Buzz
Bài văn phân tích câu thơ 'Cha mẹ thương nhau nhau bằng gừng cay muối mặn' bao gồm dàn ý chi tiết, sơ đồ tư duy và mẫu bài văn phân tích hay nhất, ngắn gọn được tổng hợp và chọn lọc từ các bài văn cao điểm của học sinh lớp 12. Hy vọng rằng với bài phân tích này, các bạn sẽ thấy thú vị và cải thiện khả năng viết văn của mình.
20+ Phân tích bài thơ 'Cha mẹ thương nhau nhau bằng gừng cay muối mặn' (siêu hay, ngắn)
Phân tích câu thơ 'Cha mẹ thương nhau nhau bằng gừng cay muối mặn - Mẫu số 1
Trích đoạn 'Đất nước' từ 'Mặt đường khát vọng' của Nguyễn Khoa Điềm là một phần văn phong phong phú với hình ảnh 'đất nước của nhân dân'. Có thể nói rằng một trong những thành công của đoạn trích này là cách xây dựng hình ảnh quê hương từ những nguyên liệu dân gian thân thuộc. Trong bài thơ, có sự hiện diện mờ nhạt của những câu ca dao thể hiện tình yêu thương gia đình từ xa xưa: “Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn”.
Sinh ra trong giai đoạn kháng Mỹ, 'Mặt đường khát vọng' là một tác phẩm trường ca về sự tỉnh táo của tuổi trẻ thành thị vùng Nam đang phải đối mặt với xâm lược của đế quốc, tập trung vào tình yêu quê hương, tình thương dân tộc và sự nhận thức về trách nhiệm của thế hệ mình, sẵn sàng tham gia vào cuộc chiến tranh toàn dân... 'Đất nước' được trích từ đầu chương V của trường ca, là một bài hát ca ngợi nền nước Việt Nam giàu đẹp, với việc tạo hình ảnh đất nước từ góc nhìn văn hóa dân tộc, nhấn mạnh vào tư tưởng về quê hương của nhân dân. Câu thơ 'Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn' nằm trong phần suy tưởng về các yếu tố tạo nên quê hương. Tất cả đều rất gần gũi và ấm áp.
“Đất nước có trong những cái ngày xưa...mẹ thường hay kể
Đất nước khởi đầu từ việc một người phụ nữ đang ăn miếng trầu
Đất nước trưởng thành khi nhân dân biết cách trồng tre để đánh đuổi kẻ thù
Tóc mẹ rối bời sau đầu
Cha mẹ thể hiện tình yêu bằng gừng cay và muối mặn
Cơ bản, sự đoàn kết tạo nên danh tiếng
Hạt gạo cần được xay, giã, giần và sàng qua một ngày nắng hai ngày mưa
Đất nước tồn tại từ thời xa xưa
Xây dựng quốc gia này là kết quả của truyền thống yêu nước, là một phần của văn hóa đặc trưng, là biểu hiện của tình cảm mạnh mẽ và trung thành của con người. Tình cảm 'thương nhau bằng gừng cay muối mặn' không chỉ thuộc về cha mẹ mà còn là tình yêu thương chung của tất cả mọi người sống trong một đất nước. Nó gợi nhớ đến những ca dao nghĩa tình quen thuộc từ hàng ngàn năm qua:
“Cùng chia sẻ nhau bát muối đĩa gừng
Gừng cay muối mặn, đừng quên nhau”
“Khi nhau xuống bờ biển săn cua
Mang về nấu những quả mơ chua từ rừng
Em ơi, hãy nhớ những thời ngọt ngào
Gừng cay muối mặn, đừng quên nhau”
Hay: “Muối đã ba năm vẫn còn mặn
Gừng chín tháng vẫn còn cay
Tình yêu của chúng ta nặng nề, tình thương sâu sắc
Cho dù chúng ta xa cách, cần phải trải qua ba vạn sáu ngàn ngày mới thực sự xa nhau”
Ca dao và dân ca đã từ lâu là nguồn cảm hứng tinh thần của người Việt, thể hiện tình yêu thương và tình nghĩa chân thành từ những điều gần gũi nhất. Trong thơ của Nguyễn Khoa Điềm, hình ảnh “Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn” là một minh chứng cho điều này.
