30 Bài thơ nổi tiếng trong sách giáo khoa xưa mà thế hệ 8x và 9x đều thuộc lòng

Tiếng ve im lìm giữa trưa hè

Ve cũng đã mệt mỏi vì nắng nóng

Nhưng nhà em vẫn vang lời ầu ơ

Kẽo cà kẽo kẹt, mẹ hát ru con

Lời ru mang gió mùa thu mát

Bàn tay mẹ như cơn gió đưa về.

Những ngôi sao ngoài kia không thể so

Với hình ảnh mẹ luôn thức vì chúng con.

Đêm nay con sẽ có giấc ngủ yên.

Mẹ là cơn gió êm ái ru con suốt đời.

(Trần Quốc Minh – 1972)

Trường em với mái ngói đỏ rực

Vươn lên tươi sáng giữa cánh đồng lúa xanh

Gió thổi qua đồng lúa, ngân vang

Chào đón những bước chân nhanh nhẹn đến trường

(Nguyễn Bùi Vợi)

Lớp Một ơi! Lớp Một!

Ngày xưa đón em vào lớp,

Giờ phút chia tay đã đến,

Gửi lời chào và bước tiếp!

Chào bảng đen và cửa sổ,

Chào chỗ ngồi quen thuộc.

Chào tất cả những điều ở lại,

Chào đón các bạn nhỏ sắp tới.

Chào cô giáo kính yêu,

Cô sẽ xa chúng em…

– Theo lời cô dạy bảo,

Cô sẽ luôn bên cạnh chúng em.

Lớp Một ơi! Lớp Một!

Ngày xưa đón em vào lớp,

Giờ phút chia tay đã đến,

Gửi lời chào và bước tiếp!

(Tác giả: Hữu Tưởng)

Mỗi sáng khi em đến lớp,

Cô luôn có mặt trước em,

Em đáp “chào cô ạ!”

Cô mỉm cười rạng rỡ.

Cô dạy em từng nét chữ,

Gió mang hương nhài đến lớp,

Nắng len lỏi qua cửa sổ,

Nhìn chúng em chăm chú học.

Những lời cô giảng dạy,

Ấm áp trên trang vở mới,

Yêu thương em lưu giữ mãi,

Những điểm mười cô tặng.

(Tác giả: Nguyễn Xuân Sanh)

Làm anh không phải chuyện đơn giản,

Đó không phải trò đùa đâu,

Với em gái nhỏ,

Phải cư xử như người lớn.

Khi em bé khóc,

Anh cần an ủi nhẹ nhàng,

Nếu em bé ngã,

Anh phải nâng đỡ tận tình.

Mẹ đưa quà bánh,

Anh chia em phần nhiều hơn,

Có đồ chơi đẹp,

Anh cũng nhường em.

Làm anh không dễ,

Nhưng cũng rất vui,

Ai yêu thương em bé,

Thì sẽ làm được thôi.

(Phan Thị Thanh Nhàn)

Mèo con thấy lo lắng,

Ngày mai phải đi học,

Vội vàng tìm cớ để tránh,

'Đuôi tôi bị đau mà.'

Cừu to lớn liền đáp,

'Tôi sẽ chữa cho nhanh,

Nhưng nếu muốn nhanh hơn,

Cắt đuôi thì khỏi hẳn.'

'Cắt đuôi... ôi không,

Xin cho tôi được nghỉ học!'

Cắt đuôi... ôi không,

Xin cho tôi đi học ngay thôi.

(P. Vô-Rôn-Cô)

Lông vàng óng ánh,

Mắt sáng lấp lánh,

Ôi chú gà con!

Chúng tôi yêu chú lắm!

Mẹ vươn đôi cánh,

Con ẩn mình trong đó,

Mẹ ngước nhìn xung quanh,

Để phòng diều hâu, quạ dữ.

Giờ đây thong thả,

Mẹ dẫn đàn con nhỏ,

Chạy líu ríu theo sau,

Trên sân và cỏ xanh.

Con mẹ thật xinh đẹp,

Những chú gà con bé nhỏ,

Nhảy nhót như lăn tròn,

Trên sân và trên cỏ.

Vườn trưa mát rượi,

Bướm bay lượn quanh,

Quanh chân mẹ yêu,

Một rừng gà con bé.

(Trích Phạm Hổ)

Võng đưa nhẹ nhàng,

Giữa trưa yên bình,

Ru bé vào giấc ngủ,

Sân đầy bóng lá xanh.

