương mẫu để noi theo. Nhân vật người thầy đã thể hiện sự cảm thông và trân trọng sâu sắc với học trò, vun đắp những đức tính tốt đẹp. Nhà văn đã khéo léo xây dựng nhân vật này với những phẩm chất đáng quý của nghề giáo.

Nhân vật người thầy đóng vai trò quan trọng trong thành công của văn bản 'Tuổi thơ tôi' của Nguyễn Nhật Ánh, giáo dục nhân cách và tình yêu thương cho các học trò.

“Thép đã tôi thế đấy” là cuốn tiểu thuyết nổi tiếng của nhà văn Nikolai A. Ostrovsky đến từ Liên Xô. Nhân vật chính trong tác phẩm là Pavel Korchagin, thường gọi là Pavlusha hay Pavka.

Pavel Korchagin sinh ra và lớn lên trong hoàn cảnh đất nước đầy khó khăn. Anh có một người bạn gái thân thiết tên là Tonya, sau này trở thành người yêu của anh. Tonya là một cô gái xinh đẹp, yêu Pavel bằng tất cả sự trong trắng và ngây thơ của tuổi trẻ. Mối tình của họ có thể đã rất đẹp nếu như Pavel không chọn đi theo lý tưởng giai cấp lúc bấy giờ.

Ý tưởng của Pavel là cống hiến sức trẻ cho Tổ quốc và cách mạng. Tonya yêu Pavel nhưng không thể chờ đợi anh, không dám yêu một lý tưởng, đặc biệt khi gia đình cô thuộc giai cấp tư sản. Pavel từng nói với cô: “Anh trước tiên là người của Đảng, sau đó mới là của em và những người thân khác. Em có thể yêu một công nhân, nhưng không thể yêu một lý tưởng.” Cuối cùng, Pavel chia tay Tonya để theo đuổi lý tưởng của mình.

Trước khi theo cách mạng, Pavel đã tham gia xây dựng một tuyến đường sắt nhỏ nối rừng với thành phố. Công việc nặng nhọc và khó khăn, nếu không hoàn thành kịp, toàn bộ thành phố sẽ chết vì thiếu gỗ sưởi ấm. Trong hoàn cảnh đó, Pavel gặp lại Tonya, và cô suýt không nhận ra anh vì anh đã thay đổi hoàn toàn, rách rưới, tím tái vì giá lạnh, gầy gò như người ăn xin, đang xúc tuyết, tuy đôi mắt vẫn là của Pavlusha xưa.

Cô không dám bắt tay anh khi anh đưa tay ra, và Pavel hiểu rằng tình cảm giữa hai người đã hoàn toàn chấm dứt. Cô giờ đây đã có chồng và “sặc mùi băng phiến”. Sau này, trong tổ chức Đảng, Pavel gặp Rita và được cô quý mến, nhưng tình cảm giữa họ chỉ là đồng chí. Pavel sau đó bị sốt thương hàn và bại liệt, phải ngồi xe lăn, nhưng anh vẫn không từ bỏ khó khăn, tiếp tục viết sách với ngọn lửa và sức mạnh thép đã được tôi luyện. Pavel là một thanh niên lý tưởng, được rèn luyện trong “lò lửa” cách mạng, trở thành tấm gương cho thế hệ Việt Nam trong giai đoạn đất nước bị xâm lược.

Nhân vật Pavel đã để lại ấn tượng sâu sắc trong tôi qua cuốn sách này, giúp tôi nhận ra nhiều bài học quý giá.

Đã có người từng nói: 'Truyện cổ tích là thế giới hiện thực biết mơ ước'. Truyện cổ tích và văn học dân gian Việt Nam không chỉ là tiếng nói, nỗi lòng của người dân trong xã hội xưa, mà còn chứa đựng một sự lạc quan và niềm tin sâu sắc. 'Tấm Cám' là một câu chuyện cổ tích điển hình, phản ánh niềm tin của nhân dân vào sự chiến thắng của cái thiện trước cái ác. Tấm, nhân vật chính của câu chuyện, dù gặp phải số phận bất hạnh, vẫn tỏa sáng với vẻ đẹp tâm hồn.

