1. Kẽm ảnh hưởng như thế nào đối với cơ thể trẻ?
Trong lịch sử dinh dưỡng của con người, kẽm được xem là một nguyên tố vi lượng quan trọng tham gia vào nhiều quá trình sống của cơ thể. Trong thai kỳ, kẽm hỗ trợ quá trình phát triển của thai nhi, giúp cơ thể phát triển đầy đủ các cơ quan. Ngoài ra, kẽm còn tham gia vào quá trình tổng hợp enzyme trong hệ thống tiêu hóa, đồng hóa, vận chuyển, phản ứng sinh năng lượng và kết nối chuỗi ADN.
Kẽm đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của thai nhi và trẻ nhỏ
Có thể thấy, kẽm tham gia vào hầu hết các quá trình sinh học quan trọng của cơ thể, thiếu hụt kẽm có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và sự phát triển sau này của trẻ.
Tùy vào mức độ thiếu hụt kẽm và các chức năng sau sẽ bị ảnh hưởng, dẫn đến các bệnh lý tương ứng như:
-
Kẽm có nồng độ cao trong các vùng não như bó sợi noron thần kinh, vỏ não, vùng Hồi Hải Mã,… để phát triển thần kinh, thiếu hụt kẽm sẽ dẫn đến rối loạn thần kinh, thậm chí là bệnh tâm thần phân liệt.
-
Kẽm tham gia vào quá trình vận chuyển oxy đến các tế bào, nhất là não bộ nên chức năng này bị ảnh hưởng khiến người bệnh hay ức chế, sinh cáu gắt.
-
Kẽm điều hòa chất vận chuyển thần kinh, thiếu hụt kẽm dễ dẫn đến rối loạn tập tính.
-
Kẽm điều hòa hoạt động của các tuyến nội tiết tố, giúp các quá trình, hoạt động sống trong cơ thể hoạt động trơn tru, dễ thích nghi với hoàn cảnh và các biến đổi của môi trường.
-
Kẽm giúp vị giác nhạy cảm hơn, do vậy thiếu hụt kém có thể gây chán ăn, chán bú sữa, ăn không ngon, trẻ dễ gặp phải các bệnh miệng họng.
Trẻ ăn ngon hơn khi có đủ kẽm
-
Kẽm tham gia vào quá trình tổng hợp và bài tiết hormone tăng trưởng, vì vậy trẻ cần đủ kẽm để duy trì hệ miễn dịch, phòng tránh nhiễm khuẩn.
Kẽm là một nguyên tố vi lượng, nếu được cung cấp đầy đủ trong chế độ dinh dưỡng, trẻ em và người lớn sẽ đảm bảo được nhu cầu kẽm hàng ngày. Điều này giúp duy trì các chức năng cần thiết của kẽm và tạo nền tảng cho sức khỏe tốt hơn.
2. Bổ sung kẽm cho trẻ và phòng ngừa thiếu kẽm
Với trẻ nhỏ ở các giai đoạn khác nhau, nhu cầu về kẽm hàng ngày cũng không giống nhau, vì vậy cần bổ sung theo nhu cầu cụ thể của từng giai đoạn này. Cụ thể như sau:
-
Trẻ từ 7 tháng đến 3 tuổi cần 5mg kẽm mỗi ngày.
-
Trẻ từ 4 - 13 tuổi cần 10mg kẽm mỗi ngày.
-
Phụ nữ mang thai nên bổ sung 15 - 25mg kẽm mỗi ngày để đảm bảo cung cấp đủ cho cả mẹ và thai nhi.
Vậy làm thế nào để bổ sung kẽm cho trẻ và từ đâu?
2.1. Sữa mẹ đáp ứng nhu cầu kẽm cho trẻ dưới 6 tháng tuổi
Trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi nên được bú sữa mẹ hoàn toàn vì sữa mẹ cung cấp đủ dinh dưỡng cho trẻ phát triển, bao gồm cả kẽm. Trẻ ở giai đoạn này đã được cung cấp đủ kẽm, nhưng mẹ cần có chế độ ăn đa dạng và bổ sung kẽm để đảm bảo sữa mẹ có đủ kẽm.
Sữa mẹ đáp ứng đủ nhu cầu kẽm cho trẻ trong những tháng đầu đời
2.2. Bổ sung kẽm từ thực phẩm tự nhiên cho trẻ
Với trẻ đã bắt đầu ăn dặm, nhu cầu về kẽm và dinh dưỡng khác đã tăng, cần bổ sung từ thực phẩm bên ngoài. Trong chế độ ăn hàng ngày, cần đa dạng thực phẩm để bổ sung đủ loại dưỡng chất, bao gồm cả vi lượng.
Các thực phẩm giàu kẽm cần có trong chế độ ăn cho trẻ bao gồm: cá, thịt, cua, tôm,... Theo nghiên cứu, thực phẩm từ động vật thường giàu kẽm hơn thực phẩm từ thực vật, nên nếu trẻ thiếu kẽm, nên bổ sung từ nguồn động vật trước, sau đó cân bằng giữa hai nguồn.
Ngoài kẽm, chế độ ăn của trẻ cần đủ chất xơ, Vitamin C và các loại Vitamin khác để hấp thu và sử dụng kẽm hiệu quả hơn.
Đối với trẻ thiếu kẽm hoặc có nguy cơ thiếu kẽm, có thể cân nhắc bổ sung từ các thực phẩm giàu kẽm như sữa, sản phẩm chứa Vitamin,...
2.3. Bổ sung kẽm từ thuốc và thực phẩm chức năng
Chuyên gia khuyến nghị chỉ nên sử dụng thuốc, thực phẩm chức năng bổ sung kẽm khi trẻ có biểu hiện thiếu kẽm, phát triển chậm, hay biếng ăn cho mẹ đang mang thai hoặc cho con bú. Những loại thuốc này nên được sử dụng trong thời gian ngắn, khoảng 2 - 3 tháng, sau đó chuyển sang bổ sung từ thực phẩm tự nhiên.
Bổ sung kẽm bằng thực phẩm chức năng cho bà bầu
Để tăng khả năng hấp thu và sử dụng kẽm, cần bổ sung thêm vitamin C, A, B6.
3. Phát hiện dấu hiệu thiếu kẽm ở trẻ sớm
Ngoài chế độ ăn đầy đủ kẽm, mẹ cần quan sát và nhận biết sớm khi trẻ có dấu hiệu thiếu kẽm để đưa trẻ đi khám và bổ sung kịp thời.
- - Trẻ thường xuyên mệt mỏi, buồn ngủ, kém tập trung.
- Trẻ chậm phát triển thể chất, không chịu ăn, tiêu hóa kém, rối loạn tiêu hóa.
- Trẻ dễ mắc các bệnh nhiễm trùng và lâu khỏi bệnh.
Dấu hiệu thiếu kẽm cũng thể hiện rõ ở da, tóc, móng, mắt, niêm mạc miệng, âm hộ,… Dù triệu chứng có thể rõ ràng hoặc mờ nhạt tùy vào mức độ thiếu hụt kẽm, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám sớm để khắc phục tình trạng này.
Để phòng tránh thiếu kẽm, cần quan sát và nhận biết sớm khi trẻ có dấu hiệu lười ăn để đưa trẻ đi khám và bổ sung kịp thời