24 tiết khí là gì? Cách tính 24 tiết khí trong năm 2023

24 tiết khí đại diện cho 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo của Trái đất quanh Mặt trời. Việc tính toán 24 tiết khí trong năm 2023 là quan trọng để lên kế hoạch cho mùa vụ nông nghiệp

Tìm hiểu về 24 tiết khí là rất hữu ích để dự đoán thời tiết và lựa chọn thời gian phù hợp cho các sự kiện quan trọng. Vậy 24 tiết khí là gì? Cách tính 24 tiết khí trong năm 2023 như thế nào, mời bạn tìm hiểu chi tiết ở bài viết dưới đây.

Tìm hiểu về tiết khí

24 tiết khí trong năm là gì?

24 tiết khí thực chất là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo của Trái Đất khi quay quanh Mặt Trời, mỗi điểm cách nhau 15 độ.

Khi xem lịch tiết khí, chúng ta chia mặt phẳng không gian thành 360 độ. Các ngày mặt trời ở các kinh độ: 0⁰, 15⁰, 30⁰, 45⁰, 60⁰, 75⁰, 90⁰, 105⁰, 120⁰, 135⁰, 150⁰, 165⁰, 180⁰, 195⁰, 210⁰, 225⁰, 240⁰, 255⁰, 270⁰, 285⁰, 300⁰, 315⁰, 330⁰, 345⁰ được gọi là tiết khí, tức là 24 tiết.

Phân loại 24 tiết khí

Có 4 tiêu chí để phân loại 24 tiết khí.

• 8 tiết khí biểu hiện sự thay đổi nhiệt độ: Xuân Lập, Xuân Phân; Lập Hạ, Hạ Chí; Thu Gom và Thu Gom Phân Bón; Lập Đông, Đông Chí.
• 5 tiết khí thể hiện sự biến đổi của nhiệt độ: Xuân Lập, Xuân Phân; Lập Hạ, Hạ Chí; Thu Gom và Thu Gom Phân Bón; Lập Đông, Đông Chí.
• 7 tiết khí liên quan đến nước, thủy, mưa: Vu Thủy, Cốc Vũ, Bạch Lộ, Tiết Hàn Lộ, Tiết Sương Giáng, Tiểu Tuyết, Tiết Đại Tuyết.
• 4 tiết khí đại diện cho các hiện tượng: Kinh Bẫy, Thanh Minh, Tiểu Man, Mang Chung.

Mỗi thời điểm tiết khí mang nhiều ý nghĩa và chúng đều có ý nghĩa khác nhau. Cách phân loại dựa trên đặc điểm ý nghĩa của tiết khí để đại diện cho sự vật, hiện tượng nào đó diễn ra.

Ý nghĩa của 24 tiết khí

24 tiết khí xuất phát từ dân tộc Bách Việt và được áp dụng cho việc lập lịch ở các quốc gia phương Đông như Việt Nam, Nhật Bản, Trung Quốc.

Trong quá khứ, phương pháp tính lịch thời tiết rất phong phú, tổ tiên ta kết hợp lịch thời tiết theo tháng với chu kỳ trăng và lịch thời tiết theo năm. Từ đó, dự báo sự thay đổi về ngày, tháng, năm, sự chuyển mùa và thời tiết. Phương pháp này được sử dụng nhiều trong nông nghiệp xưa để lập lịch canh tác theo thời tiết từng mùa.

Ngoài ra, 24 tiết khí còn mang ý nghĩa quan trọng trong việc xác định ngày tốt, ngày xấu, quyết định những việc nên làm hoặc không nên làm theo lịch trình.

Cách tính 24 tiết khí năm 2023

Tiết khí mùa xuân 2023

Kỳ nghỉ mùa xuân:

Lễ hội xuân thường diễn ra vào khoảng ngày 4 hoặc 5 tháng 2 âm lịch. Mặt trời ở góc 315 độ.

Tiết Vũ Thủy: Tiết khí liên quan đến mưa, nước, do đó thời kỳ này thường là mùa mưa nhiều và ẩm ướt nhất trong năm. Trong thời tiết tiết Vũ Thủy, trời thường trong xanh và mát mẻ. Gió xuân mang theo độ ẩm cao dẫn đến mưa, lụt lội, ngập nước, độ ẩm không khí tăng cao.

Tiết Vũ Thủy thường rơi vào ngày 19 hoặc 20 tháng 2 âm lịch hàng năm. Mặt trời ở góc 330 độ.

Bài học về màn trập: Tên này có ý nghĩa là con sâu thức dậy, biểu tượng cho sự sống mới bắt đầu. Lúc này, điều kiện thời tiết đã thuận lợi, mùa xuân bắt đầu, cây cỏ nảy mầm, sâu bọ sinh sôi, phát triển.

