16 Bài văn tuyệt vời về chuyến thăm mộ người thân đáng nhớ trong dịp lễ tết (lớp 9)

Tết đã đến gần! Đúng vậy, sắp Tết rồi! Hơn hai năm qua, không có bà bên cạnh để chăm sóc, vỗ về, bà chỉ còn trong ký ức và trí tưởng tượng của tôi. Đây sẽ là lần đầu tiên tôi đến thăm mộ bà. Cảm xúc trong tôi thật khó tả.

Mùa xuân đến! Mọi thứ từ cơn ngủ đông được đánh thức, khoác lên mình bộ áo mới tươi tắn chào xuân. Những tia nắng đầu tiên xuất hiện, phủ lên con đường đất nâu những vùng sáng ấm áp, xua tan cái lạnh lẽo của mùa đông. Dọc ven đường, những bông lau và cỏ mới mọc nhẹ nhàng đung đưa trong gió, tạo nên những gợn sóng mềm mại. Mùa xuân như tràn ngập khắp nơi.

Con đường vắng vẻ, mọi người đều đi nhanh hơn. Còn tôi, cảm giác thật lạ! Tôi rất muốn gặp bà, nhưng thực sự không muốn bước vào nghĩa trang, vì như vậy tôi phải chấp nhận rằng bà đã ra đi mãi mãi. Tôi tiếp tục bước đi, và bỗng nhiên tôi đã đứng trước nơi bà yên nghỉ. Mọi thứ xung quanh như mờ đi, tôi cố dùng nước mắt để làm nhòa đi cảnh tượng trước mắt. Mẹ đã chuẩn bị mọi thứ trong chiếc làn nặng trĩu: nhang, hoa và đồ lễ. Mẹ và chị chăm sóc mộ bà chu đáo, nhổ cỏ quanh bia đá. Mẹ đưa tôi vài nén nhang đã đốt sẵn và bảo tôi đi thắp nhang cho các mộ xung quanh. Mẹ vẫn tiếp tục chuẩn bị đồ lễ. Xa xa, một gia đình đang hóa vàng và chuẩn bị ra về, trẻ con chạy nhảy xung quanh, người lớn thì dọn dẹp.

Tôi đứng lặng trước mộ bà, chắp tay làm lễ như mẹ và chị. Những kỉ niệm ùa về rõ nét, như mới xảy ra hôm qua. Tôi nhớ những ngày bà bế tôi rong chơi khắp làng, nhớ hơi ấm đặc biệt của bà. Hình ảnh bà hiện lên trên vách bếp mỗi sáng sớm, bà nấu chè nóng và nướng khoai thơm cho chúng tôi. Bà luôn dành phần ngon nhất cho tôi. Tôi cũng thích chải tóc cho bà, mái tóc dài và mượt của bà có mùi sả thơm. Tôi nhớ cái mùi ấm áp làm cay cay mũi!

Tôi biết hồi đó tôi là đứa hậu đậu, vụng về, nhưng bà không bao giờ trách mắng tôi. Bà dạy tôi nhiều điều, cho tôi niềm tin và hạnh phúc. Giờ tôi đã trưởng thành, bớt vụng về, nhưng không còn cơ hội để bà thấy những việc tôi làm nữa. Dù ông vẫn cho tôi quà, nhưng cảm giác ngày xưa không còn nữa. Bà luôn nhắc tôi mặc ấm mỗi khi đông về, sợ tôi ốm. Giờ bà nằm đây, trong đất lạnh, cô đơn và trống trải. Bà có cảm nhận được mùa xuân ấm áp sắp đến không?

Một làn gió nhẹ kéo tôi về với thực tại, đưa tôi ra khỏi thế giới tuổi thơ đầy bóng dáng bà. Chị và mẹ đang gọi tôi. Mẹ đang hóa vàng, tro bay trong gió trước mộ. Tôi nhận ra rằng bà đã đi thật rồi. Tôi trở về khi ánh hoàng hôn buông xuống, cảnh vật nhuốm màu vàng nhạt, ảm đạm. Tôi quay lại nhìn con đường mình đã đi, mong chờ một điều gì đó kỳ diệu để làm giảm bớt nỗi buồn trong lòng.

Không khí ấm áp và trong lành của những ngày cuối năm đã rõ ràng, báo hiệu Tết Nguyên Đán đang gần kề. Ông bà xưa thường nói:

“Có tổ có tông,
Như cây có cội, như sông có nguồn.”

Vào ngày hai mươi tháng Chạp hàng năm, gia đình tôi về quê ở ấp 4 xã An Trường, huyện Càng Long để thăm mộ ông. Những tia nắng nhẹ xuyên qua làn sương, bố mẹ chuẩn bị mâm cỗ để về quê. Đoạn đường chỉ mất khoảng hơn hai mươi phút bằng xe máy. Trên đường, nhiều người cũng mang mâm cỗ, đồ cúng, khuôn mặt vui tươi. Trước đây, chúng tôi chỉ đi một xe, nhưng giờ phải đi hai xe vì tôi đã lớn. Bố chở tôi và em nhỏ, mẹ đi một mình. Em của tôi hỏi đủ thứ, từ lý do về thăm mộ đến việc đi xe nhiều hơn. Một năm qua gia đình tôi không về quê vì bận rộn công việc và học hành. Trở về, cảnh vật có nhiều thay đổi; nhà cửa san sát, đường lộ rộng và đẹp hơn. Chúng tôi đến cổng chi mộ, nơi đầy đủ bà con từ anh em đến các ông bà. Mọi người chào hỏi, tân trang mộ phần của ông bà, dọn dẹp và cúng bái. Sau khi hoàn tất, cả dòng họ sang nhà bà Tư để ăn uống và trò chuyện. Các món ăn đặc sản như thịt kho hột vịt, canh chua cua đồng, và vịt quay đều là món yêu thích của tôi. Sau bữa ăn, chúng tôi thăm bà con ở ấp 7 xã An Trường, thấy mọi thứ không thay đổi nhiều, chỉ có cơ sở vật chất nâng cao. Dù điều kiện kinh tế thế nào, mọi người vẫn về quê vào ngày hai mươi tháng Chạp để tri ân ông bà đã vất vả nuôi dưỡng con cháu.