Gừng và muối thường được sử dụng trong ca dao để miêu tả tình cảm sâu sắc của con người. Tính cách của chúng càng trở nên đậm đà hơn qua thời gian, như “gừng càng già càng cay”. Điều này cũng phản ánh tình yêu thương chân thành của con người, ngày càng sâu đậm qua thời gian.
Trong việc xây dựng “đất nước của nhân dân”, Nguyễn Khoa Điềm sử dụng những hình ảnh dân gian để thể hiện truyền thống tình cảm của người Việt Nam. Đó chính là “gừng cay” và “Muối mặn”, như cha ông ta đã nhấn mạnh:
“Muối đã ba năm vẫn còn mặn
Gừng chín tháng vẫn còn cay”
Thể hiện sự cam kết và ước ao:
Tình yêu của chúng ta nặng nề, tình thương sâu sắc
Dù có cách xa nhau, cũng phải trải qua ba vạn sáu ngàn ngày mới có thể xa cách”
“Ba vạn sáu ngàn ngày” tượng trưng cho một thời gian dài, một thế hệ. Đó là thời gian của niềm hy vọng sống hạnh phúc cùng nhau đến già, sống cùng nhau suốt đời. Hành động “Tay nâng chén muối đĩa gừng” trở nên biểu tượng, thể hiện sự đậm đà, sâu sắc của tình cảm. Người trong ca dao đã biến nó thành một minh chứng cho lời hẹn thề thủy chung. Và từ những hành động này, câu chuyện tiếp tục:
'Khi nhau xuống bờ biển săn cua”
Cha ông nhấn mạnh đến những trải nghiệm đắng ngắt, ngọt ngào trong cuộc sống mà họ đã trải qua:
“Em ơi dù có cay đắng, ngọt ngào
Gừng cay muối mặn mong không quên nhau”
Đọc những câu ca dao, ta thấy rõ sự tôn vinh tình cảm của cặp đôi và nhiều hơn thế nữa trong thơ của Nguyễn Khoa Điềm. Không chỉ là sự ca ngợi, khẳng định tình yêu thương của cặp đôi, mà câu thơ còn thể hiện sự hiểu biết sâu sắc về tình cảm con người nói chung. Dựa trên truyền thống tình cảm đẹp của dân tộc, thơ của Nguyễn Khoa Điềm mở ra một khía cạnh rộng lớn và toàn diện hơn về tình yêu thương. Câu thơ không chỉ thể hiện tình yêu thương mà còn khẳng định sức mạnh của nó. “Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn”, thể hiện tình thương qua những gian khổ của cuộc sống, và không để bị thay đổi bởi những khó khăn đó. Hình ảnh “gừng cay muối mặn” gợi lên hình ảnh một đất nước Việt Nam trong bài thơ của Trần Sao Vàng:
“Tôi yêu đất nước này dù có cay đắng
Những đêm dài với đèn điện lấp lánh
(...) Áo mồ hôi từ những buổi chợ trở về
Đời uốn cong
Mang gánh gạo nặng nề mỗi ngày
Mỗi cọng rau, mỗi hạt muối
(...) Tôi yêu đất nước này dù áo rách
Nơi căn nhà rộng thênh thang, không gì cản nổi cơn gió
Vẫn yêu nhau từng hơi thở
Lòng vẫn thương cây nhớ rễ mãi
Tình yêu thương sinh ra và liên kết với những điều quen thuộc và gần gũi nhất, cũng như những khó khăn và gian khổ trong cuộc sống. Đối với họ, những thử thách càng làm cho tình yêu đó trở nên sâu sắc hơn.
Với việc là biểu tượng của 'đất nước của nhân dân', những hình ảnh trong bài thơ của Nguyễn Khoa Điềm rất gần gũi và thân thuộc, nơi mà vật liệu dân gian được sử dụng một cách khéo léo. Đất nước được hình thành và phát triển thông qua nguồn cảm hứng từ ca dao, dân ca, truyền thuyết; đất nước được tạo nên từ lịch sử vĩ đại của dân tộc khi 'dân mình biết trồng cây và chống giặc'; mỗi địa danh, mỗi miền đất đều liên quan đến những cá nhân cụ thể là nhân dân, 'những cuộc đời đã hóa thành núi sông của ta'... Tình yêu thương như 'gừng cay muối mặn' của cha mẹ chính là giá trị truyền thống tốt đẹp trong tình cảm của con người Việt Nam. Nó đã được tích lũy và khẳng định qua hàng ngàn năm lịch sử, từ thời của ca dao và dân ca đến nay, góp phần:
'Để đất nước này là của nhân dân
Đất nước của nhân dân, đất nước của truyền thống văn hóa dân gian'
Việc sử dụng nguồn cảm hứng từ ca dao, dân ca làm cho bản thơ trở nên sâu sắc, giàu ý tưởng, và dễ tiếp cận hơn đối với người đọc. Điều này cũng là một trong những lý do góp phần vào thành công của đoạn trích.