Tiết Kinh Trập (màn trập) thường rơi vào ngày 6 hoặc 7 tháng 3 âm lịch hàng năm. Mặt trời ở góc 345 độ.

Tiết Xuân Phân: Thời điểm đặc biệt quan trọng trong nông nghiệp, biểu thị giữa mùa xuân. Sau ngày này, Mặt Trời dần chuyển về phía Bắc, ngày trở nên dài hơn, đêm ngắn lại. Thời tiết dần ấm lên, không còn lạnh rét của mùa đông.

Tiết Xuân Phân thường rơi vào ngày 21 hoặc 22 tháng 3 âm lịch hàng năm. Mặt trời ở góc 0 độ.

Lễ hội viếng mộ: Đây là thời điểm trời quang mây tạnh, thời tiết tốt để mọi người tham gia cúng Thanh Minh. Khí hậu lý tưởng, ấm áp, mát mẻ, mọi sự sống đều đang rất tươi mới, cây cối đang rộn ràng mầm mống.

Lễ Thanh Minh hoặc Tết Thanh Minh thường rơi vào ngày 4 hoặc 5 tháng 4 âm lịch hàng năm. Mặt trời ở góc 15 độ.

Tiết Cốc Vũ: Cốc Vũ là thời kỳ của những trận mưa lớn, nhưng thú vị. Lúc này, khí hậu có sự biến đổi, dấu hiệu của sự chuyển giao từ mùa xuân sang hè. Những trận mưa lớn kích thích sự sống, cây cỏ tươi tốt, đất đai màu mỡ, tươi xanh.

Tiết Cốc Vũ thường rơi vào ngày 20 hoặc 21 tháng 4 âm lịch hàng năm. Mặt trời ở góc 30 độ.

Tiết khí mùa hạ 2023

Tiết Lập Hạ: Lập Hạ là khởi đầu của mùa hè, với nhiệt độ tăng lên nhanh chóng. Trời nắng nóng gay gắt, có nhiều cơn mưa bão, sấm chớp do sự biến đổi của nhiệt độ. Cây cỏ phát triển nhanh chóng và mạnh mẽ trong mùa này.

Tiết Lập Hạ có thể xuất hiện vào ngày 6 hoặc 7 tháng 5 âm lịch hàng năm. Mặt trời ở góc 45 độ.

Tiết Tiểu Mãn: Tên gọi này mang ý nghĩa khác hoàn toàn, đó là những cơn mưa nhỏ. Trong thời gian này, đó chính là thời của những cơn mưa phùn và lụt nhỏ.

Tiết Tiểu Mãn thường rơi vào ngày 21 hoặc 22 tháng 5 âm lịch. Mặt trời ở góc 60 độ.

Tiết Mang Chủng: Đây là thời điểm hoa màu nở rộ, nông nghiệp phát triển mạnh mẽ, lúa, ngũ cốc mùa đều phát triển mạnh mẽ. Thời tiết nắng nóng, đôi khi có mưa bất chợt. Khi đó, bạn có thể thấy những đường vân của các ngôi sao rõ ràng.

Tiết Mang Chủng thường rơi vào ngày 5 hoặc 6 tháng 6 âm lịch hàng năm. Mặt trời ở góc 75 độ.

Tiết Hạ Chí: Đây là thời điểm nắng hạ chí, nắng giữa mùa hè. Thời tiết nắng nóng ẩm ướt kéo dài, ngày dài, đêm ngắn. Vì vậy, có câu: “Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng, ngày tháng mười chưa cười đã tối”

Tiết Hạ Chí thường rơi vào ngày 21 hoặc 22 tháng 6 âm lịch hàng năm. Mặt trời ở góc 90 độ.

Tiết Tiểu Thử : Lúc này thời tiết trở nên dịu dàng hơn một chút, có ánh nắng nhẹ nhàng. Tuy vẫn cảm nhận được sự nóng bức, nhưng chưa đến mức cực độ. Đây là thời điểm có không khí oi ả, có thể kèm theo lũ lụt và sấm sét.

Tiết Tiểu Thử thường rơi vào ngày 7 hoặc 8 tháng 7 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở góc 105 độ.

Tiết Đại Thử: Đây là thời điểm khí hậu trở nên khắc nghiệt, cực kỳ nóng ẩm và dẫn đến nhiều cơn bão và áp thấp nhiệt đới.

Tiết Đại Thử thường rơi vào ngày 22 hoặc 23 tháng 7 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở góc 120 độ.

Tiết khí mùa Thu 2023

Tiết Lập Thu: Tương tự như tiết Lập Xuân, Lập Hạ, tiết Lập Thu biểu thị đầu mùa thu. Thời tiết trở nên rất đẹp, mát mẻ, gió nhẹ nhàng và dễ chịu hơn vào buổi tối. Đây là thời điểm bắt đầu cảm nhận hương vị của cốm và sắc thơm của hoa cúc mùa thu.

