Buzz
Để tồn tại trong môi trường thể thao nhanh, đắt đỏ, nguy hiểm và công nghệ cao nhất hành tinh, các thay đổi nhanh và chi tiết trong điều lệ tổ chức giải đấu là chìa khóa, và FIA, tổ chức quản lý thể thao tốc độ thế giới, đã áp dụng chúng một cách chặt chẽ. Nhiều người đến với F1 qua series Drive To Survive trên Netflix, nhưng ngay cả Drive To Survive cũng không hé lộ những điều mà một tay đua F1 phải làm trước, trong và sau một cuộc đua:
Giống như việc lái xe ngoài đời, để trở thành một trong 20 tay đua F1 hàng đầu, Charles Leclerc hay Max Verstappen đều phải sở hữu bằng lái đặc biệt được gọi là Super Licence, do FIA cấp. Bằng này đòi hỏi qua cả phần thi lý thuyết và thực hành. Khác biệt duy nhất là phần thi thực hành yêu cầu kinh nghiệm đua ở các giải đấu tầm thấp hơn, chẳng hạn như F2, F3, IndyCar, DTM hay Formula Regional... Để có Super Licence, tay đua cần ít nhất 40 điểm, đạt được từ việc về đích chung cuộc ở các mùa giải kể trên. Bằng lái này còn giúp tay đua chọn cờ quốc gia nếu họ có đa quốc tịch, ví dụ như Albon đã chọn lá cờ Thái Lan.
Luật này vừa được áp dụng gần đây, FIA quy định rằng một tay đua phải đủ 18 tuổi trở lên khi bước vào mùa giải mới của F1. Trước đó, quy định này không tồn tại, và Max Verstappen đã tham gia cuộc đua F1 lần đầu tiên khi chỉ mới 17 tuổi vào năm 2015.
Trọng lượng tổng cộng của xe và tay đua phải ít nhất là 798kg trong mùa giải năm nay. Nếu cả xe và người lái nhẹ hơn, xe sẽ được trang bị thêm tạ để đảm bảo sự công bằng trong cạnh tranh.
Ngay sau mỗi cuộc đua, tay đua phải trực tiếp đứng lên bàn cân. Do mất nước, trung bình sau mỗi cuộc đua, tay đua giảm từ 2 đến 4kg trọng lượng cơ thể. Việc đứng lên bàn cân ngay sau khi kết thúc cuộc đua giúp nhân viên y tế có những đánh giá sức khỏe chính xác.
Nhưng may mắn là trong xe F1 được trang bị hệ thống cấp nước tự động cho tay đua uống ngay trong khi đang thi đấu. Điều này đã tạo ra cái meme hài hước “Không, Kimi, bạn sẽ không có nước uống”, khi Ferrari quên kết nối ống nước từ xe đến mũ bảo hiểm của Kimi Raikkonen trong cuộc đua tại Hungary năm 2018.
Toàn bộ nhân viên của một đội đua, bao gồm cả tay đua, đều phải tuân thủ lịch trình di chuyển đặc biệt và đôi khi rất căng trước những cuộc đua được tổ chức chỉ 1 tuần sau sự kiện trước đó. Điều này tạo ra áp lực lớn cho thợ máy và đội quản lý logistics. Mặc dù tay đua cũng phải xa nhà, nhưng so với thợ máy có khi 2 tháng không về nhà, họ có cuộc sống thoải mái hơn nhiều, thậm chí chỉ phải xa nhà khoảng 2 tuần.
Tuy nhiên, với số tiền hàng triệu, thậm chí là hàng chục triệu USD mà họ nhận được mỗi mùa để thi đấu, tay đua hoàn toàn có thể thoải mái bước lên máy bay riêng thay vì phải chung chuyến với đội. Họ có thể thuê một chiếc chuyên cơ bay riêng để di chuyển thoải mái.
Khi đến quốc gia tổ chức chặng đua, đội đua sẽ lo chi phí ăn ở, bao gồm cả khách sạn 5 sao hoặc nơi ăn ở riêng.
