Phân tích Lục Vân Tiên và nhân vật Kiều Nguyệt Nga một cách súc tích, được tuyển chọn từ những bài văn hay của học sinh lớp 9 trên toàn quốc, giúp học sinh có tài liệu tham khảo và viết văn dễ dàng hơn.
Đề bài: Phân tích Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga.
Dàn ý Phân tích Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga
I. Mở đầu:
- Giới thiệu về tác giả, tác phẩm và đoạn trích:
+ Nguyễn Đình Chiểu (1822 - 1888) là một nhà thơ lớn của văn học Việt Nam trong giai đoạn cuối của thế kỷ 19.
+ Truyện Lục Vân Tiên được coi là một trong những tác phẩm nổi bật nhất của Nguyễn Đình Chiểu, tả về nhân vật Lục Vân Tiên - một anh hùng trượng nghĩa, có uy vũ và phẩm chất cao quý.
+ Đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga xuất hiện ở phần đầu của tác phẩm thể hiện khát vọng giúp đời của tác giả và vẽ nên hình ảnh đẹp của Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga.
II. Phần chính:
* Luận điểm 1: Lục Vân Tiên và hành động chống cướp
- Cảnh Lục Vân Tiên đối mặt với bọn cướp:
+ Anh chàng không chỉ hành động nhân từ mà còn thể hiện qua lời nói của mình.
+ Lời của Lục Vân Tiên không chỉ là lời chỉ trích và phê phán bọn cướp mà còn là sự tuyên bố về lối sống cao quý mà anh ta theo đuổi.
+ Sẵn lòng hy sinh để giải quyết vấn đề không công bằng khi gặp phải.
- Cảnh Lục Vân Tiên đấu tranh chống lại bọn cướp:
+ Lục Vân Tiên đối mặt với bọn cướp một mình, không vũ khí
+ Không có dấu hiệu của sự sợ hãi, vẫn dũng mãnh chiến đấu với bọn cướp
-> Hành động nhanh nhẹn, quyết đoán của Lục Vân Tiên được so sánh với anh hùng Triệu Tử khi phá vòng Đương Dương - một anh hùng kiêu hùng, trượng nghĩa.
=> Trước sức mạnh và tài năng của Lục Vân Tiên, bọn cướp không thể chống cự, lòng nhân từ luôn chiến thắng.
=> Hình ảnh của một anh hùng võ công cao cường, bảo vệ những người yếu đuối, tiêu diệt tà ác để bảo vệ cộng đồng.
* Luận điểm 2: Lục Vân Tiên gặp Kiều Nguyệt Nga
+ Lục Vân Tiên thể hiện lòng nhân ái, tình cảm và sự chu đáo, an ủi
+ Khi nghe thấy tiếng xin cảm ơn từ trong kiệu, Vân Tiên lập tức từ chối
+ Vân Tiên từ chối nhận lễ tạ từ hai cô gái
+ Thay vì nhận chiếc trâm vàng, Vân Tiên cùng Kiều Nguyệt Nga sáng tác một bài thơ
-> Có vẻ như với Vân Tiên, làm điều nhân từ là điều tự nhiên và bổn phận
=> Lục Vân Tiên không chỉ là người có hiểu biết mà còn là một anh hùng, có lòng nhân ái và trượng nghĩa. Đối với Vân Tiên, việc thực hiện nhân từ là điều không thể thiếu, nhưng nếu hành động từ tâm mà mong đợi đền đáp, thì đó không còn là hành động của một anh hùng.
* Luận điểm 3: Tính cách của Kiều Nguyệt Nga.
+ Là con gái của một quan tri phủ.
+ Xinh đẹp, dịu dàng, có hiểu biết.
+ Sử dụng cách gọi khiêm nhường và tôn trọng.
+ Diễn đạt ý kiến một cách nhẹ nhàng và duyên dáng.
+ Phân vân và cố gắng để đền đáp lòng nhân từ của Lục Vân Tiên.
+ Tự nguyện kết nối cuộc đời với Lục Vân Tiên.
-> Kiều Nguyệt Nga là một người tử tế, có lòng biết ơn và lòng hiếu thảo.
=> Tác giả sử dụng nhân vật Kiều Nguyệt Nga để tôn vinh vẻ đẹp truyền thống của phụ nữ Việt Nam.
* Đặc trưng nghệ thuật
+ Tạo hình nhân vật qua hành động, cử chỉ và lời nói.
+ Sử dụng ngôn từ giản dị, gần gũi, phản ánh nét văn hóa Nam Bộ
+ Phong cách kể chuyện tự nhiên, không cầu kỳ, mềm mại
+ Tập trung vào đối thoại và hành động, ít miêu tả ngoại hình và tâm trạng của nhân vật.
III. Kết luận:
Cảm nhận của tôi về đoạn trích: Đoạn trích đã mô tả một cách rõ ràng, chân thực và sinh động về nhân vật anh hùng trượng nghĩa Lục Vân Tiên, là một hình mẫu anh hùng lý tưởng và nguyện vọng về công bằng trong cuộc sống.
Phân tích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga - mẫu 1
Với Nguyễn Đình Chiểu, một nhà thơ lớn của Đồng Nai, bên cạnh việc sáng tác những bài thơ tế, những bài thơ ca ngợi lòng yêu nước và lòng thương dân trong hoàn cảnh chiến tranh và hỗn loạn; cũng như những câu chuyện thơ ca về nhân nghĩa và đạo lý. 'Truyện Lục Vân Tiên'' đã làm cho tên tuổi của Đô Chiểu trở nên bất tử. Trung dung, hiếu nghĩa, tiết hạnh đã làm sáng tỏ những câu thơ đẹp:
'Trai thời trung dung làm đầu,
Gái thời hiếu nghĩa là câu trau mình'.
Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga là hai nhân vật chính trong truyện thơ sáng sủa về trung dung và hiếu nghĩa.
Đoạn thơ 'Lục Vân Tiên đánh cướp' là một trong những đoạn thơ tuyệt vời nhất của tác phẩm, thể hiện rõ bản sắc tự sự của Nguyễn Đình Chiểu. Nhân vật Lục Vân Tiên được mô tả như một hình mẫu anh hùng, lý tưởng và cao quý: lòng nhân ái, dũng cảm và lòng trung hiếu cao cả.
Lòng nhân từ là phẩm chất cao quý nhất của Lục Vân Tiên. Sau khi rời bỏ thầy, chàng rời núi, quay về thủ đô để thi cử. Hành trình đầy gian nan. Trên đường, Lục Vân Tiên bất ngờ gặp nhân dân đang chạy trốn, tiếng kêu khóc thảm thiết vang lên. Chàng đã ân cần tìm hiểu tình hình và quyết định đánh cướp để cứu dân thoát khỏi cảnh đau thương, nguy hiểm:
'Tôi sẽ cố gắng ra sức,\ Cứu giúp mọi người thoát khỏi khốn khổ này'
Tức giận với những kẻ bất nhân, Lục Vân Tiên lên án hành động tàn bạo của chúng. Chàng đứng về phía nhân dân, quyết định bảo vệ họ:
'Chúng ta phải chống lại bọn xấu xa,\ Không để họ gây hại cho dân lành'
Tinh thần đạo lý của dân tộc chúng ta rất cao đẹp 'Yêu người như yêu bản thân'. Lục Vân Tiên đã hành động theo tình thương đó.
Tình thương đó đã làm tăng thêm lòng can đảm và tinh thần dũng cảm của người con của họ Lục. Bọn cướp đông đảo và đáng sợ, gươm giáo sáng lạn. Tướng cướp Phong Lai 'mặt đỏ phừng phừng' toát lên sự hung ác. Hắn dã tâm và mạnh mẽ hơn muôn người! Trong vòng vây của bọn cướp, không vũ khí, chỉ cầm cành cây làm gậy, một mình đấu tranh với chúng, Lục Vân Tiên đã dũng cảm đánh bại chúng. Tấn công từ phía sau, chiến đấu từ phía trước, chàng điều khiển tình hình giữa bọn cướp. Chúng bị đánh bại tan tác. Chúng bỏ chạy vội vàng. Tướng cướp Phong Lai bị tiêu diệt. Nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã so sánh chiến công của Lục Vân Tiên với chiến tích của hổ tướng Triệu Tử Long khi giải thoát Dương Đang thời Tam quốc để ca ngợi tinh thần dũng cảm của người anh hùng vị nghĩa:
“Vân Tiên vẻ đạo hiếu dũng mãnh,\ Như Triệu Tử khẳng định lòng anh.'\ Bọn cướp hoảng hốt bỏ chạy,\ Vân Tiên một gậy hạ gục Phong Lai'.
Giọng thơ hùng tráng vang lên mô tả trận đánh cướp đầy kịch tính hấp dẫn.
Lục Vân Tiên là một anh hùng vị nghĩa tốt đẹp.
Đánh bại lũ cướp sơn đài, Lục Vân Tiên đã giải thoát cho Kiều Nguyệt Nga và Kim Liên. Sự gặp gỡ giữa người đẹp và anh hùng trang nghiêm diễn ra cảm động và đầy lòng nhân ái. Kiều Nguyệt Nga muốn mời hiệp sĩ qua Hà Khê, để cha nàng 'trả công ơn báo ơn':
'Cân nhắc việc trả công báo ơn,\ Đừng để lòng người bị nghi ngờ'.
Tuy nhiên, Vân Tiên 'nghe vậy mà cười'. Một nụ cười rạng rỡ, phản ánh một tinh thần cao quý: vô tư, dũng cảm, rộng lượng. Chàng coi việc chống lại cướp là một hành động nhân nghĩa. Người dũng sĩ phải ra tay giúp đỡ những người khác, xua đuổi tội ác, bênh vực những người bị bất công, bị hại. Nếu nhìn thấy việc nghĩa mà không hành động thì còn đâu là sự vĩnh hằng của anh hùng?
'Nhớ rằng kiến nghĩa không thực hiện,\ Làm người ấy cũng không xứng là anh hùng'.
Nguyễn Đình Chiểu đã vẽ nên hình ảnh của Lục Vân Tiên là một tráng sĩ thời loạn, xem cái chết như lông hồng, coi trọng danh dự hơn là vật chất. Sống và hành động theo phương châm: 'Đánh giặc không công bằng, nắm gươm ra đảo'. Vân Tiên cũng giống như nhân vật anh hùng Từ Hải trong 'Truyện Kiều'.
'Anh hùng đã kêu gọi rằng,
Trên đường nếu gặp bất công thì phải tha!'
Hình ảnh của Lục Vân Tiên đánh cướp được mô tả với sự thần tình. Cử chỉ, hành động, ngôn từ và cách cư xử của chàng rất tuyệt vời, mang đậm phong thái của một anh hùng, một tráng sĩ ngày xưa. Tuy nhiên, hình tượng này rất chân thực bởi lòng nhân ái, ý quyết và tinh thần vị nghĩa của Vân Tiên đã được thể hiện rõ trong nó. Trong suốt hơn một thế kỷ qua, người dân đã yêu mến và ngưỡng mộ nhân vật Lục Vân Tiên. Tinh thần chiến đấu kiên cường của những người miền Nam trong cuộc chiến chống lại phong kiến và đế quốc trong hơn một thế kỷ đã làm cho chúng ta cảm nhận sâu sắc vẻ đẹp lý tưởng của người anh hùng Lục Vân Tiên. Tấm gương sáng chói ấy mãi mãi là một minh chứng rõ ràng về sức mạnh thẩm mĩ của thi ca, của truyện thơ Lục Vân Tiên mà nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã để lại cho thế hệ sau.
Tinh thần hiệp sĩ của Lục Vân Tiên như một viên ngọc quý sáng bừng dư vị bút thơ sắc bén của Nguyễn Đình Chiểu:
'Chở bao nhiêu chiến thuyền không gì là khó,\ Đâm mấy thằng gian vũ bút không mất tinh thần.'
Phân tích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga - mẫu 2
Nguyễn Đình Chiểu, một nhà thơ yêu nước sống trong thế kỷ 19, đã phải trải qua nhiều biến cố đau buồn và khó khăn trong bối cảnh xã hội đang trải qua nhiều biến động lớn. Trong những thử thách đó, sự sáng tác thơ của Nguyễn Đình Chiểu lại là dấu ấn tinh thần lớn lao của thời đại và xã hội ấy, trong đó tác phẩm 'Lục Vân Tiên' là một ví dụ điển hình về truyện thơ viết bằng chữ Nôm.
Hình ảnh của nhân vật anh hùng Lục Vân Tiên là tâm điểm của câu chuyện và được thể hiện rất tốt ở đoạn 'Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga'. Từ việc chia tay thầy để tham gia thi cử, giữa đường lại phải đối mặt với bất công, Lục Vân Tiên không do dự giúp đỡ:
Vân Tiên quay lại đường,
Bẻ cành làm gậy bước xông vào làng.
Kêu rằng: 'Bớ lũ hung đồ,
Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân'.
Sự việc diễn ra đột ngột, nhanh chóng vì Vân Tiên chỉ là người qua đường thấy bất công là không tha. Chàng dường như không suy nghĩ, không lo lắng về an nguy của bản thân mà ngay lập tức lao vào dẹp tan bọn cướp để cứu người. Chàng không biết rằng trong xe đó có Kiều Nguyệt Nga xinh đẹp là con của quan lại, chàng chỉ coi họ như là người dân bình thường, không có ý định thiện ác, hành động của chàng xuất phát từ lòng nhân từ và tốt bụng. Đối mặt với đám cướp đông đảo và một tên tướng hung ác “mặt đỏ phừng phừng”, chàng vẫn không nao núng:
Vân Tiên tung đòn xông vào,
Khác nào Triệu Tử Long phá vòng Dương Dang.
Lũ cướp hoang dã bỏ chạy hết,
Thảy vứt gươm giáo tìm đường chạy nhanh.
Chúng ta thấy hình ảnh của một anh hùng tráng sĩ, sức mạnh và tài năng hơn người được so sánh với Triệu Tử Long - một anh hùng hào hiệp dũng mãnh đang oai phong phá vòng Dương Dang. Đúng là khí phách của một người con trai Nam Bộ cương trực, liều lĩnh, khi thấy bọn cướp hoành hành hại dân là không kìm nén được sự tức giận của một người đàn ông ra tay dẹp loạn. Thực sự là một hành động can trường. Nguyễn Đình Chiểu đã tạo dựng cho Lục Vân Tiên một hình ảnh của một anh hùng có đức tính mà nhân dân ta luôn mong ước.
Sau khi dẹp xong “bầy kiến chòm ong”, Vân Tiên mới hỏi thăm người trong xe. Khi nghe tiếng cảm ơn của cô hầu gái, chắc chắn Vân Tiên đã nhận ra người trong xe là một tiểu thư, vì vậy chàng can ngăn:
“Khoan chút, xin đừng ra ngoài,
Nàng là phận gái, tôi là phận trai.”
Chỉ một câu này đã để lại ấn tượng về một người đàn ông hiểu rõ phong tục, đạo lý về nam nữ. Đó cũng là sự tôn trọng đối với tiểu thư trong xe. Sau đó, chàng hỏi về sự việc của người con gái kia. Nhận được sự cảm ơn và sự trung thực của Lục Vân Tiên, Kiều Nguyệt Nga muốn đền đáp ơn bằng cả trái tim. Tuy nhiên, việc ra tay dẹp cướp của Vân Tiên là một hành động của lòng hiệp nghĩa, không có ý định nhận bất kỳ phần thưởng nào, vì thế chàng từ chối một cách thẳng thắn:
Vân Tiên nghe tin liền mỉm cười:
'Làm ơn có dễ gì đòi người trả ơn?
Hôm nay đã hiểu rõ nguồn cơn,
Chẳng ai tính toán gì cả.
Nhớ câu kiến ngãi bất vi,
Làm người như vậy cũng không phải anh hùng.”
Anh hùng này làm ơn nhưng không mong đợi ơn, chàng coi việc mình làm là đúng đắn không so sánh với việc khác, coi danh vọng và tiền bạc chỉ là phù vân vô nghĩa. Chàng là sinh viên trong trường nhưng lại có tinh thần gan dạ, can đảm của những kiếm khách hào hiệp trong thế giới. Cái cười thư thái của chàng là biểu hiện của sự kiêng nể của một người đàn ông lớn tuổi đáng kính trọng.
Bằng cách kể chuyện đơn giản, mộc mạc, dễ hiểu và ngôn từ trong sáng, hình ảnh của Lục Vân Tiên hiện lên như một anh hùng của nhân dân, cho nhân dân và vì nhân dân.
Hình ảnh Vân Tiên chiến đấu được mô tả rất cảm xúc. Hành động, cử chỉ, ngôn từ và cách ứng xử của chàng rất đẹp, mang phong thái của một anh hùng, một người tráng sĩ thời xưa. Không thể quên một Vân Tiên can đảm, nhân hậu, vĩ đại của Nguyễn Đình Chiểu.
Phân tích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga - mẫu 3
Truyện Lục Vân Tiên của Nguyễn Đình Chiểu là một tác phẩm nổi tiếng, khen ngợi tinh thần trung, hiếu, chí, nghĩa và phê phán sự bất công, thô bạo, không nhân từ. Lục Vân Tiên là một nhân vật anh hùng, tài năng, văn võ xuất chúng, thể hiện toàn diện ước mơ, lý tưởng của tác giả. Đoạn văn mô tả về việc Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga là một trong những đoạn kinh điển, thể hiện rõ ràng khí phách anh hùng và tinh thần nghĩa khí của chàng, cũng như lòng biết ơn, sự thương yêu của Kiều Nguyệt Nga.
Sau khi chia tay thầy, Vân Tiên lên đường khởi nghiệp. Trải qua nhiều ngày lang thang, chàng tìm nơi dừng chân và kết bạn nhưng bất ngờ gặp đám cướp gây họa cho làng. Nghe được nguyên nhân, Vân Tiên quyết tâm tiến đến diệt trừ cướp:
Xin dốc sức anh hùng ra tay,
Cứu người thoát khỏi hiểm nguy này.
Mặc dù bị mọi người khuyên ngăn, nhưng Vân Tiên vẫn quyết tâm ra đấu.
Đoạn mở đầu với việc Vân Tiên tìm vũ khí:
Vân Tiên quẹo ngang bên đường,
Giẻ cây làm gậy để vào làng.
Dù gậy chỉ là một vũ khí thô sơ trước bọn cướp, nhưng đó cũng là biểu hiện của sự dũng cảm của Vân Tiên.
Cách Vân Tiên đánh giặc cũng rất công khai, trung thực và chính trực như các anh hùng kiên cường khác: gọi tên và trách mắng. Bọn giặc điên cuồng hô hào gọi quân vây. Vân Tiên một mình tiến vào tả đột hữu xông:
Các bờ tàn phá vụng về
Quăng bỏ vũ khí, chạy mất điện
Phong Lai không kịp nắm bắt
Bị Tiên đánh gục, thương vong tan tác
Trận chiến kết thúc nhanh chóng như trong truyện cổ tích. Người đọc chưa kịp hồi hộp mà quân giặc dường như chỉ đợi Vân Tiên xuất hiện để bỏ chạy và chấp nhận tử vong. Đó không phải là cuộc chiến dựa vào sức mạnh vũ trang mà là cuộc đối đầu chính nghĩa chống lại sự gian ác.