Câu thơ không chỉ là một lời khẳng định thuyết phục về truyền thống tình cảm đẹp của con người Việt Nam mà còn là sự hiện thân của tài năng và sáng tạo của Nguyễn Khoa Điềm khi miêu tả hình ảnh đất nước của nhân dân. Từ đó, chúng ta có cái nhìn sâu sắc hơn về đất nước:
'Nước chảy về đâu
Khi trở về quê hương, lòng ta rộn ràng ca hát
Người đến với tiếng hát, đưa thuyền lướt sóng thác
Đưa ra hàng trăm biểu tượng trên dòng sông...
Phân tích câu thơ 'Cha mẹ thương nhau nhau bằng gừng cay muối mặn'
1. Bắt đầu
- Giới thiệu về câu thơ 'Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn' của Nguyễn Khoa Điềm.
2. Phần chính
- Trích dẫn một số câu ca dao tương đồng với tinh thần của tác phẩm.
- Phân tích ý nghĩa của 'gừng cay muối mặn' trong các câu ca dao cổ.
+ Thể hiện sâu sắc về mặn mà, cay đắng trong cuộc sống gia đình, vượt qua đó là sự thủy chung vững bền của vợ chồng.
+ 'gừng cay muối mặn' trong câu ca dao cổ là biểu tượng của tình cảm vợ chồng, một phần của sự quen thuộc và gần gũi như 'muối' và 'gừng', kèm theo những ý nghĩa sâu sắc ẩn chứa trong đó.
- Ý nghĩa của câu thơ 'Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn'
+ Kích thích cảm xúc về tình yêu thương chung thủy của vợ chồng trong truyền thống gia đình Việt từ xưa đến nay.
+ Đại diện cho vẻ đẹp tinh thần của đời sống gia đình từ thế hệ này sang thế hệ khác, là một phần của giá trị văn hóa truyền thống mà dân tộc chúng ta tự hào.
3. Kết luận
Chia sẻ cảm nhận về câu thơ của Nguyễn Khoa Điềm.
Phân tích câu thơ Cha mẹ thương nhau nhau bằng gừng cay muối mặn - mẫu 2
Khi tôi đọc bài thơ Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm, tôi cảm thấy xúc động khi gặp câu thơ: Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn
Có bao nhiêu bài ca dao đã nói về tình nghĩa vợ chồng, về tình cảm của cha mẹ và bấy nhiêu lần hình ảnh gừng cay muối mặn xuất hiện để thể hiện những tình cảm thiêng liêng đó. Như :
Người ơi chua ngọt đã trải
Xin đừng quên nhau như gừng cay muối mặn
Chẳng hạn như :
Muối ba năm cũng phải còn mặn
Gừng chín tháng cũng đừng quên cay…
Mọi câu ca dao ấy đều ca ngợi tình nghĩa vợ chồng chung thủy, kiên định và quý giá.
Gừng và muối là hai biểu tượng quen thuộc trong văn hóa dân gian Việt Nam, trong cuộc sống hàng ngày của mọi người. Dù ở nông thôn hay thành thị, dù giàu hay nghèo, trong bếp mỗi gia đình không thể thiếu hai loại gia vị này. Điều này làm cho gừng và muối trở nên thân thuộc và gần gũi với đời sống hàng ngày của người dân. Vị cay của gừng và mặn của muối, cả hai đều có hương vị đậm đà, làm cho các món ăn thêm hấp dẫn. Khi được ám chỉ về tình cảm con người, gừng và muối biểu thị sự thân thiết, sâu sắc và tình nghĩa gắn bó, thể hiện lòng trung thành của con người.