'Tấm Cám' là một câu chuyện cổ tích kỳ diệu, kể về cuộc đời của Tấm - một cô gái mồ côi, bất hạnh nhưng có phẩm chất tốt đẹp. Dù trải qua nhiều khó khăn, cuối cùng Tấm cũng đạt được hạnh phúc. Qua số phận của Tấm, người dân gửi gắm ước mơ về sự chiến thắng của cái thiện trước cái ác, cũng như khát vọng xã hội về công lý.

Tấm là một cô gái có số phận éo le. Mồ côi từ nhỏ, cô sống cùng dì ghẻ và em gái Cám. Mẹ Tấm đã mất khi cô còn nhỏ, và cha cũng qua đời sau đó. Tấm phải chịu đựng cuộc sống khổ cực dưới sự hành hạ của dì ghẻ và Cám. Tấm làm việc vất vả trong khi Cám sống cuộc đời nhàn nhã.

Nhưng còn tồi tệ hơn, Cám còn lừa Tấm lấy mất giỏ cá, khiến Tấm mất đi phần thưởng quý giá và tình yêu thương mà cô khao khát. Khi chỉ còn con cá bống bầu bạn, Tấm cũng bị mẹ con Cám bắt và giết. Cuộc đời Tấm như bị bao vây bởi sự tàn ác. Con cá bống là người bạn duy nhất của Tấm, việc mất cá bống khiến cô mất đi niềm an ủi cuối cùng. Tấm đại diện cho những số phận thấp cổ bé họng, chịu nhiều bất công trong xã hội phân chia giai cấp. Vì vậy, tiếng khóc tội nghiệp của Tấm mỗi khi bị áp bức gây cảm động sâu sắc, khơi dậy lòng đồng cảm từ người khác.

Nhờ có Bụt, Tấm từ một cô gái mồ côi đã trở thành hoàng hậu. Bụt xuất hiện mỗi khi Tấm cần sự an ủi và giúp đỡ. Khi Tấm mất chiếc yếm đỏ, Bụt cho hi vọng với con cá bống. Khi Tấm mất cá bống, Bụt lại đem lại hi vọng. Tấm không được đi xem hội, Bụt gửi đàn chim sẻ đến giúp cô tham gia hội làng và gặp vua. Chính chiếc giày mà Tấm làm rơi đã giúp cô gặp lại vua và trở thành hoàng hậu. Đây chính là ước mơ của người xưa về sự thay đổi cuộc đời, đạt được vị trí cao nhất, thể hiện khát vọng của người dân bị áp bức. Hạnh phúc chỉ dành cho những người lương thiện.

Tấm sẵn sàng đấu tranh để giành lại hạnh phúc cho chính mình. Qua những cuộc đấu tranh của Tấm, người dân gửi gắm niềm tin vào khát vọng đổi đời và sự chiến thắng của cái thiện trước cái ác. Tấm phải nhiều lần hóa thân: từ chim Vàng Anh, cây xoan đào, khung cửi, đến quả thị, cuối cùng trở lại làm người. Cuộc đấu tranh của Tấm là gian nan, quyết liệt, cho thấy cái ác luôn hiện diện và tấn công cái thiện. Khi Tấm đã thành hoàng hậu, mẹ con Cám vẫn không từ bỏ việc tiêu diệt cô. Sự đày đọa của Tấm đã đến đỉnh điểm, bị tước đoạt cả hạnh phúc lẫn tính mạng.

Lần hóa thân cuối cùng, khi Tấm trở lại làm người, gửi gắm quan niệm về hạnh phúc thực sự. Hạnh phúc ở trần gian mới là hạnh phúc đáng quý, bên những người yêu thương. Để có được hạnh phúc đó, Tấm đã phải đấu tranh nhiều lần. Nếu trước đây Tấm nhận được sự giúp đỡ của Bụt, thì giờ đây, cô chủ động chiến đấu để giành lại hạnh phúc. Sau bao lần hóa thân, Tấm trở lại làm người và trở thành hoàng hậu xinh đẹp. Nhưng hạnh phúc không kéo dài khi cái ác chưa bị tiêu diệt hoàn toàn. Tấm đã tự tay trừng trị mẹ con Cám, để họ nhận được kết cục xứng đáng. Nhân dân và công lý đã đứng về phía Tấm, hạnh phúc lại trở về với cô.

