Buzz
1. Phân tích bài thơ 'Tiếng gà trưa' - mẫu 4
Chúng ta đã quen thuộc với âm điệu thơ mượt mà và chân thành của Xuân Quỳnh. Trong 'Tiếng gà trưa', cảm xúc ấy lại hiện lên một lần nữa. Bài thơ thể hiện tình yêu quê hương và đất nước sâu sắc qua hình ảnh tiếng gà trưa. Âm thanh ấy gợi nhớ về kỷ niệm, cảm xúc thiêng liêng và nơi chốn bình yên cho tâm hồn.
Tiếng gà trưa là âm thanh giản dị của làng quê Việt, phản ánh cuộc sống yên bình và lao động hạnh phúc của người nông dân. Xuân Quỳnh đã biến âm thanh này thành biểu tượng thiêng liêng của những cảm xúc tuổi thơ người lính, làm xao động cả cái nắng trưa trên đường hành quân.
Âm thanh đó khiến người lính hồi tưởng về thời thơ ấu tươi đẹp, tiếp thêm sức mạnh cho đôi chân và cảm xúc của anh. Tiếng gà trưa trở thành tiếng gọi của quê hương và gia đình, in sâu trong lòng người lính như một phần của hành trang.
“Cục...cục tác cục ta
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ”
Trong đoạn thơ thứ hai, tiếng gà trưa được nhắc lại ba lần trong hai mươi sáu câu, gọi về bao kỷ niệm thân thương. Âm thanh xa xa của gà trưa khiến người chiến sĩ nhớ về bà, người đã chắt chiu từng quả trứng hồng và đàn gà đông đúc.
“Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng”
Tiếng gà trưa từ xóm nhỏ khiến người lính nhớ về bà, về những kỷ niệm tuổi thơ bên bà, với sự tò mò và lo lắng của trẻ thơ khi quan sát gà đẻ trứng. Bà đã lo lắng cho đàn gà, mong rằng chúng không bị sương muối để có thể giúp cháu có quần áo mới.
“Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới”
Hình ảnh bà luôn chắt chiu yêu thương, lo lắng cho cháu trong những chi tiết giản dị. Đoạn thơ thể hiện sự gắn bó sâu sắc với quê hương và những kỷ niệm không phai mờ trong lòng trẻ thơ. Nỗi lo của bà thật cảm động, đàn gà sẽ bị chết nếu sương muối, cháu không có quần áo mới.
“Ôi cái quần chéo go,
Ống rộng dài quết đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt”
Những lần gà được bán, bà lại mua cho cháu những bộ quần áo đẹp. Tình cảm bà dành cho cháu đầy yêu thương, tuổi thơ bên bà là quãng đời không thể quên. Tiếng gà trưa lại cất lên lần thứ tư, gọi về giấc mơ của người lính trẻ.
“Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng”
Âm thanh giản dị của tiếng gà trưa tạo nên tình cảm đẹp trong lòng người lính hành quân. Đây không chỉ là âm thanh của một con vật, mà còn là tiếng gọi của tuổi thơ và tình yêu, là ký ức tươi đẹp gắn với tình bà. Âm thanh ấy mãi ám ảnh và vang vọng trong tâm trí người cháu, là động lực để chiến đấu:
“Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ”
Điệp từ 'vì' được lặp lại bốn lần nhấn mạnh lý do chiến đấu của người chiến sĩ: tổ quốc, quê hương và bà. Hai tiếng 'bà ơi' nghe thật thiết tha và cảm động, vừa xúc động, vừa mãnh liệt.
Bài thơ “Tiếng gà trưa” là nốt trầm sâu lắng của người lính trên đường hành quân. Tiếng gà trưa không chỉ là ký ức, mà còn là tình bà cháu thiêng liêng. Xuân Quỳnh đã khéo léo truyền tải những cảm xúc của mình đến độc giả qua những hình ảnh giản dị nhưng xúc động.
2. Phân tích bài thơ 'Tiếng gà trưa' - mẫu 5
Thời gian có thể làm mọi thứ thay đổi, nhưng những ký ức tuổi thơ thì mãi mãi không đổi. Với Xuân Quỳnh, ký ức ấy là tiếng gà “Cục...cục tác cục ta” từ những năm tháng bên bà yêu quý. Những cảm xúc trìu mến này giúp người đọc cảm nhận tình yêu quê hương sâu sắc mà nhà thơ muốn truyền tải.
Bài thơ ra đời năm 1968, trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, và được viết trong bối cảnh hành quân:
“Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục... cục tác cục ta”
Hình ảnh tiếng gà vang vọng trên con đường hành quân gợi về những xúc cảm bâng khuâng. Tiếng gà làm nắng trưa xao động và xua tan mệt mỏi, đưa tác giả trở về ký ức tuổi thơ:
“Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng
Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng:
- Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt.
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng”
Những hình ảnh gà mái và tiếng mắng của bà là những kỷ niệm không phai trong ký ức Xuân Quỳnh. Những kỷ niệm này còn gắn liền với tình cảm yêu thương của bà:
“Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp”
Hình ảnh bà tận tâm lo cho đàn gà là biểu hiện của sự chăm sóc và tình yêu thương dành cho gia đình:
“Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới
Ôi cái quần chéo go
Ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh chúc bâu
Đi qua nghe sột soạt”
Những bộ quần áo do tiền bán gà thể hiện tình yêu thương và công sức của bà:
“Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng”
Xuân Quỳnh kết nối tình cảm gia đình với tình yêu tổ quốc trong bài thơ:
“Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ”
Bài thơ giản dị nhưng sâu lắng, thể hiện tình cảm gia đình hòa quyện với tình yêu quê hương.