Hơn nữa, gừng và muối còn biểu hiện cho những khó khăn, những gian nan trong cuộc sống, cho sự đồng lòng đồng dạng của vợ chồng. Khi cùng nhau vượt qua mọi khó khăn của cuộc sống, họ sẽ hiểu và quý trọng nhau hơn. Trong mối quan hệ vợ chồng, không chỉ có tình yêu mà còn có tình nghĩa. Do đó, họ sẽ càng gắn bó, yêu thương và chia sẻ mọi khó khăn trong cuộc sống.
Muối ba năm hãy vẫn mặn
Gừng chín tháng mong vẫn cay…
Ba năm hoặc chín tháng là những khoảng thời gian cụ thể biểu thị cho sự dài lâu và bền vững của tình cảm cha mẹ dành cho nhau.
Người ơi chua ngọt đã từng
Đừng quên gừng cay muối mặn
Và một lời nhắc nhở nhẹ nhàng về tình cảm vợ chồng, dù cay đắng hay ngọt ngào cũng đừng bao giờ quên nhau. Những câu ca dao này gần gũi, giản dị với âm điệu nhẹ nhàng, chân thành, dễ thấm vào lòng người. Từ những câu ca dao ấy, nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm đã mượn hình ảnh gừng cay muối mặn để diễn đạt về tình yêu thương của cha mẹ. Đất nước được tạo nên từ những tình cảm thiêng liêng, cao quý đó. Không cần phải xa hoa, không cần phải lộng lẫy, hình ảnh gừng cay muối mặn đủ để hiểu được tình cảm của vợ chồng, của cha mẹ dành cho nhau. Trong những lúc khó khăn, thiếu thốn, tình cảm ấy vẫn mãi không rời xa.
Những câu thơ và câu ca dao này cũng là bài học sâu sắc cho cuộc sống vợ chồng hiện đại như ngày nay. Khi không còn phải cùng nhau vượt qua từng bữa ăn giản dị, chia sẻ một mảnh chăn nhỏ lạnh, khi mọi thứ đều trở nên dễ dàng, tình cảm vợ chồng thỉnh thoảng cũng có thể mất đi điều quan trọng. Có những cặp đôi chỉ ở bên nhau vì lợi ích cá nhân, vì tiền bạc… Họ không quan tâm đến nhau, thậm chí còn ngoại tình… Những hành động đó không chỉ gây thiệt hại cho hạnh phúc gia đình mà còn làm suy giảm giá trị của xã hội. Gia đình là nền tảng của xã hội, nếu nền tảng không vững chắc, thì xã hội cũng sẽ bị ảnh hưởng. Gừng cay muối mặn vẫn tồn tại, mọi gia đình vẫn sử dụng chúng, nhưng không phải tất cả đều giữ gìn tình cảm sâu đậm với nhau.
Hãy lại nhìn nhận, tôn trọng nhau, xây dựng một gia đình hạnh phúc, để những câu ca dao ngọt ngào được vang lên. Đất nước tươi thắm từ những tình yêu có vị mặn của muối, có vị cay nồng của gừng.
Phân tích câu thơ Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn - mẫu 3
Đất nước đã từ lâu trở thành nguồn cảm hứng vô tận cho thi ca. Đoạn trích từ 'Đất nước' trong trường ca 'Mặt đường khát vọng' của Nguyễn Khoa Điềm mang hình ảnh đặc trưng của 'đất nước của nhân dân'. Điều đặc biệt ở đoạn trích này là việc xây dựng đất nước từ những chất liệu dân gian quen thuộc. Trong bài thơ, ta cảm nhận được bóng dáng của những câu ca dao thấm đẫm tình thương: “Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn”.
Câu thơ “Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn” thuộc trường liên tưởng về những yếu tố tạo nên đất nước được mô tả trong các câu thơ mở đầu.