“Thanh minh trong tiết tháng ba
Lễ tảo mộ, hội đạp thanh”

Phong tục tảo mộ vào tiết thanh minh là nét đẹp văn hóa trong đời sống tâm linh của người Việt. Hằng năm, vào tiết thanh minh, gia đình tôi đều cùng nhau thăm mộ tổ tiên. Kỉ niệm này luôn để lại trong tôi những cảm xúc khó quên.

Thanh minh là lễ cổ truyền mang đậm bản sắc văn hóa Á Đông, thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn. Ngày lễ này vào mùng 3-3 âm lịch, là dịp để con cháu tưởng nhớ tổ tiên và nguồn cội.

Vào tiết thanh minh, gia đình tôi chuẩn bị mọi thứ từ tối hôm trước: giấy tiền, hương, rượu, hoa quả được sắp xếp gọn gàng trong chiếc làn nhỏ. Sáng sớm, bố mẹ đánh thức tôi dậy từ 5 giờ để đi nghĩa trang. Trời còn mờ sương, không gian mơ hồ và huyền bí với tiếng gà gáy, chim hót và làn gió xuân ấm áp. Khi đến nghĩa trang, trời đã sáng, ánh nắng đầu ngày làm bầu trời thêm cao và xanh. Trước mắt là một khu đất rộng lớn với các nấm mộ im lìm, tách biệt với thời gian.

Ngày thanh minh nơi đây trở nên đông đúc và nhộn nhịp. Các cụ già khấn vái, trẻ em được dẫn theo để biết mộ phần gia đình và học sự kính trọng. Những người xa quê cũng trở về để tảo mộ và sum họp. Bên cạnh các mộ được chăm sóc cẩn thận, có những mộ không được thăm viếng. Chúng tôi cắm một nén hương cho những mộ đó. Tại phần mộ ông bà, mẹ tôi bày biện hoa quả, rượu và giấy tiền, rồi cả gia đình cùng cầu nguyện. Sau khi xong lễ cúng, tôi cùng mẹ hóa giấy tiền, còn bố dọn dẹp xung quanh mộ. Chúng tôi trò chuyện về gia đình thời trước và nhắc nhở tôi chăm chỉ học hành để ông bà an lòng.

Đứng trước mộ ông bà, tôi cảm nhận sâu sắc ý nghĩa của đạo lý uống nước nhớ nguồn và giá trị của ngày tết thanh minh.

Mùa xuân đã đến, phủ khắp không gian với ánh nắng dịu dàng, làm ấm áp từng cành cây và khuôn mặt con người. Vào chiều ba mươi Tết, tại nghĩa trang, nơi còn vương lại chút lạnh lẽo của mùa đông, con người cảm thấy ấm áp hơn. Có lẽ điều mang lại sự ấm áp đó chính là sự sum họp. Đối với tôi, chữ “sum họp” không chỉ là gặp gỡ sau thời gian xa cách mà còn là sự gặp gỡ giữa người sống và người đã mất. Mặc dù có thể nhiều người coi đó là điều lạ lùng, nhưng những ai đang có mặt tại đây, vào lúc này, mới hiểu hết nỗi niềm và cảm xúc hòa quyện giữa hạnh phúc và xót xa khi gặp lại người thân đã mất. Trong buổi chiều ba mươi Tết này, tôi đang đứng bên mộ ông ngoại.

Là một kẻ “tha hương”, tôi đang đến một nghĩa trang mà trước đây tôi chưa từng đặt chân tới. Dù trời chỉ hơi lạnh, nhưng trái tim tôi thì cảm thấy lạnh buốt. Dù vậy, nghĩa trang lại không lạnh lẽo như tôi tưởng, nhờ vào khói từ những bó nhang và sự tấp nập của con người. Tôi bước qua từng ngôi mộ, mỗi ngôi mộ đều có sự khác biệt, từ khang trang đến cũ kĩ, tạo ra một loạt cảm xúc khó tả. Tại một ngôi mộ mới, có nhiều nhang và vòng hoa, một người phụ nữ ngồi cúi đầu khóc nức nở, khiến tôi cảm thấy xót xa. Tôi nhanh chóng bước qua.

Cuối cùng, tôi đã tìm thấy mộ ông ngoại, một ngôi mộ mới xây, khang trang với hình ảnh ông ngoại cười trong đám cưới của cậu tôi. Nhìn hình ảnh đó, tôi cảm thấy cổ họng nghẹn lại, không thể nào quên được nụ cười hiền hậu của ông. Cảm giác tiếc nuối và hối hận tràn ngập khi tôi nghĩ về việc mình đã không ở bên ông khi ông còn sống. Tôi cảm thấy mình là một đứa cháu bất hiếu vì đã chọn học xa thay vì ở bên ông trong những ngày cuối đời.

Ông ngoại là người yêu thương tôi nhất, luôn chăm sóc và giúp đỡ tôi. Giờ đây, đứng trước mộ ông, tôi cảm thấy hối hận và tội lỗi vì đã không dành thời gian quý báu bên ông. Nắng chiều đã tắt, không khí trở nên vắng lặng. Tôi cảm nhận được rằng nhang là cách để người còn sống chuộc lỗi với người đã mất. Tôi ước mình có thể quay ngược thời gian để sửa chữa những sai lầm, nhưng điều đó không thể. Ngồi bên mộ ông, tôi ôm chầm lấy ngôi mộ như ôm lấy người ông đã mất, cảm nhận sự ấm áp từ đất như hơi ấm từ ông. Một tiếng hát vang lên:

Hạt bụi nào hóa kiếp thân tôi
Để rồi đây tôi trở về là cát bụi.

