Buzz
ภาพของพระสมเด็จวัดระฆังพิมพ์ใหญ่แบบชะลูดที่ปรากฏในคอลัมน์นี้ คงจะคุ้นเคยกันดีในทุกรายละเอียดของลายพิมพ์ ซึ่งไม่แตกต่างจากพิมพ์ใหญ่แบบป้อมและพิมพ์ใหญ่แบบอื่นๆ แต่มันเป็นพิมพ์ที่ไม่ค่อยเห็นในภาพถ่ายของพระสมเด็จในวงการมากนัก
บางคนอาจเคยเห็นมาบ้างและเข้าใจว่าเป็นพิมพ์ใหญ่ทั่วๆ ไป แต่เมื่อเห็นพระแบบชะลูด ซึ่งเกิดจากการตัดขอบชิดติดกับเส้นซุ้ม ทำให้เกิดภาพลวงตา
ผมเองก็เคยคิดเช่นนั้น แต่เพื่อความมั่นใจ ผมจึงเปิดหนังสือ “ปริอรรถาธิบายแห่งพระเครื่อง” เล่มพระสมเด็จ ของครู “ตรียัมปวาย” แล้วนำสมเด็จองค์นี้มาเทียบกับพิมพ์ใหญ่ชะลูดในหนังสือ ผลคือทุกเส้นสายตรงกันเป๊ะเลย
พิมพ์ใหญ่แบบชะลูดในส่วนของความสูง “ครูตรียัมปวาย” กล่าวไว้ว่า มีความสูงเท่ากับ “พิมพ์โปร่ง พิมพ์ใหญ่ที่มีขนาดใหญ่ที่สุด” โดยสูงสุดราว 3.6 ซม. แต่เมื่อวัดความกว้างพบว่าเท่ากับพิมพ์ใหญ่แบบย่อม ซึ่งกว้างแค่ 2.1 ซม. แคบกว่าพิมพ์ใหญ่ทั่วไป
หากพยายามนำไปใส่ในตลับทองขนาดมาตรฐานที่ร้านทอง จะพบว่าไม่พอดี มีช่องว่างด้านข้าง ต้องสั่งทำใหม่ให้เหมาะสม
นี่คือสิ่งที่พิสูจน์ได้ พิมพ์ใหญ่แบบชะลูดแตกต่างจากพิมพ์ใหญ่แบบทั่วไปอย่างแท้จริง
อยากจะบอกเคล็ดลับเล็กๆ น้อยๆ ที่ไม่ค่อยมีใครรู้กันว่า จริงๆ แล้ว คนที่ปลอมพระไม่ค่อยให้ความสนใจกับพิมพ์ใหญ่แบบชะลูด ดังนั้นการปลอมพระพิมพ์นี้จึงหายาก
ในขณะที่พิมพ์ใหญ่แบบป้อมแท้ ที่พบเห็นในวงการหนังสือมีน้อยมาก แต่ยังคงพบเห็นพระปลอมอยู่บ้าง
เมื่อพูดถึงเรื่องเส้นสายลายพิมพ์แบบนี้ ก็ทำให้นึกถึงหลักการครูในการดูพระสมเด็จแท้ที่ว่า เมื่อพิมพ์ถูกต้อง เนื้อก็ต้องตรงกับมาตรฐาน
เนื้อพระพิมพ์ใหญ่แบบชะลูดองค์นี้มีคุณภาพมาตรฐานกลาง โดยเป็นเนื้อเกสรดอกไม้สีขาวอมเหลืองคล้ายงาช้าง
เมื่อส่องด้วยแว่นขยาย จะเห็นมวลสารที่ละเอียดและกลมกลืน มีหลุมร่องเล็กๆ และรอยยุบหรือแยกในพื้นผนัง ส่วนฝ้ารักมีสีเหลืองอ่อนจางๆ ระดับความซึ้งอยู่ในระดับปานกลาง เมื่อดูองค์รวมแล้ว เนื้อดูเก่าและมีอายุ
ไม่มีจุดที่สะดุดตาเป็นพิเศษ
แต่หากยังมีความสงสัย สามารถพลิกดูด้านหลังได้ง่ายกว่า ซึ่งมีทั้งรูพรุนปลายเข็ม รอยย่นคล้ายตะไคร่น้ำ ขอบข้างแม้จะไม่หลุดร่อย แต่ก็มีลักษณะกลมมนตามธรรมชาติของพระที่ถูกจับต้อง
จุดที่สะดุดตาคือขอบข้าง ที่มีรอยขัดหลายตำแหน่ง ซึ่งสามารถคาดเดาได้ว่าเคยมีเนื้อยื่นเป็นติ่งแหลม
เซียนรุ่นใหญ่ประสบการณ์นานกว่า เคยสอนรุ่นน้อง พระสมเด็จรุ่นเก่าสมัยที่ยังเลี่ยมเข้ากรอบ หกเจ็ดสิบปีที่แล้ว มักมีรอยขัด จุดนี้หากไม่มองเป็นจุดด้อย ก็พลิกเป็นจุดเด่น เป็นตัวช่วย...ได้เหมือนกัน
ปรากฏการณ์นี้ เกิดขึ้นในยุคที่พระปลอมฝีมือ ยังไม่มี หรือถ้ามี พระปลอมรุ่นนั้นเนื้อหาและธรรมชาติก็ยังห่างไกลของจริง
สรุปข้อสังเกตรวมๆ พิมพ์ใหญ่แบบชะลูด มีปรากฏผ่านตาน้อย ตัวหารพระปลอมก็น้อย เนื้อหาและธรรมชาติ ช่วยให้พิจารณาผ่านเกณฑ์พระเก๊ผิดพิมพ์ หรือแปลกตา เป็นพระแท้ไปได้ไม่ยาก
ข้อแนะนำ...แม้สมเด็จพิมพ์ใหญ่แบบชะลูด เจอกันน้อย แต่หากเจอก็ควรดูให้แน่ใจ ซื้อได้ในราคาที่ไม่หนักมือ เพราะเดาได้ พิมพ์นี้เป็นพระที่วงการเมิน ถ้าไม่เมินคงมีภาพให้ดูกันบ้าง อย่างน้อยก็องค์สององค์
พระฟอร์มนี้ ไม่ใช่พระที่มีไว้รอการเปลี่ยนมือซื้อขาย เป็นพระสำหรับคนที่มีศรัทธา มีไว้ขึ้นคอ.
พลายชุมพล