“Đất nước ẩn chứa trong những câu chuyện ngày xưa...” mẹ thường kể
Đất nước bắt đầu từ những hạt trầu bà đang nhai
Đất nước trưởng thành khi dân ta biết trồng tre và chống giặc
Mẹ bới tóc sau đầu
Thương nhau bằng gừng cay muối mặn
Cột cái kèo thành tên
Một nắng hai sương, gạo xay giã giần sàng
Đất nước bắt đầu từ ngày đó”
Là truyền thống yêu nước, là văn hóa, là tình thương thủy chung. “Thương nhau bằng gừng cay muối mặn” không chỉ là của cha mẹ mà còn là tình yêu thương của mọi người sống trong mảnh đất thân thương, gọi là “Đất nước”. Điều này gợi nhớ đến những bài ca dao nghĩa tình quen thuộc trong dân gian:
“Muối gừng trong tay nâng chén
Xin đừng quên nhau như gừng cay muối mặn
“Rủ nhau xuống bể, tìm cua
Mang về nấu quả mơ chua từ rừng
Em ơi chua ngọt đã trải qua
Xin đừng quên nhau như gừng cay muối mặn
Hoặc:
“Muối ba năm vẫn còn mặn
Gừng chín tháng cay mãi còn
Tình nghĩa dày đặc, tình yêu sâu đậm
Dù xa nhau cũng phải ba vạn sáu ngàn ngày mới cách xa
Từ xưa đến nay, ca dao và dân ca đã là nguồn cảm hứng dồi dào cho tâm hồn người Việt. Tình thương, tình nghĩa là điều tuyệt vời nhất trong ca dao, bắt nguồn từ những điều gần gũi nhất. Đó cũng là lý do tại sao ca dao trở thành nguồn cảm hứng không ngừng cho nhiều nghệ sĩ.
Gừng và muối thường xuất hiện trong ca dao, tượng trưng cho tình nghĩa chân thành của con người. Muối mặn, gừng càng già càng cay, tượng trưng cho tình cảm ngày càng trở nên mặn nồng, sâu đậm theo thời gian.
Tạo dựng hình ảnh 'đất nước của nhân dân', Nguyễn Khoa Điềm sử dụng những hình ảnh dân gian để thể hiện truyền thống tình cảm đẹp đẽ của người Việt.
'Muối ba năm vẫn còn mặn'
Gừng chín tháng mãi cay
Duyên phận, tình yêu, lời hứa gửi trao:
Tình nghĩa dày, tình yêu dày
Dù xa cách cũng phải ba vạn sáu ngàn ngày mới là xa”
“Ba vạn sáu ngàn ngày” là biểu tượng của thời gian dài, thể hiện khát vọng sống hạnh phúc bên nhau suốt đời. Hình ảnh “Tay bưng chén muối đĩa gừng” biểu lộ sâu sắc và đậm đà.
Trong ca dao, gừng cay muối mặn thường tượng trưng cho tình yêu của đôi lứa, và trong thơ Nguyễn Khoa Điềm, nó còn gợi lên sự thương yêu đong đầy hơn. Câu thơ không chỉ thể hiện tình thương mà còn khẳng định sức mạnh của nó. Tình yêu vượt qua mọi gian khổ để trở nên càng sâu sắc hơn.
Nguyễn Khoa Điềm thông minh sử dụng ca dao, dân ca để làm sâu sắc thêm ý thơ, dễ gợi cảm xúc. Câu thơ không chỉ là một lời khẳng định về tình cảm đẹp đẽ của người Việt mà còn là tài năng sáng tạo của tác giả khi xây dựng hình ảnh đất nước của dân tộc. Tình yêu thương như “gừng cay muối mặn” của cha mẹ chính là giá trị truyền thống quý báu của người Việt. Đó đã được gìn giữ và khẳng định qua hàng nghìn năm lịch sử, qua những ca dao và dân ca.
Đánh giá câu thơ Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn - mẫu 4
Khi đọc bài thơ Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm, lòng tôi xúc động khi bắt gặp câu thơ :Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn
Không biết bao nhiêu bài ca dao đã kể về tình nghĩa vợ chồng, về tình cảm cha mẹ và đã nhiều lần hình ảnh gừng cay muối mặn xuất hiện để bày tỏ những tình nghĩa thiêng liêng ấy. Như :
Em ơi chua ngọt đã từng
Gừng cay muối mặn xin đừng quên nhau
Hoặc :
Muối ba năm muối hãy còn mặn
Gừng chín tháng, cay mãi cay…
Tất cả những câu ca dao đó đều thể hiện tình nghĩa vợ chồng chân thành, kiên định và quý báu.
Hình ảnh gừng và muối đã trở nên quen thuộc trong văn học dân gian Việt Nam và trong đời sống hàng ngày của mọi người. Dù ở nông thôn hay thành thị, giàu hay nghèo, gừng và muối luôn là hai loại gia vị không thể thiếu trong gian bếp mỗi nhà. Chúng mang vị đậm đà, tạo ra hương vị thơm ngon cho món ăn, và khi được nhân hóa, chúng ẩn dụ cho tình cảm con người, thể hiện sự thắm thiết, sâu nặng và tình nghĩa gắn bó, khăng khít.