3. Phân tích bài thơ 'Tiếng gà trưa' - mẫu 6
Xuân Quỳnh là một trong những nhà thơ tài năng nhất, nổi bật trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Thơ của bà là sự phản ánh của tâm hồn phụ nữ nhạy cảm, với những tình cảm chân thành và giản dị. Bài thơ 'Tiếng gà trưa' được viết trong những năm đầu kháng chiến là một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất của Xuân Quỳnh.
Âm thanh của tiếng gà trưa mang đậm chất bình dị, gần gũi với người dân quê Việt Nam. Đối với người chiến sĩ trong bài thơ, tiếng gà trưa cũng gợi lên những cảm xúc và ký ức sâu sắc. Khổ thơ đầu tiên đã miêu tả rõ nét âm thanh này trong bối cảnh đường hành quân.
“Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ”
Hai câu thơ mở đầu cho thấy thời điểm và không gian mà âm thanh tiếng gà xuất hiện - đó là lúc dừng chân bên một xóm nhỏ trên đường hành quân. Trong hoàn cảnh ấy, người chiến sĩ nghe thấy tiếng gà trưa “Cục... cục tác... cục ta” - một âm thanh thân thuộc, gợi nhớ bao kỷ niệm.
“Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ”
Nhờ nghệ thuật ẩn dụ chuyển đổi cảm giác và điệp từ “nghe” lặp lại, ba câu thơ này thể hiện sự xúc động của nhân vật khi nghe thấy âm thanh của tiếng gà trưa. Tiếng gà trưa không chỉ làm dịu đi cái nắng nóng và mệt mỏi trên đường hành quân mà còn gợi nhớ về những kỷ niệm tuổi thơ.
Trong năm khổ thơ tiếp theo, âm thanh tiếng gà trưa gợi về những ký ức đẹp đẽ của tuổi thơ bên bà. Trước hết là hình ảnh của những kỷ niệm tuổi thơ:
“Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng
Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
- Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng”
Những năm tháng tuổi thơ bên bà tại làng quê yên bình đã ăn sâu vào tâm trí của cháu. Khi tiếng gà trưa vang lên, những hình ảnh như ổ rơm đầy trứng, gà mái mơ, gà mái vàng và những lời mắng của bà lại hiện về. Đó là hình ảnh của sự quan tâm và tình yêu thương của bà dành cho cháu.
Điều đáng nhớ nhất trong những năm tháng tuổi thơ của cháu chính là hình ảnh bà tảo tần, chăm sóc cháu với tất cả tình yêu thương. Bà không chỉ mắng cháu mà còn mong cháu lớn lên thật xinh đẹp. Lời mắng của bà thể hiện sự kỳ vọng và tình yêu sâu sắc mà bà dành cho cháu.
Nhớ về bà, cháu còn nhớ hình ảnh bà chắt chiu từng quả trứng:
“Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp”
Hình ảnh “tay bà khum soi trứng” gợi lên sự chăm sóc tận tình và vất vả của bà. Bà lo lắng về việc đàn gà có thể bị bệnh trong mùa đông lạnh giá:
“Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới”
Khổ thơ này cho thấy những lo lắng và mong mỏi của bà. Bà lo sợ thời tiết lạnh lẽo sẽ làm đàn gà bị bệnh, và bà mong sao thời tiết thuận lợi để có thể bán gà vào cuối năm và mua quần áo mới cho cháu. Điều này thể hiện tình yêu thương sâu sắc của bà đối với cháu.
Trong sáu khổ thơ đầu, âm thanh tiếng gà trưa gợi lại kỷ niệm tuổi thơ, trong hai khổ thơ cuối, bài thơ mở ra những suy tư về hạnh phúc và hiện tại:
“Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng”
Âm thanh của tiếng gà trưa và hình ảnh “ổ trứng hồng sắc” gợi lên cuộc sống bình dị, ấm no. Đối với cháu, giấc mơ về những điều giản dị trở thành hạnh phúc lớn nhất. Cháu nhận ra rằng hạnh phúc không phải ở đâu xa mà chính là ở những điều đơn giản trong cuộc sống. Bên cạnh đó, cháu cũng suy tư về mục đích chiến đấu:
“Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ”
Trong khổ thơ cuối, việc lặp lại từ “vì” nhấn mạnh lý do chiến đấu của cháu: vì Tổ quốc, xóm làng, bà và tiếng gà trưa.
Tóm lại, qua việc sử dụng thể thơ năm chữ và các hình ảnh chân thực, bài thơ “Tiếng gà trưa” của Xuân Quỳnh không chỉ gợi lại những kỷ niệm tuổi thơ đáng quý mà còn làm sâu sắc thêm tình cảm gia đình và quê hương.