'Tấm Cám' là câu chuyện cổ tích không mang màu sắc bi quan. Mặc dù hiện thực xã hội bất công vẫn hiện rõ qua số phận của Tấm, nhưng câu chuyện cũng truyền tải ước mơ về một cuộc sống hạnh phúc, với cốt truyện chặt chẽ và yếu tố kỳ diệu. Qua nhân vật Tấm, người đọc hiểu được ước mơ, khát vọng của người dân, và thấy được sự đấu tranh của những số phận thấp cổ bé họng trong xã hội xưa.

Trải qua thăng trầm lịch sử, văn học dân gian vẫn giữ một vị trí quan trọng trong lòng bạn đọc và có giá trị sâu sắc trong kho tàng văn học Việt Nam. Văn học dân gian giúp người đọc hiểu hơn về đời sống và tâm tư của người nông dân xưa, từ đó trân trọng hơn kho tàng văn học dân gian Việt Nam.

“Lão Hạc” là một trong những tác phẩm nổi bật của nhà văn Nam Cao, phản ánh sâu sắc số phận người nông dân trước cách mạng mà tôi đã đọc và cảm thấy rất ấn tượng. Trong truyện, hình ảnh lão Hạc hiện lên như một biểu tượng tiêu biểu của người nông dân Việt Nam.

Lão Hạc sống trong hoàn cảnh khốn khó chung của nhiều người nông dân trước cách mạng - nghèo đói và vất vả. Lão mất vợ sớm, con trai lão bỏ đi làm thuê ở đồn điền cao su vì không có tiền cưới vợ. Lão chỉ còn con chó Vàng làm bạn. Thiên tai và nghèo đói càng đẩy lão vào cảnh khốn cùng. Lão phải chịu đựng đói khát, sức khỏe suy yếu, và sự cô đơn. Cuối cùng, lão phải bán con chó Vàng trong nỗi đau tột cùng, với những biểu hiện rõ ràng của sự buồn khổ: “Mặt co rúm lại, những nếp nhăn xô lại với nhau, ép cho nước mắt chảy ra, cái đầu ngoẹo về một bên, cái miệng móm mém mếu như con nít”, “lão hu hu khóc”...

Dù sống trong cảnh nghèo đói, lão Hạc vẫn giữ những phẩm chất cao quý. Lão là một người cha hết mực yêu thương con. Vì thương con, lão chấp nhận sống cô đơn, khổ sở để con có cơ hội ra đi và làm theo ý muốn. Khi con đi, lão dành tất cả tình cảm cho con chó Vàng, món quà duy nhất con trai lão để lại. Nhìn con chó, lão cảm thấy như được gần gũi con mình. Lão yêu thương con đến mức sẵn sàng chịu đói, thậm chí là cái chết, để không phải bán mảnh vườn là tài sản của con. Lão lo lắng nếu bán vườn, con trai về sẽ không có nơi sinh sống và làm ăn.

Dù đói khổ, lão không để bản thân mất đi nhân phẩm. Lão từ chối sự giúp đỡ của ông giáo vì nghĩ hoàn cảnh của ông giáo cũng chẳng khá hơn mình. Ban đầu, lão chỉ ăn khoai, rồi ăn củ chuối, sung luộc, rau má, và thỉnh thoảng là vài củ ráy hoặc bữa trai, bữa ốc. Đến khi không còn gì để ăn, lão vẫn giữ được sự trong sạch và phẩm hạnh.

Khi không còn lựa chọn nào khác, lão Hạc quyết định tìm đến cái chết. Lão đến xin Binh Tư một ít bả chó, mặc dù bị nghi ngờ. Ông giáo cũng nghi ngờ lão. Tuy nhiên, lão Hạc vẫn giữ nguyên tâm hồn yêu thương và lòng tự trọng của mình. Sự tự trọng của lão rực sáng nhất khi cơ thể lão đang đau đớn nhất. Lão chọn cái chết để giữ gìn sự trong sạch của tâm hồn và tình nghĩa với mọi người, kể cả con chó Vàng.

Nhờ ngòi bút tài hoa của tác giả, qua nhân vật lão Hạc, người đọc cảm nhận được sâu sắc số phận bất hạnh của người nông dân Việt Nam trước cách mạng, cũng như những phẩm chất tốt đẹp của họ.