Trước khi chinh phục F1, mỗi tay đua phải chọn một con số làm dấu nhận diện trên xe và trang phục. Cách duy nhất để đổi con số này là giành chức vô địch mùa giải trước đó. Tay đua đó sẽ được quyền đổi số áo sang con số 1, chỉ dành cho nhà vô địch. Trước Max Verstappen, Mika Hakkinen của McLaren đã thực hiện điều này vào năm 1999, sau khi giành chức vô địch năm 1998.
Chiến thắng cuộc đua mang về chiếc cúp hay những kỷ niệm chương, thường được đưa về truyền thống của đội đua, ít khi tay đua giữ bản thật. Thay vào đó, đội đua sẽ làm một bản sao và trao cho tay đua để trưng bày ở nhà.
Trong những cuộc đua kéo dài 2 giờ, thời gian nghỉ pit stop chỉ kéo dài chưa đầy 3 giây, tạo ra một không gian hạn chế cho tay đua giải quyết nỗi buồn. Mặc dù hiếm khi xảy ra, nhưng vẫn có trường hợp, và các đội đua thậm chí hướng dẫn tay đua làm điều đó ngay tại chỗ, ngay cả khi đang lái xe với tốc độ 300 km/h. Tất nhiên, điều này chỉ áp dụng cho những 'điều nhẹ nhàng'. Đã có trường hợp 'nặng nề', trong quá trình tập luyện, Charles Leclerc đã phải dừng lại ở pit vì đau bụng dữ dội.
Thời gian ăn của tay đua phải được duy trì nghiêm túc, chính xác là 1 giờ 30 phút trước khi họ bắt đầu cuộc đua. Với áp lực lớn từ mỗi cuộc đua, mỗi đội đua đều cần có chuyên gia dinh dưỡng riêng để đảm bảo tay đua đủ chất. Bữa ăn của cả đội đua và các khách mời của họ, có số lượng lên đến hàng chục người, không bao giờ ít quan trọng hơn bữa ăn của cả hai tay đua.
Để lên xe và rời khỏi đường đua, dù là trong quá trình tập luyện hay trong cuộc đua chính thức, tay đua luôn phải mặc đủ bộ trang phục: Một bộ áo chống lửa, balaclava, mũ bảo hiểm, miếng carbon Hans để bảo vệ cổ, và găng tay. Bên trong găng tay là những cảm biến theo dõi nhịp tim và nồng độ oxy trong máu của tay đua, giúp theo dõi thông tin trong thời gian thực.
Tất cả các tay đua đều phải đối mặt với các buổi phỏng vấn báo chí vào những thời điểm được lên lịch, và sẽ phải đối mặt với hình phạt tài chính nếu bỏ lỡ cuộc phỏng vấn với các trang báo và kênh truyền hình được mời đến đường đua tác nghiệp.
Để đảm bảo câu trả lời trong cuộc phỏng vấn của tay đua không bị lạc hướng, một nhân viên truyền thông của đội sẽ ghi âm toàn bộ cuộc phỏng vấn.
Cho đến năm 2017, khi quyền quản lý của Formula 1 chuyển từ CVC Capital Partners sang Liberty Media, tay đua bắt đầu tham gia nhiều hơn trên các nền tảng mạng xã hội, một bước nhấn mạnh vào việc đưa đối tượng khán giả của môn thể thao này trở nên trẻ trung hơn.
Sau khi đăng quang, tay đua có quyền ăn mừng bằng cách khóa bánh trước và đẩy ga để thực hiện màn trình diễn donut. Tuy nhiên, cách ăn mừng này ảnh hưởng đến hộp số và hệ thống truyền động bánh sau, thường chỉ thực hiện sau cuộc đua cuối cùng của mùa giải. Mỗi đội chỉ được phép thay thế một số lượng phụ tùng giới hạn, vượt quá số lượng sẽ bị phạt bằng cách hạ vị trí xuất phát so với kết quả phân loại.
Tuy nhiên, cũng có những cú ăn mừng bị 'soi', như trường hợp dừng xe cố ý để làm cháy lốp của Max Verstappen tại Styrian GP 2021. Anh ta sau đó bị cảnh cáo vì vẫn còn các xe ở phía sau, và hành động giảm tốc độ cố ý giữa đường đua có thể tạo ra nguy hiểm cho các tay đua khác.
