12 phương pháp học từ vựng tiếng Anh hiệu quả vượt qua mọi kỳ thi

Theo kinh nghiệm của tôi, nguyên nhân chính của vấn đề này có thể là khả năng cảm nhận ngôn ngữ của từng người, nhưng cũng có thể là do thiếu phương pháp học phù hợp.

Trong bài viết này, tôi sẽ chia sẻ tổng hợp 12 cách học từ vựng tiếng Anh hiệu quả, nhanh chóng và giúp nhớ lâu hơn. Những phương pháp đa dạng sẽ giúp bạn không cảm thấy nhàm chán, thay vì chỉ đơn giản như việc học như đang 'trả bài'.

Chúng ta sẽ đi vào từng phần như sau:

• Tầm quan trọng của từ vựng trong tiếng Anh.
• Các sai lầm phổ biến khi học từ vựng.
• 12 cách học từ vựng tiếng Anh hiệu quả.

Let's conquer vocabulary together right away!

1. The significance of vocabulary in English

Famous linguist David A. Wilkins once remarked:

“Without grammar, very little can be conveyed, without vocabulary, nothing can be conveyed.” (Rough translation: Without grammar, we can convey very little information, but without vocabulary, we cannot convey anything at all.)

From the sentence above, we see that vocabulary is the foremost fundamental factor when learning a foreign language. Not only in Vietnamese or English, but in any language worldwide, vocabulary plays a crucial role in constructing sentences. This is also why the IELTS exam has the Lexical Resource criterion – evaluating candidates' vocabulary in the Writing and Speaking sections.

2. Some mistakes when learning English vocabulary

Học là một quá trình với nhiều giai đoạn như tiếp thu, áp dụng, sai sót và rút kinh nghiệm.

In general, in learning, we encounter two types of vocabulary: Passive vocabulary and Active vocabulary.

• Từ vựng tiếp nhận thụ động: Vốn từ người học hiểu khi nhìn thấy hay nghe thấy nhưng chưa tự nghĩ ra và đưa vào sử dụng trong lúc nói hay viết. Thông thường, chúng ta sẽ bị “mắc” lại ở những từ vựng dạng này.
• Từ tiếp nhận chủ động: Những từ mà người học hiểu được khi đọc hay nghe và có khả năng áp dụng để nói và viết khi cần ngay lập tức.

Before delving into the list of English learning methods, let's identify some common mistakes that most of us will encounter.

2.1. Learning too many vocabulary words at once

Bị ám ảnh với các mục tiêu “lớn lao” như “giỏi tiếng Anh ngay sau 2 tuần” hay “nâng band IELTS từ 4.0 thành 7.0 sau 1 tháng“, chắc hẳn người học sẽ đặt cho mình những áp lực phải học thuộc các bộ từ vựng nâng cao đồ sộ trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, liệu đây có phải là ý tưởng hay?

Given the amount of English vocabulary to learn and the limited memory capacity of the brain, cramming too many words at once results in difficulty remembering them later.

Furthermore, the shorter the time and the higher the pressure, the more stressed and discouraged you will feel while studying. Even if you force yourself to learn extensively, it's challenging to retain vocabulary for long periods.

2.2. Memorizing vocabulary mechanically

When you learn vocabulary by memorizing definitions, parts of speech, conjugations, etc., it remains in passive form. If you simply memorize mechanically without encountering them frequently in real-life situations, you won't be able to retain them in your long-term memory. That's why when learning vocabulary, it's important to practice Listening, Speaking, Reading, and Writing with them as much as possible.

2.3. Lack of systematic learning

One of the biggest and most common mistakes English vocabulary learners make, which I have also experienced, is studying from A to Z or picking words based on personal preferences, learning each word individually without a systematic approach or theme. This can lead to confusion and poor reflexes when applying vocabulary to other skills, potentially resulting in lower scores in exams.

2.4. Neglecting pronunciation

Ở trường học trong nước trong quá khứ, nhiều thế hệ học sinh đã trải qua quá trình “Việt hóa” cách phát âm tiếng Anh, hoặc được cung cấp bảng IPA với quá nhiều thông tin nhưng không đầy đủ hướng dẫn, dẫn đến phát âm sai và khó nhớ từ vựng.