Trong truyện 'Gió lạnh đầu mùa', nhân vật Sơn để lại ấn tượng sâu sắc với sự thân thiện, tốt bụng và ấm áp của mình, làm cho tác phẩm trở nên cuốn hút hơn bao giờ hết.

Sáng sớm mùa đông khi gió lạnh đã tràn về, trời âm u, gió thổi vi vu, những khóm lan trong chậu “rung rinh và như đông cứng vì lạnh”. Sơn cảm thấy lạnh, em kéo chăn lên đầu và gọi mẹ. Một chén nước nóng mẹ đưa cho em “ấm mặt và má”, một chiếc áo dạ đỏ phối cùng áo vệ sinh và áo vải thâm, em mặc vào, đứng trên giường quay đi quay lại để mẹ ngắm… Những chi tiết này cho thấy Sơn còn nhỏ tuổi, ngây thơ, và được mẹ yêu thương. Không hề kêu ca, Sơn cùng chị Lan ra ngoài chơi vì em biết các bạn nghèo trong xóm đang “đợi ở cuối chợ để chơi khăng, đáo”. Gặp bạn, khi chúng ngắm áo mới của Sơn, em cũng hồn nhiên khoe: “Mẹ tôi còn hứa mua cho tôi một chiếc áo đẹp hơn nữa”. Thật đáng yêu: “Già được bát canh, trẻ được manh áo mới”.

Sơn là một em bé đầy tình cảm. Em rất yêu thương em mình. Khi thức dậy cảm thấy lạnh, Sơn “kéo chăn đắp cho em” đang ngủ. Khi mẹ lấy cái áo bông cũ của em Duyên – đã mất năm bốn tuổi – Sơn cảm động và nhớ về em. Những hành động và cảm xúc này cho thấy Sơn có một tâm hồn trong sáng và biết quan tâm đến mọi người. Em yêu mẹ, vâng lời mẹ, lễ phép với bà vú, và tôn trọng chị. Sơn là một em bé ngoan ngoãn và sống tình cảm với bạn bè.

Trong khi các em họ của Sơn có thái độ “kiêu kỳ và khinh khỉnh” với bạn bè, Sơn và chị Lan lại rất hòa đồng với họ. Chính vì thế, khi chị em Sơn đến, các bạn “vui mừng lộ rõ”. Gặp bạn trong gió lạnh đầu mùa, Sơn nhìn các bạn với sự cảm thông sâu sắc. Các bạn, dù trời lạnh, vẫn “mặc áo rách tả tơi, da thịt thâm lại”, và “môi tím ngắt”. Mỗi khi gió lạnh thổi qua, các bạn “run rẩy” và “răng đập vào nhau”. Sự quan tâm và chia sẻ với bạn bè chỉ có ở những trái tim nhân ái. Sơn đã sống và chơi với bạn bằng lòng nhân ái và sự đồng cảm như vậy.

Tình cảm của Sơn dành cho bạn còn thể hiện qua hành động cụ thể. Khi thấy Hiên, cô bé hàng xóm chỉ mặc “manh áo rách hở lưng và tay”, Sơn nhớ rằng “mẹ Hiên rất nghèo”, nên quyết định tặng áo bông cũ của em Duyên cho Hiên. Sơn cảm thấy lòng mình “ấm áp vui vẻ” khi chờ chị Lan lấy áo. Đây không phải là hành động ban ơn, mà là nghĩa cử chia sẻ tình yêu thương đồng loại. Mặc dù chiếc áo bông là kỷ vật của mẹ, và sau đó mẹ Hiên đã trả lại áo, nhưng mẹ Sơn đã hiểu hoàn cảnh mẹ Hiên và cho vay tiền để mua áo cho con.

Sơn và chị Lan đã “cúi đầu lặng im” nhận lỗi và mẹ đã ôm hai em vào lòng, nhẹ nhàng trách mắng: “Dám tự ý lấy áo cho người mà không sợ mẹ mắng ư?”. Được mẹ yêu thương và dạy bảo, Sơn và chị Lan đã học được cách yêu thương bạn bè và “thương người như thể thương thân”.

Sơn là một trong những hình mẫu tuổi thơ đáng yêu trong truyện của Thạch Lam. Với sự tinh tế và nhân hậu của mình, Thạch Lam đã tạo nên một tác phẩm đầy cảm xúc và ý nghĩa. Trong cái lạnh đầu mùa, lòng Sơn luôn ấm áp!