Hơn nữa, gừng và muối cũng tượng trưng cho những gian khổ, những khó khăn trong cuộc sống của vợ chồng. Khi cùng nhau trải qua những thăng trầm của cuộc sống, họ sẽ hiểu nhau hơn, trân trọng nhau hơn. Trong mối quan hệ vợ chồng, ngoài tình yêu còn có cả sự đồng cảm và sẻ chia. Do đó, họ ngày càng gắn bó với nhau, yêu thương và chia sẻ nhau trong mọi hoàn cảnh.
Muối ba năm, vẫn mặn mãi…
Gừng chín tháng, cay mãi cay…
Ba năm hoặc chín tháng là những khoảnh khắc cụ thể để thể hiện sự vĩnh cửu của tình nghĩa mà cha mẹ đã dành cho nhau.
Người ơi chua ngọt đã trải qua
Gừng cay muối mặn đừng lãng quên
Và một lời nhắc nhở nhẹ nhàng về tình cảm vợ chồng, dù đắng ngắt hay ngọt ngào, không bao giờ rời xa. Đó là những câu ca dao gần gũi, giản dị với giọng điệu dịu dàng, thiết tha, dễ ghi sâu vào lòng người. Từ những câu ca dao ấy, khi nói về đất nước, nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm đã tái hiện hình ảnh gừng cay muối mặn để diễn đạt tình cảm giữa cha mẹ. Rằng đất nước được hình thành từ những tình cảm thiêng liêng, cao quý ấy. Không vàng bạc phô trương, cũng không màu mè hoa lệ, hình ảnh gừng cay muối mặn đủ để người đọc hiểu được tình thương của vợ chồng, của mẹ cha dành cho nhau. Trong những lúc khó khăn nhất, thiếu thốn nhất, tình cảm ấy vẫn mãi gắn bó không xa rời.
Những câu thơ và ca dao đó cũng là bài học sâu sắc cho cuộc sống vợ chồng hiện đại như ngày nay. Khi không còn phải chung sức trên từng bữa cơm, chia sẻ mảnh chăn lạnh lẽo, khi mọi thứ trở nên dư dả, tình cảm vợ chồng có lẽ không còn đậm đà như trước. Thậm chí có những cặp vợ chồng chỉ đến với nhau vì lợi ích, vì tiền bạc… Họ lợi dụng nhau, ở bên nhau khi có lợi, không thì ngoại tình… Những điều đó không chỉ làm mất đi hạnh phúc gia đình, mà còn mất đi những giá trị tốt đẹp của nhau, làm cho xã hội suy thoái. Vì gia đình là tế bào của xã hội, khi tế bào không tốt, xã hội cũng không tốt. Gừng cay muối mặn vẫn hiện diện, gia đình nào cũng vẫn sử dụng chúng, nhưng không phải vợ chồng nào cũng giữ gìn những tình thương sâu nặng với nhau.
Vì vậy, hãy một lần nhìn lại, cùng tôn trọng nhau, cùng xây dựng một mái ấm hạnh phúc, để những câu ca dao thuở xưa lại vang lên một cách ngọt ngào và trong trẻo. Để đất nước lại tươi thắm từ những tình thương có vị mặn của muối, có vị cay nhưng nồng ấm của gừng.
Phân tích câu thơ Cha mẹ thương nhau nhau bằng gừng cay muối mặn - mẫu 5
Đoạn trích “Đất nước” trong trường ca “Mặt đường khát vọng” của Nguyễn Khoa Điềm là một phần hay và độc đáo với hình ảnh “đất nước của nhân dân”. Có thể nói một trong những thành công của đoạn trích đó là việc xây dựng đất nước từ những chất liệu dân gian gần gũi và quen thuộc. Đọc bài thơ, ta cảm nhận được bóng dáng của những câu ca dao yêu thương tình nghĩa từ hàng ngàn năm qua: “Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn”.