Lập thu thường rơi vào ngày 7 hoặc 8 tháng 8 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở góc 135 độ.

Tiết Xử Thử: Ý nghĩa của Xử Thử là mưa lớn. Khi ánh nắng gay gắt của mùa hè dần dần tan biến và không khí mát mẻ của mùa thu bắt đầu hiện hình.

Thời gian thử nghiệm thường rơi vào ngày 23 hoặc 24 tháng 8 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở góc 150 độ.

Tiết Bạch Lộ: Trời se lạnh hơn, nắng nhẹ nhàng. Buổi tối có thể có gió nhẹ và sương mù.

Bạch Lộ thường rơi vào ngày 8 hoặc 9 tháng 9 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở góc 165 độ.

Tiết Thu Phân: Ý nghĩa của Thu Phân là giữa mùa thu. Không còn cảm giác nắng nóng cuối hạ, mùa thu thực sự bắt đầu. Nhiều cây cối bắt đầu thay lá, tạo ra cảnh tượng yên bình và đẹp mắt.

Thu Phân thường rơi vào ngày 22 hoặc 23 tháng 9 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở góc 180 độ.

Tiết Hàn Lộ: Được biết đến là Tiết Hàn Lộ, ý nghĩa của nó là thời tiết mát mẻ. Trên Bắc bán cầu, như ở Việt Nam, thời điểm này sẽ xa ánh sáng mặt trời hơn, khiến cho khí hậu dần chuyển sang lạnh hơn và trời tối sớm hơn.

Tiết Hàn Lộ thường rơi vào ngày 8 hoặc 9 tháng 10 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở góc 195 độ.

Tiết Sương Giáng: Nghĩa là bắt đầu xuất hiện sương mù. Buổi chiều, tối và sáng sớm là thời điểm có nhiều sương mù, thậm chí còn có sương muối gây hại cho việc trồng trọt.

Tiết khí mùa đông 2023

Tiết Lập Đông: Đây là thời điểm bắt đầu mùa đông, khi nhiều đợt không khí lạnh từ phía Bắc tràn xuống. Nhiệt độ giảm sâu, ngày ngắn lại và đêm dài hơn.

Lễ hội mùa Đông thường rơi vào ngày 7 hoặc 8 tháng 11 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở góc 225 độ.

Tiết Tiểu Tuyết: Bắt đầu có tuyết rơi, nhưng không nhiều, chỉ phù hợp. Ở Việt Nam, không có tuyết nên không thể quan sát được hiện tượng này như ở Trung Quốc và Hàn Quốc.

Tiểu Tuyết thường rơi vào ngày 22 hoặc 23 tháng 11 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở góc 240 độ.

Đại Tuyết: Dễ hiểu khi nói về tuyết rơi nhiều, rất dày. Lúc này, mùa đông thực sự đến với nhiệt độ cực thấp, không khí lạnh mạnh mẽ, khiến cho các nước phía Bắc chìm trong tuyết.

Trận Đại Tuyết thường rơi vào ngày 7 hoặc 8 tháng 12 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở góc 255 độ.

Đông Chí: Là thời điểm giữa mùa đông, sáng tối muộn, vào khoảng 6-7 giờ sáng trời rét lạnh và không thấy mặt trời. Buổi tối đến nhanh hơn và nhiệt độ giảm nhanh chóng.

Ngày Đông Chí thường vào ngày 21 hoặc 22 tháng 12 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở góc 270 độ.

Tiết Tiểu Hàn: Ý nghĩa là lạnh vừa đủ, không quá lạnh. Thời tiết vẫn có những cơn rét đậm nhưng thoải mái hơn. Khí hậu lạnh không còn cực đoan như trước.

Tiết Lạnh Chót Xuân thường vào ngày 5 hoặc 6 tháng Giêng Dương lịch hàng năm. Mặt trời ở góc 285 độ.

Khí Hanh Hàn: Ý nghĩa là trời rất lạnh, cực kỳ lạnh. Khí hậu giá rét, nhiệt độ xuống thấp nhất, lạnh đến xương cốt. Thảm họa này cũng ảnh hưởng lớn đến cây cối và động vật, khiến chúng chết hàng loạt.

Tiết khí mùa đông lạnh giá

Đây cũng là giai đoạn cuối cùng, kết thúc chu kỳ 24 tiết khí. Sau đó lại bắt đầu một chu kỳ mới với Kỳ nghỉ Xuân. Tất cả lại bắt đầu một năm mới, một chu kỳ mới với sức sống mới mẻ tại thời điểm này.

Vậy là kết thúc phần tìm hiểu về 24 tiết khí là gì? Cách tính 24 tiết khí trong năm 2023. Hi vọng bài viết này sẽ giúp bạn hiểu thêm về chủ đề này.

Mua sắm đồ thờ cúng Rằm tháng 7 tại Mytour: