Buzz
Phương Uyên, 33 tuổi, cư dân tại TP HCM, tự nhận mình thất bại khi từ đầu năm đến nay đã gửi CV tới mọi nơi nhưng chưa được công ty nào chấp nhận.
Ở tuổi này, tất cả bạn bè của cô đều đã leo lên vị trí quản lý, trưởng phòng, hoặc làm lãnh đạo, nhưng cô vẫn kiên trì ứng tuyển vào vị trí nhân viên. 'Cuối năm ngoái, tôi từ chối một cơ hội việc làm ở một tổ chức giáo dục với mức lương, phúc lợi và cơ hội thăng tiến tốt vì lý do có con nhỏ', Uyên chia sẻ.
Sau hơn nửa năm đi gửi CV, trong buổi phỏng vấn gần nhất, một sếp người Hàn Quốc đã thẳng thắn từ chối vì Uyên có con nhỏ và họ cần những nhân viên cam kết 100%, 'không bị ảnh hưởng bởi gia đình'. Tình trạng thất nghiệp kéo dài khiến Uyên suy nghĩ và thậm chí nghi ngờ vào khả năng của bản thân.
Sự tự tin cuối cùng của Uyên đã tan biến khi đọc chủ đề 'Sau 35 tuổi, thậm chí sau 30, phải gửi CV là dấu hiệu của thất bại', được thảo luận sôi nổi trên mạng xã hội với hàng triệu bình luận.
Theo một chuyên gia kinh doanh có 20 năm kinh nghiệm, nhóm lao động trên 30 tuổi đang gặp khó khăn trong cuộc đua với Gen Z. 'Ở độ tuổi này, muốn thay đổi công việc, bạn phải thu hút sự quan tâm từ nhà tuyển dụng hoặc tự mình khởi nghiệp', chuyên gia nói.
Nhiều người chia sẻ về những thách thức khi thất nghiệp ở độ tuổi 30-35, gặp phải phân biệt đối xử dựa trên tuổi tác và phải dành nhiều tháng, nhiều năm để 'phát tờ rơi' mới tìm được công việc.
Sau khi đọc quan điểm này, anh Nguyễn Tiến Lung, 36 tuổi, đột nhiên cảm thấy cần phải 'điều trị' bản thân.
Anh Lung, quản lý một phòng xét nghiệm tư nhân ở Hà Nội, kể rằng 31 tuổi anh nộp đơn vào Mytour, 34 tuổi làm đơn xin vào NovaMed, và 35 tuổi ứng tuyển vào fBioMed. 'Rất may mắn khi được nhận ở mọi nơi', anh chia sẻ.
Theo anh, không ai muốn chuyển việc nhưng vì nhiều lý do từ cả hai bên, phải tiến tới chia tay. Việc xin việc mới không phải là thất bại, đôi khi là bước tiến khi nơi cũ không phù hợp với năng lực và mục tiêu của bản thân. Mỗi người có hoàn cảnh, quá trình học tập, làm việc và thành công ở độ tuổi khác nhau.
'Tôi nghĩ 30 hoặc 35 vẫn còn rất trẻ, là giai đoạn tích luỹ, việc thay đổi chỗ làm không nên làm tiêu chí đánh giá một người thất bại', anh Lung chia sẻ.
Chia sẻ cùng quan điểm, anh Nguyễn Quang Thắng, nhà sáng lập một công ty đào tạo kỹ năng mềm, cho biết không có một mẫu số chung cho những người trên 35 tuổi, Gen Z, Gen Y; và không nên đánh giá bất kỳ ai. Nếu xem 35 tuổi là quá già thì là sai lầm.
'Còn nhiều người Việt vẫn có quan điểm cũ kỹ. Mọi người đều muốn làm thầy, không ai muốn làm thợ và coi thường những người làm công việc trực tiếp. Quan điểm này không công bằng với những người trên 35 tuổi, đặc biệt là những người có trình độ lao động thấp sẽ cảm thấy tự ti', anh chia sẻ.
Đã và đang chỉnh sửa nhiều CV cho những người trên 35 tuổi, anh Thắng cho biết không phải họ kém cỏi hoặc có thái độ không tốt, đơn giản là nhiều người chưa có kinh nghiệm viết CV hoặc chưa chuyển việc nhiều nên thiếu kinh nghiệm.
'Tôi 34 tuổi mới bắt đầu viết CV để tìm việc, và đến nay ở tuổi 51 vẫn nhận được các lời mời từ nhiều công ty. Tôi đã lấy lại những gì đã mất ở tuổi 34 sau hai lần khởi nghiệp', anh nói.
Với 17 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nhân sự, ông Bùi Đoàn Chung, người sáng lập cộng đồng Nghề Nhân sự Việt Nam, cho biết thất nghiệp đôi khi không phụ thuộc vào người lao động.
Lao động là một loại hàng hóa đặc biệt, phụ thuộc vào cung và cầu. Như ở Nhật Bản, Hàn Quốc hay Đức hiện nay, do thiếu nguồn nhân lực nên lao động lớn tuổi vẫn phải lao động. Việt Nam có hơn 52 triệu người trong độ tuổi lao động, dư thừa so với số lượng việc làm, đặc biệt trong bối cảnh nhiều công ty, doanh nghiệp rút khỏi thị trường và sự phát triển của trí tuệ nhân tạo.
Theo báo cáo 'Xu hướng Triển vọng Việc làm và Xã hội Thế giới năm 2024' của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), tỷ lệ thất nghiệp toàn cầu dự kiến sẽ tăng lên hơn 5% trong năm nay. Tại Việt Nam, có hơn 1 triệu người thất nghiệp trong năm 2023, theo Tổng cục Thống kê.
Các báo cáo cũng chỉ ra rằng năng suất lao động của người Việt thấp hơn so với các quốc gia trong khu vực. Nhà tuyển dụng thường ưu tiên nhân sự trẻ khỏe hơn, có chi phí lao động thấp hơn, xét về tính chất công việc tương tự.
Trong tình hình này, lao động phải không ngừng nâng cao giá trị bản thân. Ông Chung chia sẻ về việc làm việc với một nữ CEO tên Vân Anh, 47 tuổi, giám đốc một công ty với hơn 300 khách hàng, nhưng vẫn dành thời gian hàng tuần để học tiếng Trung mặc dù đã thành thạo tiếng Anh.
Tuần trước, công ty ông mới tuyển dụng hai vị trí, cả hai đều có kinh nghiệm làm việc lâu năm. Điểm chung của họ là họ đều tràn đầy năng lượng, trách nhiệm và biết cách hành động tốt nhất cho công ty.
Theo ông Chung, 35 tuổi - tương đương với 13 năm kinh nghiệm - là thời điểm chín muồi của sự nghiệp và công việc, là độ tuổi trưởng thành về mặt tinh thần. Nhiều người trong độ tuổi này phải lo lắng cho gia đình, phải đảm nhận trách nhiệm gấp đôi của cha mẹ và nhiều lần trách nhiệm trong mối quan hệ gia đình.
'Nếu mọi người có thể đặt mình vào hoàn cảnh của người khác để hiểu; nếu mọi người có thể bao dung và nhìn nhận vấn đề từ nhiều phía, tích cực thay vì đánh giá hay kết luận sẽ giúp hạn chế những định kiến về tuổi tác', ông Chung nhấn mạnh.
Nhìn từ góc độ khác, anh Trần Ngọc Tuân, CEO của một trang web việc làm dành cho freelancer, cho rằng 'lời cảnh báo trước tuổi 30, 35 là một cách nhìn mới về sự thật'. Thay vì cãi nhau về ai đúng ai sai, hãy xem điều này như một cảnh báo trước cho tuổi 30, 35.
'Có những người tôi gặp đã ổn định suốt chục năm trong một vị trí, thu nhập tăng đều, nhưng bất ngờ gặp khó khăn chỉ trong vài tháng, khiến thu nhập giảm về 0 mà không kịp phản ứng. Mọi thứ đều có thể xảy ra, đặc biệt là trong thời điểm kinh tế và chính trị toàn cầu đang biến động như hiện tại', anh chia sẻ.
Với hơn 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tuyển dụng và là CEO của hai sàn việc làm, gần đây anh Tuân nhận thấy số lượng CV từ người lao động 8X hoặc đầu 9X tăng lên. Nhiều người chuyển từ ngành nghề cũ sang mới và trở thành fresher (người mới, không có kinh nghiệm). Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp tuyển dụng fresher vì họ không phải chi trả mức lương cao ban đầu như với nhân sự có kinh nghiệm.
Đối với anh Tuân, việc 35 tuổi gửi CV để tìm việc không có gì sai. 'Người lao động trong độ tuổi này cần tạo ra điểm mạnh hoặc lợi thế nào đó để thu hút sự chú ý của doanh nghiệp', anh nói.
Phan Dương