Bài hát tôi đã nghe nhiều lần, nhưng lần này đặc biệt hơn bao giờ hết. Một giọng nói trong tôi thầm thì: “Giờ đây, con không muốn đi nữa, ngoại ơi!”

Truyền thống uống nước nhớ nguồn là một nét đẹp văn hóa lâu đời của dân tộc ta, và bố mẹ luôn nhắc nhở chúng tôi về điều đó. Vào ngày 20 tháng Chạp hàng năm, gia đình tôi đều cùng nhau đến thăm mộ ông bà, mời ông bà về ăn Tết cùng chúng tôi. Năm nay cũng không phải ngoại lệ.

Thời tiết lạnh nhẹ, gió hiu hiu thổi qua những cành cây xanh mơn mởn. Ánh nắng mặt trời đã trở nên dịu dàng hơn, không còn gay gắt như những ngày đông lạnh lẽo. Gia đình chúng tôi đã chuẩn bị kỹ lưỡng từ tối hôm trước. Sáng sớm, mẹ gọi cả nhà dậy để cùng đi thăm mộ ông bà. Có lẽ vì Tết sắp đến nên ai cũng cảm thấy vui vẻ và thư thái. Chị em tôi hào hứng mang theo hoa quả, hương, giấy tiền, nước và khăn.

Chúng tôi đến nghĩa trang từ sớm, nơi đây vẫn còn yên ắng, chỉ có vài người. Mộ của ông bà nằm về phía bên phải cổng vào. Chúng tôi đi theo con đường mòn hẹp đến nơi. Từ xa, tôi đã thấy hai cây mộc hương bên mộ, do bố tôi trồng khi mới bốc mộ. Những chùm hoa trắng của cây mộc hương nở vào dịp Tết, tỏa hương nhẹ nhàng khắp không gian. Bố tôi nói ông bà rất thích hoa mộc hương, nên bố đã trồng hai cây bên mộ để ông bà luôn được ngắm loài hoa yêu thích.

Không biết vì sao, phần mộ của ông bà luôn đầy cỏ dại. Tôi và em trai ngồi xuống nhổ cỏ, mẹ chuẩn bị hoa quả và giấy tiền, còn bố thì lau dọn bàn thờ. Mỗi người đều làm việc trong tâm trạng vui vẻ, nhớ về kỷ niệm với ông bà. Chẳng mấy chốc, hai ngôi mộ đã sạch sẽ. Mẹ bày đồ lễ lên bàn thờ, còn ba bố con rửa tay để thắp hương. Mùi hương trầm lan tỏa trong không khí, làm tôi nhớ ông bà hơn bao giờ hết. Tôi nhớ những buổi sáng ông tưới cây, bà chải tóc ngoài hiên, những câu chuyện ông kể về các trận đánh lịch sử và bà kể chuyện cổ tích. Tôi cũng nhớ con diều, đèn ông sao ông làm cho tôi hồi nhỏ và món xôi khúc, canh sườn khoai sọ bà nấu. Tất cả những kỷ niệm ùa về, làm tôi cảm thấy nhớ và thương ông bà đến rưng rưng.

Không khí yên lặng kéo dài, không ai nói gì, mỗi người đều đắm chìm trong suy nghĩ của mình. Nhưng tôi tin rằng tất cả đều nhớ ông bà. Khi hương gần cháy hết, mẹ tôi bảo:

- Hai chị em hãy mang giấy tiền đi đốt cho ông bà nhé - rồi mẹ quay về phía bàn thờ, Chúng con mời ông bà về ăn Tết cùng gia đình.

Tôi và em trai mang giấy tiền ra một góc và đốt. Nhìn những tờ giấy nhiều màu dần cháy, lòng tôi cảm thấy buồn. Sau khi đốt xong, cả gia đình chúng tôi đứng dậy ra về.

Tôi nhận ra rằng tình cảm gia đình là điều thiêng liêng không gì thay thế được. Những người chúng ta yêu thương sẽ sống mãi trong trái tim mình nếu chúng ta gìn giữ hình ảnh, kỷ niệm về họ.

Với mùa xuân sắp đến, không khí trở nên sôi động và náo nhiệt. Gia đình tôi đang tất bật chuẩn bị mọi thứ, từ quần áo đến mâm trái cây, tất cả đều được chuẩn bị chu đáo. Nhà cửa cũng được dọn dẹp sạch sẽ và sáng sủa hơn. Tuy nhiên, việc quan trọng không thể thiếu là đi thăm mộ bà tôi – người đã mất cách đây ba năm.

Theo truyền thống của người Kinh, tảo mộ thường diễn ra vào ngày 20 tháng Chạp, hay còn gọi là “Thanh minh”. Gia đình tôi tuân theo truyền thống này để đi thăm mộ của người thân. Sáng hôm đó, bố mẹ tôi chuẩn bị đầy đủ trái cây, nhang, dao, giấy tiền vàng bạc. Bố mẹ thúc giục tôi chuẩn bị nhanh để kịp tham gia lễ tảo mộ cùng mọi người. Trên đường đến mộ, tôi cảm nhận mùa xuân đã đến gần. Buổi sáng hơi lạnh, sương vẫn còn đọng trên cây, không gian vẫn mang hơi thở của mùa đông và trong lòng tôi tràn ngập hình ảnh của bà. Ngoài đường, xe cộ đông đúc, mọi người đều mang theo hoa cúc, hoa vạn thọ, nhang đèn, giống như gia đình tôi. Ngôi mộ của bà tôi không lớn nhưng rất trang trọng và vẫn còn mới.

Cảnh vật xung quanh có vẻ lạnh hơn, nhiều ngôi mộ khác cũng đang được tảo mộ nhưng cũng có nhiều mộ không có ai đến thăm. Cảnh vật xung quanh chủ yếu là cây cối tỏa bóng mát. Nhiều ngôi mộ bị cỏ dại bao phủ vì không có người chăm sóc. Khi nhìn thấy cảnh đó, mẹ bảo tôi lại gần mộ bà để thắp hương. Mộ bà tôi cũng có cỏ mọc xung quanh và bụi bặm trên mộ và bàn thờ. Mẹ tôi quét dọn bụi bặm, còn bố tôi làm cỏ xung quanh.