Người xưa từng nói: 'Truyện cổ tích là nơi hiện thực chạm đến ước mơ.' Truyện cổ tích, cùng với văn học dân gian Việt Nam, chính là tiếng nói của người dân trong xã hội cũ, phản ánh những khát vọng và nỗi lòng của họ. Tuy vậy, những tâm sự ấy không hề yếu đuối hay mềm yếu, dù chúng được bộc lộ trong hoàn cảnh khó khăn. Truyện 'Tấm Cám' là một ví dụ rõ nét về niềm tin và sự lạc quan của người lao động. Nhân vật chính Tấm hiện lên với một số phận đau khổ nhưng lấp lánh vẻ đẹp tâm hồn.

'Tấm Cám' là một câu chuyện cổ tích huyền bí. Truyện kể về cuộc đời đầy thử thách của Tấm - một cô gái mồ côi bất hạnh nhưng có phẩm hạnh tốt đẹp, trải qua bao khó khăn cuối cùng tìm được hạnh phúc. Qua số phận của Tấm, nhân dân gửi gắm ước mơ về chiến thắng của cái thiện trước cái ác.

Tấm là một cô gái gặp nhiều bất hạnh từ nhỏ: 'Tấm và Cám là hai chị em cùng cha khác mẹ. Tấm là con của vợ cả, còn Cám là con của vợ lẽ. Mẹ Tấm mất khi cô còn bé, sau đó cha cũng qua đời. Tấm sống với dì ghẻ là mẹ của Cám.' Câu chuyện phản ánh số phận của những trẻ mồ côi, sống trong sự hà khắc của dì ghẻ và bị mẹ con Cám đối xử tồi tệ. Tấm phải làm việc vất vả trong khi Cám sống sung sướng. Thậm chí, Cám còn lừa lấy giỏ cá của Tấm, khiến Tấm mất đi phần thưởng, chiếc yếm đẹp và tình yêu thương mà cô khao khát.

Không chỉ dừng lại ở đó, khi chỉ còn con cá bống là bạn tâm tình, Tấm còn bị mẹ con Cám bắt và giết thịt. Cuộc đời của Tấm dường như bị bao phủ bởi sự hãm hại. Con cá bống, người bạn cuối cùng của Tấm, bị cướp đi làm mất đi niềm an ủi. Tấm là hình ảnh của những số phận thấp cổ bé họng, chịu nhiều thiệt thòi trong xã hội phân chia giai cấp. Tiếng khóc của Tấm mỗi khi bị áp bức khiến người khác phải cảm thông và chia sẻ.

Nhờ sự giúp đỡ của Bụt, Tấm từ một cô gái mồ côi đã trở thành hoàng hậu. Bụt luôn xuất hiện khi Tấm cần sự an ủi và hỗ trợ. Khi Tấm mất chiếc yếm đỏ, Bụt cho cô hy vọng qua con cá bống. Khi Tấm mất cá bống, Bụt lại giúp bằng cách cho một đàn chim sẻ giúp cô đi dự hội làng để gặp vua. Lúc hội, Tấm làm rơi chiếc giày, chính chiếc giày ấy đã giúp cô gặp vua và trở thành hoàng hậu. Đây chính là ước mơ của người dân về một cuộc đời thay đổi, trở thành hoàng hậu, đạt được vị trí tối cao, là ước mơ của những người bị đè nén và áp bức. Hạnh phúc chỉ đến với những người hiền lành và lương thiện.

Tấm là hình mẫu của sự đấu tranh để tìm lại hạnh phúc cho chính mình. Các cuộc chiến đấu của Tấm thể hiện niềm tin của nhân dân về khát vọng đổi đời và chiến thắng của cái thiện. Tấm nhiều lần phải hóa thân: từ chim Vàng Anh, cây xoan đào, khung cửi, quả thị, để cuối cùng trở lại làm người. Cuộc đấu tranh của Tấm vô cùng gian khổ và quyết liệt, cho thấy cái ác luôn tìm cách hành hạ cái thiện. Khi Tấm trở thành hoàng hậu, mẹ con Cám vẫn không từ bỏ ý định tiêu diệt cô. Cuộc đời Tấm bị tước đoạt đến mức tận cùng, mất cả hạnh phúc lẫn tính mạng.