Sau cuộc trận đánh, là cuộc gặp gỡ với một người phụ nữ đẹp gặp nạn. Điều đáng chú ý là cuộc gặp gỡ này chỉ diễn ra qua lời nói, không có mô tả về ngoại hình. Có vẻ như Vân Tiên chỉ lấy thông tin qua cách giao tiếp: Vân Tiên 'Hỏi: Trong chiếc xe này có ai?'. Sau đó là câu trả lời và lời kêu khóc:
Xin đừng ra khỏi chỗ ngồi
Bạn là phụ nữ, tôi là nam
Con gái nhà nào mà phải mang bạc?
Đi đâu mà gây rối như vậy?
Không cần biết bạn tên là gì
Việc của phụ nữ làm gì phải đến đây?
Chưa có sự gặp gỡ nào trước đây
Bạn và tôi, ai là người cấp trên và ai là người cấp dưới đã được nói ra?
Tiếp theo là Nguyệt Nga nói 'Tôi là' (22 dòng). Sau đó là:
Khi Vân Tiên nghe điều này, anh cười
Xin lỗi, làm sao để trả ơn?
Bây giờ tôi hiểu nguyên nhân của sự thật
Không ai nên tự tin hơn bất cứ điều gì
Luôn nhớ lời dạy của ông ngoại
Trở thành một người nhân từ không phải là việc dễ dàng
Mặc dù chỉ là cuộc trò chuyện, nhưng lời hỏi của Vân Tiên cho thấy anh chàng có tư duy cao quý. Lời hỏi đầy tự tin: muốn phân biệt rõ ràng giữa nam và nữ, muốn biết rõ về quá khứ của cô gái, và nguyên nhân của tai nạn đã xảy ra. Ngay cả trong hành động anh hùng, anh cũng không muốn làm ơn cho người khác. Đó chính là phẩm chất của một con người tốt lành. Nụ cười của anh mới thật sự tươi sáng. Chỉ bằng những câu hỏi và câu trả lời, tính cách của Vân Tiên đã được phác họa một cách rõ ràng và đẹp đẽ.
Tâm hồn hiền thục của Nguyệt Nga được thể hiện rõ qua câu trả lời của nàng, vốn luôn tuân thủ lời cha mẹ.
Nguyệt Nga một lòng biết ơn và mong muốn được đền đáp, nhưng cũng thể hiện sự khiêm tốn: 'Hà khê đã gần, xin theo thiếp đền cho chàng, dù tài sản không có, chỉ có lòng biết ơn và lòng từ bi thôi.'
Mỗi lúc, Nguyệt Nga đều thể hiện lòng trung hiếu và tuân thủ đạo lý, làm thấy những nét nết na và đức hạnh theo truyền thống.
Đoạn Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga thực chất là sự giới thiệu nhân vật, với phẩm chất và đức hạnh của họ là nền tảng cho tình yêu sâu đậm sau này.
Lục Vân Tiên là hình mẫu của lòng nhân nghĩa và sự cao cả, từng chi tiết trong tác phẩm đều phản ánh tư tưởng đạo lý của tác giả và cả cộng đồng.
Tấm lòng nhân nghĩa của Vân Tiên được thể hiện rõ qua hành động giúp đỡ nhân dân trong hoàn cảnh khó khăn, mặc cho nguy cơ và khó khăn.
Vân Tiên không ngần ngại hy sinh bản thân để cứu giúp nhân dân khỏi hiểm nguy, thể hiện tinh thần cao cả và trách nhiệm nhân văn.
'Ta quyết lòng anh dũng ra sức,
Cứu người thoát khỏi khốn cùng này'
Thật là tức giận trước hành động vô nghĩa của bọn ác nhân, chàng la hét trước mặt chúng
'La lên rằng: Đã đến lúc trừng trị bọn phản đồ,
Đừng để tội ác làm phong phú lòng người dân'.
Hành động nhân từ của chàng không gì khác ngoài việc thể hiện những giá trị cao quý của dân tộc 'Yêu người như yêu thân thể'. Tình thương đã khơi gợi tinh thần cao quý và lòng dũng cảm trong chàng con trai của dòng họ Lục. Bất chấp gian ác trên gương mặt của bọn cướp, đầy ác ý: 'mặt đỏ bừng bừng', chàng một mình bước vào vòng vây để trừng trị bọn tội phạm. 'Vân Tiên tự hào đi tới không ngờ', một mình chàng với vũ khí đơn giản đấu lại cả bọn cướp mang theo vũ khí lẫn kiếm gươm lóe sáng. Với võ công phi phàm, chàng tiêu diệt được kẻ cầm đầu của bọn cướp. Bọn còn lại trở thành rắn mất đầu, vứt bỏ vũ khí, và chạy thục mạng. Hình ảnh của Vân Tiên tại thời điểm này được so sánh như một hiện thân của vị anh hùng Trương Tử Long phá vòng kiên cường trong thời kỳ Tam Quốc. Thực sự là một hình ảnh tuyệt vời cho tinh thần hiệp sĩ quên mình.
'Vân Tiên tự hào đi tới không ngờ,
Như Trương Tử Long phá tan vòng kiên cường Đương Dương.
Bất mãn khắp nơi tan vỡ,
Tất cả vứt bỏ kiếm gươm để tìm con đường trốn chạy ngay lập tức.
Phong Lai không thể kịp đối phó,
Bị Tiên đánh đập và giẫm đạp cho vỡ xác'.
Giọng văn truyền cảm, tràn đầy sức sống khi chiến thắng thuộc về anh hùng dũng cảm.
Sau khi đánh bại quân giặc, Vân Tiên đã giải cứu nàng Nguyệt Nga cùng người hầu thoát khỏi tình cảnh nguy khốn. Cuộc gặp gỡ giữa phu nhân và hiệp sĩ hào hiệp đã diễn ra rất cảm động. Nàng trân trọng mời anh hùng về nhà để cha nàng 'báo ơn thù công'
'Suy ngẫm về lòng biết ơn và trả công,
Không thể bỏ qua tấm lòng phảng phất của ngươi'.
Đối diện với sự thành ý chân thành và biết ơn của cô tiểu thư Kiều, Vân Tiên chỉ 'nghe nói rồi mỉm cười'. Một nụ cười tươi sáng, phản ánh tâm hồn cao thượng, tính cách hào hiệp và bình dân của chàng. Đối với chàng, việc đấu tranh chống lại bọn cướp là một trách nhiệm nghĩa vụ. Người biết võ nghệ phải bảo vệ cái thiện, mang lại sự công bằng và hòa bình cho nhân dân. Nếu không dám đứng lên chống lại sự bất công, thì không xứng đáng được coi là con người:
'Nhớ mãi câu nói về lòng trung hiếu,
Không làm được như thế, thì cũng không xứng làm anh hùng''.
Cụ Đồ Chiểu đã tạo dựng nhân vật Lục Vân Tiên theo hình mẫu của anh hùng trong thời kỳ loạn lạc, tôn trọng đạo đức. Đó chính là hình ảnh của một anh hùng mà độc giả đã gặp trong 'Truyện Kiều' của Nguyễn Du.
'Anh hùng đã nói rằng,
Ở giữa con đường, nếu thấy bất công thì hãy can thiệp!'
Anh hùng đã bước ra can thiệp và cứu vớt được nàng Nguyệt Nga khỏi hiểm nguy. Dù không có mô tả chi tiết về ngoại hình của cô tiểu thư con nhà quan tri phủ, nhưng qua những câu trò chuyện ngắn gọn với Vân Tiên, ta vẫn có thể tưởng tượng được hình ảnh của cô. Điều đầu tiên là sự biểu dương đầy tôn trọng và biết ơn đối với người đã cứu giúp mình.
“Khi trước mặt quý ông, tạm thời tôi ngồi
Xin phép phục tùng, và sau này sẽ kể chi tiết hơn”.
Trong cơn sợ hãi trước bọn cướp Phong Lai, lòng em đang rối bời và lệ tuôn rơi. Nhưng chỉ cần lời an ủi, động viên từ anh Vân Tiên, em bình tĩnh ngay. Cách em trò chuyện không chỉ thể hiện sự kính trọng, biết ơn chân thành, mà còn phản ánh nét duyên dáng, tri thức của một tiểu thư tài năng. Qua cuộc trò chuyện, em đã chia sẻ về hoàn cảnh của mình. Đó là việc em từ nơi xa xôi, vượt qua hiểm nguy, gian khổ để theo đuổi lời dặn của cha “định bề nghi gia”. Tấm lòng hiếu thảo của em thực sự khiến mọi người cảm động:
“Quê nhà ở quận Tây Xuyên
Cha làm tri phủ ở miền Hà Khê
Sai quân đem bức thư về
Rước tôi qua đó định bề nghi gia
Làm con đâu dám cãi cha
Ví dầu ngàn dặm đàng xa cũng đành”.
Không chỉ có cách trò chuyện thú vị, dễ nghe, nét duyên của Nguyệt Nga còn là lòng biết ơn chân thành, sâu sắc trước những hành động cao quý của anh chàng tráng sĩ.
“Hà Khê qua đó cũng gần
Xin theo cùng thiếp đền ơn cho chàng”.
Lời nói chân thành xuất phát từ tấm lòng biết ơn sâu sắc. Có thể nhận thấy, Nguyệt Nga là người sống trọng tình, trọng nghĩa. Trước nghĩa cử cao đẹp của Vân Tiên, lần đầu tiên em quỳ lạy rồi chia sẻ về hoàn cảnh của mình, lần thứ hai, em lại chân thành mời người anh về nhà để đền ơn. Cái ơn đó không chỉ là ơn cứu mạng mà còn cứu danh tiếng của một cô gái, điều mà với một cô gái, nó còn quan trọng hơn cả tính mạng.
“Lâm nguy chẳng gặp giải nguy
Tiết trăm năm cũng bỏ đi một hồi”.
Lời từ chối thẳng thắn và thái độ hào hiệp trượng nghĩa của Vân Tiên sau đó càng làm sâu thêm ấn tượng tốt đẹp trong lòng tiểu thư Nguyệt Nga. Ấn tượng sâu đậm này đã biến mối ơn ban đầu của em thành tình yêu âm thầm nhưng mãnh liệt dành cho Vân Tiên. Lòng trung thành sâu sắc của em càng được thể hiện rõ nét trong những đoạn sau của câu chuyện.
Đoạn trích đã thành công trong việc vẽ nên bức tranh về hai nhân vật chính. Một Vân Tiên uyên bác, võ nghệ xuất chúng, hào hiệp trượng nghĩa, một Nguyệt Nga tài sắc vẹn toàn, hiền thảo, trung thành và trọng nghĩa. Cảnh gặp gỡ đầu tiên đã như một dấu hiệu, một lời tiên tri về một tình yêu đẹp nhưng cũng đầy gian nan, thử thách, khiến người đọc bị cuốn hút vào những biến cố tiếp theo của hai nhân vật.
Phân tích về việc Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga - mẫu 5
Trong bài khai mạc của Truyện Lục Vân Tiên, nhà văn Nguyễn Đình Chiểu viết:
Người ai dịu dàng lắng nghe,
Biết nghe theo lời khuyên, biết lo lắng cho cuộc sống.
Nam thanh nữ tú thời nay,
Làm con người hiếu thảo, hoàn thiện...'
Lời thơ đơn giản, sâu sắc như một tuyên ngôn, hướng dẫn cho hành trình của toàn bộ tác phẩm. Với nhà văn đất miền Nam, việc sáng tác văn chương không chỉ vì mục đích văn học mà quan trọng hơn là vì mục đích giáo dục, truyền bá tri thức, đạo lý con người.
Truyện thơ Lục Vân Tiên của Nguyễn Đình Chiểu được độc giả yêu thích không chỉ vì những câu chữ đẹp, lời hay, nghệ thuật tinh tế mà còn vì những chi tiết, sự kiện, nhân vật phản ánh những giá trị đạo đức, những ý tưởng giáo dục chân thành, chân ướt chân ráo. Tinh thần nhân nghĩa, trung hiếu, tiết hạnh được thể hiện rõ ràng trong toàn bộ tác phẩm. Nhưng không phải là những từ ngữ cứng nhắc, cũ kỹ, quá trọng trách.
Đối với Nguyễn Đình Chiểu, nhân nghĩa là điều cốt lõi của con người, là nền móng, gốc rễ để xây dựng, hoàn thiện bản thân. Vì vậy, từ đầu tác phẩm - trong đoạn Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga - nhà văn đã hăng hái giới thiệu hai người trẻ, biết theo đuổi lẽ nhân, biết hành động theo ý nghĩa.
Đó là Lục Vân Tiên - chàng trai tài năng gan dạ, sẵn lòng làm việc vì 'nghĩa'. Vân Tiên dù sinh ra trong gia đình thường dân nhưng lại có trí thông minh, tài năng và vừa giỏi về văn vừa giỏi về võ. Chàng đang rất hăng hái trên con đường chinh phục kỳ thi quan tỉnh. Nhưng bất ngờ, chẳng phải chúng tạo ra sự cố với chàng, mà chúng lại đang làm phiền dân lành.
Trước mắt chàng, hiện lên một cảnh tượng khó khăn: dân chúng 'đều đang hoảng loạn - Đều chạy vào rừng trốn lên non' ; bọn cướp thì 'xuống làng hành hung - Khiến con gái tốt bị bắt đi'. Vậy là, sau một lời hứa ngắn gọn: 'Tôi sẽ giúp đỡ...', Lục Vân Tiên nhanh chóng 'Ghé lại bên lề đường, lấy cành cây làm gậy', lao thẳng vào giữa bọn cướp. Bọn chúng đông như vũ trụ. Kẻ đứng đầu bọn cướp có vẻ dữ tợn như một con thú hung dữ.
Chúng 'Quây quần từ bốn phía, bao vây chặt chẽ'. Sức mạnh của chúng quá chênh lệch. Nhưng bên này chỉ có một mình chàng trai dũng cảm với lời hứa chân thành 'Giúp đỡ mọi người thoát khỏi nguy hiểm này', với vũ khí đơn giản là 'cành cây làm gậy'. Thế nhưng, chàng không hề do dự:
Vân Tiên lao thẳng vào vòng nguy hiểm,
Giống như Triệu Tử dũng mãnh vượt sông Đương.
Nhà văn không miêu tả chi tiết trận chiến mà chỉ dùng một vài câu thơ, một so sánh và một số từ đặc biệt: 'lao thẳng vào, nguy hiểm - Giống như Triệu Tử...' thật là một vị tướng tài ba, chiến đấu nhanh nhẹn, kỹ thuật và đầy võ nghệ, ngang tài với Triệu Tử Long thời Tam quốc trong trận phá vòng quân Tào Tháo ở Đường Đan Trường Bản. Xưa kia Triệu Tử Long chiến đấu vì triều đại nhà Hán, vì bảo vệ công chúa A Đẩu, dù sao vẫn là trách nhiệm của một người lính trung thành.
Trong thời đại này, Lục Vân Tiên chiến đấu để bảo vệ dân chúng, cứu giúp dân, tiêu diệt cái ác, vì sự công bằng... hành động ấy đơn giản, trong sáng và cao đẹp không kém. Cuộc chiến của chàng giống như cuộc chiến của Thạch Sanh„ đánh bại chim ưng, cứu công chúa. Sức mạnh của Lục Vân Tiên là sức mạnh của dân chúng, của điều tốt lành.
Bọn cướp bỏ rơi mọi phương hướng,
Chạy thục mạng để trốn thoát sự truy đuổi.
Phong Lai không kịp tháo chạy,
Bị Tiên một cú gậy đánh gục tan tác.
Lời thơ chân chất, có những phần vẫn còn thô sơ, nhưng hồn thơ đầy phong phú. Đọc Lục Vân Tiên, ta thường gặp nhiều câu chữ mộc mạc như vậy. Thơ mộc mạc nhưng tinh thần tác giả vẫn bay bổng, mơ mộng. Như người thi sĩ mù đang kể chuyện mà rung đùi vui sướng, gửi tới bạn đọc một thông điệp: Ai có lòng nhân, biết làm việc có ý nghĩa sẽ thành công. Kẻ ác, vô nhân sẽ gặp báo oán. Lục Vân Tiên bắt đầu từ lòng nhân đã thực hiện được một việc có ý nghĩa, một việc xứng đáng được gọi là anh hùng.
Tự nguyện đối mặt với nguy hiểm, chiến đấu hết mình, chiến thắng rực rỡ,... tất cả đều vì nhân nghĩa, cho nên sau chiến thắng, Lục Vân Tiên không có chút tính kiêu ngạo. Ngược lại, chàng thật khiêm tốn, trung thực. Nghe cô hầu Kim Liên vẫn còn hoảng sợ, Vân Tiên đầy lòng thương, an ủi: 'Chúng ta đã đánh tan bọn lâu la'.
Sau đó, khi đã yên bình, chàng hỏi han về nguồn gốc, về gia đình, quê hương, về nguyên nhân gặp nạn của hai cô gái. Trong lời nói của chàng, có phần còn truyền thống, ảnh hưởng của quan niệm xưa 'Nam nữ không thân mà thụ thụ', nhưng tất cả đều chân thành, đầy cảm xúc, rất đáng yêu. Đáng yêu, đáng kính hơn nữa là sau khi nghe Kiều Nguyệt Nga (người được chàng cứu) kể lể, thở dài, ca ngợi và mong muốn đền ơn, thì: Vân Tiên nghe xong liền mỉm cười
'Nụ cười đáng yêu, đáng kính thế ! Một là nụ cười của anh hùng, hai là nụ cười của người con trai, ba là nụ cười của cộng đồng rộng lượng, đều hiện lên trên môi Vân Tiên' (Xuân Diệu - Đọc lại thơ văn Nguyễn Đình Chiểu). Sau nụ cười đáng yêu đó là lời nói, cũng rất đáng yêu:
Xin hãy dễ nhìn người trả ơn.
Giờ đây đã rõ nguyên nhân,
Không ai cần suy nghĩ gì nữa.
Chính là giọng điệu, cách nói của chàng trai Nam Bộ - giản dị, tự nhiên. Nó mọc lên từ sâu trong tâm hồn. Sâu trong, mặc dù bên ngoài thô lỗ, nhưng bên trong, bản chất là cao quý, thâm sâu, ngọt ngào và thơm ngát mùi tri thức, lòng nhân. Chúng ta hiểu được ý của Lục Vân Tiên như thế nào?. Đầu tiên, chàng khẳng định việc làm của mình là hoàn toàn tự nguyện.
Có thể gọi là ơn được. Hoặc có thể coi đó là việc làm vì nhân nghĩa ? Hành động vì nhân nghĩa không nên đòi hỏi trả ơn, tính toán lợi ích, vì 'ơn nghĩa' là điều bình thường của người sống có văn hoá, theo dõi lịch sử, người theo đuổi tinh thần nghĩa khí, lấy lòng nhân, tinh thần nhân bản làm động lực, là mục tiêu cho mọi hành động.
Chàng đã hành động vì nghĩa lớn để trừ bỏ kẻ ác, bảo vệ những người lương thiện. Chàng chỉ mong rằng Nguyệt Nga và mọi người đều 'hiểu rõ nguồn gốc' - tức là hiểu rõ và cảm thông với hành động của chàng. Sau đó, chàng nhắc đến sử sách, nhắc lại lời các bậc hiền nhân xưa. Người xưa nói: 'Kiến ngãi bất vi vô cùng dã'. Nghĩa là 'Thấy việc nghĩa mà không làm, không phải người dũng cảm'.
Cách nói của chàng đơn giản hơn: 'Nhớ câu kiến ngãi bất vi - Làm người thế ấy cũng không phải anh hùng'. 'Không phải anh hùng' là những kẻ tiểu nhân, hèn nhát. Lời của Vân Tiên chắc nịch, vừa để so sánh, phê phán những kẻ tầm thường, vừa khẳng định việc làm là đúng đắn, là tất yếu, hiển nhiên, nằm trong bản chất, gốc rễ của cuộc sống.