Sau khi thắp hương, tôi và mẹ tiếp tục làm cỏ quanh mộ. Cỏ rất khó nhổ, bám chặt vào đất. Bố tôi phải dùng dao chặt mạnh mới sạch được. Sau một giờ làm việc, ngôi mộ trở nên sạch sẽ và sáng sủa hơn. Tôi cắm nhang quanh mộ, mẹ bày mâm trái cây, còn bố đốt giấy tiền vàng bạc. Khói nhang bay nghi ngút trong không gian lạnh lẽo, làm tôi cảm nhận hình ảnh bà hiện ra, mỉm cười với tôi. Bố bảo tôi nên thắp hương cho các mộ khác. Sau khi thắp hương, gia đình tôi đứng trước mộ bà một chút rồi ra về. Khi rời khỏi, tôi quay lại nhìn ngôi mộ của bà, cảm thấy như không muốn rời đi, mong được gặp bà trong những giấc mơ.

Sau chuyến thăm mộ, tôi cảm thấy như đã gặp lại bà. Buổi thăm mộ đã để lại trong tôi nhiều kỷ niệm đáng nhớ, giúp tôi sống lại hình ảnh bà hiền từ, dịu dàng trong tâm trí. Tôi ước bà có thể sống lại, sống cùng gia đình tôi như xưa.

Tết là thời điểm để gia đình sum vầy, những người xa quê trở về để đón Tết cùng người thân và bạn bè, đồng thời tưởng nhớ tổ tiên đã mất. Năm nào gia đình tôi cũng đến viếng mộ ông nội, làm sống lại những kỷ niệm về ông khi còn sống.

Ngày 30 Tết, thời điểm giao thừa, tôi đứng bên mộ ông nội giữa cái lạnh của mùa Tết. Mộ được bao quanh bởi hoa hướng dương, món yêu thích của ông. Chúng tôi thắp nhang và cắm vào, khói nhang bay lên, tôi thấy bà nội lén lau nước mắt, mọi người đều xúc động. Ông nội đã mất 5 năm, từng rất yêu thương tôi. Vườn cây trái quanh năm xanh tốt, gia đình tôi chăm sóc để giữ gìn. Chúng tôi trải chiếu quanh mộ, ngồi như đang trò chuyện với ông. Mọi người cùng quây quần, nhớ về ông qua các món ăn ông từng thích. Sau khi nhang tàn, gia đình tôi ăn cơm tại mộ, cảm nhận hương Tết và hoa hướng dương. Tôi nhớ lại những bài học ông dạy về tỉa hoa và lối sống. Dù ông đã mất, tôi vẫn cảm nhận ông luôn dõi theo gia đình. Khi buổi chiều kết thúc, chúng tôi dọn dẹp để chuẩn bị cho giao thừa. Tôi nhớ ông nội rất nhiều, và buổi thăm mộ trở nên ý nghĩa hơn bao giờ hết.

“Thanh minh trong tiết tháng ba
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh”.

Nguyễn Du đã miêu tả phong tục tảo mộ vào ngày thanh minh, và tôi háo hức chờ đợi để viếng mộ bà với nhiều cảm xúc. Mùa xuân đến, mọi vật như bừng tỉnh sau giấc ngủ đông, ánh nắng đầu tiên ấm áp chiếu sáng con đường làng. Những bông lau dập dờn trong gió, tạo nên những gợn sóng mềm mại. Hương xuân lan tỏa khắp nơi.

Đường làng đẹp một cách lạ lùng! Tôi và gia đình đến nghĩa trang để thăm những người đã khuất. Gió nơi đây lạnh lẽo và vắng vẻ. Những ngôi mộ trắng nằm yên, như thời gian ngưng đọng ở đây. Mẹ đã chuẩn bị đầy đủ lễ vật như nhang, hoa và đồ cúng. Mẹ và chị tôi sửa sang mộ bà, thắp nhang cho các ngôi mộ xung quanh. Tôi đứng lặng trước mộ bà, trong làn khói nhang, nhớ lại những kỷ niệm xưa. Tôi hồi tưởng về những ngày bà chăm sóc tôi, những buổi sáng sớm bà nướng khoai, và những kỷ niệm ấm áp bên bà. Khi còn nhỏ, tôi thường chải tóc cho bà, và bà luôn dạy tôi cách sống cẩn thận, chu đáo. Giờ đây, dù bà đã mất, tôi vẫn nhớ và yêu thương bà rất nhiều. Tiếng gọi của mẹ và hình ảnh tro giấy bay lên kéo tôi về hiện tại. Con đường trở về giờ như buồn hơn, nhưng tôi tin bà vẫn sống trong lòng tôi và gia đình, dõi theo từng bước đường của tôi từ nơi chín suối.

Ngày đầu xuân, bầu trời xanh trong, trăm hoa đua nở chào đón năm mới. Gia đình tôi đón xuân trong không khí ấm cúng và tri ân tổ tiên – nguồn cội của mình. Lòng biết ơn này khiến chúng tôi quyết định thăm mộ ông bà vào ngày Tết, ngày quan trọng nhất của năm mới.

Trước đó vài ngày, tôi hồi hộp chờ đón Tết, mong được về quê chúc Tết và thăm mộ ông bà. Đêm 30 tháng Chạp, cả nhà quây quần bên bàn, chuẩn bị cho chuyến đi viếng mộ vào ngày hôm sau. Nồi bánh chưng sôi nghi ngút, tôi suy nghĩ về năm mới sắp đến và mong trời sáng để cùng bố mẹ về quê.

Sáng hôm sau, bố mẹ đưa tôi đến thăm mộ ông bà. Trời se lạnh, mây trắng nhẹ trôi trên nền trời xanh, cảnh vật đẹp lạ thường. Những ngôi nhà ven đường mở cửa, cành mai trổ lộc, và tiếng chim hót líu lo như chào đón xuân. Tới nghĩa trang, khói hương nghi ngút, bà con đã đến viếng mộ sớm, trẻ em vui chơi trong trang phục mới. Bố tôi kính cẩn dâng hoa và bánh mứt cúng ông bà. Tôi cảm thấy lòng mình đầy biết ơn, và khói hương lan tỏa khắp nghĩa trang.

Mọi người đều nhớ về tổ tiên, chỉ có trẻ em là vui đùa vô tư. Gặp lại bạn bè quê, tôi cảm thấy vui hơn sau những phút giây nhớ ông bà. Khói hương và sương mờ hòa quyện, mọi người vẫn đứng trước mộ tổ tiên. Bố tôi nhắc lại những lần đi viếng tổ tiên cùng ông bà ngày xưa. Tôi cảm thấy bâng khuâng nhớ về ông bà nội, những kỷ niệm vui vẻ bên ông bà. Sau khi cúng xong, hương trầm dần tàn, bố tôi đưa tôi về nhà dì chúc Tết.

Chuyến thăm mộ lần này đã giúp tôi hiểu sâu sắc về tình yêu gia đình, quê hương, và lòng tự hào dân tộc. Tôi tự nhắc mình phải học giỏi và thành công để xứng đáng với tổ tiên và dân tộc Việt Nam.

Truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” luôn được gìn giữ và phát huy trong cộng đồng dân tộc ta, trong đó lễ tảo mộ vào dịp Tết là biểu hiện rõ nét nhất. Đây là thời điểm để con cháu tưởng nhớ và chăm sóc phần mộ tổ tiên, thể hiện lòng tri ân. Năm nay, tôi đã thật sự cảm nhận được ý nghĩa này khi cùng bố mẹ về quê thăm mộ vào dịp Tết.

Buổi sáng mùa xuân thật ấm áp với gió nhẹ và ánh nắng chan hòa. Con đường dẫn chúng tôi đến nghĩa trang làng được bao phủ bởi không khí Tết. Gia đình tôi có một khu mộ riêng cho tổ tiên, và đây là lần đầu tiên tôi thấy các ngôi mộ của tổ tiên gần gũi như vậy. Bố tôi chỉ dẫn tôi nhổ cỏ dại, lau bụi trên mộ, và tôi cảm thấy như ông bà đang mỉm cười với tôi. Mẹ bày hoa và đồ cúng trên các ngôi mộ, từ mộ lớn đến mộ nhỏ, tạo nên một không gian trang trọng.

Sau khi chuẩn bị xong, bố mẹ tôi bắt đầu đốt hương và đưa cho tôi một thẻ để cắm vào các ngôi mộ. Tôi đã biết cách làm từ những lần theo mẹ đi chùa. Tôi hướng về mộ chính, định cầu cho học tập tốt nhưng lại cầu cho gia đình khỏe mạnh và các vong linh được siêu thoát. Sau khi cúng xong, hương khói bay lên làm không khí xuân thêm phần linh thiêng. Nhìn xung quanh, tôi thấy nhiều người cũng đến thăm mộ tổ tiên, tạo nên một bầu không khí trang nghiêm và xúc động. Câu thơ của Nguyễn Du hiện lên trong tâm trí tôi:

“Thanh minh trong tiết tháng Ba
Lễ là tảo mộ, hội là đạp thanh”

Câu thơ như khẳng định truyền thống dân tộc, và khi nhìn thấy bố mẹ xúc động trước ảnh ông bà, tôi cũng cảm thấy rưng rưng. Tôi nhớ những kỷ niệm về ông bà, những ngày mà tôi được yêu thương và chăm sóc. Khi trời đã gần trưa, chúng tôi ra về, không quên cúi lạy trước mộ để thể hiện lòng thành kính. Khi rời nghĩa trang, tôi quay lại nhìn lần cuối như muốn ghi nhớ kỷ niệm đẹp này về quê cha đất tổ.

Chuyến thăm mộ đã để lại trong tôi những ấn tượng sâu sắc, giúp tôi hiểu rõ hơn về truyền thống dân tộc và thêm yêu quê hương, đất nước của mình.

Vào ngày Thanh minh sau Tết Nguyên Đán, em cùng bố mẹ đã thực hiện lễ tảo mộ tổ tiên.

Ngày Thanh minh thật đẹp với bầu trời trong xanh và những cơn gió xuân nhẹ nhàng. Em thức dậy với tinh thần thoải mái, nhanh chóng thay đồ và giúp mẹ chuẩn bị để thăm phần mộ tổ tiên.

Con đường làng hôm nay tràn ngập không khí Tết, người người hối hả sửa sang mộ phần của ông cha. Tảo mộ vào dịp Thanh minh đã trở thành phong tục truyền thống của người Việt Nam và các nước Á Đông khác, thể hiện sự kính trọng và tín ngưỡng đối với người đã khuất.

Khi đến nghĩa trang, em cảm nhận được sự thiêng liêng và xúc động. Gia đình em thăm mộ ông nội, và bố mẹ em đã dọn dẹp và sửa sang ngôi mộ của ông. Mẹ và em giúp bố quét dọn, cắt tỉa cây xanh, trong khi bố sửa chữa phần mộ và lau chùi hương lưu. Mẹ kể rằng ông nội rất yêu cây cối và thường chăm sóc vườn nhà, nên bà trồng nhiều cây xanh để ông được che mát trong những ngày hè.

Ngôi mộ của ông đã tồn tại lâu năm, và dù không được xây dựng lớn như các ngôi mộ mới, nó vẫn giữ được vẻ giản dị và thiêng liêng. Bố đã giữ gìn ngôi mộ theo di nguyện của ông, sơn sửa và dọn dẹp để luôn sạch sẽ. Mỗi tuần, bố đều thăm mộ và đôi khi dẫn em đi cùng. Bà nội thường nhắc nhở về tầm quan trọng của việc chăm sóc mộ phần tổ tiên, và em hứa sẽ không để mộ tổ tiên bị bỏ quên.