Bạn nên nhớ, phiên âm của từ sẽ cấu thành nên cách đọc của từ đó, nếu ta hiểu cách đọc của từ thì sẽ tiếp nhận được thông tin dễ dàng hơn. Ví dụ, từ school (trường học) /skuːl/ là một từ cơ bản mà ai cũng biết, nhưng nếu ta không biết cách đọc và nhầm lẫn thành /skʌl/ (IPA của“skull – đầu lâu!) sẽ làm sai lệch nghĩa mà bạn muốn truyền tải.

2.5. Sự lựa chọn sai trong phương pháp học

Sẽ có nhiều người khi xem các cách học được giới thiệu hằng ngày trong sách vở, báo đài, lại đặt câu hỏi: “Vì sao bạn tôi dùng mindmap (sơ đồ tư duy) thì học được, còn tôi thì không?” – Trả lời thật ra rất đơn giản: “Vì bạn chưa phù hợp với cách học đó”.

Mỗi cá nhân chúng ta đều là đặc thù, độc đáo trong xã hội này. Chúng ta không giống ai khác, vì thế khi học cũng như vậy, tương tự như sở thích: Phương pháp này có thể hiệu quả với một người nhưng lại không có tác dụng với người khác.

Vì vậy điều quan trọng nhất là bạn cần tự tìm hiểu, thử nghiệm, so sánh và quyết định xem với trình độ và khả năng học tập của mình, phương pháp học nào phù hợp nhất.

3. Tổng hợp 12 phương pháp học từ vựng tiếng Anh hiệu quả

Sau khi đã xem xét các sai sót khi học, bây giờ mình mời các bạn đến với phần tham khảo một số phương pháp học từ vựng hiệu quả.

Những phương pháp học dưới đây là kết quả của quá trình nghiên cứu, tổng hợp và rút ra từ kinh nghiệm cá nhân và các Mytour cô cùng các bạn học sinh giỏi. Mời các bạn cùng xem và chọn ra phương pháp phù hợp nhất:

3.1. Có một kế hoạch rõ ràng

Việc lên kế hoạch cụ thể, xác định trình độ và mục tiêu, sau đó chọn phương pháp học là điều cơ bản nhất khi bạn bắt đầu học bất cứ điều gì mới.

Đặt ra kế hoạch sẽ tạo động lực và tâm lý cho người học, giúp bạn kiên trì trong việc học từ vựng. Bạn nên đặt ra một thời hạn học cụ thể và mục tiêu muốn đạt được trong tương lai để tự xây dựng định hướng.

Tuy nhiên, cũng cần chú ý đến trình độ tiếng Anh của bản thân. Bạn không nên cố gắng học những từ quá cao siêu, vượt quá khả năng của mình. Thay vào đó, nên bắt đầu từ những phần cơ bản và dần dần tiến lên, tương tự như khi bước lên cầu thang.

3.2. Tích cực trong học tập

Bạn cần tự tạo cho mình sự chủ động. Đây là phương pháp phát triển tư duy mà bạn sẽ là người tìm kiếm, đặt câu hỏi và tổng hợp kiến thức, thay vì chỉ nghe và ghi chép một chiều như phương pháp truyền thống.

Thực hiện các hoạt động như: Tự đọc và ghi chép từ vựng mới, tự tìm hiểu ý nghĩa, loại từ và cách sử dụng của chúng, thử áp dụng vào thực tế, vv. Bằng cách tự học và đánh giá, chúng ta sẽ dễ dàng rút ra kinh nghiệm từ những sai lầm và ghi nhớ lâu hơn các từ vựng đã học.

3.3. Tiếp cận từ vựng theo chủ đề

Học từ vựng theo chủ đề là một trong những phương pháp học từ vựng truyền thống nhưng vẫn luôn mang lại hiệu quả. Bạn sẽ tập trung vào các từ vựng liên quan đến một lĩnh vực cụ thể, có mối liên hệ với nhau thay vì học theo thứ tự ABC hay học ngẫu nhiên, từ đó bạn sẽ hiểu và ghi nhớ từ vựng tốt hơn khi được đặt trong bối cảnh sử dụng.