Đó cũng là triết lý sống của bao hiền nhân, quân tử ngày xưa, và nhiều con người chân chính ngày nay. Lời của chàng, tính cách của chàng, gợi nhớ đến Từ Hải, tính cách Từ Hải trong Truyện Kiều: 'Anh hùng đã gọi rằng - Giữa đường dẫu thấy bất công mà tha'. Như vậy, Lục Vân Tiên thật dũng cảm, trọng nghĩa, khinh tài, là biểu tượng của những chàng trai Nam Bộ.
Còn Kiều Nguyệt Nga là một cô gái hiền hậu, dịu dàng và biết trân trọng tình nghĩa. Sau khi được cứu thoát khỏi bọn ác, độc ác, nàng rất xúc động. Nàng đã nói những lời đẹp nhất để cảm ơn ân nhân: 'Sống sót trong hiểm nguy không phải dễ dàng,
Tiết trăm năm cũng không mất đi một cảnh.
Trước xe của anh hùng tạm ngồi,
Xin cho tiện tôi cúi chào rồi sẽ nói.
Nói 'Tiết trăm năm' là nói về sự trân trọng của một đời người. 'Nói rồi sẽ thưa' cũng là một thái độ kính trọng, thiêng liêng trong quan hệ của con người. Một cô gái từng được yêu chiều, được bảo vệ, chăm sóc mà xử sự như thế, hạ mình như thế, không phải là chuyện dễ dàng. Nguyệt Nga là tiểu thư - con gái quan trị phủ - được giáo dục chu đáo, gắn bó với nhân dân, nên nhận thức được đạo đức của nhân dân.
Đạo đức đó là lòng 'ân', lòng 'nghĩa'. Do đó, sau những phút trò chuyện ban đầu, nàng thẳng thắn bày tỏ ý nguyện đền đáp công lao cứu mạng của Lục Vân Tiên. Thái độ và lời nói của nàng có vẻ lúng túng, ngượng ngùng, nhưng chân thành, 'âm thanh của giọng nói của cô gái miền Nam nghe rất thánh thót' (Xuân Diệu):
Gặp đây giữa lúc trên đường,
Không có tiền, cũng không vàng bạc.
Nhắc đến lòng biết đền đáp công lao,
Mà tại sao lại không làm phỉ tấm lòng cùng ngươi.
Nguyệt Nga đề cập đến 'của tiền', 'vàng bạc' để nói về việc thiếu vắng vật chất. Tiếp theo, nàng nhắc đến 'đền đáp công lao' - báo đáp lòng biết ơn, công lao. Rồi nàng buồn bã: 'Lấy chi cho phí tấm lòng...' để thể hiện sự lúng túng tinh thần, những cảm xúc chân thành của một tâm hồn trong trắng. Sau đó, Nguyệt Nga cố gắng mời Vân Tiên về nhà để đền ơn. Nhưng chàng từ chối. Nàng lo lắng, bồn chồn không nguôi.
Chỉ khi thấy 'Vân Tiên nghe nói liền cười...' và an ủi: 'Nhớ câu kiến ngãi bất vi - Làm người thế ấy cũng không phải là anh hùng', Nguyệt Nga mới an tâm hỏi thăm về hoàn cảnh gia đình của người đã giúp đỡ nàng. Vậy đó, ngay từ phút gặp gỡ đầu tiên với Lục Vân Tiên, Kiều Nguyệt Nga đã thể hiện một tâm hồn trung hậu, hiền thảo. Tâm hồn ấy có nguồn gốc từ đạo lý nhân nghĩa của dân tộc ta, đặc biệt là dân tộc Nam Bộ, cùng quê hương với Nguyễn Đình Chiểu. Nhiều nhà nghiên cứu văn học cho rằng: Lục Vân Tiên là Truyện Kiều của dân tộc Nam Bộ.
Vân Tiên, Vân Tiên, Vân Tiên,
Hãy cho tôi một đồng, tôi sẽ kể chuyện thơ...
Các nghệ sĩ dân ca ở vùng đồng bằng sông Cửu Long thường mở đầu bài hát Lục Vân Tiên bằng những câu ca như thế. Ngay sau đó, buổi biểu diễn dân gian được đông đảo người tham gia, bao quanh người kể chuyện. Người trình diễn, người nghe hòa mình vào nhau, mê đắm suốt giờ, suốt buổi. Một trong những phần của truyện được mọi người yêu thích nhất là đoạn Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Ngư.
Yêu thích không phải bởi văn chương trau chuốt, triết lý sâu sắc như Truyện Kiều, mà trước hết là: đoạn trích thể hiện khát vọng làm điều thiện của Nguyễn Đình Chiểu và miêu tả đặc điểm đẹp đẽ của hai người trẻ - Lục Vân Tiên tài ba dũng cảm, trọng nghĩa khinh tài; Kiều Nguyệt Nga nết na, nhân hậu, ân tình.
Tất cả những đẹp đẽ đó trong đoạn thơ phản ánh phong cách sống, ước mơ và khát vọng đơn giản mà trong sáng của dân tộc ta, luôn dạy chúng ta bài học về đạo đức thiết thực và cao quý không ngừng.
Phân tích về việc Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga - mẫu 6
Sau khi chia tay thầy để tham dự kỳ thi, trên đường chàng bất ngờ gặp phải tình trạng bạo loạn do bọn cướp hoành hành, Lục Vân Tiên hành động mạnh mẽ như nhân vật Thạch Sanh trong truyện cổ tích. Hình ảnh ấy mãi mãi in sâu trong lòng độc giả khi nhớ về việc chàng cứu giúp Kiều Nguyệt Nga:
Vân Tiên lại dừng lại trên con đường,
Đành phải bẻ cành làm gậy để vào giải cứu.
Anh kêu gào rằng: 'Hãy dừng lại, lũ đạo tặc hung ác,
Đừng nên chấp nhận thói xấu đó hại dân chúng'...
Sự việc diễn ra quá bất ngờ, nhanh chóng. Bất ngờ cũng là điều dễ hiểu, vì Vân Tiên 'giữa đường gặp phải tình trạng không công bằng', hoàn toàn bất ngờ. Chàng không có thời gian suy nghĩ, không có thời gian lưỡng lự, chàng đương đầu với nguy hiểm, ra tay cứu giúp. Chàng là ai? Người được cứu giúp không biết; chỉ biết rằng chàng đang dũng cảm đấu tranh với bọn cướp đường. Thực tế, theo dòng sự kiện, chính Vân Tiên đã bị cuốn vào cuộc chiến một cách không tự nguyện. Chàng có thể tránh xa nếu là người hèn nhát, có thể thản nhiên nếu là một kẻ ích kỷ...Vân Tiên không bất cần, không phớt lờ đi những điều hiển nhiên. Và sự bất ngờ của chàng 'tham gia' vào cuộc tạo nên thái độ tự chủ vững vàng trong hoàn cảnh ngẫu nhiên đó. Nếu Vân Tiên biết rằng người bị tấn công là Kiều Nguyệt Nga xinh đẹp, dịu dàng; nếu chàng kịp thời dừng lại để suy nghĩ một chút nữa thì đoạn thơ sẽ mất đi sự hấp dẫn của tư thế chủ động 'tham gia vào tình huống không thể lường trước; khác biệt như Triệu Tử mở đầu...' mạnh mẽ ấy. Ta gặp một chàng trai Nam Bộ thực sự kiên trì và...hơi liều lĩnh một chút; thấy tình cảnh bọn cướp 'thói hồ đồ hại dân' là xông vào chiến đấu hết mình, chiến đấu với lòng căm hận của một anh hùng, với tài năng võ thuật tinh thông. Hình ảnh Vân Tiên can trường xông pha giữa đám cướp như biểu hiện của sự công bằng đang trừng trị cái xấu. Đạo đức và can đảm không ngừng!
Chưa bao giờ xuất hiện trước mắt độc giả như một Từ Hải 'vai rộng như năm tấc, thân cao như mười thước', cũng không như Kim Trọng trong Truyện Kiều của Nguyễn Du, 'trang trí bên trong, rực rỡ bên ngoài', nhưng qua lời nói, hành động của Lục Vân Tiên, Nguyễn Đình Chiểu đã tạo ra một ấn tượng sâu sắc về chàng. Làm ơn mà không mong được trả ơn là phương pháp sống của những quân tử ngày xưa; nhưng thái độ của Lục Vân Tiên trước tình hình và sự biết ơn của Nguyệt Nga lại mang một sự dễ thương đặc biệt. Mạnh mẽ, chiến đấu với bọn cướp như vậy, chàng lại nhút nhát và e dè trước một cô gái nhờ mình mà thoát khỏi hiểm nguy. Khi Nguyệt Nga muốn ra ngoài để tạ ơn, Vân Tiên bối rối nói:
Xin nàng ở lại chốn này,
Nàng là nữ tử, ta là nam tử...
Mặc dù vẫn còn lo lắng, chắc chắn Nguyệt Nga không thể kìm được nụ cười nhẹ trước sự nhút nhát của chàng trai này. Có lẽ không ai sẽ phát ngôn như thế nếu là một người hiểu biết về cuộc sống, có kinh nghiệm trong giao tiếp với phụ nữ. Liệu hình ảnh Lục Vân Tiên có đầy đủ và hoàn hảo nếu chàng thể hiện mình bạo lực với Nguyệt Nga? Thực tế, tâm hồn, bản chất của chàng trai họ Lục thật trong sáng, tươi trẻ. Điều đáng quý hơn nữa là cái tính trong trẻo, hiền lành ẩn sau một cái cách ứng xử mạnh mẽ, can đảm. Sự cứng rắn như thép, nét ngây thơ, thư sinh của chàng trai mới bước vào đời hòa hợp trong con người Vân Tiên. Không chỉ qua hành động, cách giao tiếp mà cách ứng xử cũng tiết lộ rõ phẩm cách của chàng. Dám hy sinh để cứu người, lời nói thẳng thắn khi đối đầu với kẻ địch cướp bóc, tất cả đã thể hiện một phong cách sống lành mạnh, lịch sự, nền nã. Lời nói, thái độ khiêm nhường, dịu dàng: 'Làm ơn há dễ trông chờ người trả ơn', 'Nhớ câu kiến ngãi bất vi, Làm người thế ấy cũng không phải là anh hùng'... vừa mang lại cho ta cảm giác lòng nhân ái, vừa khiến ta kính trọng trước quan điểm sống trân quý của Vân Tiên.
Quan điểm, tư duy của nhà văn luôn hiện rõ trong tác phẩm, trong cách mô tả nhân vật, chi tiết... Một số ý kiến cho rằng, cuộc đời của Lục Vân Tiên là hình ảnh của cuộc đời của nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu. Chỉ qua vài chi tiết nhỏ - Vân Tiên 'bẻ cây làm gậy' có thể thấy được sự thực tế của tác giả. Không vung gươm, không rút kiếm một cách oai phong như các tướng tá hay quý tộc trong văn chương, hành động của chàng chỉ mang tính dân dã, thẳng thắn. Bất kỳ chàng trai nào cũng có thể bẻ cây làm gậy để làm việc có ích, không phô trương, không phức tạp. Thực sự ở đây, Vân Tiên vẫn là một người có học thức, sống giữa những người lao động, không phải là một quan chức của triều đình như trong phần sau của truyện. Chỉ với một hành động đơn giản đó, người đọc đã cảm nhận được sự liên kết chặt chẽ giữa tâm hồn, tình cảm của tác giả với cuộc sống dân dã, nhân từ như thói lúa, củ khoai. Cách hành động và tư duy của Lục Vân Tiên là minh chứng cho quan điểm sống của Nguyễn Đình Chiểu về đạo đức trong cuộc sống:
Có bao nhiêu con thuyền trôi, không chìm,
Đâm bao nhiêu kẻ gian, không ngả nghiêng
Vẫn là những dòng thơ mang vẻ đẹp dân dã mà tác giả đã tinh tế chỉnh sửa và nâng cao, tạo ra sự lôi cuốn, hấp dẫn đối với người đọc, đặc biệt là trong các đoạn đối thoại giữa Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga. Những câu thơ trau chuốt, không còn là ngôn từ thô sơ hàng ngày nữa:
Chút yếu đuối mỏi mệt tôi đào thơ,
Giữa con đường gặp phải bụi bặm đã nhiều
Đi qua Hà Khê cũng không xa,
Mong được theo cùng nàng để đền ơn cho chàng...
Đây là lời của một cô gái từ gia đình có học thức. Điều này cũng chứng tỏ tác giả đã cẩn thận khi sử dụng từ ngữ và thể hiện nhân vật.
Tựa như những hạt sáng sau những dòng thơ giản dị, tấm lòng đáng quý của Vân Tiên, Nguyệt Nga... Lời thơ sáng tỏ như chính tấm lòng nhân ái của ông Đồ Chiểu.
Phân tích về việc Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga - mẫu 7
Nguyễn Đình Chiểu ra đời trong thời kỳ loạn lạc, mặc dù sớm thành công nhưng đến khi 26 tuổi đã mất đi tầm nhìn, ông quay về làm thuốc và trở thành một nhà thơ. Với tài năng và đức độ hơn người, Nguyễn Đình Chiểu đã thu hút sự ngưỡng mộ của nhiều người. Các bài thơ của ông thường được sử dụng để khích lệ tinh thần chiến đấu và mang tính giáo dục cao. Lục Vân Tiên được coi là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất trong sự nghiệp văn chương của ông.
Tác phẩm Lục Vân Tiên được sáng tác vào những năm 50 của thế kỷ 19, thể hiện khát vọng giúp đỡ người khác của tác giả và mô tả đặc điểm tốt đẹp của hai nhân vật chính: Lục Vân Tiên tài năng, dũng cảm, trọng hiếu; Kiều Nguyệt Nga hiền lành, nhân từ. Nội dung chính của tác phẩm này là khi Lục Vân Tiên nghe tin triều đình tổ chức kỳ thi, chàng đã từ biệt thầy đi tham gia. Trên đường về, tình cờ gặp cảnh Kiều Nguyệt Nga bị cướp và chàng đã can dự ra tay cứu giúp. Đoạn trích này đã làm nổi bật phẩm chất tốt đẹp của hai nhân vật chính: Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga.
Hình tượng của Lục Vân Tiên được hình thành dựa trên mẫu truyện dân gian quen thuộc, với những đặc tính như trượng nghĩa, anh dũng, ra tay giúp đỡ người bị nạn. Đây là hình mẫu lý tưởng của văn hóa dân gian, thể hiện khao khát cao cả của nhân dân. Chàng mang trong mình lí tưởng lớn lao, tận tâm giúp đỡ người khác. Và khi gặp sự bất bình trên đường, Lục Vân Tiên không ngần ngại mà ngay lập tức can dự ra tay:
Vân Tiên ghé lại bên đàng,
Bẻ cây làm gậy nhằm làng xông vô
Mặc dù chỉ một mình và chỉ có một cây gậy trong tay, nhưng Vân Tiên đã dũng cảm đối diện với bọn cướp hung hãn. Hành động đó chứng tỏ tính cách anh hùng, tài năng và lòng nhân ái của Vân Tiên. Trước sự đe dọa của bọn cướp, Vân Tiên không dao động: “Vân Tiên tự tin ra tay/ Như Triệu Tử phá vòng Đương Dang” . Hình ảnh của chàng trong trận chiến là một dấu hiệu đẹp đẽ, như một anh hùng dũng mãnh đánh bại kẻ thù. Hành động này cũng thể hiện tinh thần cao quý, tình yêu thương người khác hơn bản thân, một ví dụ điển hình của những người anh hùng.
Không chỉ là người trượng nghĩa, Vân Tiên cũng là người lịch sự, tôn trọng phụ nữ. Sau khi đánh đuổi bọn cướp, Vân Tiên tiếp tục quay lại để an ủi và hỏi thăm những người bị nạn. Không chỉ thế, khi nghe họ muốn lạy tạ ơn, Vân Tiên ngay lập tức từ chối:
Xin đừng vội ra đi,
Em là phụ nữ, anh là phụ nam
Theo phép lễ xưa, nam nữ phải giữ khoảng cách, 'nam nữ thụ thụ bất thân', câu của Lục Vân Tiên mặc dù mang tính lễ nghi nhưng cũng thể hiện chàng cư xử đúng mực. Điều này cũng phản ánh tính khiêm nhường của Vân Tiên: 'Làm ơn há dễ trông người trả ơn'. Vân Tiên không muốn nhận lời cảm ơn của Kiều Nguyệt Nga.
Với Lục Vân Tiên, làm điều đúng là bổn phận, tự nhiên, không phải công trạng. Đó là cách cư xử mang tinh thần nghĩa hiệp của anh hùng hảo hán:
Nhớ câu kiến ngãi bất vi
Làm người thế ấy cũng phi anh hùng
Vân Tiên là mẫu anh hùng lí tưởng, qua nhân vật này, Nguyễn Đình Chiểu gửi gắm niềm tin, mơ ước của mình.
Kiều Nguyệt Nga là một hình mẫu của sự chừng mực, nết na, hiếu thảo. Nàng khiêm nhường gọi mình là 'tiện thiếp', lời nói nhẹ nhàng, khuôn phép: 'Làm con đâu dám cãi cha/ Ví dầu ngàn dặm đàng xa cũng đành'.
Nàng biết cách ứng xử, biết biết ơn. Vân Tiên không chỉ cứu mạng nàng mà còn cứu một đời trinh bạch của nàng, khiến nàng cảm kích và không biết làm sao để đền đáp:
Lấy chi cho phỉ tấm lòng cùng ngươi
Cuối cùng, nàng đã quyết định hiến dâng chính mình, tự nguyện sống cùng chàng trai hiệp nghĩa ấy. Hằng ngày, nàng cần công sửa túi để báo đáp ơn lớn từ Vân Tiên. Những phẩm chất và hành vi đẹp của Kiều Nguyệt Nga đã chinh phục trái tim của nhân dân.
Đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga, dù ngắn ngủi nhưng đã làm nổi bật vẻ đẹp phẩm chất của hai nhân vật: Lục Vân Tiên trượng nghĩa khinh tài, Kiều Nguyệt Nga thì nết na thùy mị. Hai nhân vật này đại diện cho lý tưởng của nhân dân và chứa đựng nhiều thông điệp sâu sắc từ nhà thơ.
Phân tích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga - mẫu 8
Lục Vân Tiên là hình mẫu của một anh hùng nghĩa hiệp hoàn hảo, trẻ trung, tài năng, có lòng dũng cảm cứu giúp người khác. Đoạn trích 'Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga' thể hiện tính cách của Vân Tiên trên đường thi, khi chống lại bọn cướp Phong Lai để cứu dân. Hành động này phản ánh tấm lòng tự nguyện cao đẹp của Vân Tiên.
Kêu rằng: “Bớ đảng hung đồ,
Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân.”
Một mình, không vũ khí, nhưng Vân Tiên dũng cảm xông vào đánh cướp để bảo vệ dân làng. Hình ảnh Vân Tiên trong trận chiến được nhà thơ mô tả đẹp như hình ảnh Triệu Tử Long - một vị tướng hùng mạnh trong thời Tam Quốc:
Vân Tiên tả đột hữu xung,
Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang.
Lâu la bốn phía vỡ tan...