Ra đời trong thời kỳ đối kháng với Mỹ, “Mặt đường khát vọng” là một tác phẩm trường ca viết về sự tỉnh táo của tuổi trẻ ở các thành phố miền Nam, nhận biết rõ sự xâm lược của đế quốc, hướng về nhân dân, đất nước, nhận thức được nhiệm vụ của thế hệ mình, đứng lên và tham gia vào cuộc chiến đấu của toàn dân tộc… “Đất nước” được lấy từ đoạn đầu chương V của trường ca, là một bài hát ca ngợi về Việt Nam giàu đẹp trong đó hình tượng của đất nước được phát triển từ góc nhìn văn hóa dân tộc, tập trung vào việc khẳng định tư tưởng về đất nước của nhân dân. Câu thơ “Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn” xuất hiện trong phần kết hợp về các yếu tố tạo nên đất nước. Tất cả đều rất gần gũi và ấm áp.
“Đất nước được sinh ra trong những ngày xưa… mẹ thường kể
Đất nước bắt đầu từ miếng trầu mà bây giờ bà đang ăn
Đất nước phát triển khi nhân dân biết trồng tre để chống giặc
Tóc mẹ bạc phải vẫn còn dài
Cha mẹ yêu thương nhau như gừng cay muối mặn
Quả kèo, cột vững chắc mang tên
Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, lọc
Đất nước đã tồn tại từ những ngày đó”
Xây dựng nên quê hương này là do truyền thống yêu nước, là nền văn hóa đặc biệt, là những tình cảm con người trung thành và bền vững. Tình yêu thương “thương nhau bằng gừng cay muối mặn” không chỉ thuộc về cha mẹ mà còn là của tất cả mọi người sống trong mảnh đất quê hương gọi là “Đất nước”. Nó gợi nhớ đến những bài ca dao về tình thân thiết từ lâu:
“Tay nâng chén muối đĩa gừng
Gừng cay muối mặn xin đừng quên nhau”
“Mời nhau xuống bể tìm cua
Đem về nấu quả mơ chua nơi rừng
Em ơi, trong cuộc sống đã trải qua cả những lúc chua ngọt
Gừng cay muối mặn, xin đừng bao giờ quên đi
Hoặc:
“Muối ba năm, vẫn còn mặn như lúc mới tinh chế
Gừng đã chín tháng, nhưng vẫn giữ mãi hương vị cay đắng
Đôi ta đã có mối nghĩa thâm sâu, tình yêu chắc chắn
Cho dù có xa cách, cũng phải trải qua hàng ngàn và sáu ngàn ngày mới thật sự xa cách
Ca dao, dân ca đã từ lâu là nguồn cảm hứng vô tận cho nghệ sĩ, nuôi dưỡng tinh thần của người Việt qua các thế hệ. Tình cảm son sắt trong ca dao, bài hát là biểu tượng cho tình thương yêu chân thành, bền vững của con người, bắt nguồn từ cuộc sống hàng ngày. Hình ảnh “Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn” trong thơ của Nguyễn Khoa Điềm là một minh chứng rõ ràng cho điều đó.
Gừng và muối, hai biểu tượng gắn liền với ca dao, là những hiện thân của tình cảm thủy chung và sự đậm đà qua thời gian. Giống như gừng càng già càng cay, tình yêu thương của con người cũng trở nên mặn nồng hơn qua những thăng trầm cuộc sống.
Nguyễn Khoa Điềm đã sáng tạo bằng cách mang những hình ảnh dân gian như “gừng cay” và “muối mặn” vào thơ để diễn tả tình cảm của nhân dân Việt Nam. Ông đã khéo léo thể hiện sự đậm đà, tốt đẹp của truyền thống tình cảm Việt Nam thông qua những biểu tượng quen thuộc này.
“Muối ba năm vẫn còn mặn như ngày mới tinh chế
Gừng đã chín tháng, vẫn giữ mãi hương vị cay đắng
Thể hiện lời thề hẹn, nguyện ước của chúng ta:
“Đôi ta đã có mối tình nặng nề, sâu sắc
Chia tay nhau cũng cần phải trải qua ba vạn sáu ngàn ngày mới thực sự xa
“Ba vạn sáu ngàn ngày” tượng trưng cho một thế kỷ, thời gian dài mà hai người sống hạnh phúc bên nhau cho đến khi già yếu. Đó là biểu tượng cho tình yêu không bao giờ phai nhạt, luôn sâu đậm theo thời gian. Hành động chia sẻ mặn ngọt như “Tay bưng chén muối đĩa gừng” trở nên quan trọng và ý nghĩa hơn bao giờ hết, là minh chứng cho sự thủy chung của tình yêu. Và trong lời hứa này, đang ẩn chứa một tình yêu vĩnh cửu.