4. Phân tích bài thơ 'Tiếng gà trưa' - mẫu 7
Xuân Quỳnh là một trong những nữ thi sĩ xuất sắc của văn học Việt Nam. Thơ của bà thường phản ánh những khát khao và tình cảm chân thành, giản dị. Một trong những tác phẩm nổi bật của Xuân Quỳnh là bài thơ “Tiếng gà trưa”.
Ở các làng quê Việt Nam xưa, tiếng gà là một âm thanh rất quen thuộc. Trong bài thơ “Tiếng gà trưa”, Xuân Quỳnh đã khéo léo sử dụng âm thanh này để gợi lại những kỷ niệm tuổi thơ cho nhân vật trữ tình. Khi người cháu đang hành quân và nghỉ chân tại một xóm nhỏ, tiếng gà trưa vang lên, gợi nhớ về những kỷ niệm thời thơ ấu:
“Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục... cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ”
Nhờ biện pháp tu từ điệp ngữ với từ “nghe” và các hình ảnh ẩn dụ như “xao động nắng trưa”, “bàn chân đỡ mỏi”, “gọi về tuổi thơ”, bài thơ thể hiện sự xúc động của người chiến sĩ khi nghe tiếng gà trưa. Những kỷ niệm ấm áp từ tuổi thơ lần lượt hiện về:
“Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng”
Những kỷ niệm đáng nhớ của cháu bao gồm hình ảnh gà mái và những lần bị bà mắng. Lòng ngây thơ của cháu đã dẫn đến việc soi gương sau khi bị bà mắng:
“Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng”
…
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới”
Bài thơ đã khắc họa chân thực hình ảnh người bà tần tảo, hy sinh vì gia đình. Bà lo lắng cho đàn gà để cuối năm có tiền mua quần áo mới cho cháu, thể hiện sự quan tâm và tình yêu thương vô bờ:
“Ôi cái quần chéo go,
Ống rộng dài quết đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt”
Tuổi thơ bên bà dù khó khăn nhưng vẫn tràn đầy hạnh phúc. Điều này khiến cháu mãi không thể quên:
“Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng”
Tiếng gà không chỉ là âm thanh bình thường, mà còn là hình ảnh gắn bó với những ước mơ của cháu. Bài thơ kết thúc với mục đích chiến đấu cao cả của người chiến sĩ:
“Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ”
Tiếng gà trưa chứa đựng niềm hạnh phúc và kỷ niệm về người bà. Trong khổ thơ cuối, việc lặp lại từ “vì” bốn lần nhấn mạnh mục đích chiến đấu của người cháu. Cháu yêu thương và kính trọng bà, chiến đấu để mang lại cuộc sống yên bình cho bà. Bài thơ “Tiếng gà trưa” thể hiện tình cảm bà cháu chân thành, cảm động và mang đến nhiều cảm xúc cho người đọc.
5. Phân tích bài thơ 'Tiếng gà trưa' - Mẫu 8
Xuân Quỳnh là một trong những thi sĩ nữ nổi bật của văn học Việt Nam hiện đại. Những tác phẩm của chị thường chứa đựng những cảm xúc giản dị và chân thành. Bài thơ “Tiếng gà trưa” là một ví dụ tiêu biểu.
Âm thanh tiếng gà trưa là một phần không thể thiếu trong không gian làng quê Việt Nam. Trong phần mở đầu của bài thơ, tác giả đã diễn tả âm thanh ấy một cách chân thực và sâu sắc khi người lính đang hành quân:
“Trên đường hành quân dài
Dừng lại bên xóm nhỏ”
Trong cuộc hành quân dài đằng đẵng, người lính dừng chân bên một xóm nhỏ và nghe thấy tiếng gà trưa “Cục... cục tác... cục ta”. Tiếng gà đã gợi nhớ về những kỉ niệm tuổi thơ:
“Nghe nắng trưa xao động
Nghe chân đỡ mỏi
Nghe tiếng gọi tuổi thơ”
Sự lặp lại của từ “nghe” đã làm nổi bật sự xúc động và hồi tưởng của nhân vật khi nghe tiếng gà trưa. Âm thanh ấy đã xua tan sự mệt mỏi, làm sống dậy những kỉ niệm ấm áp của tuổi thơ bên bà. Những ký ức ấy được tái hiện rõ nét qua các câu thơ sau:
“Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng đầy trứng
Gà mái mơ với đốm trắng
Gà mái vàng lông óng ánh”
“Tiếng gà trưa
Âm thanh bà mắng yêu
Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sẽ lang mặt đấy
Cháu về lấy gương soi
Lòng ngây thơ lo lắng”
Tuổi thơ bên bà tuy nghèo khó nhưng đầy hạnh phúc. Hình ảnh của những ổ trứng rơm hồng, gà mái mơ, mái vàng cùng với kỷ niệm bị bà mắng yêu cho thấy sự gắn bó và tình cảm sâu đậm giữa bà và cháu.
Điều đáng nhớ trong những năm tháng đó là sự chăm sóc, lo lắng của bà dành cho cháu:
“Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Chắt chiu từng quả trứng
Cho gà mái ấp”
Hình ảnh đôi bàn tay bà chắt chiu từng quả trứng cho gà ấp phản ánh sự hy sinh và tình yêu thương của bà dành cho cháu.