Với kỹ năng võ cao cường, Lục Vân Tiên đã đánh bại bọn cướp và tiêu diệt tên đầu đảng Phong Lai. Hành động của chàng còn thể hiện rõ đức tính nghĩa hiệp: Giữa đường thấy sự bất bình không chịu. Không sợ hiểm nguy, Vân Tiên sẵn sàng vì nghĩa mà trừ hại cho dân.
Sau khi đánh bọn cướp, thấy hai cô gái vẫn sợ hãi, Vân Tiên đã ân cần hỏi han, an ủi họ. Hành động của chàng rất đàng hoàng, chín chắn. Mặc dù có phần cảm thán, nhưng vẫn là phong thái lịch sự của một người có văn hoá trong khi đối xử với hai người con gái: “Khoan hãy ngồi đó, đừng ra. Nàng là phận gái, ta là phận trai.” Vân Tiên từ chối cái lạy trả ơn, từ chối lời mời đền đáp, không nhận trâm vàng tặng mà chỉ nhận lời cùng Nguyệt Nga làm thơ. Câu trả lời “Làm ơn đã dễ trông người trả ơn” và đặc biệt là câu nói của Vân Tiên: “Nhớ câu kiến nghĩa bất vi. Làm người thế ấy cũng phi anh hùng”, cho thấy một người anh hùng lý tưởng của Nguyễn Đình Chiểu là thấy nghĩa là tự nguyện làm, và đã làm việc nghĩa thì không cần trả ơn. Đó cũng là quan niệm của nhân dân ta: Làm phúc không cần được phúc. Lục Vân Tiên, qua đoạn trích, không chỉ là một chàng trai tài ba, dũng cảm mà còn là một con người trọng nghĩa khinh tài.
Hình ảnh Vân Tiên đánh cướp được mô tả rất sinh động. Cử chỉ, hành động, ngôn ngữ và cách ứng xử của chàng rất đẹp, mang phong thái người anh hùng, người tráng sĩ ngày xưa. Chúng ta không thể quên một Vân Tiên dũng cảm, nhân hậu, đầy chí khí của Cụ Đồ Nguyễn Đình Chiểu.
Phân tích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga - mẫu 9
2082 câu lục bát của truyện thơ Lục Vân Tiên do nhà thơ mù lòa Nguyễn Đình Chiểu sáng tác có vị trí cao trong văn học Nam Bộ nói riêng và văn học dân tộc nói chung. Đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” để lại ấn tượng mạnh mẽ với hình ảnh Lục Vân Tiên - người anh hùng chiến đấu vì nghĩa, hòa văn võ đồng thời.
Đoạn trích này là một trong những đoạn thơ hay nhất của tác phẩm, tiêu biểu cho phong cách tự sự của Nguyễn Đình Chiểu. Nhân vật Lục Vân Tiên được miêu tả như một mẫu người anh hùng lý tưởng: nhân từ, dũng cảm và nghĩa hiệp.
Bản tính anh hùng nghĩa hiệp là đặc điểm tốt đẹp nhất của Vân Tiên. Sau khi rời thầy, chàng bước xuống núi về kinh thành ứng thí. Trên con đường gian khổ đó, chàng ngẫu nhiên gặp cảnh dân đang dắt nhau chạy tán loạn, kêu la thảm thiết, chàng đã hứa:
Tôi sẽ dốc sức, làm anh hùng
Giải cứu người khỏi khốn khổ ngày này.
Bực tức với bọn vô lương, Vân Tiên dấy lên lời chỉ trích hành vi tàn bạo của chúng. Chàng đứng về phía nhân dân, phía nạn nhân, dùng cây gậy như vũ khí xông vào bọn cướp Phong Lai hung ác:
Kêu rằng: Hỡi lũ bất lương
Đừng làm nghề hại dân thế này.
Lương tri nhân ái như tri ân thân thể, rõ ràng và tỏa sáng trong hành động của Vân Tiên. Tình thương người đã nâng cao tinh thần và lòng can đảm cho chàng, một người thư sinh họ Lục. Bọn cướp đông đúc, vũ khí lấp lánh, ánh sáng của sự tàn bạo tỏa ra. Trong khi đó, Vân Tiên chỉ có một cây gậy đơn giản bên đường. Nhưng trong cuộc chiến không đồng đều này:
Vân Tiên lao vào một mình
Giống như Triệu Tử mở vòng Đương Dương.
Không mô tả chiến trận chi tiết, chỉ với mấy dòng thơ ngắn nhưng sắc bén và sâu sắc, tác giả đã nổi bật hình ảnh một dũng tướng tài ba, kinh nghiệm, ngang bằng với Triệu Tử Long thời Tam Quốc trong trận đánh giải cứu quân Tào bảo vệ công chúa. Hành động của Vân Tiên cao đẹp hơn bởi nó phát sinh từ lòng nhân từ, tư tưởng cứu dân diệt ác nên đơn giản, vô tư mà trong sáng, cao đẹp tột cùng. Cuộc chiến của chàng giống như trong truyền thuyết Thạch Sanh giải cứu công chúa khỏi cạm bẫy của đại bàng. Sức mạnh của chàng là kết quả của sức mạnh của nhân dân, của thiện ác nên nó không thể sánh kịp:
Loạn lạc bốn phương sụp đổ
Tất cả bỏ gươm giáo bỏ chạy đi
Phong Lai không kịp nắm tay
Bị Tiên một cú gậy khiến thân xác chết chóc.
Lời thơ giản dị, mộc mạc nhưng mang đậm tinh thần. Nó làm nổi bật một sự thật: kẻ ác sẽ gặp bại, người anh hùng làm việc nghĩa sẽ chiến thắng.
Tự nguyện đối mặt với nguy hiểm, chiến đấu hết mình, thành công rực rỡ. Tất cả vì lý tưởng nhân nghĩa, nên sau chiến thắng Vân Tiên không hề tự mãn. Ngược lại, chàng khiêm nhường, trung thực, và chân thành. Cuộc gặp gỡ giữa người đẹp và anh hùng diễn ra thật cảm động. Nguyệt Nga muốn mời chàng hiệp sĩ qua Hà Khê để trả thù công bằng, “Vân Tiên nghe vậy mà cười” một nụ cười đáng yêu, đáng kính của một tâm hồn vô tư và hào hiệp. Chàng cười vì chàng tin rằng:
Làm ơn há dễ trong người trả ơn
Giờ đã hiểu rõ nguồn cơn
Chẳng ai nên so sánh với làm việc đích thực.
Đúng là giọng điệu, cách diễn đạt của chàng trai Nam Bộ giản dị mà sâu sắc. Đằng sau những lời giản dị đó là một triết lý nhân sinh, một trái tim nhân ái, hào hiệp. Với chàng, lòng hiếu nghĩa là việc bình thường của một con người văn minh, theo đuổi lịch sử, hướng tới đạo đức, lấy tình nhân làm động lực, mục tiêu cho mọi hành động. Chàng hành động vì lòng nhân, vì lý tưởng cao cả, trừ ác bảo vệ thiện. Chàng tin rằng:
Nhớ câu kiến ngãi bất vi
Làm người như thế ấy cũng không kém anh hùng.
Lời nói mạch lạc để phê phán những kẻ tầm thường và khẳng định việc làm đúng đắn, tự nhiên là phần của lối sống của mình. Đó là lối sống của những người quân tử trước đây, của con người chân chính ngày nay. Lời nói và tính cách của chàng giống như anh hùng Từ Hải trong “Truyện Kiều” với quan niệm:
Anh hùng đã nói rằng
Giữa đường dù gặp bất công vẫn thả tha.
(Nguyễn Du )
Dưới bút của Nguyễn Đình Chiểu, nhân vật Lục Vân Tiên tỏ ra là một tráng sĩ thời loạn, coi cái chết như nhẹ nhàng như lông hồng, trân trọng nghĩa khí hơn là tài năng, sống và hành động theo phương châm: “Thấy điều không bình, vung dao giúp đỡ”. Mặc dù vẫn bị ảnh hưởng bởi quan điểm phong kiến “nam nữ không nên gần gũi” nhưng ngôn ngữ, cử chỉ và hành động của chàng vẫn rất đẹp, rất anh hùng. Lòng thương người, chí quả cảm và tinh thần vị nghĩa của chàng đã làm nổi bật đạo lý của dân tộc ta.
Bằng lời thơ phóng khoáng, chân mạch và ngôn từ giản dị, đoạn trích đã tạo ra một hình ảnh hoàn hảo về Lục Vân Tiên, một anh hùng, một người theo đuổi lý tưởng nghĩa hiệp. Đọc thơ, ta càng trân trọng vẻ đẹp tâm hồn của nhà thơ yêu nước, yêu đạo lý mà người dân Nam Bộ vẫn trân trọng gọi là Đồ Chiểu.
Phân tích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga - mẫu 10
Nguyễn Đình Chiểu, một nhà thơ yêu nước sống vào thế kỷ 19, đã trải qua nhiều biến cố đau buồn trong một thời đại xã hội đầy biến động. Trong những thử thách đó, sự nghiệp thơ ca của Nguyễn Đình Chiểu là một dấu ấn tinh thần to lớn của thời đại và xã hội, trong đó tác phẩm “Lục Vân Tiên” được xem là một tác phẩm điển hình của văn học Nôm.
Hình ảnh của người anh hùng Lục Vân Tiên là trung tâm của truyện và được thể hiện rõ nhất ở đoạn trích: “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga”. Khi từ biệt thầy để đi thi, giữa đường lại gặp phải sự bất bình, Lục Vân Tiên không ngần ngại ra tay giúp đỡ:
Vân Tiên lại ghé qua đường,
Bẻ cành thành gậy, xông vào đánh chúng.
Kêu rằng: “Đám ác nhân đó,
Đừng nên làm thói ác hại dân”.
Sự việc xảy ra đột ngột, nhanh chóng khi Vân Tiên chỉ là người đi ngang qua nhưng không chịu phớt lờ sự bất công. Chàng không có dấu hiệu suy nghĩ, không bận tâm đến sự an toàn của bản thân mà ngay lập tức lao vào đánh bại bọn cướp để cứu người. Chàng không biết rằng trong chiếc xe đó có Kiều Nguyệt Nga, một tiểu thư xinh đẹp, chàng chỉ coi cô là một người dân bình thường, không phân biệt hơn, và hành động tốt là do tấm lòng từ bi. Trước bọn quấy rối cùng với một tên tướng hung dữ “mặt đỏ phừng phừng” chàng không nao núng:
Vân Tiên tiến thẳng vào vị trí hiểm nguy,
Khác biệt như Triệu Tử khi bắt đầu trận Đương Dương.
Quanh vùng lâu la bọn cướp vội vã bỏ chạy,
Quăng gươm giáo và rút lui ngay lập tức.
Ta thấy hình ảnh một anh hùng mạnh mẽ, tài năng đánh bại kẻ thù như Triệu Tử Long - một anh hùng hào hoa mạnh mẽ khi chiến đấu tại Đương Dương. Đúng là khí phách của một chàng trai Nam Bộ kiên cường, có phần liều lĩnh, không chịu nhìn nhận bất công mà ra tay dẹp lũ lâu la. Điều này thực sự đáng trân trọng. Nguyễn Đình Chiểu đã thể hiện ở Lục Vân Tiên một hình ảnh của một anh hùng tài năng và có đức, mà nhân dân ta luôn ngưỡng mộ.
Sau khi dẹp xong “lũ kiến chòm ong”, Vân Tiên mới tiếp cận với người trong chiếc xe. Nghe thấy tiếng kêu than cảm tạ của cô hầu gái, Vân Tiên có thể đã nhận ra rằng người ngồi trên xe là một tiểu thư, vì vậy chàng lịch sự can ngăn:
“Xin chờ lại đây, đừng ra ngoài.
Nàng là phụ nữ, còn ta là nam nhân.”
Chỉ cần một câu nói đơn giản nhưng nó đã làm cho hình ảnh của Lục Vân Tiên trở nên rất hiền lành, rất hiểu biết về quy tắc đạo lí của nam nữ. Điều này cũng thể hiện sự tôn trọng của chàng đối với tiểu thư khuê các trên xe. Sau đó, chàng hỏi về tình hình của cô gái khác. Với lòng biết ơn về sự cứu mạng và tính thẳng thắn của Lục Vân Tiên, Kiều Nguyệt Nga có ý muốn đền ơn. Nhưng từ đầu, hành động ra tay dẹp bọn cướp là do lòng hiệp nghĩa, không mong đợi được bất kỳ lợi ích gì, vì vậy Lục Vân Tiên từ chối một cách thẳng thừng:
Khi nghe tin này, Vân Tiên cười:
'Cứ làm điều lành cho người, liệu họ có trả ơn không?
Bây giờ đã rõ đâu là nguyên nhân,
Chẳng cần suy nghĩ về việc được gì.
Nhớ câu 'kiến ngãi bất vi',
Làm người như vậy cũng không phải là anh hùng.”
Người anh hùng này làm việc vì lòng nhân từ mà không mong nhận đền ơn, chàng coi việc làm của mình là chính đáng không cần phải so sánh với lợi ích, coi danh tiếng và tiền bạc như vô nghĩa. Chàng là học trò ở trường nhưng lại có tinh thần anh hùng, trượng nghĩa của những kiếm sĩ hào hiệp trong xã hội. Sự phấn khích của chàng là minh chứng cho sức mạnh tinh thần của một người đàn ông tầm trung phong kiến.
Bằng cách sử dụng ngôn từ đơn giản, cách kể chuyện mộc mạc, dễ hiểu, văn phong trong trẻo thể hiện rõ những giá trị về đạo nghĩa, hình ảnh của Lục Vân Tiên như một anh hùng của dân tộc, dành cho dân tộc và vì dân tộc.
Hình ảnh của Vân Tiên đánh cướp được miêu tả rất sinh động. Cách hành động, cử chỉ, ngôn ngữ và cách ứng xử của chàng mang lại phong thái của một anh hùng, một người sĩ tử thời xưa. Chúng ta không thể quên được hình ảnh của Vân Tiên, một người can đảm, nhân từ, và có phẩm chất anh hùng như tác phẩm của Cụ Đồ Nguyễn Đình Chiểu đã tạo ra.
Phân tích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga - mẫu 11
Truyện Lục Vân Tiên của Nguyễn Đình Chiểu là một tác phẩm nổi tiếng viết bằng chữ Nôm, ca ngợi lòng trung, hiếu, nghĩa, tiết và phê phán những thói hư, trái đạo lý, không nhân nhượng. Lục Vân Tiên là nhân vật anh hùng, tài năng, toàn diện, thể hiện hoàn hảo ước mơ và lý tưởng của tác giả. Đoạn văn về việc Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga là một phần nổi bật về khí phách anh hùng và tinh thần đạo đức của Vân Tiên, cũng như lòng biết ơn và tình cảm của Kiều Nguyệt Nga.
Sau khi rời xa thầy, Vân Tiên bắt đầu cuộc hành trình riêng và gặp phải bọn cướp đang làm loạn dân làng. Nghe được nguyên nhân, Vân Tiên tự nguyện đấu tranh chống lại bọn cướp:
Tôi muốn dùng sức anh hùng của mình
Giúp đỡ người qua khỏi khốn khó này
Dù có ai khuyên can, ngăn cản, Vân Tiên vẫn quyết tâm tiến lên.
Đoạn mở đầu với việc Vân Tiên tìm vũ khí:
Vân Tiên lại gần bên lề đường
Bẻ cây làm gậy để chiến đấu với bọn cướp
Dù chiếc gậy là một vũ khí rất thô sơ so với bọn cướp nổi tiếng, nhưng việc sử dụng nó càng chứng tỏ lòng dũng cảm của Vân Tiên.
Cách đối phó với kẻ thù của chàng luôn công bằng, rõ ràng và cao quý như các anh hùng truyền thống: gọi tên, trách mắng. Kẻ thù hoảng loạn và tri hô kêu gọi quân lính đến. Vân Tiên một mình tấn công dũng mãnh:
Bốn phía bao vây tan nát
Họ vội vàng vứt bỏ vũ khí để chạy thoát
Phong Lai bị Vân Tiên đánh bại mà không kịp phản kháng
Bằng một cú đánh gậy, Phong Lai kết liễu đời.
Trận chiến kết thúc vội vã như trong truyện cổ tích. Người đọc chưa kịp căng thẳng mà quân địch dường như chỉ chờ Vân Tiên đến để bỏ chạy và chịu trận thua. Đó không phải là cuộc chiến của sức mạnh vũ lực mà là cuộc đấu tranh chính nghĩa chống lại sự gian ác.
Sau khi tiêu diệt bọn cướp, đến lượt gặp gỡ với người đẹp gặp nạn. Điều đặc biệt là cuộc gặp gỡ này chỉ dừng lại ở việc trao đổi lời. Vân Tiên hỏi và người đáp, không có phần miêu tả. Có vẻ như Vân Tiên chỉ thu thập thông tin qua lời nói: Vân Tiên “Hỏi: AI ở trong xe này?”. Sau đó, lời đáp và lời kể về nỗi đau:
Khoan chờ, đừng ra khỏi đó
Bạn là phái nữ, tôi là nam tử
Con gái của nhà nào thế?
Tại sao bạn lại gặp rắc rối ở đây?
Bạn tên là gì?
Con gái nhà nào đến đây làm gì?
Trước sau không hề quen biết?
Bạn là người hay tôi là người nói trước?
Sau đó là Nguyệt Nga “Nói rằng” một lời (22 dòng). Tiếp đó:
Vân Tiên nghe nói liền cười
Đâu dễ dàng làm người khác trả ơn
Ngày nay thấy rõ đâu là nguyên nhân
Không ai suy tính mình hơn bằng cách làm việc
Trí tuệ nhân loại không ai phủ nhận
Việc trở thành một người tốt cũng không kém anh hùng
Dù chỉ là cuộc trao đổi lời nhưng lời hỏi của Vân Tiên thể hiện sự trí tuệ và cao quý. Lời hỏi mạnh mẽ: muốn rõ ràng phân biệt giới tính nam nữ, muốn hiểu rõ về thân thế của cô gái, nguyên nhân gặp rắc rối và quan hệ giữa người hầu và người chủ. Ngay cả khi làm việc tốt, Vân Tiên cũng không mong muốn nhận ơn. Đó là một tinh thần đáng kính. Nụ cười của chàng mới thực sự là đáng yêu. Chỉ qua lời trả lời có thể nhìn thấy tính cách của Vân Tiên lộ rõ.
Câu trả lời của Nguyệt Nga cũng phản ánh tính cách hiền lành của nàng. Nàng luôn vâng lời cha mẹ:
Làm con đâu dám chống lại cha
Cho dù cách xa hàng ngàn dặm cũng phải tuân thủ
Nàng biết ơn và mong muốn được đền đáp ơn cứu mạng:
Đường về Hà Khê cũng gần đây
Xin được theo bạn đền ơn
Gặp lúc này giữa đường
Không có tiền bạc, cả vàng cũng không
Muốn báo hiếu nhưng phản công
Không có gì để đền tạ lòng bạn
Luôn tuân theo đạo đức là phẩm chất của nàng. Chỉ cần một vài đặc điểm, tác giả đã làm lộ ra một con người hiền lành, tuân theo đạo đức theo quan điểm truyền thống.