“Hứa nhau cùng nhau vượt qua mọi khó khăn”
Nhào xuống biển săn cua không chỉ là hành động mạo hiểm mà còn là biểu tượng cho sự sẻ chia và cùng nhau vượt qua thử thách trong cuộc sống.
“Hỡi em, hãy nhớ những thời khắc ngọt ngào và cay đắng mà ta đã trải qua'
Nhớ về những kỷ niệm đẹp và những thử thách đã qua, đừng bao giờ quên nhau
Đọc những câu ca dao, ta nhận thấy sự khẳng định về tình yêu và sự thấu hiểu sâu xa về con người của Nguyễn Khoa Điềm. Không chỉ là niềm tự hào về truyền thống mà còn là tình cảm bao la của con người dành cho nhau. Hình ảnh “gừng cay muối mặn” không chỉ đại diện cho sự thương yêu mà còn là biểu tượng cho sức mạnh của tình thương. Cha mẹ chăm sóc nhau bằng gừng cay muối mặn, từ những khó khăn mà họ cùng nhau vượt qua trong cuộc sống, và tình yêu ấy không bao giờ phai nhạt.
“Tôi yêu đất nước này dù có đắng đến cỡ nào'
Những đêm dài vẫn sáng bừng bởi ánh đuốc đi qua đêm
(…) Quần áo ướt đẫm mồ hôi sau những buổi chợ về
Đời sống của chúng ta thường phải chịu đựng nhiều khó khăn
Mang gánh nặng của từng lon gạo thiu mốc
Từng cọng rau, từng hạt muối, mỗi thứ đều mang ý nghĩa quan trọng
(…) Tôi yêu đất nước này dù áo quần vẫn rách rưới
Nhà cửa xiêu vẹo, cửa không cản gió được
Chúng ta vẫn yêu nhau qua từng hơi thở
Lòng vẫn nhớ mãi cây cội thân thương
Tình yêu thương bắt nguồn và gắn bó với những điều quen thuộc nhất, với cả những khó khăn trong cuộc sống. Đối với họ, gian khổ chỉ khiến tình cảm trở nên sâu đậm hơn.
Như một biểu tượng cho 'đất nước của nhân dân', những hình ảnh trong bài thơ của Nguyễn Khoa Điềm rất gần gũi và quen thuộc, sử dụng ngôn từ dân gian một cách tinh tế. Đất nước được nuôi dưỡng bởi những nguồn tinh thần như ca dao, dân ca, cổ tích; được hình thành từ lịch sử vĩ đại của dân tộc khi 'dân ta biết trồng cây và đánh giặc'; mỗi vùng đất, mỗi địa danh đều gắn liền với những con người cụ thể, với những 'cuộc đời đã chuyển thành núi sông của chúng ta'... Tình yêu thương như 'gừng cay muối mặn' của cha mẹ là một phần không thể thiếu của truyền thống tốt đẹp trong đời sống tình cảm của người Việt Nam. Điều này đã được thể hiện và khẳng định qua hàng nghìn năm lịch sử, từ thời của những bài ca dao và dân ca cho đến ngày nay, là một phần của:
“Hãy để Đất Nước này thuộc về Nhân Dân
Đất Nước của Nhân Dân, là nơi của truyền thống và huyền thoại dân gian”
Việc sử dụng nguồn cảm hứng từ ca dao, dân ca làm cho tinh thần của bài thơ trở nên sâu sắc, giàu ý nghĩa hơn và dễ chạm vào lòng người hơn. Đó cũng chính là một trong những yếu tố quan trọng làm nên thành công của đoạn văn này.
Câu thơ không chỉ là lời khẳng định mạnh mẽ về truyền thống tình cảm đẹp đẽ của người Việt Nam mà còn là biểu hiện của tài năng và sự sáng tạo của Nguyễn Khoa Điềm khi tạo ra hình ảnh về đất nước và con người. Từ đó, chúng ta có cái nhìn sâu sắc hơn về quê hương:
“Những dòng sông chảy từ đâu về
Khi đến với Đất Nước, họ bắt đầu hát vang khúc ca
Người ta hát khi lái đò, kéo thuyền vượt qua những thác đầy hiểm nguy
Làm cho sông trở thành một bức tranh đa dạng với hàng trăm hình dạng...