Mặc dù không có quy tắc nào cấm tay đua nghe nhạc trong khi thi đấu, nhưng không có ai thực hiện điều đó vì có thể dễ làm mất tập trung và không nghe được các liên lạc quan trọng với kỹ sư ở đường pit qua radio.
Các tay đua cùng đội không được phép trò chuyện với nhau trong suốt thời gian cuộc đua diễn ra, tuy nhiên, vẫn có cách để gửi thông tin cho hai kỹ sư phụ trách từng tay đua tại đường pit.
Không gian trong cabin của xe quá hẹp để chạy xe với phương pháp dùng một chân cho cả ga và phanh, tay đua phải lái xe với phong cách giữ chân phải đặt lên ga và chân trái đặt lên phanh.
Ngoài lương cơ bản, các tay đua còn nhận được những khoản thưởng riêng biệt. Điều này làm lý do tại sao vào năm 2012, thậm chí là Kimi Raikkonen, đã gần như khiến đội đua Lotus phải đối mặt với nguy cơ phá sản vì thành tích xuất sắc, khiến đội không đủ tiền trả thưởng.
Nếu một tay đua có hợp đồng tài trợ cá nhân từ các nhãn hàng, họ phải chia sẻ một phần của số tiền đó với đội đua, tỷ lệ phân chia phụ thuộc vào quyết định của từng đội.
Là môn thể thao tốn kém nhất thế giới với những siêu xe trị giá 20 triệu USD, Formula 1 cũng là sân chơi của những người giàu có. Hiện nay, Lawrence Stroll trở thành cổ đông chính của Aston Martin để hỗ trợ con trai Lance tham gia F1. Tương tự, hai cha con nhà Latifi tại đội Williams. Tuy nhiên, vẫn có những 'tay đua trả tiền' sử dụng tài chính để thăng tiến, như trường hợp nổi tiếng của Michael Schumacher. Năm 1991, Mercedes-Benz trả 150.000 USD cho Jordan để kí hợp đồng với Schumi giữa mùa giải. Những sự kiện đó ngày nay đã trở thành một phần của lịch sử.
Thường xuyên, một đội đua có thể là một hãng sản xuất xe như McLaren, Mercedes, hoặc Ferrari. Hoặc họ có thể hợp tác với nhà sản xuất động cơ F1 như Honda với Red Bull Racing hiện tại. Mỗi tay đua đều được tặng một chiếc xe để sử dụng hàng ngày, giúp tăng cường nhận thức thương hiệu cho cả đội và hãng xe.
Mọi tay đua phải thực hiện các xét nghiệm ma túy theo đúng quy định, bao gồm cả những lần kiểm tra ngẫu nhiên.
Trong những đoạn đường uốn cong, khi cơ thể bị ép chặt vào buồng lái, áp lực tác động mạnh nhất đối với vùng cổ, có thể lên đến 25kg. Điều này giải thích tại sao tất cả tay đua đều thực hiện bài tập đặc biệt cho khu vực cổ, và cũng là lý do mọi tay đua đều có vẻ 'lực điền' với bộ cổ mạnh mẽ.
Theo đánh giá của các chuyên gia sức khỏe, trước mỗi cuộc đua, mọi tay đua cần ngủ đủ giấc ít nhất 7 giờ và trước 4 tiếng cuộc đua, họ sẽ có một giấc ngủ ngắn để đảm bảo tinh thần và phản xạ của tay đua ở mức tối đa.
Hiện tại, mặc dù không có quy tắc cấm, tuy nhiên việc tay đua nam và nữ cạnh tranh chung trên đường đua F1 vẫn chưa trở thành hiện thực. Các tổ chức như FIA đang nỗ lực tạo điều kiện cho sự rộng mở hơn trong môn thể thao này, mở cửa cơ hội cho cả nam và nữ.
Trong kỳ nghỉ hè giữa mỗi mùa giải, tuy một tay đua đã ký hợp đồng cả mùa với một đội đua, nhưng vẫn có thể đối mặt với nguy cơ sa thải hoặc thay đổi nhân sự do không đạt được kết quả như mong đợi.Theo Popular Mechanics