Lần hóa thân cuối cùng, Tấm trở lại làm người và thể hiện quan niệm về hạnh phúc. Hạnh phúc đích thực có thể chỉ có trong cuộc sống thực, bên những người yêu thương. Để đạt được hạnh phúc đó, Tấm đã phải đấu tranh không ngừng. Nếu trước đây, Tấm được Bụt giúp đỡ trong lúc khó khăn, thì giờ đây, Tấm tự mình đấu tranh để giành lấy hạnh phúc. Sau nhiều lần hóa thân và bị hãm hại, Tấm trở lại là người và trở thành một hoàng hậu xinh đẹp. Tuy nhiên, hạnh phúc không bền lâu khi cái ác chưa bị diệt trừ. Tấm tự tay trừng trị mẹ con Cám, để họ nhận được cái kết thích đáng. Nhân dân và công lý đứng về phía Tấm, hạnh phúc lại trở về bên cô.

'Tấm Cám' là một truyện cổ tích không hề bi quan. Mặc dù xã hội bất công vẫn hiện ra qua số phận của Tấm, nhưng qua câu chuyện, nhân dân gửi gắm những ước mơ và khát vọng về cuộc sống hạnh phúc. Truyện được xây dựng chặt chẽ với các yếu tố thần kỳ, tạo nên sức hấp dẫn. Qua nhân vật Tấm, người đọc hiểu được những ước mơ của nhân dân và sự đấu tranh của tầng lớp thấp cổ bé họng trong xã hội xưa.

Trải qua thời gian, văn học dân gian vẫn giữ được giá trị và chỗ đứng trong lòng bạn đọc. Nó giúp hiểu rõ hơn đời sống và tâm tư của người nông dân xưa, từ đó càng trân trọng hơn kho tàng văn học dân gian Việt Nam.

“Bức tranh của em gái tôi” là một tác phẩm tiêu biểu của tác giả Tạ Duy Anh. Nhân vật Kiều Phương, một cô bé hiền lành và tài năng, nổi bật trong câu chuyện.

Nhà văn đã miêu tả Kiều Phương qua lời kể của “tôi” - người anh trai. Kiều Phương hiện lên như một cô bé ngây thơ và nghịch ngợm, thường xuyên lục lọi đồ đạc trong nhà và tự chế màu vẽ. Khuôn mặt của cô luôn bẩn vì vậy người anh đã gọi cô là “Mèo”. Mỗi khi bị nhắc nhở, Kiều Phương hồn nhiên đáp lại: “Mèo mà lại! Em không phá là được”.

Nhân vật Kiều Phương còn là một tài năng hội họa. Chú Tiến Lê, một họa sĩ và bạn của bố Kiều Phương, đã phát hiện ra điều đó khi nhìn những bức tranh của cô bé. Chú khẳng định cô bé là “thiên tài hội họa” và các bức tranh của cô có thể treo ở bất cứ phòng tranh nào. Điều này làm bố Kiều Phương ngạc nhiên: “Con gái tôi vẽ ư? Không ngờ là nó, cái con Mèo hay lục lọi!”, “Ôi, con đã làm bố bất ngờ quá”. Mẹ Kiều Phương cũng xúc động trước lời khen của họa sĩ Tiến Lê và nhận được một hộp màu ngoại xịn từ chú. Chỉ có người anh trai là bực bội, gắt gỏng vì cậu không thấy mình có năng khiếu gì và không còn gần gũi với em gái như trước.

Tuy vậy, Kiều Phương vẫn yêu quý anh trai và đã thể hiện tình cảm đó qua bức tranh “Anh trai tôi”. Bức tranh đã giành giải nhất trong cuộc thi vẽ tranh quốc tế. Cô bé mong muốn anh trai cùng nhận giải. Khi nhìn thấy bức tranh của em gái, người anh vô cùng ngạc nhiên và xấu hổ, không ngờ em gái mình lại thấy anh đẹp như vậy. Tình cảm chân thành và trong sáng của Kiều Phương đã giúp nhân vật “tôi” nhận ra sai lầm của mình.

Qua nhân vật Kiều Phương, Tạ Duy Anh đã tôn vinh tình yêu thương chân thành và nhân hậu. Nhân vật Kiều Phương hiện lên rất chân thực qua ngòi bút của nhà văn.