Tóm lại, đoạn Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga thực sự là một đoạn thơ giới thiệu nhân vật. Qua đoạn này, phẩm chất cao quý, đạo đức của hai nhân vật đã được thể hiện, tạo nền tảng cho mối tình sau này của họ. Lời văn đơn giản mà sâu sắc, làm tăng thêm ý nghĩa sâu sắc và chắc chắn. Tất cả nhân vật đều tuân theo những nguyên tắc đạo đức truyền thống. Lục Vân Tiên tuân theo lời câu “Nhớ câu kiến nghĩa bất vi, làm người thế ấy cũng phi anh hùng”, lời câu “nam nữ thụ thụ bất thân”: “nàng là phận gái ta là phận trai”, và câu “Làm ơn há dễ trông người trả ơn”. Kiều Nguyệt Nga tuân theo câu “Làm con đâu dám chống lại cha”, và câu “báo đức thù công”. Có thể nói rằng, trong các nhân vật truyện Nôm, họ là những nhân vật 'cổ điển' nhất.
Phân tích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga - mẫu 12
Nguyễn Đình Chiểu là nhà thơ vĩ đại nhất của văn học Việt Nam thế kỷ 19. Với tấm lòng yêu nước và lòng thương dân, Nguyễn Đình Chiểu sáng tác văn chương để truyền bá đạo lý làm người, cổ vũ tình yêu nước và ý chí cứu nước của nhân dân. Truyện thơ nôm Lục Vân Tiên là tác phẩm xuất sắc nhất của Nguyễn Đình Chiểu. Đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” nằm ở đầu tác phẩm, mô tả cảnh Lục Vân Tiên đánh bại bọn cướp để cứu Kiều Nguyệt Nga. Đoạn trích này thể hiện tinh thần trượng nghĩa của người đàn ông thời xưa.
Hình ảnh của Lục Vân Tiên được phác họa qua mẫu truyện Nôm truyền thống Một chàng trai tài năng cứu một cô gái nghèo thoát khỏi hiểm nguy, từ lòng biết ơn đến tình yêu. Lục Vân Tiên là một nhân vật hoàn hảo và mơ ước của Nguyễn Đình Chiểu, là một chàng trai mới rời khỏi trường học bước vào cuộc sống, tràn đầy hăm dọa, muốn ghi danh, mong muốn thể hiện tài năng của mình bằng cách cứu giúp người khác, giúp đỡ xã hội. Tình huống đánh cướp là cơ hội thử thách tài năng và lòng nhân ái, là dịp để chàng thể hiện bản lĩnh.
Chủ tớ Kiều Nguyệt Nga trên đường gặp bọn cướp làm phiền. Lúc đó, Lục Vân Tiên sau thời gian ôn văn luyện võ trên núi, đã xin thầy xuống núi tham gia cuộc thi tài. Trên đường đi, chàng ghé về nhà thăm cha mẹ trước khi tiến vào thành phố. Bất ngờ, chàng chứng kiến hành động tàn bạo của bọn cướp. Bực tức, Lục Vân Tiên ra tay giúp đỡ người gặp nạn:
Vân Tiên lại gần bên lề đường,
Giơ cành cây làm gậy xông vào làng.
Không có vũ khí sẵn sàng, Vân Tiên ngay lập tức 'giơ cành cây làm gậy xông vào làng'. Hành động này thể hiện sự dũng cảm, không do dự lao vào cứu người. Đối mặt với bọn cướp có sức mạnh đông đảo, chàng không hề sợ hãi, lớn tiếng khuyên chúng dùng tay:
Nói rằng: 'Người đồ ác bậy bạ,
Đừng làm hành động gian tà hại dân.'
Hai câu thơ này thể hiện bản tính quân tử, minh bạch của Lục Vân Tiên. Trước khi hành động, chàng giải thích lí do của việc can thiệp của mình là vì lý do chính nghĩa, và hành động của chàng cũng rõ ràng và minh bạch, không phải là một cuộc tấn công lén lút. Hành động chống cướp đã cho thấy tính cách anh hùng, khả năng võ nghệ và tinh thần vì nghĩa của Lục Vân Tiên. Vẻ đẹp của Lục Vân Tiên là vẻ đẹp riêng của một người dũng cảm.
Thấy có người lạ mặt tham gia, tướng giặc Phong Lai lúng túng ban đầu, sau đó sợ hãi và tức giận, ngay lập tức đe dọa:
'Kẻ nào dám tiến lên đây lấy lá làm đầu.
Trước khi gây ra điều gì ác tại đây,
Thông báo cho quân vây quanh từ bốn phía.'
Vân Tiên không bao giờ nao núng, chẳng sợ hãi khi đối diện với kẻ thù. Bọn cướp hung ác, số đông và trang bị vũ khí sắc nhọn, nhưng không thể ngăn chặn bước đi của chàng:
Vân Tiên lao thẳng về phía trước,
Giống như Triệu Tử Long phá vòng quân địch.
Sau một thời gian ngắn chiến đấu, đám cướp đã bị Vân Tiên đánh bại một cách đầy ấn tượng, tan tác và tìm cách chạy trốn:
Mọi phía đều bị phá tan ra,
Các cướp tức thì bỏ gươm giáo chạy trốn.
Ban đầu tướng cướp Phong Lai hùng hổ, nhưng cuối cùng cũng bị Vân Tiên đánh bại:
Phong Lai không kịp phản kháng,
Bị Vân Tiên đánh gục chỉ bằng một cán gậy.
Trong đoạn này, Nguyễn Đình Chiểu đã sử dụng kỹ thuật so sánh để nhấn mạnh tài năng và lòng nhân từ của Lục Vân Tiên. Hình ảnh của Vân Tiên trong trận đánh được mô tả một cách tuyệt vời - vẻ đẹp của một người dũng cảm được so sánh với những hình mẫu anh hùng trong truyện Tam Quốc, như Triệu Tử Long, một hình mẫu mà người Việt vẫn ngưỡng mộ. Hành động của Vân Tiên thể hiện lòng trung hiếu, tài năng anh hùng và sức mạnh bảo vệ người yếu thế, đánh bại những thế lực tàn ác.
Sau khi đánh bại bọn cướp, thấy hai cô gái vẫn còn lo lắng, Vân Tiên cảm thấy xót xa và an ủi họ, khẳng định rằng đã loại bỏ mối nguy hiểm. Hiểu rõ tình hình, Vân Tiên rất thông cảm và cam kết rằng bọn cướp đã bị đánh lui để mọi người có thể yên tâm:
Vân Tiên nghe tin động lòng,
Trả lời: “Chúng ta đã loại bỏ bọn cướp lâu la.
Anh chàng trung thực và trong sạch, cũng là một người tuân thủ nguyên tắc và quy tắc lễ nghi. Kiều Nguyệt Nga bước ra từ kiệu và cúi đầu biểu tình biết ơn, thể hiện lòng biết ơn đối với người đã giúp đỡ cô thoát khỏi nguy hiểm và bảo vệ phẩm hạnh của mình. Tuy nhiên, Vân Tiên đã ngăn chặn một cách vội vã:
Đừng ra khỏi chỗ đó, xin đừng.
Bạn là phụ nữ, tôi là nam tử.
Hành động có phần cứng rắn nhưng phản ánh đúng tư cách của một quân tử sâu sắc hiểu biết về đạo lý Nho học. Việc gặp gỡ giữa nam và nữ, mặc dù là một cách minh bạch và không vi phạm quy tắc đạo đức, nhưng với Vân Tiên, điều này vẫn làm anh cảm thấy bất tiện.
Để làm giảm bớt sự ngần ngại, Vân Tiên hỏi về tên và nguyên quán của cô. Chàng mới biết Kiều Nguyệt Nga là con gái của tri phủ, là người có quyền thế. Cô ấy cầu xin chàng về nhà để cha mình bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc. Một lần nữa, Vân Tiên từ chối và thể hiện tư tưởng của mình một cách rõ ràng:
“Xin đừng nói đến việc trả ơn.
Bây giờ tôi hiểu rằng sự bác ái là nguồn cảm hứng,
Không ai có thể đong đếm được.
Nhớ câu kiến nghĩa bất vi,
Thực hiện những việc như vậy cũng là anh hùng”.
Ở phần sau, chàng từ chối nhận lấy một chiếc trâm vàng từ cô, chỉ cùng nhau viết một bài thơ rồi rời đi một cách thanh thản, không có bất kỳ sự do dự nào. Đối với chàng, làm việc nghĩa là điều tự nhiên, là bổn phận. Đây là cách hành xử thể hiện tinh thần hiệp sĩ của những anh hùng tốt lành giữa cuộc sống đầy biến động và tội ác.
Tính cách của một anh hùng là loại trừ tội ác, tiêu diệt sự bạo lực, bảo vệ công lý và công bằng, không quan trọng danh vọng hay lợi ích cá nhân. Lục Vân Tiên rõ ràng cho thấy hành động cứu giúp là điều đúng đắn, cần phải làm và khuyên Nguyệt Nga không nên quá nặng lòng về việc này. Điều này làm cho Nguyệt Nga ngày càng cảm kích và tôn trọng chàng hơn.
Lục Vân Tiên là một người hào hiệp, trung thực, quý trọng tình bạn, coi trọng giá trị của lòng trung thành. Chàng đã thể hiện những nguyên tắc làm người truyền thống tốt đẹp của dân tộc, bao gồm tinh thần chia sẻ và sẻ chia trong những thời điểm khó khăn. Điều này cũng cho thấy quan điểm về cuộc sống của tác giả Nguyễn Đình Chiểu, người được biết đến là người yêu công bằng và có lòng nhân từ, muốn giúp đỡ người khác.
Kiều Nguyệt Nga là một thiếu nữ con nhà quan, trên đường đến nơi làm việc của cha, bị bọn cướp tấn công. May mắn được Lục Vân Tiên giải thoát. Bày tỏ lòng biết ơn, nàng muốn đền đáp ơn nhưng chàng đã từ chối, vì ông tin rằng không nên trả ơn. Điều này cũng phản ánh một nhân vật chính và lí tưởng trong tác phẩm. Lời giải thích của Kiều Nguyệt Nga đã làm lộ ra những phẩm chất tốt đẹp của cô.
Từ lời giải thích với người cứu giúp Lục Vân Tiên, ta nhận thấy Kiều Nguyệt Nga là một cô gái nữ tính, dịu dàng, thông minh và có tiêu chuẩn. Những phẩm chất tốt đẹp này được thể hiện qua cách cô gọi chàng là “quân tử”, “tiện thiếp”. Cách diễn đạt thông minh, lịch thiệp và ý nghĩa: “Làm con đâu dám cãi cha”, “Giữa đường lầm phải bụi dơ đã quá”. Cách diễn đạt vấn đề rõ ràng, súc tích, diễn biến sự kiện dễ hiểu, phản ánh lòng biết ơn chân thành của cô.
Tiếp theo, hành động của nàng tiếp tục thể hiện sự biết ơn và xúc động của mình: “Trước xe quân tử tạm ngồi / Xin cho tiện thiếp lạy rồi sẽ thưa”. Nguyệt Nga là người biết ơn và ơn nặng, không chỉ là ơn cứu mạng mà còn là ơn cứu cả cuộc đời trong trắng của mình: “Lâm nguy chẳng gặp giải nguy / Tiết trăm năm cũng bỏ đi một hồi”. Cô hiểu rõ tình hình, rất rụt rè, băn khoăn cách trả ơn, mặc dù hiểu rằng không thể bao giờ đủ: “Lấy chi cho phỉ tấm lòng cùng ngươi”. Do đó, cuối cùng cô đã tự nguyện cam kết cuộc đời của mình với chàng trai đầy hào hiệp và kiên cường đó và đã sẵn lòng đối mặt với mọi nguy hiểm để giữ vững tình yêu của mình, trung thành với chàng. Nét đẹp tâm hồn này đã khiến cho hình ảnh của Kiều Nguyệt Nga chiếm được tình cảm yêu mến của mọi người, những người luôn đánh giá cao lòng biết ơn.
Đọc toàn bộ đoạn thơ, ta nhận thấy nhân vật chính được mô tả thông qua hành động, cử chỉ, lời nói, ít đi vào sâu trong tâm trạng, phản ánh sự phát triển của nhân vật; ngôn ngữ mộc mạc, gần gũi, phản ánh ngôn ngữ thông thường và có phong cách địa phương Nam Bộ, phù hợp với cách kể chuyện của người dân; ngôn từ thơ phong phú, phù hợp với diễn biến của câu chuyện và tính cách của nhân vật.
Hình ảnh của nhân vật Lục Vân Tiên trong trận đánh được miêu tả một cách rất đẹp: đột hữu xông, giống như Triệu Tử Long trong Tam Quốc. Hành động của Vân Tiên cho thấy tinh thần cao quý của một con người, sẵn lòng hi sinh vì người khác, sức mạnh của một anh hùng và lòng dũng cảm bảo vệ người yếu thế, chiến thắng sự tàn bạo.
Khí thơ trong đoạn trích tươi sáng khi Lục Vân Tiên đấu tranh với bọn cướp. Đó cũng là ước muốn của tác giả mong muốn có một anh hùng bảo vệ công lý, tiêu diệt sự tàn bạo, bảo vệ sự công bằng, bảo vệ những người tốt.
Nguyễn Đình Chiểu đã thông minh sử dụng nghệ thuật miêu tả chi tiết để thành công mô tả nhân vật Lục Vân Tiên, thể hiện chàng như một anh hùng, gần gũi, giản dị, thực tế, không xa cách hay kiêu căng. Điều này cũng là một trong những đặc điểm quan trọng nhất trong văn học của ông.
Trích đoạn “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” rất ấn tượng và để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc. Đoạn trích này thể hiện lòng mong muốn của tác giả về hành động nhân ái và khắc họa những phẩm chất tốt đẹp của hai nhân vật: Lục Vân Tiên dũng cảm, trung thực, trọng tài nghĩa; Kiều Nguyệt Nga hiền hậu, dịu dàng, biết ơn. Hình ảnh Lục Vân Tiên đánh cướp được mô tả một cách tinh tế. Cử chỉ, hành động, ngôn từ và cách ứng xử của chàng rất đẹp, thể hiện phong thái của một anh hùng, một người tốt.
Phân tích về việc Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga - mẫu 13
Nguyễn Đình Chiểu là một nhà văn, nhà thơ nổi tiếng của văn học Việt Nam, văn và thơ của ông không phải là hoa mỹ hay phức tạp mà rất giản dị, gần gũi với cuộc sống của người dân Nam Bộ. Truyện Lục Vân Tiên nổi tiếng vì sự giản dị, gần gũi, đặc biệt là đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” cũng thể hiện được nét đặc trưng của tác phẩm này.
“Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” là một đoạn trích của tác phẩm “Truyện Lục Vân Tiên”, nói về hành động nhân ái và vô tư của Lục Vân Tiên khi chàng cứu giúp người khác. Đoạn trích này thể hiện được tâm hồn cao quý của Lục Vân Tiên, chàng làm việc vì lòng từ bi mà không quan tâm đến lợi ích cá nhân. Ngoài ra, Kiều Nguyệt Nga cũng là một nhân vật sáng tạo, biểu hiện sự trung thành và hiền lành của cô.
Mô tả khéo léo hành động của Lục Vân Tiên khi chàng đấu tranh với sự tàn bạo, không để cho nó gây ra đau khổ cho những người lương thiện. Đây là một hành động đẹp, thể hiện tấm lòng cao cả và đáng trân trọng.
“Vân Tiên quay lại bên lề đường
Giương cành cây thành gậy chống lại bọn cướp
Vang lên rằng: “Lũ đảng ác quỷ này”
Đừng làm điều ác hại dân lành”
Câu thơ mô tả hành động của Lục Vân Tiên khi đối mặt với tình huống nguy hiểm trên đường, gặp phải bọn cướp đang tàn phá, là biểu hiện của tính cương trực, ghét cái ác và tôn trọng đạo lý. Vân Tiên không ngần ngại hành động, ngay lập tức can thiệp để bảo vệ người dân khỏi mối nguy hiểm, và hành động của chàng diễn ra rất nhanh chóng, không cần suy nghĩ nhiều, chỉ đơn giản là hành động ngay lập tức để chống lại mối nguy hiểm và bảo vệ người dân. Trong tình huống khẩn cấp, chàng còn lấy cành cây bên đường làm vũ khí để đánh đuổi bọn cướp. Hành động và lời nói của chàng toát lên tính cương trực, thẳng thắn: “Vang lên rằng lũ đảng ác quỷ này/ Đừng làm điều ác hại dân lành”.
Lời của Lục Vân Tiên không chỉ là sự chỉ trích, phê phán bọn cướp mà còn là tuyên ngôn về sự sống đầy đức độ, bảo vệ cuộc sống của những người dân lương thiện, và không chấp nhận cái ác làm tổn thương họ. Vân Tiên không chỉ là một người có lòng thương người, mang trong mình tinh thần cao đẹp mà còn là một chàng trai mạnh mẽ, tài năng, thể hiện qua những hành động chống lại bọn cướp.
“Vân Tiên đánh bại kẻ thù
.............
Phong Lai bị trừng phạt bằng một gậy, chết rồi”
Mọi hành động của Vân Tiên đều quyết đoán, nhanh nhẹn “đánh bại kẻ thù”, và như một so sánh, nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã so sánh hành động của Vân Tiên với hình ảnh anh hùng Triệu Tử trong Tam Quốc. Trước sức mạnh của Vân Tiên, bọn cướp bị tiêu diệt “Lâu la bốn phía vỡ tan”, chúng sợ hãi và bỏ lại vũ khí để chạy trốn. Và đầu đầu của bọn cướp, Phong Lai, bị trừng phạt bằng một cái gậy, chết rồi. Đây là sự trừng phạt thích đáng đối với những kẻ lợi dụng việc hại người làm niềm vui, mục đích kiếm sống. Đối với những tên cướp này, Vân Tiên không khoan nhượng, lời nói và hành động của chàng đều quyết liệt.
Vuốt rồi lũ ong kiến biến mất
Chàng hỏi: “Có ai đang gặp khó khăn trong chiếc xe này không?”
Không chỉ giúp đỡ người bị nạn mà Vân Tiên còn quan tâm chăm sóc họ, thể hiện qua sự quan tâm, động viên, giúp họ yên tâm sau cơn hoảng loạn bằng cách thông báo về tình hình bên ngoài, cho họ biết rằng nguy cơ đã qua, không còn nguy hiểm nào nữa. Tính cách tốt đẹp của Vân Tiên tiếp tục được thể hiện qua cuộc trò chuyện với người bị nạn, cũng là Kiều Nguyệt Nga. Khi Kiều Nguyệt Nga muốn xuống xe để cúi lạy Vân Tiên vì đã cứu mạng, chàng quyết không chấp nhận:
“Ngồi đây, đừng ra ngoài
Em là phận gái, anh là phận trai”
Chỉ bằng vài câu nói, Lục Vân Tiên đã tỏ ra là người tôn trọng đạo lý và quan niệm xã hội. Anh không muốn Kiều Nguyệt Nga phải ra ngoài cúi lạy để tránh ảnh hưởng đến phẩm giá của cô gái. Anh hiểu rằng giữa nam nữ cần phải giữ khoảng cách và không nên quá thân mật. Lời nói của Lục Vân Tiên không chỉ thể hiện sự lịch thiệp mà còn có vẻ đáng yêu, nếu đặt trong bối cảnh hiện đại.
“Hãy nhớ rằng lòng hiếu nghĩa không có giá trị
Nhưng người sống như vậy không đáng làm anh hùng”
Theo quan điểm của Lục Vân Tiên, việc làm nhân nghĩa là điều cần thiết, và nếu chỉ làm việc để nhận đền đáp thì không xứng đáng với danh hiệu anh hùng “Người sống như vậy không đáng làm anh hùng”.
Đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga' đã mô tả một cách sống động hình ảnh của anh hùng Lục Vân Tiên, với những phẩm chất cao quý. Không chỉ là người nhân nghĩa, chống lại sự ác, bảo vệ hòa bình cho dân, anh còn là người trân trọng giá trị lịch sự, phong cách. Lúc này, chúng ta cũng nhận thấy quan điểm sống cao đẹp về nhân đạo và về anh hùng của Lục Vân Tiên.
Phân tích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga - mẫu 14
Trong tác phẩm Lục Vân Tiên, Nguyễn Đình Chiểu đã tạo ra một hình tượng lý tưởng với nhiều phẩm chất đáng ngưỡng mộ, đặc biệt là tính chính nghĩa cao đẹp. Trong đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga, tác giả đã tái hiện lại những phẩm chất này qua hành động giúp đỡ dân.
Sự cứu giúp của Lục Vân Tiên cho Kiều Nguyệt Nga xuất hiện ở đầu tác phẩm. Nghe tin triều đình mở kỳ thi, Vân Tiên từ biệt thầy để đến tham gia. Trên đường trở về thăm cha mẹ, Vân Tiên chứng kiến bọn cướp Phong Lai gieo rắc cơn hoạn nạn, bóc lột dân lành. Một mình anh đã tiêu diệt bọn cướp, giải thoát Kiều Nguyệt Nga.
'Vân Tiên tả đột hữu xông
Như Triệu Tử phá vòng Đương Giang
Bọn cướp lánh chạy khắp nơi”
Trên đường trở về quê nhà, Lục Vân Tiên bắt gặp tình cảnh kinh hoàng của bọn cướp Phong Lai. Mà không cần suy nghĩ nhiều, anh đã nhanh chóng tìm cành cây bên đường làm gậy để tiêu diệt bọn cướp và cứu giúp dân lành. Câu nói 'Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân' của anh không chỉ là lời cảnh báo mà còn là khẳng định về tâm hồn cao cả, bảo vệ lòng người.
'Phong Lai mặt đỏ phừng phừng
Có ai dám đến đây đùa cợt
Trước khi gây nên việc ác ở đây
Quân lí sẽ vây quanh và tiêu diệt”
Khi đang thực hiện hành vi tội ác, Phong Lai bị phá hỏng kế hoạch bởi một người. Tức giận, kẻ này đỏ mặt với thái độ tàn bạo. Trước sự can thiệp của Vân Tiên, hắn coi thường và thách thức 'Có ai dám đến lẫy lừng ở đây' và tiên triển lời đe dọa trước hậu quả nặng nề của hành động phá hủy của anh ta 'Trước khi tạo ra việc ác ở đây”, sau đó kêu mọi người quân lí hãy bao vây và tiêu diệt Vân Tiên.
'Vân Tiên tả đột hữu xông
Như Triệu Tử phá vòng Đương Giang
Lâu la bốn phía vỡ tan
Bọn cướp vội vã tìm đường chạy trốn”
Trước cuộc tấn công của bọn Phong Lai, Lục Vân Tiên không do dự mà tiến lên một cách nhanh chóng và dứt khoát. Nhìn nhận về hành động này, chúng ta có thể tưởng tượng được sự dẻo dai, khéo léo và lòng dũng cảm của Vân Tiên. Trong tầm nhìn của Nguyễn Đình Chiểu, hành động anh hùng này giống như hình ảnh oai hùng của Triệu Tử khi phá vỡ vòng Đương Giang, để lập được công đức to lớn. Bọn cướp Phong Lai không thể nào thoát khỏi, họ hoảng loạn chạy trốn, và Phong Lai bị Vân Tiên trừng trị một cách nghiêm khắc.
'Hết rồi lũ giặc kiến ong
Có ai khóc ở trong xe này
Có người nói: Tôi bị tổn thương ngay từ đây
Do sơ xuất nên tôi đã rơi vào tay bọn hung ác'
Sau khi đánh tan bọn cướp, Lục Vân Tiên quan tâm đến việc hỏi thăm người bị hại. Nghe thấy tiếng khóc sợ hãi từ bên trong kiệu, Vân Tiên đã hỏi 'ai khóc ở trong xe này' và nhận được đáp án từ một cô gái. Nàng kể lại toàn bộ sự việc cho Vân Tiên biết, cho thấy bản thân là người lương thiện, vì một sơ xuất nào đó mà rơi vào tay bọn ác 'do sơ xuất nên tôi đã rơi vào tay bọn hung ác'. Nàng còn bày tỏ lòng biết ơn và mong muốn gặp gỡ Vân Tiên:
'Trong xe hẹp kín không chỗ
Cúi đầu trăm lạy người cứu sống tôi'
Tuy nhiên, quan điểm sống của Lục Vân Tiên là 'làm ơn há dễ trông người trả ơn' đã từ chối lời yêu cầu của Kiều Nguyệt Nga, và một lý do khác mà chàng đưa ra là sự khác biệt về thân phận, giới tính. Trong quan niệm của xã hội xưa, nam nữ cần giữ khoảng cách, vì thế Vân Tiên không muốn cuộc gặp gỡ này ảnh hưởng đến phẩm tiết của Nguyệt Nga. Điều này cho thấy Vân Tiên là một con người trung thành với lề lối xã hội và biết quan tâm đến người khác:
'Nơi đó ngồi chớ ra đi
Nàng là phận gái, ta là phận trai'
Đoạn trích về việc Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga là một đoạn rất thú vị và cuốn hút với sự chính nghĩa, thẳng thắn và kiên cường của Vân Tiên. Thông qua cuộc trò chuyện với Kiều Nguyệt Nga, ta thấy Vân Tiên là một người có nhiều phẩm chất đáng quý và đáng kính trọng.
Phân tích về việc Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga - mẫu 15
Truyện Lục Vân Tiên là một trong những tác phẩm nổi bật nhất của Nguyễn Đình Chiểu, miêu tả về nhân vật Lục Vân Tiên - một anh hùng trượng nghĩa, có uy danh văn võ và phẩm chất tốt đẹp. Trong đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” đã thể hiện rõ con người và tính cách của Lục Vân Tiên.
Trên đường tham dự kỳ thi, Vân Tiên đột ngột gặp phải bọn cướp hung ác, không mất một phút suy nghĩ, chàng liền vung gươm ra tay cứu giúp:
“Vân Tiên lại dừng bước bên đường…
Chớ làm thói hồ đồ gây hại cho dân”
Trong tình huống khẩn cấp cứu người đó, chàng không kịp chuẩn bị gì mà chỉ lấy cành cây ven đường làm vũ khí để đấu tranh với bọn cướp. Chàng không chỉ thể hiện lòng nhân nghĩa qua hành động mà còn thông qua lời nói. Chàng chỉ trích và lên án bọn cướp nhưng đồng thời cũng tuyên bố quan điểm sống cao đẹp của mình. Sống là phải bảo vệ người dân hiền lành, không mang lại những đau khổ, sự khổ sở cho họ. Không chấp nhận những hành động “hồ đồ” làm tổn thương những con người vô tội. Đoạn thơ đã cho thấy Vân Tiên không chỉ có lòng thương yêu với con người mà còn có trách nhiệm cao cả. Điều này được thể hiện trong cảnh chàng đối đầu với bọn cướp:
“Vân Tiên lại tiến lên mạnh mẽ…
Bằng một cậy, chàng dập vỡ xác thân của kẻ địch”
Hành động nhanh chóng, quyết đoán của Vân Tiên được tác giả so sánh với anh hùng Triệu Tử khi phá vỡ vòng Đương Dang. Trước sự mạnh mẽ và tài năng của Vân Tiên, bọn cướp đã bị đánh tan, hoảng sợ và bỏ chạy, đó là sự trừng phạt xứng đáng cho những kẻ hại người. Sau khi dập tan bọn cướp, Vân Tiên tiến lại gần hỏi thăm người bị tổn thương:
“Giờ đã tiêu diệt xong lũ kẻ ác
Hỏi: Ai đang khóc trong chiếc xe này”
Vân Tiên không chỉ cứu giúp mà còn quan tâm, động viên và giúp người gặp nạn tinh thần. Khi trò chuyện với người bị nạn là Kiều Nguyệt Nga, Lục Vân Tiên đã nhấn mạnh:
“Xin ngồi lại đừng ra đi
Nàng là người con gái, ta là người con trai”
Câu nói đã thể hiện Lục Vân Tiên tôn trọng đạo lý và khuôn phép xã hội. Chàng không muốn sự gặp gỡ ảnh hưởng đến phẩm tiết của nàng vì 'nam nữ thụ thụ bất thân'. Lục Vân Tiên không chỉ là người học thức mà còn là người hào hiệp, trượng nghĩa. Chàng không mong nhận được sự cúi lạy hay báo đáp, vì hành động của chàng từ tấm lòng chứ không vì lợi ích cá nhân. “Làm ơn có thể là dễ trông chờ trả ơn”, câu nói này khiến người đời rất trân trọng và noi theo:
“Hãy nhớ rằng nghĩa khí không bằng vàng bạc
Trở thành một người có đạo đức cũng không kém gì làm anh hùng”
Với Vân Tiên, nhân nghĩa là điều không thể thiếu, nếu làm việc vì ơn đền ơn, trông chờ sự trả ơn thì không còn là anh hùng.
Đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” đã mô tả rõ về anh hùng trượng nghĩa Lục Vân Tiên, là hình mẫu lí tưởng về công bằng.
Phân tích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga - mẫu 16
Nguyễn Đình Chiểu là một cái tượng lớn về nhân cách, đạo đức, và tình yêu nước mạnh mẽ. Ông được biết đến không chỉ là một danh y kiệt xuất mà còn là một nhà văn, nhà thơ lỗi lạc của Việt Nam thế kỷ 19. Các tác phẩm của ông luôn nhấn mạnh vào giá trị của đạo lý, tình yêu nước, và lòng dũng cảm chống lại giặc ngoại xâm. Trong số các tác phẩm của ông, 'Truyện Lục Vân Tiên' là một điển hình, thể hiện rõ tư tưởng và đạo lí của ông.
'Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga' là một đoạn trích quan trọng ở đầu truyện. Tác phẩm này được viết vào khoảng đầu thế kỷ 19, theo thể lục bát, kể về cuộc đời của nhân vật chính. Đoạn trích này thể hiện rõ lòng hiếu kỳ, lòng dũng cảm và lòng trí thức của Lục Vân Tiên, cũng như nét đẹp hiền hậu của Kiều Nguyệt Nga.
Hình ảnh Lục Vân Tiên là một nhân vật anh hùng, dũng cảm và thông minh. Khi chứng kiến bọn cướp Phong Lai làm hại dân lành, chàng ra tay chống lại chúng, bảo vệ công lý. Hành động của Lục Vân Tiên được miêu tả chi tiết và mạnh mẽ, thể hiện tinh thần trượng nghĩa.
Vân Tiên dũng cảm lao vào trận
Bẻ cành thành gậy, chống phong thần
Hắt hủi: 'Kẻ xấu tật phong vần,
Đừng nên hành vi độc ác hại người'
Hành động của Lục Vân Tiên thể hiện tính can đảm, trí tuệ và lòng dũng cảm. Dù đối diện với kẻ xấu xa và có vũ khí, nhưng chàng vẫn không sợ hãi và kiên quyết đấu tranh cho công lý. Kết quả, bọn cướp sợ hãi và bị trừng trị.
Vân Tiên dũng cảm tiến lên trận
Giống như Triệu Tử phá vòng Dương Dang.
Quần hùng xông lại, bọn chạy rần
Vũ khí gươm giáo, chúng lánh xa
Phong Lai tháo chạy mất dấu nhà
Bị Tiên một gậy giáng phải cằm gãy.
Bằng cách so sánh tương phản, tác giả đã mô tả cuộc đấu tranh giữa Lục Vân Tiên và bọn cướp Phong Lai một cách sinh động và quyết liệt. Lục Vân Tiên hiện lên như một anh hùng can đảm, không chấp nhận sự bất công và luôn đấu tranh cho công lý. Đó là một thông điệp nhân đạo mà Nguyễn Đình Chiểu muốn truyền đạt.
Sau khi tiêu diệt bọn cướp, hành động và cử chỉ của chàng trai Lục Vân Tiên đối với Kiều Nguyệt Nga thể hiện sự chính trực, hào hiệp, khiêm nhường, và tình nghĩa. Ban đầu, chàng thể hiện sự quan tâm bằng cách hỏi thăm ân cần và chu đáo: “Hỏi: “ai đang khóc trong xe này?”; “Tiểu thư của gia đình nào/ Điều gì khiến người mang nỗi đau này?/ Không biết tên họ là gì? Phụ nữ nên làm gì ở đây?...”. Khi thấy hai cô gái còn lo lắng, chàng Lục Vân Tiên an ủi và trấn an tinh thần Kiều Nguyệt Nga: “Trả lời rằng: “Tất cả mọi việc đã qua”. Khi biết Kiều Nguyệt Nga muốn xuống xe kính lễ, chàng từ chối vì giữ lễ phép:
“Đợi chút, ngồi yên đây chớ ra
Nàng là phụ nữ, ta là phụ nam?”
Đặc biệt, chàng không chấp nhận sự trả ơn: “Làm ơn, không cần trả ơn”. Cuối cùng, hai người cùng sáng tác một bài thơ rồi nhẹ nhàng từ biệt nhau, không buồn chán, không nuối tiếc. Từ đó, chúng ta thấy Lục Vân Tiên là một người rất tâm lý, có đạo đức, giữ lễ nghĩa, không quan trọng vật chất. Đối với chàng, việc làm nhân đạo là tự nhiên và cần thiết. Ở cuối đoạn trích, hai câu thơ đã nổi bật quan niệm về người anh hùng của tác giả:
“Nhớ lời nói người hiền lành
Làm người thế ấy mới anh hùng”
Anh hùng là người tuân theo đạo đức. Nếu chỉ biết nói mà không hành động thì không xứng làm anh hùng. Đây cũng là quan niệm về anh hùng của tác giả. Qua đó, tác giả thể hiện ước mong của nhân dân: trong thời kỳ loạn lạc, những người dũng cảm, như Lục Vân Tiên, là đáng quý và đáng trân trọng.
Tiếp theo là nhân vật Kiều Nguyệt Nga, cũng là nhân vật chính và là một biểu tượng trong tác phẩm. Với vai trò là người được làm ơn, Kiều Nguyệt Nga thể hiện những phẩm chất tốt của một phụ nữ: Cách nói chuyện của nàng với Lục Vân Tiên, gọi chàng là 'quân tử', tự gọi mình là 'tiện thiếp'. Điều này thể hiện tính cách hiền lành, khiêm nhường, và tôn trọng của nàng. Tiếp theo, nàng còn là người phụ nữ kính trọng, có văn hóa và lịch sự:
“Làm con đâu dám phản đối cha
Dù có cách xa biết bao nơi rồi cũng phải vậy”
Kết thúc, với vai trò là người nhận ân huệ, nàng ứng xử một cách chuẩn mực, biết biến biếc, biết ơn với người đã giúp mình:
Đợi trước xe quân tử ngồi tạm
Xin để tiện thiếp lạy sau sẽ nói
Đối với nàng, Lục Vân Tiên không chỉ cứu sống mà còn cứu cả cuộc đời trong sạch của nàng: “Nếu không có người giải cứu, cuộc đời sẽ không được giải thoát/ Sự trong sạch sẽ biến mất chỉ trong một khoảnh khắc”. Vì vậy, nàng cố gắng thuyết phục Lục Vân Tiên chấp nhận sự biếu tặng của mình: “Chẳng cần gì hơn ngoài lòng bác ái của anh”. Cuối cùng, nàng đã yêu thương Lục Vân Tiên và vẽ bức chân dung của mình rồi trao cho chàng, tự nguyện dành cả cuộc đời để gắn bó với Lục Vân Tiên, dám đánh đổi tất cả để giữ gìn tình yêu, trung thành với chàng. Từ đây, chúng ta nhận ra một mẫu chuyện quen thuộc trong truyện thơ Nôm truyền thống: chàng trai tài năng cứu cô gái khỏi nguy cơ, sau đó từ mối quan hệ nhân duyên đến tình yêu...
Xét về mặt nghệ thuật, qua việc phân tích ở trên, chúng ta thấy nhân vật trong đoạn trích này chủ yếu được tả qua hành động, cử chỉ, lời nói, ít nhắc đến bề ngoại hình, và ít đi sâu vào tâm trạng, gần với văn học dân gian; ngôn từ thơ mộc mạc, giản dị, gần gũi với tiếng nói hàng ngày và mang phong cách Nam Bộ, phù hợp với ngôn ngữ của người kể chuyện; lời thơ với giọng điệu truyện kể linh hoạt, khéo léo, phù hợp với diễn biến tình tiết và tính cách của nhân vật.
Tóm lại, đoạn trích 'Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga' là một phần hay, độc đáo, có thể xem như một bản tường trình ca ngợi chính nghĩa và những phẩm chất đáng quý, tốt lành trong cuộc sống. Thể hiện ước mơ của tác giả, của nhân dân về khao khát hành đạo, giúp đời, hướng tới công bằng, thiện, đẹp sẽ luôn chiến thắng xấu xa, ác độc...
Phân tích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga - mẫu 17
Nguyễn Đình Chiểu là một nhà thơ yêu nước Nam Bộ. Ông sống trong thời kỳ loạn lạc, xã hội lộn xộn, chế độ phong kiến Việt Nam suy tàn, nhà Nguyễn thối nát. Xã hội đen tối, bi thương. Ngoài thơ văn yêu nước, Nguyễn Đình Chiểu còn nổi tiếng với tác phẩm văn học Truyện Lục Vân Tiên, gồm 2082 câu thơ lục bát.
Truyện thơ tôn vinh lòng trung hiếu, hiếu hạnh, tiết đức theo tinh thần truyền thống của dân tộc ta. Tôn trọng cha mẹ, hiếu thảo với bạn bè, lòng trung thành với vợ chồng... là những phẩm chất được nhà thơ khen ngợi.
Nam thanh nữ tú trung hiếu,
Phẩm đức hiếu hạnh, tâm chẳng biến đổi.
Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga đóng vai trò quan trọng trong truyện thơ sáng ngời về lòng hiếu, hiếu hạnh và trung trinh.
Đoạn thơ miêu tả Lục Vân Tiên đánh cướp được coi là một trong những đoạn thơ xuất sắc nhất trong tác phẩm, là minh chứng cho phong cách sáng tạo của Nguyễn Đình Chiểu. Lục Vân Tiên được mô tả như một biểu tượng anh hùng lý tưởng: tràn đầy lòng thương người, can đảm và lòng vị nghĩa cao cả.
Tình thương người là phẩm chất tốt đẹp nhất của Lục Vân Tiên. Sau khi rời bỏ sư phụ, chàng bắt đầu cuộc hành trình về kinh đô. Trên đường đi, chàng gặp phải cảnh người dân bị bắt cóc, kêu la thảm thiết. Lục Vân Tiên quyết tâm ra tay cứu giúp để giải thoát cho họ khỏi khổ đau, nước mắt:
Tôi sẽ dốc hết sức mình,
Để giúp đỡ những người gặp khó khăn này!
Tức giận trước sự tàn bạo của bọn cướp, Lục Vân Tiên lên án hành động tàn bạo của chúng và quyết tâm đứng về phía nhân dân, bảo vệ họ:
Thét lên rằng: 'Bọn đảng hung ác,
Không nên làm việc hại dân vô nghĩa”.