Thời gian trôi qua nhanh, từ lúc em còn là cậu bé nghịch ngợm đến khi ông đã ra đi. Đứng trước di ảnh của ông, em cảm thấy nghẹn ngào và nhớ về những kỷ niệm với ông. Ông là một cựu chiến binh với nhiều câu chuyện về thời chiến, và em luôn mơ ước trở thành quân nhân như ông. Mỗi lần nói về ước mơ ấy, ông đều vui vẻ và động viên em. Giờ đây, em hứa sẽ chăm chỉ học tập và trở thành người cháu hiếu thảo, làm ông tự hào. Em đứng lặng trước di ảnh của ông, hứa với chính mình trước khi về nhà.

Tiếng gà trống cất lên “Ò…ó…o” đánh thức tôi dậy vào ngày 30 Tết. Ánh nắng mùa xuân ấm áp đã len lỏi vào từng ngóc ngách, báo hiệu Tết đang gần kề. Gia đình tất bật chuẩn bị để có một cái Tết đầy đủ và sung túc. Tôi nhớ về những ngày Tết xưa, khi ông nội thường giảng giải về ngày Tết cổ truyền và truyền cho tôi tình yêu với lễ hội của dân tộc. Gần 10 năm trôi qua, tôi không còn được sà vào vòng tay ấm áp của ông nữa. Đang mơ màng, tôi nghe bố gọi:

- Nam, con chuẩn bị để bố con ta đến đón ông về ăn Tết.

Tôi nhanh chóng nhận lễ từ mẹ và cùng bố và các bác đến thăm mộ tổ tiên. Mộ ông nằm giữa cánh đồng quê rộng lớn, nơi ông đã lớn lên và cũng là nơi đón ông khi ông rời cõi đời. Ngày hôm nay thật đẹp với nắng vàng nhẹ nhàng và gió xuân thổi, làm rung rinh những ngọn cỏ xanh. Không khí mùa xuân bao trùm, khuyến khích mọi người tận hưởng khoảnh khắc ngọt ngào. Những vạt cỏ ướt sương đêm vẫn vươn lên khoe sức sống trước ánh sáng ban mai. Trên đường đến nghĩa trang, người người vội vã để thăm mộ. Tôi vừa nhanh chóng để gặp ông, vừa cảm thấy nặng trĩu khi nhận ra ông đã rời xa mãi mãi…

Mộ ông đã xanh mướt cỏ vì thời gian. Tôi cùng bố nhanh chóng dọn dẹp, quét sạch lá rụng và rơm trên mộ. Bố chuẩn bị lễ và thắp nhang, rồi đưa cho tôi một nén hương để thắp cho ông. Nước mắt tôi vô tình rơi khi nhớ lại những năm tháng đã qua, từ lúc còn là đứa bé nghịch ngợm được ông dạy dỗ, giờ đây đã trưởng thành nhưng ông không còn bên tôi nữa. Ngồi bên mộ, tôi nhớ về những kỷ niệm tuổi thơ với ông, những lần ông cõng tôi đi bắt ve sầu, dỗ dành khi tôi vấp ngã, và ru tôi ngủ. Tôi ước mình có thể chăm sóc ông như cách ông đã chăm sóc tôi ngày xưa…

Đang chìm trong những suy nghĩ, bố ngồi cạnh tôi, gương mặt đầy xúc động. Bố cũng như tôi, đang nhớ ông nhưng phải kìm nén cảm xúc. Bố kể về thời kỳ khó khăn khi ông bà làm việc vất vả để lo cho con cái, nhưng không bao giờ ông than thở. Ông dạy bố rằng dù nghèo vẫn phải giữ phẩm hạnh, và luôn truyền dạy những điều tốt đẹp nhất cho con cháu.

Bầu trời bắt đầu mưa nhẹ. Bố và tôi cầm xấp tiền giấy vàng để hóa, những tia lửa bay lên trong không trung. Tôi chấp nhận sự thật rằng ông đã rời xa, và quay lưng về nhà, tôi mong chờ một phép màu có thể đưa ông trở lại, để tôi lại được sống như ngày xưa, với tiếng cười và sự vô tư bên ông.

Dù tôi biết con người không thể quay lại, và ông không thể ở bên tôi mãi mãi, nhưng tôi nhận ra tình yêu ông để lại là vô tận. Dù tôi có đi đâu, làm gì, tình yêu của ông sẽ luôn nâng bước tôi trong mỗi chặng đường cuộc đời.

Trong quan niệm người Việt, cái chết không phải là sự kết thúc mà là chuyển tiếp sang một thế giới khác. Ngôi mộ là nơi ở mới của người đã khuất, và việc tảo mộ vào mùa xuân thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn và sự sống có trước có sau của dân tộc. Đây là hoạt động thường niên của gia đình em, năm nay em mới cảm nhận đầy đủ ý nghĩa của truyền thống văn hóa này.

Khi xuân đến, không khí nhộn nhịp bao trùm, và dù mọi người đang tận hưởng sức sống mới, họ không quên người đã khuất. Đó là tổ tiên và người thân đã qua đời, mà trong tâm thức người Việt, linh hồn họ vẫn được sống trong ký ức. Những ngày đầu năm, mọi người đi tảo mộ để sửa sang và cầu nguyện cho gia đình được bình an và hạnh phúc.

Mẹ em đã chuẩn bị mọi thứ từ tối hôm trước: vàng mã, hương hoa, xôi, giò, trầu cau, rượu… Tất cả được chọn lựa kỹ càng để thể hiện lòng thành kính. Năm nay, em đã lớn và được mẹ cho đi chợ phụ giúp, hiểu thêm về phong tục cổ truyền.

