Trong lĩnh vực chứng khoán, phương pháp phân tích cơ bản phổ biến được nhiều nhà đầu tư lựa chọn là phân tích cơ bản (Fundamental Analysis). Khi áp dụng phân tích cơ bản, bạn có thể chọn một trong hai hướng tiếp cận: từ trên xuống (top-down) hoặc từ dưới lên (bottom-up).
Phương pháp từ dưới lên (Bottom-up)
Đối với phương pháp Bottom-up, người phân tích sẽ đánh giá từng yếu tố cơ bản của một công ty cụ thể. Họ tập trung ít đến các yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến công ty và thay vào đó tập trung vào nội lực của công ty trong ngành.
Những yếu tố mà phương pháp Bottom-up cần chú ý bao gồm:
Đội ngũ lãnh đạo/ quản trị
-
Sản phẩm, thị trường và thị phần của công ty
Tăng trưởng lợi nhuận trước đó và dự kiến
Dòng tiền và dòng tiền tự do để hỗ trợ hoạt động và đầu tư
Các chỉ số tài chính như P/E (để đánh giá giá trị đầu tư), tỷ lệ nợ/tổng tài sản, biên lợi nhuận,…
Phương pháp từ trên xuống (Top-down)
Phương pháp Top-down tập trung vào đánh giá tổng thể nền kinh tế và các yếu tố vĩ mô quan trọng. Sau đó, người phân tích sẽ xem xét những ngành nào sẽ có lợi từ các yếu tố vĩ mô này và chọn ra các cổ phiếu tiềm năng trong ngành.
Các yếu tố mà phương pháp Top-down sử dụng để phân tích bao gồm:
Faktor tăng trưởng GDP (tổng sản phẩm quốc nội): nền kinh tế có tăng trưởng GDP cao sẽ là môi trường thuận lợi cho các doanh nghiệp phát triển
Chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa của chính phủ: những chính sách này có thể thúc đẩy/kìm hãm sự phát triển của doanh nghiệp. Ví dụ như khi chính phủ đẩy mạnh đầu tư công, các doanh nghiệp ngành xây dựng, vật liệu xây dựng, bất động sản có thể được hưởng lợi
Lạm phát: lạm phát nếu được giữ ở mức dưới 5% được cho là con số lý tưởng bởi sẽ kích thích tiêu dùng, vay nợ, đầu tư, từ đó góp phần kích thích kinh tế. Nếu cao hơn con số này, nền kinh tế sẽ trở nên rối loạn do người dân sẽ có hành vi thu gom, tích trữ hàng hóa, của cải để tránh lạm phát, gây mất cân đối cung-cầu nghiêm trọng. Nếu lạm phát âm (hay còn gọi là giảm phát), nhà đầu tư sẽ có tâm lý muốn giữ tiền và giảm bớt chi tiêu, góp phần kìm nén nền kinh tế
Lãi suất ngân hàng: Lãi suất ngân hàng thấp sẽ giúp tăng chi tiêu, đầu tư, góp phần phát triển kinh tế.
2 Phương pháp phân tích cơ bản đã đề cập đều có giá trị. Tuy nhiên, quyết định sử dụng phương pháp nào phụ thuộc vào sở thích và chuyên môn của từng người, cũng như nhóm ngành mà họ quan tâm. Ví dụ, khi phân tích ngành bất động sản (mà chịu ảnh hưởng mạnh từ lạm phát, lãi suất,...), phương pháp từ trên xuống có thể hữu ích hơn.