Tinh thần nhân văn của dân tộc ta vô cùng cao đẹp 'Yêu người như yêu bản thân'. Lục Vân Tiên đã hành động theo tinh thần nhân văn đó.
Tình thương người đã làm cho lòng can đảm và tinh thần quả cảm của người con nhà Lục trở nên cao cao. Bọn cướp hung ác, vũ trang đầy quyết tâm. Tướng Phong Lai 'mặt đỏ đầy oán trách' tràn đầy sức mạnh. Chúng dữ tợn và mạnh mẽ! Trong cuộc đụng độ với bọn cướp, không mang theo vũ khí, chỉ cầm một cành gậy làm vũ khí, Lục Vân Tiên đã dũng cảm đánh đuổi. Xông pha bên trái, tấn công bên phải, chàng điều kỳ công giữa bọn cướp. Chúng bị đánh đuổi sơ tơ bởi sự dũng cảm của Lục Vân Tiên. Tướng Phong Lai bị tiêu diệt Nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã so sánh cuộc chiến của Lục Vân Tiên với chiến công của anh hùng Triệu Tử Long trong trận Đương Giang để ca tụng lòng dũng cảm của người anh hùng:
Vân Tiên hành động dũng mãnh,
Khác gì Triệu Tử phá vòng Đương Giang.
Bọn lưu manh bỏ chạy về hướng,
Đều quăng vũ khí để chạy nhanh lên.
Phong Lai không kịp phản ứng,
Bị Tiên một cú gậy hạ gục.
Giọng văn hùng tráng vang lên mô tả cuộc chiến cướp rất mãn kỳ. Lục Vân Tiên là tấm gương của một anh hùng có lòng dũng cảm cao cả.
Hạ gục bọn cướp xâm lược, Lục Vân Tiên đã giải cứu Kiều Nguyệt Nga và Kim Liên. Sự gặp gỡ giữa người đẹp và người anh hùng diễn ra rất cảm động và đầy nhân ái. Kiều Nguyệt Nga muốn mời hiệp sĩ qua Hà Khê để đền đáp công ơn cho cha của mình.
Đắn đo cơ hội báo ơn,
Lấy chi để thể hiện lòng biết ơn với người.
Tuy nhiên, Vân Tiên 'nghe tin liền mỉm cười'. Một nụ cười sảng khoái, phản ánh tâm hồn cao quý, hào hiệp và rộng lượng. Chàng coi việc đánh cướp là một hành động nhân đạo. Anh hùng phải can đảm ra tay cứu giúp người khốn khổ, tiêu diệt cái ác, bênh vực những kẻ bị bất công, áp bức. Nếu nhìn thấy điều ngay nghĩa mà không hành động thì còn gì là anh hùng?
Thấu câu kiến nghĩa không vi,
Làm người như vậy cũng không xứng là anh hùng.
Nguyễn Đình Chiểu đã vẽ nên hình ảnh của Lục Vân Tiên mang bản tính anh hùng của thời loạn, coi cái chết như nhẹ nhàng, tôn trọng nghĩa khí, không màng về vật chất, sống và hành động theo nguyên tắc: 'Hi sinh mà không hối hận, rút kiếm ra bảo vệ công lý'. Vân Tiên giống như nhân vật anh hùng Từ Hải trong Truyện Kiều.
Anh hùng đã gọi lên rằng,
Dẫu biết trên đường có bất bình nhưng vẫn tha thứ!
Hình ảnh của Vân Tiên trong cuộc đánh cướp được mô tả với sự tinh tế, cử chỉ, hành động và ngôn từ của chàng, toát lên vẻ đẹp của một anh hùng, một người tráng sĩ thời xưa. Tuy vậy, hình tượng này rất thực tế vì lòng nhân ái, tinh thần hiên ngang, và tình yêu nghĩa của Vân Tiên đã sâu sắc lưu trong trái tim nhân dân Việt Nam.
Gần hai thế kỷ đã trôi qua, nhân vật Lục Vân Tiên vẫn được nhân dân yêu mến và kính trọng. Tinh thần chiến đấu kiên cường của người dân miền Nam trong cuộc chiến chống lại phong kiến và thực dân trong hơn một thế kỷ đã làm cho chúng ta cảm nhận sâu sắc vẻ đẹp lý tưởng của anh hùng Lục Vân Tiên. Tấm gương sáng ngời đó mãi mãi là minh chứng về sức mạnh và vẻ đẹp của thi ca, của truyện thơ Truyện Lục Vân Tiên mà nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã để lại cho thế hệ sau.
Phân tích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga - mẫu 18
Tác phẩm Truyện Lục Vân Tiên là một trong những tác phẩm nổi bật nhất của Nguyễn Đình Chiểu, được đông đảo người dân yêu mến bởi những giá trị đạo đức, tư tưởng giáo dục hiện diện trong đó. Ngay từ những dòng đầu tiên của tác phẩm, Nguyễn Đình Chiểu đã viết: “Trai thời hiếu học trở thành đầu, Gái thời hiền lành trở thành câu trau mình”. Và chỉ trong đoạn trích ngắn “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” ông đã truyền đạt rõ ràng quan điểm của mình.
Trong tác phẩm có hai nhân vật chính là Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga. Hai nhân vật gặp nhau trong một tình huống đặc biệt, khi Kiều Nguyệt Nga gặp phải bọn cướp trên đường, Lục Vân Tiên thấy điều bất công đã ra tay giúp đỡ. Tình huống gặp gỡ này đã cho phép các nhân vật thể hiện rõ nét tính cách, phẩm chất của mình.
Về nhân vật Lục Vân Tiên, anh là một người có lòng trượng nghĩa. Ngay khi nhìn thấy người gặp nạn, anh không do dự, không suy nghĩ mà ngay lập tức, sẵn sàng ra tay giúp đỡ: “Vân Tiên lại đến gần, Bẻ cây để làm gậy, xông vào giúp ngay”. Chàng chỉ một mình, trong khi bọn cướp thì đông đảo, nhưng điều đó không làm cho Vân Tiên sụt sùi. Trong đoạn thơ này, Nguyễn Đình Chiểu đã sử dụng những từ ngữ Hán Việt, tạo nên bầu không khí hào hùng, áp đảo kẻ thù.
Các từ ngữ như “tả đột hữu xông” đã mô tả được vẻ oai phong, động tác nhanh nhẹn, chính xác của Vân Tiên khi chiến đấu với bọn cướp. Bằng sức mạnh phi thường, lòng dũng cảm và kỹ năng võ thuật xuất sắc, Vân Tiên đã phá tan bọn lâu la, làm cho chúng chạy tán loạn ở tất cả các hướng.
Sau khi giải thoát cho người bị cướp, Vân Tiên rất chu đáo và tử tế, tiến lại gần và hỏi han người đó bằng những lời lẽ khiêm nhường. Thái độ đó của Vân Tiên thể hiện sự tôn trọng lễ nghĩa, và cũng là vì lo lắng cho cô gái xa lạ. Điều đó là một phần của văn hóa ứng xử của một quân tử.
Hãy ngồi đây chút, đừng vội ra đi, Bạn là phụ nữ còn tôi là phụ nam
Theo phong tục của thời phong kiến, trai và gái thường không được gặp nhau trực tiếp, đặc biệt khi đó là người lạ, do đó việc này càng phải thận trọng hơn. Thái độ của Vân Tiên thể hiện sự tôn trọng lễ nghĩa, và cũng là vì tôn trọng cho người phụ nữ xa lạ. Điều đó thể hiện nét đẹp của văn hóa ứng xử của một quân tử.
Không chỉ thế, Vân Tiên còn mang trong lòng tinh thần hào hiệp của một người anh hùng. Nghe những lời giải thích của Kiều Nguyệt Nga, mong muốn của cô muốn đền đáp, Vân Tiên chỉ cười vui, đó là tiếng cười tự nhiên, trong trẻo. Tính vô tư, không tính toán đó được hiển hiện rõ nhất trong câu:
Nhớ lời kẻ có tâm nghĩa không thể nào mà thành người anh hùng.
Đó là quan điểm về người anh hùng, làm việc nghĩa giúp đỡ mọi người không quan trọng đến lợi ích cá nhân, nếu chỉ nghĩ về những lợi ích riêng thì không thể gọi là một người anh hùng đích thực nữa. Quan điểm này thường được tái diễn nhiều lần trong tác phẩm của ông như: Dốc hết lòng nhân nghĩa chẳng cần đợi đến khi được đền ơn. Đây là một truyền thống đạo lý tốt đẹp, mà tác giả muốn truyền đạt đến người đọc.
Lục Vân Tiên là hình mẫu thể hiện đầy đủ vẻ đẹp của một người anh hùng, vừa can đảm, hào hiệp vừa nhân từ. Cùng với nhân vật này, tác giả cũng thể hiện quan điểm về một người anh hùng phải có trí tuệ, sức mạnh và sẵn sàng hành động vì mục tiêu lớn lao.
Ngoài nhân vật Lục Vân Tiên, không thể không nhắc đến Kiều Nguyệt Nga. Cô là một cô gái nhu mì, có học thức. Nguyệt Nga là một người đến từ gia đình quyền quý. Tuy vậy, cô không tỏ ra kiêu căng, hợm hĩnh.
Trước người đã cứu mình, cô cực kỳ khiêm nhường, lời lẽ lịch thiệp, gọi Vân Tiên là “quân tử”, tự xưng là “tiện thiếp”, hành động khiêm tốn “xin phép, thưa ngài”. Điều này cho thấy cô là một người con gái có học thức, thông minh, sành điệu trong ăn nói. Cô cũng sống tuân thủ các nguyên tắc lịch sự của xã hội phong kiến. Theo lời cha mẹ, cô đã đi đến Hà Khê để tìm đến gia đình với nghi gia với thất không quan trọng đường xa, khó khăn. Cô thật sự là người con hiếu thảo.
Là một người có học thức, Nguyệt Nga hiểu biết về các quy tắc lịch sự của xã hội phong kiến, nhưng cô vẫn muốn ra khỏi xe để biểu dương ơn cứu mạng của Lục Vân Tiên. Điều này cho thấy lòng biết ơn sâu sắc của cô. Cô cũng rõ ràng nhận thức được rằng không bạc vàng nào cũng đủ để đền đáp ân nghĩa đó, qua đó chứng tỏ cô rất quan trọng tình nghĩa. Kiều Nguyệt Nga là biểu hiện của vẻ đẹp tinh thần của người phụ nữ truyền thống. Cô không chỉ thông thái, nữ tính, có học vấn mà còn rất dịu dàng, tận tâm.
Tác giả sử dụng thể thơ lục bát của dân tộc, với ngôn từ giản dị mộc mạc, dễ tiếp cận nhưng vẫn sâu sắc, truyền đạt những ý nghĩa sâu xa. Việc xây dựng các nhân vật thiện ác rõ ràng cũng thể hiện quan điểm của tác giả về con người.
Đoạn trích về việc Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga thành công trong việc thể hiện hai nhân vật đại diện cho vẻ đẹp chuẩn mực trong xã hội. Tác phẩm cũng phản ánh mong muốn hành đạo giúp đời của tác giả. Tất cả những vẻ đẹp nhân vật và những khát vọng được tác giả truyền tải đều phản ánh phong cách sống, mơ ước giản dị và tuyệt vời của nhân dân ta.
Phân tích việc Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga - mẫu 19
Với Nguyễn Đình Chiểu, nhà thơ vĩ đại của Đồng Nai, bên cạnh những bài thơ ca ngợi, những tác phẩm về sự nổi dậy chống ngoại xâm, ông cũng viết về nhân nghĩa, đạo lý. 'Truyện Lục Vân Tiên'' đã khiến tên tuổi của ông trở nên vĩnh cửu. Trung hiếu, lòng trung, lòng nghĩa đã sáng tỏ những bài thơ đẹp:
'Người trai thời xưa làm trước,
Người gái xưa hạnh phúc chốc nào'.
Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga là hai nhân vật trung tâm của truyện thơ sáng ngời về lòng trung hiếu, lòng hiếu thảo.
Đoạn thơ về việc Lục Vân Tiên đánh cướp là một trong những đoạn thơ hay nhất của tác phẩm, thể hiện rõ bút pháp tự sự của Nguyễn Đình Chiểu. Nhân vật Lục Vân Tiên được mô tả như một mẫu người anh hùng, lý tưởng tuyệt vời: lòng thương người, dũng cảm và lòng nghĩa cao quý.
Tình thương người là phẩm chất tốt đẹp nhất của Lục Vân Tiên. Sau khi rời xa thầy, chàng rời núi, dấn thân vào thành đô tham gia kỳ thi. Hành trình đầy khó khăn. Trên đường, Lục Vân Tiên bất ngờ gặp phải nhân dân đang bị bắt buộc phải trốn chạy, tiếng kêu la thảm thiết vang vọng. Chàng đã tỏ ra quan tâm, hỏi han sự việc và quyết tâm can thiệp để cứu giúp nhân dân thoát khỏi cảnh khốn khó, nguy hiểm:
'Tôi sẵn lòng ra sức, anh hào,
Để cứu người khỏi gánh nặng buổi này'
Thấy sự tàn ác của bọn cướp, Lục Vân Tiên bộc lộ sự phẫn nộ, lên án hành động tàn bạo của chúng. Chàng đứng về phía nhân dân, quyết tâm bảo vệ họ:
'Kêu rằng: đừng nên hành động ác bất nhân,
Đừng làm điều đáng trách hại dân'.
Lẽ đạo lý trong xã hội ta vô cùng cao đẹp: 'Yêu người như yêu chính mình'. Lục Vân Tiên đã hành động dựa trên tình yêu thương rộng lớn ấy.
Tình yêu thương đã làm cho tinh thần và lòng dũng cảm của người con nhà Lục trở nên cao thượng. Bọn cướp rất đông đúc và khát máu. Tướng cướp Phong Lai 'mặt đỏ như đất đỏ nung' đầy hung ác. Hắn dũng mãnh và có sức mạnh vượt trội! Trong vòng vây của bọn cướp, không mang theo một cây kiếm, chỉ với cành cây làm gậy, Lục Vân Tiên đã dũng cảm chiến đấu với bọn cướp. Tấn công từ phía bên kia, phản công từ phía này, chàng tung hoành giữa bọn cướp. Chúng bị đánh đuổi. Bọn lưu manh đã kinh hãi bỏ chạy bằng việc vứt vũ khí và tẩu thoát. Tướng cướp Phong Lai bị tiêu diệt. Nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã so sánh Lục Vân Tiên chiến đấu với bản tính dũng cảm của hổ tướng Triệu Tử Long trong việc phá vòng vây Dương Đang trong thời kỳ Tam Quốc để tôn vinh tinh thần can đảm của người anh hùng:
“Vân Tiên tả đột phá rất quyết đoán,
Tương tự như Triệu Tử Long phá vòng Đương Dang.
Đám cướp tan nát bốn phía,
Tất cả đều vứt gươm rồi chạy thoát ngay.
Phong Lai không kịp nắm lấy tay,
Bị Tiên một cú gậy đánh bại hạ gục'.
Giọng thơ hùng vĩ vang lên mô tả trận chiến giữa Lục Vân Tiên và lũ cướp, đậm chất kịch tính lôi cuốn.
Lục Vân Tiên được tôn vinh như một anh hùng của tình nghĩa và danh dự.
Với sức mạnh của mình, Lục Vân Tiên đã đánh tan lũ cướp, giải thoát cho Kiều Nguyệt Nga và Kim Liên khỏi nguy cơ. Cuộc gặp gỡ giữa anh hùng và nữ hiệp sĩ trở nên xúc động và đầy tình cảm. Kiều Nguyệt Nga muốn mời Lục Vân Tiên đến miền Hà Khê để báo đáp ân nhân:
'Tôi cũng muốn báo đáp ân nhân,
Nhưng không cần quá phô trương tấm lòng.'
Tuy nhiên, Lục Vân Tiên chỉ cười khi nghe điều này. Nụ cười tươi rạng ngời, phản ánh tâm hồn cao thượng: vô tư, hào hiệp, rộng lượng. Đối với chàng, việc chiến đấu với bọn cướp là một hành động theo lẽ nghĩa. Anh hùng phải can đảm ra tay cứu giúp người khác, tiêu diệt điều xấu xa, bảo vệ và bênh vực những kẻ bị bắt nạt. Nếu chỉ nói mà không làm theo lẽ nghĩa, thì sao có thể gọi là anh hùng?
'Nhớ rằng, kiến nghĩa bất vi,
Làm người đó cũng chưa chắc đã là anh hùng'.
Nguyễn Đình Chiểu đã mô tả Lục Vân Tiên như một anh hùng của thời đại, coi cái chết như mông lung như cỏ dại, trân trọng danh dự và lòng nghĩa. Sống và hành động theo triết lý: 'Phát hiện điều bất công, vùng lên bảo vệ'. Vân Tiên cũng giống như anh hùng Từ Hải trong 'Truyện Kiều'.
'Anh hùng đã gọi mình, đứng giữa con đường dù thấy bất công, cũng tha thứ!'
Hình tượng của Lục Vân Tiên khi đánh cướp được mô tả với sự sống động và sâu sắc. Tất cả cử chỉ, hành động, lời nói và thái độ của anh ta đều phản ánh vẻ đẹp của một anh hùng và người tráng sĩ thời xưa. Hình tượng này rất chân thực vì chứa đựng tình thương người, lòng can đảm, và tinh thần vị nghĩa sâu sắc của Lục Vân Tiên, phản ánh tinh thần nhân văn của người Việt Nam. Suốt hơn một thế kỷ, nhân vật Lục Vân Tiên đã trở thành biểu tượng được yêu mến và ngưỡng mộ bởi nhân dân. Tinh thần chiến đấu kiên cường của những người miền Nam trong cuộc chiến chống lại phong kiến và đế quốc suốt hơn một thế kỷ đã làm cho chúng ta hiểu sâu hơn về vẻ đẹp lý tưởng của anh hùng Lục Vân Tiên. Tấm gương sáng chói đó là một minh chứng vĩ đại về sức mạnh thẩm mỹ của văn học và truyện thơ Lục Vân Tiên mà nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã để lại.
Tinh thần đoàn kết và hiệp nghĩa của Lục Vân Tiên như một viên ngọc quý sáng bừng trong những dòng văn của Nguyễn Đình Chiểu:
'Bước đi trên thuyền nào không gặp sóng lớn, đâm phải bao nhiêu kẻ xấu mà không thất bại.'
Phân tích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga - mẫu 20
Trong văn học Việt Nam, nếu Truyện Kiều của Nguyễn Du được coi là tác phẩm vĩ đại nhất, là tác phẩm xuất sắc của văn học dân gian trong thể loại truyện thơ Nôm, thì Lục Vân Tiên của Nguyễn Đình Chiểu lại được xem là một viên ngọc sáng, mang đậm giá trị nhân văn và nhân bản, dẫn dắt con người hướng đến điều tốt lành thông qua cách sử dụng cốt truyện kinh điển trong văn học dân gian phương Đông. Nhân vật chính là một người có tài, có nhiều phẩm chất tốt đẹp, nhưng luôn phải đối mặt với nhiều khó khăn và vượt qua được nhờ sự nỗ lực và sự giúp đỡ của những người bạn, và cuối cùng là một kết cục hạnh phúc cho nhân vật chính, trong khi kẻ ác phải nhận quả báo. Từ đó, chúng ta có thể rút ra bài học sâu sắc về cuộc sống và cách con người đối xử với nhau, cũng như sự không thay đổi của chân lý: gieo nhân nào gặp quả nấy, gặp điều tốt sẽ được phúc.