Sáng sớm, gia đình em lên xe về quê, lòng em hồi hộp khi nghĩ đến việc viếng mộ. Cảnh vật qua cửa kính ô tô mờ ảo trong sương sớm, những giọt nắng xuyên qua lớp mây và sương trên cánh hoa, bầu trời trong xanh, gió nhẹ mang hương hoa cỏ. Âm thanh của chim làm không gian thêm sống động.

Đến nghĩa trang, em cùng gia đình sửa sang các phần mộ, cắt tỉa cỏ, trồng hoa cúc để làm đẹp. Em giúp thu gom cây dại và mẹ em chuẩn bị lễ cúng. Khi đốt nén hương, em cầu mong sức khỏe, bình an cho gia đình và hi vọng vào kết quả học tập tốt đẹp, với niềm tin vào sự hỗ trợ của tổ tiên.

Trong khi đợi hương tàn, gia đình em thắp hương cho các ngôi mộ xung quanh và mẹ giới thiệu về ý nghĩa của lễ tảo mộ. Sau khi các nén hương cháy hết, bố đem vàng mã đi hóa và mẹ xếp lại đồ lễ. Ra về, những tro tiền vàng bay theo bước chân, em cảm thấy nhẹ nhàng và thanh thản. Câu nói “hoa tàn nở lại sẽ đẹp hơn, người chết đi sẽ sống mãi trong lòng người sống” hiện lên trong tâm trí, nhắc nhở rằng lễ tảo mộ là dịp tri ân và thể hiện tình cảm dù âm dương cách biệt.

Tết đến mang theo niềm vui sum vầy bên gia đình và đón chào năm mới, đồng thời cũng là thời điểm diễn ra nhiều hoạt động truyền thống, trong đó có lễ tảo mộ. Năm nay, tôi có cơ hội cùng mẹ đi viếng mộ ông trong ngày lễ đặc biệt này.

Sáng sớm, mẹ đã đánh thức tôi từ 5 giờ để chuẩn bị cho chuyến đi. Tiếng gà gáy rộn ràng khắp làng quê. Hôm nay, tôi và chị gái cùng mẹ tham gia lễ tảo mộ. Mẹ chuẩn bị các vật dụng như liềm cắt cỏ, hương, giấy tiền vàng mã, đồ cúng... vào một cái làn nhỏ làm bằng tre. Sau đó, cả nhà tôi khởi hành. Làng quê vẫn còn chìm trong sương sớm mờ ảo, không khí mát lạnh và trong trẻo tạo cảm giác dễ chịu. Tôi hít thở không khí trong lành, hòa quyện với hương hoa mùa xuân, và những tia nắng vàng nhẹ nhàng làm sáng lên mọi vật sau giấc ngủ dài. Con đường làng quen thuộc trong buổi sáng sớm hiện lên với vẻ đẹp huyền bí.

Trên đường, chỉ có vài người đang vội vã đến chợ sớm. Sau khoảng hai mươi phút, gia đình tôi đã đến nghĩa trang. Gió lạnh lẽo và vắng vẻ, chỉ thỉnh thoảng có vài bóng người cũng đi thăm mộ. Đây là lần đầu tôi đứng trước mộ ông. Mẹ và chị tỉ mỉ sửa sang phần mộ, trong khi bố dùng liềm cắt cỏ và tôi nhổ rêu phong, lau bụi trên mộ. Sau khi dọn dẹp, mẹ bày lễ cúng và cắm bó hoa cúc vàng lên lọ hoa gần đó. Tôi nhận vài nhánh hương từ mẹ để thắp vào các mộ xung quanh. Sau khi hoàn tất, tôi đứng lặng trước mộ ông.

Nhìn hình ảnh ông cười tươi, tôi cảm thấy buồn lạ lùng. Ông qua đời khi tôi còn nhỏ, tôi không nhớ rõ hình ảnh và tình cảm của ông, chỉ biết qua lời mẹ kể. Tôi hình dung ông là người hiền lành, vui vẻ và rất yêu thương con cháu. Mẹ kể về nụ cười của ông khi tôi chào đời và cái ôm ấm áp của ông. Đắm chìm trong cảm xúc, tôi chỉ ngẩng lên khi mẹ gọi. Bố đang đốt giấy tiền, và tro bay nhẹ theo gió tạo nên không khí trang nghiêm. Tôi chợt nhớ câu thơ của Nguyễn Du về lễ tảo mộ:

“Ngổn ngang gò đống kéo lên
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay.”

Sau khi hoàn tất mọi việc, gia đình tôi thu dọn và trở về. Mặt trời đã lên cao, xua tan sương mỏng và chiếu ánh nắng vàng rực rỡ. Mặc dù buổi thăm mộ đã kết thúc, nhưng nó để lại trong tôi ấn tượng sâu sắc và giúp tôi hiểu thêm về truyền thống văn hóa của dân tộc.

Trong những ngày Tết, không khí thật rộn ràng và hào hứng. Em nhớ rằng đã hơn hai năm rồi không có bà bên cạnh để chăm sóc và động viên em như trước. Hiện tại, bà chỉ còn sống trong ký ức và tưởng tượng của em. Năm nay, cùng bố mẹ, em đi thăm mộ bà và cảm xúc trong em thật khó tả.

Trời đất như vừa tỉnh dậy sau giấc ngủ mùa đông, khoác lên lớp áo mới tươi tắn đón xuân. Em cảm nhận những giọt nắng đầu tiên chiếu xuống con đường đất nâu sậm, làm tan đi cái lạnh của mùa đông. Những bông lau và cỏ mới mọc bên đường rung rinh theo gió, tạo nên cảm giác dễ chịu. Đất trời như rộng mở hơn rất nhiều.

Con đường vắng vẻ và mọi người đi nhanh hơn. Em cảm thấy lạ lùng, muốn gặp bà nhưng không muốn vào nghĩa trang vì nó quá buồn. Khi bước vào, cảm giác như bà đã thật sự xa rời em. Đứng trước mộ bà, mọi thứ xung quanh mờ đi và em chỉ muốn dùng nước mắt để xóa nhòa cảnh tượng ấy.