“Hàng năm mỗi khi đông đến
Bà lo lắng đàn gà bệnh
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu có quần áo mới”
Bà luôn lo lắng khi mùa đông đến, sương muối có thể làm bệnh đàn gà. Bà mong thời tiết thuận lợi để cuối năm bán gà, mua sắm quần áo mới cho cháu. Tiếng gà trưa gợi nhớ về hạnh phúc và sự giản dị trong cuộc sống của cháu:
“Tiếng gà trưa
Đầy ắp hạnh phúc
Đêm cháu mơ giấc ngủ
Sắc hồng như trứng”
Với cháu, hạnh phúc là những điều đơn giản, gần gũi trong cuộc sống hàng ngày. Cháu cũng suy nghĩ về mục đích chiến đấu của mình:
“Cháu chiến đấu hôm nay
Vì yêu Tổ quốc
Vì xóm làng yêu thương
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ”
Xuân Quỳnh đã nhấn mạnh vào mục đích chiến đấu bằng cách lặp lại từ “vì”. Khi trưởng thành, cháu chiến đấu vì tình yêu tổ quốc, quê hương và vì bà. Tiếng gọi “Bà ơi” thể hiện sự yêu thương và mong muốn đem lại hòa bình cho bà. Tiếng gà trưa đã gợi nhớ về kỉ niệm tuổi thơ và tình cảm gia đình sâu sắc, làm cho tình yêu nước trở nên ý nghĩa hơn.
6. Phân tích bài thơ 'Tiếng gà trưa' - Mẫu 9
Xuân Quỳnh (1942-1988) là một trong những nhà thơ nữ nổi bật nhất của nền văn học Việt Nam thế kỉ XX. Bà đã để lại nhiều tác phẩm xuất sắc với giá trị nội dung và nghệ thuật sâu sắc. Năm 2017, Xuân Quỳnh được vinh danh với giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học – Nghệ thuật. Trong sự nghiệp sáng tác, Xuân Quỳnh đã viết hàng trăm bài thơ với nhiều đề tài phong phú, trong đó có cả những bài thơ tình cảm và về quê hương, gia đình. Đặc biệt, bài thơ “Tiếng gà trưa” được sáng tác trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, lần đầu tiên được in trong tập “Hoa dọc chiến hào”, đã được đánh giá cao. Phân tích bài thơ, ta cảm nhận được nỗi lòng của tác giả về kỉ niệm tuổi thơ tươi đẹp và tình cảm bà cháu sâu đậm.
“Tiếng gà trưa” được viết trong bối cảnh đất nước đang chiến đấu giành độc lập, tự do. Lớp lớp người dân, chủ yếu là thanh niên trẻ, đã dấn thân vào cuộc chiến bảo vệ Tổ quốc. Họ dễ dàng bị chạm đến bởi những hình ảnh nhỏ bé gợi nhớ. Mở đầu bài thơ, tác giả miêu tả tiếng gà trưa trên đường hành quân:
“Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục… cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ”
Chỉ một tiếng gà nhảy ổ ban trưa đã làm dấy lên nỗi nhớ thương của người lính khi hành quân. Tiếng gà “Cục…cục tác cục ta” hiện lên thật tự nhiên, khiến trái tim người lính cảm thấy nỗi nhớ da diết. Điệp từ “nghe” được lặp lại ba lần cùng với ẩn dụ chuyển đổi cảm giác thể hiện nỗi nhớ luôn thường trực trong lòng nhà thơ.
Sau tiếng gà bất ngờ, những kỉ niệm tuổi thơ ùa về trong tâm trí tác giả. Những hình ảnh thân thuộc từ quê hương sống dậy trong hồi tưởng:
“Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng”
Hình ảnh quê hương hiện lên từ “ổ rơm đầy những trứng” của những con gà mái mơ, mái vàng. Những quả trứng nhỏ bé như bầu trời tuổi thơ ùa về. Hình ảnh những con gà mái mơ, mái vàng gợi nhớ những kỉ niệm của đứa trẻ ngày xưa, cùng những giấc mơ về người bà chăm sóc, yêu thương.
“Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng:
– Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng”
Những lời mắng yêu của bà về việc nhìn gà đẻ trứng gợi nhớ về thời thơ ấu. Giờ đây, khi đã trưởng thành, người cháu lại cảm thấy thèm những lời mắng yêu của bà, và ước được nhìn thấy bà với hình ảnh tảo tần, chăm sóc cho mình.
“Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới
Ôi cái quần chéo go
Ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh chúc bâu
Đi qua nghe sột soạt”
Hình ảnh người bà lam lũ, suốt đời lo lắng cho cháu, hiện lên rõ nét. Bà lo lắng cho đàn gà để có thể sắm cho cháu những bộ quần áo mới vào cuối năm. Những bộ quần áo mới đó gợi lại niềm hạnh phúc đơn sơ của tuổi thơ, làm sống dậy bao kỉ niệm đẹp đẽ.
Niềm hạnh phúc nhỏ bé của tuổi thơ vẫn tồn tại trong tâm trí người lính trẻ, và những giấc mơ về thời thơ ấu được giữ gìn:
“Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc,
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng.”
Tiếng gà trưa không chỉ là âm thanh của con vật nhỏ bé, mà là âm thanh của gia đình, quê hương và kỉ niệm tươi đẹp trong cuộc đời. Nó trở thành nguồn động lực cho người cháu, với lý tưởng chiến đấu cao đẹp:
“Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ.”