Nguyễn Đình Chiểu, một nhà văn đã trải qua nhiều biến cố đau thương trong cuộc đời, từ việc mất thị lực khi còn nhỏ, sự nghiệp bị gián đoạn, tình yêu không được đền đáp, cho đến cuộc sống bị đảo lộn trong cuộc kháng chiến chống lại sự thống trị của phong kiến và đế quốc suốt hơn một thế kỷ qua. Tuy nhiên, Nguyễn Đình Chiểu không đầu hàng trước số phận, mà thậm chí có một tinh thần sống phi thường. Sau khi mất thị lực, ông trở về quê hương và chữa bệnh cho những người khác, mở trường dạy học, tích cực tham gia vào cuộc kháng chiến, đồng thời sáng tác thơ văn, để lại nhiều tác phẩm có giá trị với thời gian. Sự sáng tác của Nguyễn Đình Chiểu có thể chia thành hai giai đoạn: trước năm 1858 với chủ đề về đạo đức, có tác phẩm tiêu biểu nhất là Lục Vân Tiên. Sau năm 1858, ông chuyển sang chủ đề về yêu nước với các tác phẩm như Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc, Chạy giặc,...
Lục Vân Tiên, được sáng tác khoảng đầu những năm 50 thế kỷ XIX, thuộc thể loại truyện thơ Nôm của bác học, gồm 2082 câu thơ lục bát. Về nội dung, Lục Vân Tiên xoay quanh cuộc đấu tranh giữa hai phe thiện và ác, vạch trần bộ mặt của những kẻ bất nhân, bất nghĩa lừa thầy phản bạn, vạch trần sự bất công trong xã hội. Giá trị nhân đạo của tác phẩm được khẳng định qua việc ca ngợi tinh thần trượng nghĩa, lòng hiếu thảo, lòng chung thủy, tình nghĩa giữa con người, và khát vọng về công bằng trong xã hội. Về mặt nghệ thuật, tác phẩm tạo ra cuộc đấu tranh giữa hai tuyến nhân vật thiện - ác, với màu sắc Nam Bộ đặc trưng. Đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga mô tả việc Vân Tiên đánh cướp Phong Lai để cứu Nguyệt Nga và cuộc đối đáp giữa họ.
Nhân vật Lục Vân Tiên trong đoạn đánh cướp Phong Lai hiện lên với tinh thần trượng nghĩa, không do dự khi hành động. Điều đó được thể hiện qua câu thơ: 'Vân Tiên ghé lại bên đàng / Bẻ cây làm gậy nhằm làng xông vô', cho thấy việc đánh cướp cứu người là điều tự nhiên đối với Vân Tiên. Nguyên nhân là từ lòng bất bình trước sự tàn ác của 'đảng hung đồ' và lòng yêu thương dân lành. Vân Tiên cũng được mô tả là anh hùng quả cảm và có võ nghệ cao cường, sẵn lòng đối mặt với bất kỳ thử thách nào.
'Vân Tiên tả đột hữu xông / Khác nào Triệu Tử phá vòng đương giang / Lâu la bốn phía vỡ tan / Đều quăng gươm giáo tìm đàng chạy ngay / Phong Lai trở chẳng kịp tay / Bị Tiên một gậy thác rày thân vong'
Lục Vân Tiên xung trận với khí thế áp đảo, được so sánh với hình ảnh của võ thần Triệu Tử Long, phá vòng vây của Tào Tháo, thể hiện sức mạnh phi thường. Sử dụng các từ ngữ Hán Việt và nhịp điệu nhanh tạo ra khí thế hùng hậu cho trận đánh, trong đó Vân Tiên tung hoành giữa bọn cướp như chốn không người. Chiến thắng tuyệt đối của chàng trước lũ cướp hung hãn càng tôn lên dũng cảm và sức mạnh của người anh hùng.
Sau khi đánh cướp, Lục Vân Tiên tiến đến hỏi thăm Kiều Nguyệt Nga với sự ân cần và lịch thiệp. Lời hỏi thăm và câu trả lời ngắn gọn của Vân Tiên thể hiện lòng nhân hậu và khiêm nhường của anh. Thái độ lịch sự và cảm thông của Vân Tiên đối với những người gặp nạn cũng được thể hiện qua lối ứng xử tôn trọng.
Ở 6 câu thơ cuối, Lục Vân Tiên lại một lần nữa thể hiện lòng hào hiệp trượng nghĩa, vì dân trừ hại.
'Vân Tiên nghe nói liền cười / Làm ơn há dễ trông người trả ơn / Nay đà rõ đặng nguồn cơn / Nào ai tính thiệt so hơn làm gì / Nhớ câu kiến nghĩa bất vi / Làm người thế ấy cũng phi anh hùng'
Việc Lục Vân Tiên cười rất vô tư sau khi được giúp đỡ, nhưng không quan tâm đến việc đền ơn của người khác thể hiện tính cách của anh. Quan niệm về người anh hùng của Vân Tiên được thể hiện qua lời dạy của thầy 'Nhớ câu kiến nghĩa bất vi', chỉ ra rằng người anh hùng phải làm việc mang lại lợi ích cho người khác. Vân Tiên được mô tả như một người có phẩm chất cao đẹp, sống trong sạch và không đánh giá công sự của mình. Điều này phản ánh quan điểm của Nguyễn Đình Chiểu về người anh hùng.
Ngoài Lục Vân Tiên, Kiều Nguyệt Nga cũng là một nhân vật quan trọng được tác giả khá ưu ái. Nàng được mô tả như một người con gái thông minh, hiểu biết và có tình cảm. Nguyệt Nga, mặc dù có vị thế quý tộc, nhưng vẫn giản dị và chân thành. Lời giới thiệu của nàng cho thấy sự kính trọng của nàng dành cho Vân Tiên. Lối xưng hô và hành động của nàng thể hiện sự khiêm nhường và lòng biết ơn sâu sắc.
Kiều Nguyệt Nga gây ấn tượng bởi lòng biết ơn sâu sắc và lòng chân thành. Dù nàng hiểu rõ về các quy tắc xã hội và hoàn cảnh của mình, nhưng nàng vẫn biết đánh giá công lao của người khác và sẵn lòng báo đáp. Hành động của nàng phản ánh lòng trung thành và tình cảm của nàng dành cho Vân Tiên.
Đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga là một ví dụ tốt về hình mẫu của người quân tử và phụ nữ truyền thống. Bài thơ tập trung vào đạo lý làm người, tình yêu nước và lòng biết ơn, thể hiện tâm trạng của tác giả về những giá trị truyền thống.
Phân tích về việc Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga là một ví dụ minh họa về lòng nhân từ và lòng yêu nước của tác giả. Đoạn trích này tập trung vào các giá trị đạo lý và nhân văn, khẳng định ý chí chiến đấu chống giặc ngoại xâm.
Nguyễn Đình Chiểu được biết đến như một nhà văn lớn của thời kỳ phong kiến, với những tác phẩm tập trung vào giáo dục và truyền bá các giá trị truyền thống. 'Truyện Lục Vân Tiên' là một trong những tác phẩm nổi tiếng của ông, tập trung vào những giá trị đạo lý và lòng yêu nước.
Đoạn trích mở đầu của tác phẩm miêu tả về tác phẩm và các nhân vật chính. Truyện được viết vào đầu thế kỷ 19, dài hơn hai nghìn câu thơ, theo thể lục bát. Đoạn trích tập trung vào khát vọng hành đạo giúp đời của tác giả và nhấn mạnh các phẩm chất đẹp của hai nhân vật chính: Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga.
Mô tả về Lục Vân Tiên, một nhân vật anh hùng dũng cảm, tài năng và đầy khí phách. Trong một tình huống, chàng ra tay trừng trị bọn cướp, bảo vệ công lý và bênh vực cái đẹp. Hình ảnh của Vân Tiên hành hiệp trượng nghĩa được phác họa rõ ràng qua hành động và lời nói.
Vân Tiên dũng cảm bước vào
Với gậy làm vũ khí quen thuộc.
Chàng quát: 'Bọn ngươi hãy nhớ
Đừng bao giờ làm điều ác hại dân'
Hành động của Lục Vân Tiên trước bọn cướp cho thấy tính cách anh hùng và lòng vị nghĩa của chàng. Bằng lòng dũng cảm, chàng đương đầu với toán giặc cùng với những vũ khí sẵn có. Hành động 'dùng gậy làm vũ khí' của chàng thể hiện sự dũng cảm và tinh thần hy sinh vì lợi ích cộng đồng.
Vân Tiên xông vào mạnh mẽ
Giống như Triệu Tử giải vòng Đương Dang.
Bọn giặc rút lui vội vã
Chạy trốn trước lưỡi kiếm chém tay phải
Phong Lai không kịp trở tay
Chết dưới gậy một cú đánh thẳng vào thân.
Thông qua việc so sánh tương phản, tác giả tái hiện cuộc đấu tranh giữa Lục Vân Tiên và bọn cướp. Hình ảnh của Vân Tiên là một anh hùng dũng cảm, không ngần ngại hi sinh vì lợi ích chung. Đây là một bức tranh về lòng nhân đạo sâu sắc mà tác giả muốn truyền đạt.
Sau khi chống lại bọn cướp, cách Lục Vân Tiên đối xử với Kiều Nguyệt Nga cho thấy tính cách của chàng: chính trực, hào hiệp, và từ bi. Chàng quan tâm và an ủi nàng bằng lời nói chân thành, thể hiện lòng nhân hậu và văn hóa.
“Xin ngồi chốc đó, chớ bước đi
Em là nữ tử, anh là nam nhân?”
Đặc biệt, anh ta còn khiêm nhường từ chối nhận ơn: “Hãy tha cho dễ nhìn người trả ơn”. Cuối cùng, hai người cùng viết thơ cùng nhau rồi nhẹ nhàng chia tay, không buồn rầu, không nuối tiếc. Từ đây, chúng ta thấy Lục Vân Tiên là một người có tâm lý sâu sắc, mang trong mình tinh thần của người nho gia, coi trọng đạo đức hơn là tiền bạc, vật chất. Với tác giả, việc hành đạo là điều tất yếu, tự nhiên của một người anh hùng.
“Nhớ lời kiến nghĩa bất vi
Làm người như thế mới là anh hùng”
Anh hùng là người coi trọng việc làm đúng và đức hạnh. Nếu nhận ra điều đó mà không hành động thì không xứng đáng được gọi là anh hùng. Đây cũng chính là quan niệm về anh hùng của tác giả. Tác giả mong muốn trong thời đại loạn lạc, người dám đứng lên cứu giúp như Lục Vân Tiên là đáng quý, đáng được tôn trọng.
Tiếp theo là hình ảnh của Kiều Nguyệt Nga, người được xem là một mẫu nữ lý tưởng trong tác phẩm. Là người biết ơn, Kiều Nguyệt Nga đã thể hiện nhiều phẩm chất tốt của phụ nữ: Cách gọi Lục Vân Tiên là 'quân tử', tự xưng mình là 'tiện thiếp'. Điều này thể hiện cách ứng xử lịch thiệp, khiêm nhường, và tôn trọng của một phụ nữ. Hơn nữa, nàng còn là một phụ nữ biết giữ phép tắc, có kiến thức:
“Làm con không dám tranh cãi cha
Dù cho phải đi qua ngàn dặm xa”
Cuối cùng, với tư cách là người nhận ơn, nàng cư xử đúng mực, biết biết ơn với người đã cứu mình:
Ngồi dưới xe quân tử một lát
Xin phép cho tiện thiếp lạy trước đã
Đối với nàng, Lục Vân Tiên không chỉ giúp đỡ mạng mà còn giúp đỡ cuộc đời trinh bạch trong sạch của nàng: “Gặp hoạ không gặp giải nạn/ Tính trăm năm cũng bỏ qua một lần”. Do đó, nàng cố gắng thuyết phục Lục Vân Tiên chấp nhận sự biết ơn của mình: “Dù có phỉ lòng đến đâu cũng không bằng lòng với ngươi”. Cuối cùng, nàng đã trao cho Lục Vân Tiên bức chân dung của mình, tự nguyện dành cả cuộc đời để sống với chàng, dám hy sinh bản thân để giữ trọn vẹn tình yêu và lòng biết ơn. Từ đây, chúng ta có thể nhận thấy một mô típ quen thuộc trong văn học dân gian: chàng trai tài giỏi cứu cô gái khỏi nguy hiểm, từ lòng biết ơn đến tình yêu...
Xét về mặt nghệ thuật, thông qua việc phân tích trên, chúng ta thấy nhân vật trong đoạn trích này được mô tả chủ yếu thông qua hành động, cử chỉ, và lời nói, ít đề cập đến ngoại hình và ít khai thác về nội tâm, gần gũi với văn học dân gian; ngôn từ thơ mộc mạc, đơn giản, gần gũi với lời nói hàng ngày và mang dáng vẻ của miền Nam, phù hợp với ngôn ngữ của người kể chuyện; lời thơ với âm điệu kể chuyện linh hoạt, khéo léo, phù hợp với diễn biến của câu chuyện và tính cách của nhân vật.
Tóm lại, đoạn trích 'Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga' là một đoạn trích hay, độc đáo, có thể xem như là một bản trường ca ca ngợi chính nghĩa và những phẩm chất đáng quý, tốt đẹp trong cuộc sống. Nó thể hiện ước mơ của tác giả và của nhân dân về khao khát hành đạo, giúp đời, hướng tới sự công bằng, cái thiện, cái đẹp luôn thắng thế lực xấu xa...
Phân tích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga - mẫu 22
Nguyễn Đình Chiểu sinh sống trong thời kỳ loạn lạc, mặc dù đạt được thành công sớm nhưng khi 26 tuổi đã mất đi thị lực, ông trở thành thầy thuốc, nhà thơ. Với tài năng và phẩm hạnh xuất chúng, Nguyễn Đình Chiểu đã thu hút lòng người. Các tác phẩm thơ của ông thường được sử dụng để khuyến khích tinh thần chiến đấu và mang tính giáo dục cao. Lục Vân Tiên là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất trong sự nghiệp thơ của ông.
Lục Vân Tiên được sáng tác vào những năm 50 của thế kỷ XIX, thể hiện mong muốn của tác giả về việc hành đạo giúp đời và vẽ nên hình ảnh đẹp đẽ của hai nhân vật: Lục Vân Tiên - tài năng, dũng cảm, trọng nghĩa; Kiều Nguyệt Nga - hiền hậu, ân tình. Nội dung chính của tác phẩm là khi Lục Vân Tiên nghe tin triều đình mở kỳ thi, chàng đã vội vã rời bỏ thầy để tham gia. Trên đường về, tình cờ chứng kiến cảnh Kiều Nguyệt Nga bị cướp, chàng đã không ngần ngại ra tay cứu giúp người bị nạn. Đoạn trích đã làm nổi bật vẻ đẹp của hai nhân vật chính là Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga.
Tượng Lục Vân Tiên được hình thành dựa trên khuôn mẫu quen thuộc của truyện dân gian, với phẩm nghĩa, tài giỏi, và sẵn lòng giúp đỡ người gặp hoạ. Đây là hình ảnh lý tưởng trong văn học trung đại, thể hiện khát vọng của nhân dân. Chàng mang trong mình lý tưởng cao cả, sẵn lòng hy sinh bản thân để giúp đỡ mọi người. Và khi đối mặt với bất công, Lục Vân Tiên không do dự:
Vân Tiên lại đến bên lề đường,
Lấy cây làm gậy, bước vào làng không sợ gì
Dù chỉ có một mình và chỉ có cây gậy trong tay, Vân Tiên dũng cảm đối diện với lũ cướp hung ác. Hành động này thể hiện tính cách anh hùng, tài năng và lòng nhân từ của Vân Tiên. Trước sự đe dọa từ bọn cướp, Vân Tiên không lùi bước: “Vân Tiên như dũng sĩ xông vào/ Giống như Triệu Tử hạ phàm giới”. Hình ảnh của chàng trong trận đánh rất ấn tượng, như một anh hùng dũng mãnh đánh bại kẻ thù. Hành động này cũng thể hiện tính cao quý, lòng nhân ái của chàng, vì người khác hơn bản thân, điển hình cho những người anh hùng.
Không chỉ có phẩm nghĩa, Vân Tiên còn rất lịch sự, tử tế với phái nữ. Sau khi trừng phạt bọn cướp, Vân Tiên lại tiến lại, chia sẻ và an ủi những người bị hại. Hơn nữa, khi nghe họ muốn biết ơn, Vân Tiên ngay lập tức từ chối:
Đừng lo lắng, hãy ngồi lại đây
Ngươi là nữ tử, ta là nam nhân
Theo truyền thống của xã hội, nam và nữ luôn giữ khoảng cách, “nam nữ chớ chơi thân thiết”, lời của Lục Vân Tiên, mặc dù mang tính chất truyền thống, nhưng lại thể hiện tính cách đúng mực của chàng. Đồng thời, đó cũng phản ánh lòng khiêm nhường của Vân Tiên “Đừng dễ dãi, hãy nhớ lại việc trả ơn” . Điều này là một hành động tự nhiên với chàng, mà ai cũng sẽ làm như vậy, vì vậy, Vân Tiên từ chối nhận lời biết ơn của phụ nữ và không đồng ý về nhà của Kiều Nguyệt Nga.
Dường như với Lục Vân Tiên, làm việc nghĩa là một bổn phận, một lẽ tự nhiên, người trọng nghĩa khinh tài đó không coi việc đó là công lao. Đó là cách hành động của một người anh hùng truyền thống. Vì chàng tin rằng:
Hãy nhớ rằng không hẳn làm người
Đã làm cho ta trở thành anh hùng
Vân Tiên là một tấm gương anh hùng lý tưởng, qua nhân vật này, nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã truyền đạt nhiều niềm tin, ước mơ và khát vọng của mình.
Ngoài nhân vật Lục Vân Tiên, chúng ta còn thấy một Kiều Nguyệt Nga rất dịu dàng, tao nhã, hiếu thảo. Nàng gọi mình là 'tiện thiếp', cùng với đó là cách diễn đạt rất lịch sự, dịu dàng: “Không dám tranh cãi cha/ Dù có bao nhiêu khó khăn vẫn sẽ chấp nhận” . Từ ngôn từ của nàng, rõ ràng, trôi chảy, vừa truyền đạt thông điệp vừa thể hiện lòng biết ơn sâu sắc đối với người đã giúp đỡ.
Nàng cũng biết cách đối xử, biết trước biết sau. Sự cứu giúp của Vân Tiên không chỉ là cứu sống, mà còn cứu cả một cuộc đời trong trinh bạch của cô gái, do đó, nàng càng trân trọng Vân Tiên. Chính vì điều đó, nàng không biết phải đền đáp công ơn lớn đó như thế nào:
Làm sao đền đáp tấm lòng của ngươi
Và cuối cùng, nàng đã quyết định dùng cả cuộc đời mình, tự nguyện gắn bó với chàng trai hiệp nghĩa đó. Hằng ngày, nàng dành thời gian để báo đáp ơn lớn của Vân Tiên. Những phẩm chất và hành vi của Kiều Nguyệt Nga đã chinh phục trái tim của nhân dân.
Đoạn trích về việc Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga, dù ngắn nhưng đã làm nổi bật vẻ đẹp của hai nhân vật: Lục Vân Tiên với phẩm nghĩa và Kiều Nguyệt Nga với nết na thùy mị. Hai nhân vật này đại diện cho lý tưởng của nhân dân và mang đến những thông điệp sâu sắc từ nhà thơ.