3.4. Đừng phụ thuộc quá nhiều vào từ điển

Chúng ta không thể phủ nhận vai trò của từ điển trong việc học từ vựng, tuy nhiên bạn nên chú ý không sử dụng quá mức – bởi điều này có thể dẫn đến thói quen phụ thuộc và thiếu điểm tựa từ điển, không chỉ tốn nhiều thời gian mà còn làm khó khăn trong việc phát triển kỹ năng sử dụng từ vựng, bạn cũng có thể dễ quên từ sau khi tra cứu.

Thay vì ngay lập tức tra từ điển, bạn nên thử đoán nghĩa của từ mới từ ngữ cảnh trước, sau đó tra cứu để kiểm chứng, từ đó giúp ghi nhớ lâu hơn thay vì dò từ từ đầu.

Vì vậy, hãy sử dụng từ điển một cách thông minh: Tra cứu một cách cân nhắc, kết hợp với các phương pháp khác như nghe, đọc và sử dụng từ vựng trong bối cảnh thực tế.

3.5. Sử dụng flashcard

Flashcard (flash card) là loại thẻ có 2 mặt chứa thông tin dùng để học từ vựng. Khi học từ trong tiếng Anh, bạn có thể ghi từ vựng và nghĩa của chúng lên flashcards, sau đó tự ôn tập bằng cách xem qua chúng thường xuyên.

Các thẻ ghi nhớ nhỏ gọn có thể mang theo hoặc sử dụng trực tuyến qua ứng dụng điện thoại, rất tiện lợi khi bạn cần mang đi học, đi làm hay du lịch. Bạn có thể tự tạo flashcard theo chủ đề, kích thích trí não thông qua việc kết nối kiến thức với hình ảnh, từ vựng, giúp bạn ghi nhớ hiệu quả và lâu dài.

3.6. Vẽ sơ đồ tư duy hoặc tranh minh họa

Mindmap hoặc dùng hình ảnh là phương pháp hữu hiệu nhất cho người học trực quan (visual learner). Thông qua việc tạo nên những bức tranh, sơ đồ đầy màu sắc, bạn sẽ không chỉ thư giãn được khi học mà còn có thể kích thích sự sáng tạo và mở rộng vốn từ hiệu quả một cách có hệ thống. Quá trình vẽ, thiết kế cũng là một cách rất hay để chúng ta ôn lại bài cũ.

3.7. Viết và sử dụng câu

Tương tự như việc sử dụng từ điển, việc viết câu khi học từ vựng là vô cùng quan trọng. Thay vì lặp đi lặp lại các từ mới nhiều lần, bạn nên tự tạo ra các câu với chúng. Khi bạn thành công áp dụng từ vựng vào câu với cấu trúc ngữ pháp phù hợp, điều này có nghĩa là bạn đã hiểu rõ cách các từ hoạt động trong ngữ cảnh.

3.8. Học từ vựng tiếng Anh trên điện thoại di động

Trong thời đại công nghệ số như hiện nay, có rất nhiều ứng dụng tiện lợi để xây dựng vốn từ vựng. Chỉ cần dành từ 5 đến 10 phút mỗi ngày là bạn có thể nâng cao khả năng học tập và tiến bộ trong việc mở rộng từ vựng tiếng Anh của mình.

Một số ứng dụng phổ biến giúp học từ vựng tiếng Anh hiệu quả mà bạn có thể sử dụng là Duolingo, Memrise, Busuu, Quizlet, ... với nội dung học tập chất lượng, cung cấp qua các trò chơi cơ bản và đồ họa bắt mắt, giúp bạn học mà không bị căng thẳng.

3.9. Học qua câu đố và trò chơi

Câu đố và các trò chơi là một phương pháp tuyệt vời để học tiếng Anh mà không cảm thấy áp lực. Tham gia vào những hoạt động này giúp bạn tăng cường sự tập trung và động lực trong việc học từ vựng.

Bên cạnh đó, việc liên kết từ vựng với câu đố hoặc trò chơi sẽ thúc đẩy quá trình học tập, kích thích sự sáng tạo, giúp bạn nhớ từ vựng hiệu quả hơn, thực hành ngôn ngữ trong bối cảnh và cải thiện khả năng giao tiếp và phản xạ nhanh.