Bé ngủ say quá,

Trưa trôi qua dịu dàng,

Bé ơi, cái võng,

Vẫn cứ đưa mãi...

(Định Hải)

Gọi là Tí Xíu,

Nhưng không hề nhỏ,

Tí biết hái rau,

Đem về cho lợn,

Tí biết nấu ăn,

Chuẩn bị cơm canh.

Nhờ ông ngắt thanh tre,

Tí khéo tay vót,

Được mười cây chông,

Gửi ra biên phòng,

Để chống quân xâm lược.

(Ngô Văn Phú)

Ông đau chân quá,

Chân sưng và tấy đỏ,

Phải chống gậy mới đi,

Khập khiễng từng bước.

Bước lên thềm nhà,

Nhấc chân khó nhọc,

Ông nhăn nhó mặt mũi,

Việt đang chơi ngoài sân.

Nhìn thấy ông vất vả,

Bé lon ton chạy lại,

Với vẻ âu yếm,

“Ông ơi, vịn vai cháu,

Cháu sẽ giúp ông lên.”

Ông bước lên thềm,

Trong lòng tràn đầy vui sướng,

Quẳng gậy xuống đất,

Quên hết cơn đau,

Ôm cháu và xoa đầu,

Hoan hô thằng bé,

Nhỏ thế mà khỏe,

Vì bé thương ông lắm.

(Tú Mỡ)

Bàn tay cô giáo,

Nhẹ nhàng tết tóc cho em,

Về nhà mẹ khen ngợi,

Tay cô thật khéo léo!

Bàn tay cô giáo,

Khéo léo vá áo cho em,

Như bàn tay của chị,

Như tay của mẹ hiền.

Cô cầm tay em,

Hướng dẫn từng nét chữ,

Em viết ngay ngắn hơn,

Trang vở thẳng hàng.

Hai bàn tay cô,

Chỉ em múa dẻo,

Hai bàn tay cô,

Chỉ em đan khéo.

Cô dắt em đi,

Trên con đường đến lớp,

Con đường quê hương đẹp,

Con đường dài của đất nước.

Cô bước, em theo,

Cây xanh hai bên đường,

Vừng đông tỏa bóng mát,

Đẹp thay bàn tay cô…

(Định Hải)

Quyển vở này ta dành tặng cháu yêu,

Chỉ là chút lòng yêu thương, gửi gắm.

Ta mong cháu chăm chỉ học hành,

Để sau này góp sức cho nước nhà.

(1944 - Hồ Chí Minh)

Hương rừng ngào ngạt giữa đồi vắng,

Nước suối trong vắt, ngân vang,

Cọ xòe che nắng cho mát,

Con đường em đi râm mát.

Hôm qua em đến trường,

Mẹ dắt tay từng bước.

Hôm nay mẹ lên nương,

Em tự mình tới lớp.

Con đường dài em đi về

Những tiếng chim hót trong lá,

Nước chảy dưới khe lạch

Như mẹ thì thầm gọi.

Trường em nhỏ nhắn,

Ẩn mình giữa rừng cây.

Cô giáo trẻ tuổi,

Dạy em hát thật hay.

Mũ rơm em đội thơm lừng,

Hương cốm hòa quyện hương rừng.

Mỗi lần em đến lớp,

Hương theo em suốt đường…

(Hoàng Minh Chính)

Hạt gạo làng ta

Thấm đẫm phù sa

Từ sông Kinh Thầy

Và hương sen tươi

Trong hồ nước đầy

Cùng lời mẹ hát

Ngọt ngào và đắng cay…

Hạt gạo làng ta

Chứng kiến bão tháng bảy

Và mưa tháng ba

Giọt mồ hôi đổ

Vào những trưa tháng sáu

Nước như sôi sục

Chết cả cá, cua ngoi lên

Mẹ em gặt lúa…

Hạt gạo làng ta

Trải qua bom đạn Mỹ

Rơi trên mái nhà

Cùng những năm cây súng

Và những băng đạn

Vàng như lúa đồng

Chén cơm mùa gặt

Thơm lừng chiến thắng…

Hạt gạo làng ta

Nhờ công sức bạn bè

Sớm chống hạn

Vục gầu, bắt sâu

Chiều gánh phân

Trên đồng đất

Hạt gạo làng ta

Gửi ra chiến trường

Và những phương xa

Em vui, em hát

Hạt vàng làng ta…

(Trần Đăng Khoa)

Tổ ong treo lủng lẳng trên cành,

Chứa đầy mật ngọt, thật là hấp dẫn!