Điệp từ “vì” nhấn mạnh lý tưởng cao đẹp của người lính, không chỉ vì Tổ quốc, quê hương mà còn vì bà và những kỉ niệm nhỏ bé nhưng quý giá. Xuân Quỳnh đã sử dụng những hình ảnh cụ thể và các thủ pháp nghệ thuật để làm nổi bật tình yêu gia đình và quê hương trong tác phẩm. “Tiếng gà trưa” trở thành sợi chỉ đỏ xuyên suốt bài thơ, kết nối quá khứ, hiện tại và tương lai, và là nguồn động lực lớn lao cho người chiến sĩ.
Từ âm thanh của tiếng gà đến những kỉ niệm tuổi thơ, từ tình yêu quê hương đến khát vọng tương lai, Xuân Quỳnh đã truyền tải hết sức nhẹ nhàng và sâu sắc. Tiếng gà trưa, tuy đơn sơ, cũng chính là tiếng gọi của Tổ quốc, nhắc nhở những người lính trẻ về nghĩa vụ và lòng yêu nước, đồng thời gợi nhớ những hình ảnh thân thuộc của quê hương.
7. Bài phân tích tác phẩm 'Tiếng gà trưa' - mẫu số 10
Xuân Quỳnh là một trong những nữ nhà thơ được yêu mến nhất với phong cách thơ đậm chất trữ tình và trẻ trung. Xuất thân từ nông thôn, thơ của chị thường xoay quanh những điều giản dị và gần gũi, phản ánh cuộc sống đời thường. Bài thơ 'Tiếng gà trưa' là một ví dụ điển hình, thể hiện tình yêu quê hương và đất nước của chị. Ngay từ tập thơ đầu tay, Xuân Quỳnh đã thu hút sự chú ý bởi sự mới mẻ trong phong cách sáng tác. Suốt hơn hai mươi năm cầm bút, chị đã để lại nhiều tập thơ giá trị và ấn tượng sâu sắc trong lòng độc giả.
“Tiếng gà trưa” được viết trong giai đoạn cả nước chống lại đế quốc Mĩ. Khi Mĩ thất bại ở miền Nam và điên cuồng thả bom phá hoại miền Bắc, hàng triệu thanh niên đã lên đường chiến đấu. Bài thơ miêu tả một chiến sĩ trẻ trên đường hành quân vào miền Nam, và qua đó, thể hiện những kỷ niệm tuổi thơ của anh.
Xuân Quỳnh để lại dấu ấn với một trái tim yêu đời, hạnh phúc với những rung cảm giản dị. Bài thơ “Tiếng gà trưa” không chỉ là tiếng nói bình dị về tình cảm gia đình mà còn phản ánh câu chuyện lịch sử và thời đại. Bài thơ mở đầu với bối cảnh “trên đường hành quân”, nơi người chiến sĩ trẻ nghe tiếng gà và nhớ về tuổi thơ bên bà. Những dòng thơ nhẹ nhàng miêu tả âm thanh của tiếng gà làm sống dậy ký ức tuổi thơ và những kỷ niệm thân thương:
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục… cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
Tiếng gà trưa không chỉ khuấy động không gian mà còn làm cho người chiến sĩ cảm thấy nhẹ nhõm và nhớ về quê hương, bà nội. Âm thanh ấy gợi lại ký ức tuổi thơ và làm dậy lên những hình ảnh bình dị và yêu thương từ quá khứ.
Những kỷ niệm tuổi thơ của người chiến sĩ như hình ảnh ổ trứng, con gà mái hoa đốm trắng và con gà mái vàng, cùng những lời bà mắng vì tò mò, thể hiện tình cảm sâu sắc và sự quan tâm của bà. Những ký ức này đã tiếp thêm sức mạnh và động lực cho người chiến sĩ trong cuộc chiến chống ngoại xâm.
Tiếng gà trưa không chỉ là hình ảnh quen thuộc của làng quê Việt Nam mà còn mang ý nghĩa sâu sắc về tình cảm bà cháu và tình yêu quê hương. Trong bài thơ, tiếng gà trưa gợi nhớ ký ức tuổi thơ và tạo động lực chiến đấu cho người chiến sĩ. Đoạn thơ cuối cùng nhấn mạnh động lực chiến đấu vì tổ quốc, xóm làng và người bà yêu quý, đồng thời là niềm khao khát trở về những hình ảnh thân thương của tuổi thơ.
Tiếng gà trưa trong bài thơ của Xuân Quỳnh chính là sợi chỉ đỏ nối kết cảm xúc và động lực của nhân vật, thể hiện nỗi nhớ quê, tình cảm gia đình và quyết tâm chiến đấu vì quê hương.
8. Phân tích bài thơ 'Tiếng gà trưa' - Mẫu số 11
Bài thơ 'Tiếng gà trưa' của Xuân Quỳnh không chỉ đẹp mà còn khẳng định giá trị và sức sống của nó qua thời gian. Với âm thanh tiếng gà trưa vang vọng, bài thơ đã khắc sâu vào tâm hồn người đọc, như một mảnh ghép không thể thiếu trong tác phẩm. Mở đầu bằng tiếng gà cục tác cục ta, bài thơ gợi mở tâm trạng của người lính trên đường ra chiến trường, khiến họ cảm nhận được sự xao động trong tâm hồn và nhớ về tuổi thơ qua những âm thanh quen thuộc.
Tiếng gà trưa không chỉ mang lại những cảm xúc ùa về mà còn thể hiện nỗi nhớ về bà - người đã gánh vác mọi tình cảm và trách nhiệm trong cuộc sống của người lính. Hình ảnh bà chắt chiu từng quả trứng cho gà mái ấp, lo lắng cho đàn gà trong mùa đông, và cả những lời mắng yêu đều hiện lên rõ nét. Đó là sự chăm sóc tận tụy và tình yêu thương vô bờ của bà dành cho cháu.
Âm thanh tiếng gà còn gợi nhớ về những kỷ niệm tuổi thơ, hình ảnh những con gà mái vàng và những ổ trứng hồng. Đây không chỉ là những hình ảnh đơn thuần mà còn là biểu tượng của sự ấm no, hạnh phúc trong cuộc sống. Bài thơ không chỉ thể hiện tình cảm bà cháu mà còn gợi lên khát vọng về một cuộc sống bình yên, hòa bình. Trong thời kỳ kháng chiến, tiếng gà trưa trở thành niềm khát khao của con người, là động lực để chiến đấu và bảo vệ tổ quốc. Tác giả đã khéo léo kết hợp giữa cảm xúc cá nhân và tình yêu quê hương để truyền tải một thông điệp lớn lao về lòng yêu nước và sự hy sinh.
9. Phân tích bài thơ 'Tiếng gà trưa' - Mẫu 12
Bài thơ “Tiếng gà trưa” được Xuân Quỳnh sáng tác trong những năm đầu cuộc kháng chiến chống Mỹ, nằm trong tập thơ “Hoa dọc chiến hào” (1968). Với 43 câu thơ, gồm 39 câu ngũ ngôn và 4 câu ba chữ, bài thơ thường xuyên lặp lại câu “Tiếng gà trưa”, ngân vang trong tâm trí người lính hành quân, như một tiếng gọi về quê hương thân yêu.
Những cảm xúc từ hiện tại đầy bâng khuâng hòa quyện với ký ức tuổi thơ về đàn gà và ổ trứng hồng, cùng hình ảnh người bà hiền hậu, đã sâu đậm tình yêu đất nước. “Tiếng gà trưa” như một âm thanh vang vọng của gia đình và là hành trang quý báu của người lính. Đoạn thơ đầu gồm 7 câu miêu tả tâm trạng người chiến sĩ trên đường hành quân xa.
Tiếng gà từ ổ: “Cục... cục tác cục ta” vang vọng từ xóm nhỏ, là âm thanh giản dị và quen thuộc của làng quê. Đối với người lính trẻ, tiếng gà trưa mang lại xúc động mãnh liệt. Tiếng gà không chỉ làm xao động nắng trưa mà còn làm sống dậy tuổi thơ. Sự lặp lại chữ “nghe” ba lần với chuyển đổi cảm giác tinh tế đã làm cho giọng thơ thêm ngọt ngào, tha thiết:
“Cục... cục tác cục ta
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ”
Đoạn thơ thứ hai dài 26 câu, với sự lặp lại của câu “Tiếng gà trưa” ba lần, là âm thanh hiện hữu gợi nhớ về một thời thơ ấu sâu sắc. Tiếng gà trưa gợi lại màu hồng của trứng gà trên ổ rơm và hình ảnh đàn gà đông đúc mà bà đã tần tảo chăm sóc. Bức tranh gà hiện lên sống động và đẹp đẽ, không giống như tranh gà Đông Hồ ngày xưa:
“Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng”
Nghệ thuật phối sắc của Xuân Quỳnh thật tinh tế với những gam màu tươi mát. Có màu hồng của trứng gà, sắc “đốm trắng” của con gà mái mơ và “lông óng như màu nắng” của con gà mái vàng. Cấu trúc song hành đối xứng, cùng việc lặp lại chữ “này” hai lần, tạo nên hình ảnh bà và cháu đang chỉ những con gà trong sân nhà thân thuộc.
Khi nghe tiếng gà trưa, người lính lại nhớ về bà và những kỷ niệm đáng nhớ. Hình ảnh bà lo lắng cho đàn gà, để cuối năm có gà bán và cháu có quần áo mới, hiện lên rõ nét:
“Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới”
Xuân Quỳnh khéo léo đưa vào thơ những chi tiết nghệ thuật bình dị nhưng sống động, như “ổ rơm hồng những trứng” và “tay bà khum soi trứng”. Tiếng “sột soạt” của quần áo mới gợi lại hình ảnh những bộ quần áo bà mua cho cháu sau mỗi lần bán gà. Tình yêu thương của bà đã tạo nên hạnh phúc tuổi thơ. Bài thơ là sự kết hợp tuyệt vời giữa liên tưởng và suy tưởng. Lần thứ tư câu “Tiếng gà trưa” cất lên, mang theo giấc mơ tuổi thơ của người lính:
“Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng”
Tiếng gà trưa bình dị nhưng thiêng liêng, nhắc nhở và gọi dậy những tình cảm đẹp trong lòng người chiến sĩ. Bài thơ “Tiếng gà trưa” có ba câu thơ nổi bật và đẹp nhất: “Ổ rơm hồng những trứng”, “Giấc ngủ hồng sắc trứng” và “Ổ trứng hồng tuổi thơ”. Chữ “hồng” không chỉ làm tăng vẻ đẹp mà còn biểu cảm sâu sắc. Cách cảm nhận của Xuân Quỳnh về tuổi thơ và tình bà cháu trong thơ thật đẹp và thiêng liêng, như một phần của cuộc kháng chiến chống Mỹ đầy cảm xúc.