Một số trò chơi có thể áp dụng để học từ vựng: Charades, hangman, word association, bingo, taboo words, etc.

3.10. Học qua phim ảnh, truyện, báo chí

Đôi khi dù bạn có 'một đống kiến thức' về từ vựng tiếng Anh, nhưng khi gặp chúng trong thực tế vẫn có thể phản ứng chậm. Vì thế, học từ vựng qua phim ảnh, truyện và báo chí tiếng Anh là phương pháp hiệu quả và thú vị.

Phim ảnh, truyện và báo chí cung cấp cái nhìn rõ ràng về ngôn ngữ trong các tình huống thực tế. Bạn sẽ nghe và xem các ngữ cảnh, cách diễn đạt và phản ứng của người bản ngữ, giúp bạn quen thuộc hơn với cách sử dụng từ vựng trong cuộc sống hàng ngày. Hơn nữa, bạn còn có cơ hội rèn luyện nghe và cải thiện phát âm của mình.

Một số nguồn học từ vựng, luyện nghe và phát âm tiếng Anh: TED Talks, BBC Learning English, Spotify, Apple Podcasts, Google Podcasts, phim và series tiếng Anh trên Netflix, etc.

3.11. Thực hành từ vựng qua thực tế

Không chỉ đơn giản là học từ vựng, bạn sẽ cần áp dụng chúng vào thực tế để có thể phát triển, khắc phục lỗi và ghi nhớ lâu hơn. Hãy thử sử dụng từ vựng mới trong cuộc trò chuyện hàng ngày hoặc khi viết email để cải thiện kỹ năng giao tiếp, nghe, nói, đọc, viết của bạn.

4. Lời kết

Vậy là với bài viết này, mình đã cùng các bạn điểm qua về các cách học từ vựng tiếng Anh hiệu quả, đồng thời chỉ ra được những sai lầm khi học mà chúng ta nên tránh. Trước khi kết thúc, mình có vài lưu ý nhỏ khi áp dụng từ vựng tiếng Anh vào thực tế như sau:

• Khi muốn nói ra một câu tiếng Anh, đừng dịch các từ đó ra từ tiếng mẹ đẻ của bạn mà hãy thử suy nghĩ bằng tiếng Anh để tạo dựng phản xạ tốt.
• Tránh dùng các từ quá chuyên sâu vào ngữ cảnh bình thường – điều sẽ gây mất tự nhiên cho lời nói và bạn còn có thể bị mất điểm trong IELTS Speaking.
• Có thể luyện tập bằng cách tham gia vào những lớp tiếng Anh. Đặc biệt, các khóa học IELTS tại Mytour được thiết kế với lộ trình rõ ràng theo trình độ và mục tiêu, cùng ưu đãi hấp dẫn sẽ rất hữu ích với các bạn muốn học từ vựng để chuẩn bị cho kỳ thi IELTS của mình.

Nếu trong quá trình học từ vựng tiếng Anh, bạn gặp bất kỳ câu hỏi nào hoặc có phương pháp học hiệu quả hơn thì đừng quên chia sẻ bằng cách để lại bình luận bên dưới hoặc truy cập vào phần IELTS Vocabulary để khám phá thêm nhiều chủ đề từ vựng mới nhé!

• Ten ways to learn new words as a language learner: https://www.britishcouncil.org/voices-magazine/ten-ways-learn-new-words-language-learner – Truy cập ngày 22-04-2024
• Five tips to improve your English vocabulary: https://learnenglish.britishcouncil.org/english-levels/improve-your-english-level/five-tips-improve-your-english-vocabulary – Truy cập ngày 22-04-2024
• Nguyễn Thị Ngọc Linh. Tạp chí Công Thương số 16 – Tháng 7/2021. Học từ vựng tiếng Anh: Tầm quan trọng và hướng dẫn học hiệu quả : https://sti.vista.gov.vn/tw/Lists/TaiLieuKHCN/Attachments/333704/CVv146S162021244.pdf – Truy cập ngày 22-04-2024