Cáo già lén lút leo lên cây,

Ý định cướp mật cho vừa miệng.

Ong phát hiện ra kế hoạch cáo,

Cùng nhau vây kín, không cho cáo ăn.

Đốt đầu, đốt mắt cáo già,

Cáo đau đớn, phải rơi xuống ngay.

Ong bảo vệ tổ, bảo vệ nòi,

Hợp sức, đồng lòng đuổi cáo đi...

(Bác Hồ)

Em yêu ngôi nhà của mình,

Với hàng xoan trước ngõ,

Hoa nở xao xuyến,

Như đám mây trôi nhẹ.

Em yêu tiếng chim hót,

Rộn rã nơi đầu hồi,

Mái nhà vàng thơm ngát,

Sân đầy rạ phơi khô.

Em yêu ngôi nhà này,

Gỗ và tre giản dị,

Như yêu đất nước mình,

Bốn mùa đều vang tiếng chim.

(Tô Hà)

Ôi chích choè ơi!

Đừng hót nữa nhé,

Bà em đang ốm,

Im lặng cho bà ngủ yên.

Bàn tay bé nhỏ

Vẫy quạt đều đặn,

Ánh nắng lấp lánh

Đậu trên tường trắng.

Ngôi nhà tĩnh lặng,

Cốc chén nằm yên,

Đôi mắt khép hờ,

Chúc bà ngủ ngon.

Hoa cam, hoa khế

Chín lặng lẽ trong vườn,

Bà mơ về tay cháu

Quạt đầy hương thơm.

(Thạch Quỳ)

Bút chì xanh đỏ

Em gọt nhọn hai đầu

Thử nghiệm hai màu

Xanh tươi, đỏ rực rỡ.

Em vẽ làng quê

Tre xanh, lúa xanh mướt

Sông suối uốn lượn

Màu xanh mát dịu

Trời mây trải rộng

Xanh ngắt mùa thu

Xanh màu ước mơ...

Em lật đầu đỏ

Vẽ ngôi nhà của em

Mái ngói đỏ tươi

Trường học trên đồi

Em tô màu đỏ thắm

Cây gạo đầu xóm

Hoa nở rực rỡ

A, nắng lên rồi!

Mặt trời đỏ chói

Lá cờ Tổ quốc

Bay giữa bầu trời xanh...

Chị ơi, bức tranh

Quê ta đẹp lắm!

(Định Hải)

Các anh trở về

Nhà thêm vui vẻ,

Tiếng hát, tiếng cười

Rộn ràng xóm nhỏ

Các anh trở về

Tưng bừng trước ngõ,

Lớp đàn em hớn hở chạy theo

Mẹ già thương mến áo nâu

Vui mừng đón con từ rừng sâu trở về

Làng tôi tuy nghèo

Mái lá đơn sơ

Các anh trở về

Xôn xao ngôi làng nhỏ bé.

Nhà tranh đơn giản

Tấm lòng chân thành

Nồi cơm đang nấu

Bát nước chè xanh

Ngồi lại kể chuyện, tâm tình bên nhau.

(Hoàng Trung Thông)

Mùa thu của em

Là màu vàng hoa cúc

Như muôn ngàn con mắt

Chăm chú nhìn bầu trời yên ả.

Mùa thu của em

Là màu xanh cốm mới

Mùi hương gợi nhớ

Từ những lá sen non.

Mùa thu của em

Là những buổi rước đèn

Hội rằm tháng tám

Chị Hằng xuống trần xem.

Ngôi trường thân yêu

Thầy bạn chờ đợi

Giở trang vở mới

Em vào mùa thu.

(Quang Huy)

Mẹ ơi, mẹ ơi! Cô dạy chúng con:

Phải giữ gìn đôi tay sạch sẽ,

Bàn tay dính bẩn

Sẽ làm sách, áo cũng không sạch.

Mẹ ơi, mẹ ơi! Cô dạy thêm:

Cãi cọ không phải là vui

Miệng xinh xắn thế

Chỉ nên nói những điều tốt đẹp.

(Phạm Hổ)

Cây khế trước hè

Che phủ bóng mát

Cành cây vươn thấp

Như đang lén nhìn

Em ngồi viết chữ

Chữ em tỉ mỉ

Rõ ràng và đẹp

Thẳng hàng, đều đặn

Trang giấy sáng bừng.