Mẹ đã chuẩn bị đầy đủ lễ vật trong một chiếc làn nặng trĩu: nhang, hoa và đồ lễ. Mẹ và chị tỉ mỉ dọn dẹp phần mộ, nhổ cỏ quanh bia đá cho sạch sẽ.

Thắp hương trước mộ bà, em cảm nhận bao kỷ niệm ùa về rõ nét. Nhớ vòng tay ấm áp và nụ cười hiền từ của bà, em không thể quên được. Em cảm giác như bà vẫn đứng đó, dõi theo em với nụ cười ân cần, mong em học tốt để thành công và giúp gia đình.

Dù bà đã xa, bà vẫn sống mãi trong lòng em. Buổi tảo mộ thật ý nghĩa, thể hiện tình cảm của con cháu đối với người đã khuất.

Một năm nữa đã trôi qua. Trong những ngày cuối năm với không khí se lạnh, mọi người thường tự nhìn lại những gì mình đã làm được trong suốt năm qua. Tôi cũng không phải ngoại lệ, và trước mắt tôi là sổ liên lạc với dòng chữ lớn “Xếp loại học lực: KHÁ”. Đây là lần đầu tiên tôi không đạt loại Giỏi, lần đầu tiên tôi không hào hứng khoe sổ liên lạc với hàng xóm. Thực sự, năm nay là một thất bại với tôi. Tôi cảm thấy như mình đã thất hứa với ông nội, người mà tôi luôn tự hào.

Mùa hè vừa qua là thời điểm thành công khi tôi đậu vào trường chuyên nổi tiếng của thành phố. Ba tôi quyết định thưởng cho tôi chuyến thăm mộ ông nội tại Côn Đảo. Từ nhỏ, tôi đã lớn lên với những câu chuyện lịch sử từ ba về ông nội, một chiến sĩ dũng cảm không khuất phục trước kẻ thù. Ông là hình mẫu lý tưởng trong mắt tôi, và việc thăm người đã trở thành thần tượng là một ước mơ lớn lao của tôi.

Chuyến đi của chúng tôi bao gồm hai phần: đường bộ và đường thuỷ, cho tôi cơ hội chiêm ngưỡng phong cảnh non nước mà trước đây chỉ thấy qua màn hình. Những hàng dừa xanh rợp bóng bên dòng sông rộng lớn và biển xanh bao la tạo nên cảnh quan tuyệt đẹp. Gió biển thổi vào làm dịu cái nóng của đất liền. Côn Đảo hiện ra thật kỳ vĩ, khác xa so với hình ảnh tôi từng tưởng tượng. Bãi biển đông đúc thuyền bè, cuộc sống nơi đây dường như đã vươn mình khỏi quá khứ đau thương.

Chúng tôi đi bộ lên một đoạn dốc gồ ghề để đến mộ ông nội. Mộ không được xây bằng xi măng mà bằng những hòn đá lớn chồng lên nhau, có thể là biểu tượng của lòng ngưỡng mộ dành cho ông và các đồng đội. Tôi thấy ba tôi cố nén tiếng khóc trước mộ, điều này không lạ vì ba thường đến đây hai ba năm một lần. Nhưng tôi cảm thấy nghẹn ngào dù ông nội chưa bao giờ ôm tôi, tôi chưa biết rõ mặt ông, không thể yêu cầu quà từ ông. Có lẽ vì dòng máu của ông chảy trong tôi và niềm tự hào về ông làm cho tôi đau lòng khi thấy mộ ông trơ trọi. Chúng tôi lặng lẽ ngồi xuống, nhổ cỏ quanh mộ giữa gió biển lạnh lẽo.

Sau khi thăm mộ ông, chúng tôi tiếp tục thăm nhà tù Côn Đảo. Từ xa, trường bắn gần bờ biển với những cột gỗ chắc chắn đứng giữa cát trắng. Đây là sự đối lập giữa thiên nhiên tươi đẹp và nỗi đau của con người. Bao nhiêu chiến sĩ đã hy sinh trên những cột gỗ, nhưng vẫn hô vang hai tiếng Việt Nam trong những giờ phút cuối cùng. Những nỗi đau và âm thanh của tiếng đạn, máu chảy không thể sánh bằng lòng yêu nước và tinh thần đoàn kết.

Nhà tù Côn Đảo hiện lên với sự ảm đạm khác xa cuộc sống xung quanh và mộ ông nội. Các phòng giam nhỏ, u tối với ánh sáng yếu ớt và những ô sắt, nơi các chiến sĩ đã chịu đựng sự tra tấn dã man. Vào mùa nóng, họ bị nhốt trong phòng chật hẹp, còn mùa lạnh chỉ có một người trong phòng chống chọi với cái lạnh thấu xương. Những hình phạt tàn bạo đã để lại hậu quả nghiêm trọng cho những người sống sót.

Tuy vậy, tinh thần đoàn kết và lòng yêu nước của các chiến sĩ vẫn được bảo tồn. Trước khi rời khỏi, tôi quay lại thăm ông, cảm thấy mình thật nhỏ bé so với những gì ông và đồng đội đã trải qua. Tôi đã hiểu thêm về mảnh đất này, về dân tộc mình và dòng máu anh hùng trong mình. Tôi hứa sẽ cố gắng nhiều hơn để xứng đáng với ông và các thế hệ cha anh. Khi quay lưng ra về, tôi cảm thấy lòng nhẹ nhõm, gió mát hơn và sóng biển êm dịu. Nhưng giờ đây, tôi đã thất hứa, có lẽ ông đang thất vọng về tôi. Tôi sẽ cố gắng hơn, và nhìn ra cửa sổ, tôi thấy nụ mai bắt đầu nở vàng, lạ thật vì ba định đốn nó vì năm ngoái không ra hoa.