10. Phân tích bài thơ 'Tiếng gà trưa' - Mẫu 1
Xuân Quỳnh, một trong những nhà thơ nữ nổi bật của văn học hiện đại, thường viết về những điều giản dị và gần gũi trong cuộc sống hàng ngày. Thơ của bà mang âm hưởng sôi nổi, trẻ trung, đầy chất trữ tình. Bài thơ 'Tiếng gà trưa' được sáng tác trong giai đoạn đầu của cuộc kháng chiến chống Mỹ, thể hiện tình yêu đất nước sâu sắc, và đặc biệt là tình cảm bà cháu.
Bài thơ được viết theo thể thơ năm chữ với cấu trúc vần linh hoạt. Những câu thơ kết hợp vần liền và vần giãn cách tạo nên sự chuyển động nhịp nhàng, phù hợp để kể lại ký ức và kỷ niệm:
“Trên con đường hành quân xa
Dừng lại bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai cất lên:
“Cục... cục tác cục ta”
Nghe xao động dưới nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về những năm tháng tuổi thơ”
Tiếng gà trưa để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người chiến sĩ, gợi nhớ về những kỷ niệm sâu sắc của tuổi thơ. Trong tất cả các âm thanh của làng quê, tiếng gà trưa là âm thanh rõ ràng nhất với người chiến sĩ. Vào một buổi trưa hè vắng vẻ, tiếng gà trưa trở thành nguồn động viên cho người chiến sĩ. Điệp từ “nghe” xuất hiện liên tiếp trong ba câu đầu nhấn mạnh cảm xúc mà tiếng gà mang lại. Với hình ảnh chuyển đổi cảm giác, tiếng gà làm xao động không gian và lòng người, hồi tưởng lại kỷ niệm tuổi thơ. Các câu thơ “Nghe xao động nắng trưa” và “Nghe gọi về tuổi thơ” mang nghĩa bóng, trong khi câu thơ “Nghe bàn chân đỡ mỏi” mang nghĩa đen. Sự thay đổi cấu trúc các câu giúp âm điệu thơ không nhàm chán, thể hiện sự bồi hồi của tâm hồn và cảm nhận của người lính qua nhiều giác quan.
Các câu thơ mở đầu giản dị nhưng tạo ấn tượng trong lòng người đọc bởi sự trong sáng và gần gũi. Những kỷ niệm tuổi thơ được gợi lên qua mỗi câu thơ “Tiếng gà trưa”:
“Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những quả trứng
Này con gà mái tơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như ánh nắng”
Sau mỗi câu kể là một câu tả, với cấu trúc đối xứng và từ “này” dùng để chỉ rõ và gợi tưởng. Các tính từ “hồng”, “trắng”, “óng” tạo nên bức tranh đàn gà rực rỡ. Sự so sánh “Lông óng như ánh nắng” làm nổi bật vẻ đẹp của các con gà. Điều đặc biệt là bài thơ không chỉ miêu tả tiếng gà mà còn bất ngờ với hình ảnh “ổ rơm hồng những quả trứng” - một phép lạ mà tiếng gà trưa mang lại.
11. Phân tích bài thơ 'Tiếng gà trưa' - Phiên bản 2
Xuân Quỳnh (1942 - 1988) là một trong những nhà thơ nữ được yêu quý nhất. Thơ của bà đầy sức sống, trữ tình và rất gần gũi với cuộc sống thường nhật. Với nguồn gốc từ nông thôn, Xuân Quỳnh thường viết về những chủ đề quen thuộc như tình cảm gia đình, quê hương và đất nước. Trong đó, bài thơ “Tiếng gà trưa” nổi bật nhất.
Bài thơ ra đời trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Mỹ. Sau thất bại nặng nề ở miền Nam, quân Mỹ mở rộng chiến tranh phá hoại ra miền Bắc với bom đạn nhằm phá hủy hậu phương. Trong hoàn cảnh căng thẳng đó, hàng triệu thanh niên đã ra chiến trường với niềm tin vào tương lai. Nhân vật trữ tình trong bài thơ là một chiến sĩ trẻ đang hành quân vào Nam. Tiếng gà trưa gợi nhớ về tuổi thơ và tình bà cháu, làm sâu sắc thêm tình yêu quê hương, đất nước.
Bài thơ đầy cảm xúc nỗi nhớ quê, một cảm xúc không thể thiếu của những người lính trẻ phải từ bỏ tuổi học trò để ra chiến trường. Nỗi nhớ trong bài thơ rất cụ thể và giản dị. Một tiếng gà trưa vang lên khi dừng chân bên xóm nhỏ gợi nhớ bao kỷ niệm. Tiếng gà không chỉ làm xao xuyến tâm hồn mà còn như tiếng quê hương an ủi, tiếp thêm sức mạnh. Điệp từ “nghe” được lặp lại ba lần trong ba câu thơ thể hiện sự rung động mạnh mẽ của tâm hồn chiến sĩ:
“Trên con đường dài hành quân
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ
Cục... cục tác cục ta
Nghe xao động nắng trưa
Nghe chân bớt mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ”
Quê hương hiện lên rõ nét trong tâm trí với những kỷ niệm tuổi thơ qua hình ảnh quen thuộc. Tiếng gà trưa gợi nhớ đến ổ rơm với những trứng và những kỷ niệm về bà. Tiếng gà khiến người cháu nhớ về bà kính yêu, nhớ những kỷ niệm khi còn nhỏ. Dù đã trưởng thành, người cháu ao ước được trở về thời thơ ấu để nghe bà mắng yêu và thấy bà chăm sóc đàn gà con.
Suốt cuộc đời vất vả, bà chỉ lo cho cháu và chưa bao giờ nghĩ đến bản thân. Bà luôn mong đàn gà không bị dịch bệnh để cuối năm có thể bán gà, giúp cháu có quần áo mới. Ao ước của cháu có được áo quần mới làm bà càng thêm yêu thương. Hạnh phúc giản dị và khát vọng tuổi thơ được gói gọn trong tiếng gà trưa:
“Tiếng gà trưa
Chứa đựng bao hạnh phúc
Đêm cháu mơ giấc mơ
Ngủ trong giấc trứng hồng”
Bằng việc khắc họa nỗi nhớ từ tiếng gà trưa, Xuân Quỳnh đã miêu tả tâm hồn trong sáng và tình cảm yêu thương bà của một em bé nông thôn. Tình bà cháu thắm thiết đã trở thành một phần quan trọng trong đời sống tinh thần của người chiến sĩ bảo vệ quê hương:
“Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng yêu thương
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ”
Khổ thơ cuối cùng là lời tâm sự chân thành của đứa cháu chiến sĩ gửi về bà ở quê. Từ tình cảm nhỏ bé như tình bà cháu đến tình cảm lớn lao như yêu Tổ quốc được thể hiện bằng hình thức giản dị, mộc mạc nhưng sâu sắc. Đọc bài thơ “Tiếng gà trưa”, chúng ta thấy rõ chân lý của nhà văn Nga I-li-a Ê-ren-bua: “Dòng suối đổ vào sông, sông đổ vào dải trường giang Vôn-ga, con sông Vôn-ga ra biển. Tình yêu nhà, làng xóm trở thành lòng yêu Tổ quốc”.
12. Phân tích bài thơ 'Tiếng gà trưa' - mẫu 3
Bài thơ 'Tiếng gà trưa' của Xuân Quỳnh được viết trong giai đoạn đầu cuộc kháng chiến chống Mỹ. Tác phẩm tái hiện những ký ức tuổi thơ quý giá liên quan đến bà của tác giả, từ âm thanh của tiếng gà trưa đến những tình cảm gắn bó sâu sắc với quê hương và đất nước.
Giống như nhiều tác phẩm khác từ thời kỳ này, bài thơ nhấn mạnh tình yêu nước và tinh thần chiến đấu của nhân dân. Trong khi những ký ức cá nhân của nhà thơ được lồng ghép vào câu chuyện, hình ảnh trung tâm là một người lính đang hành quân ra tiền tuyến. Sự kết hợp giữa cái tôi cá nhân và cái ta chung của dân tộc tạo nên một hình ảnh vừa gần gũi, vừa cao cả, đầy cảm xúc.
Tiếng gà trưa, với âm thanh quen thuộc của nó, gợi nhớ về tuổi thơ của người lính. Nó khơi dậy hình ảnh bà, những con gà mái, và những kỷ niệm yêu thương từ thời thơ ấu. Tiếng gà không chỉ là ký ức về quê hương mà còn là động lực, làm sâu sắc thêm tình yêu quê hương trong cuộc chiến.
Âm thanh của tiếng gà trưa khiến người lính cảm thấy xúc động. Điệp từ “nghe” xuất hiện ba lần, tạo ra hiệu ứng gợi nhớ mạnh mẽ, làm dịu cơn mệt mỏi và hồi tưởng về những ngày tháng bình yên. Bài thơ mở ra bức tranh thanh bình, tương phản với những khó khăn chiến đấu.
Các khổ thơ tiếp theo nhấn mạnh những kỷ niệm ngọt ngào, như hình ảnh những con gà mái và hình ảnh bà chăm sóc cháu. Những ký ức này hiện lên qua ngôn từ trong sáng và cảm động, làm nổi bật tình yêu thương của bà dành cho cháu và niềm hạnh phúc giản dị của tuổi thơ.
Xuân Quỳnh sử dụng thể thơ ngũ ngôn với sự sáng tạo, kết nối các phần của bài thơ qua điệp từ “tiếng gà trưa” và “nghe”. Ngôn ngữ thơ giản dị nhưng đầy xúc cảm, làm nổi bật tình yêu quê hương và trách nhiệm bảo vệ tổ quốc của người chiến sĩ.
Tiếng gà trưa trở thành biểu tượng của tình yêu quê hương và trách nhiệm dân tộc, nhắc nhở người lính về nghĩa vụ bảo vệ đất nước, đồng thời khơi dậy những kỷ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ.