(Võ Quảng)

Em cầm tờ lịch cũ

Ngày hôm qua đâu mất?

Ra sân hỏi bố

Bố xoa đầu cười nhẹ

Ngày hôm qua vẫn ở lại

Trên cành hoa vườn nhà

Nụ hồng mãi lớn dần

Chờ ngày tỏa hương thơm

Ngày hôm qua vẫn hiện diện

Trong hạt lúa mẹ trồng

Cánh đồng đợi mùa gặt

Chín vàng với bao mộng mơ

Ngày hôm qua vẫn còn

Trong vở hồng của con

Con học hành siêng năng

Là ngày qua còn mãi.

Khi tìm được thức ăn

Kiến mang về tổ

Xếp thành kho tàng chung

Chia sẻ khi đói kém

Cùng nhau ăn uống vui vẻ.

Dù từ quân đến tướng

Đều sống hòa thuận

Không hề thấy ở đâu

Kiến sống riêng lẻ.

(Nam Hương)

Hòn đá lớn,

Hòn đá nặng,

Chỉ một người,

Không thể nhấc nổi.

Hòn đá nặng,

Hòn đá kiên cố,

Chỉ một ít người,

Không thể khiêng lên.

Hòn đá to,

Hòn đá nặng,

Nhiều người cùng sức,

Nhấc lên dễ dàng.

Biết đồng sức,

Biết đồng lòng,

Việc gì khó,

Thành công cũng xong.

Đánh bại kẻ thù,

Giành lại tự do,

Đó là việc khó,

Nhưng có thể làm được.

Nếu chúng ta

Biết đồng tâm

Thì việc đó

Chắc chắn thành công.

(Hồ Chí Minh)

Ong làm mật, yêu hoa cỏ,

Cá bơi trong nước, yêu dòng nước; chim ca, yêu bầu trời.

Con người muốn sống, con ơi,

Phải yêu thương đồng chí, yêu quý người anh em.

Một ngôi sao lẻ loi không đủ sáng đêm,

Một thân lúa chín không tạo nên mùa vàng.

Một người – chẳng phải nhân gian,

Sống mà như đốm lửa tắt sớm!

(Tố Hữu)

Như chim gõ kiến

Đậu dọc theo thân tre

Ôi, chú thợ điện

Thật là khéo léo và tài tình!

Áo của chú xanh

Màu xanh nổi bật

Bàn tay chú mạnh mẽ

Uốn cong chiếc kìm.

Hoa sứ nở trắng

Trên vai chú vững chãi

Dây điện kéo dài

Chú căng lên giữa trời.

Cháu đứng lặng nhìn

Ngắm chú làm việc mãi…

(Vương Trọng)

Quyển vở này mở ra
Những trang giấy trắng tinh
Từng hàng kẻ ngay ngắn
Như lớp học chúng em.

Lật từng trang, từng trang
Giấy trắng mát rượi
Thơm mùi giấy mới
Như bàn tay chăm chút.

Ôi quyển vở mới toanh
Em viết thật sạch, thật đẹp
Chữ đẹp là nét tính cách
Của những học trò ngoan.

(Quang Huy, Tiếng Việt 2, tập 1)

Cái trống của trường em

Mùa hè cũng được nghỉ.

Ba tháng hè dài đằng đẵng

Trống nằm lặng lẽ suy tư.

Trống có buồn không?

Những ngày hè vắng vẻ

Bọn mình đi vắng

Chỉ còn tiếng ve kêu.

Cái trống yên lặng

Nghiêng mình trên giá

Chắc đang nhớ chúng em,

Vui mừng khi chúng em trở lại!

Kìa trống gọi:

Tùng! Tùng! Tùng! Tùng...

Chào năm học mới

Với tiếng vang rộn ràng.

(Thanh Hào, trích Tiếng Việt lớp 2, tập 1)

Chú bé nhanh nhẹn,

Với chiếc xắc xinh,

Chân chạy vèo vèo,

Đầu luôn ngẩng cao,

Ca-lô đội lệch,

Mồm huýt sáo rộn,

Như chú chim nhỏ,

Nhảy nhót trên con đường vàng...

Vút qua mặt trận,

Ðạn bay vèo vèo,

Thư viết 'Khẩn cấp',

Chú không sợ nguy hiểm!

Đường làng yên ắng,

Lúa chín vàng rộ,

Ca-lô chú bé,

Nhấp nhô trên cánh đồng...

(Tố Hữu)