4 Bài Phân Tích Chi Tiết Ý Nghĩa Về Bàn Thờ Má Trong 'Những Đứa Con Trong Gia Đình' (Nguyễn Thi) Được Đánh Giá Cao

Để hình tượng nghệ thuật thực sự chinh phục người đọc, chi tiết nghệ thuật đóng vai trò quan trọng. Chi tiết nghệ thuật là những yếu tố ngôn ngữ và cách diễn đạt nội dung tư tưởng của tác phẩm. Trong thơ, chi tiết có thể là một từ như: 'Vèo' (Thu điếu - Nguyễn Khuyến) hay một hình ảnh như: 'Hồn tôi là một vườn hoa lá' (Từ ấy - Tố Hữu). Còn trong tự sự, chi tiết có thể là lời nói của nhân vật, cử chỉ, nét mặt, đồ vật, cảnh tượng, hoặc các tình tiết trong cốt truyện. Đọc 'Những đứa con trong gia đình' của Nguyễn Thi, cảnh hai chị em Chiến và Việt khiêng bàn thờ mẹ sang nhà chú Năm để lại ấn tượng sâu sắc.

Tình yêu thương mẹ và tình chị em cảm động: Sau khi được chú Năm đồng ý, nhờ anh cán bộ tuyển quân ghi tên cả hai cùng đi tòng quân, chị em Chiến và Việt chuẩn bị mọi thứ gọn gàng. Sáng hôm lên đường, hai chị em làm cơm cúng mẹ, chị Chiến nấu cơm còn Việt đi câu cá. Sau khi cúng mẹ và dọn dẹp xong, hai chị em khiêng bàn thờ mẹ sang nhà chú Năm, vượt qua cánh đồng, theo con đường quen thuộc có mùi hoa cam, nơi mẹ đã từng đi.

Đoạn văn này, dù chỉ gần nửa trang giấy, đã chạm đến tận sâu thẳm của tâm hồn người đọc. Đoạn văn gợi lên niềm tin vào một thế giới tâm linh nơi linh hồn vẫn hiện hữu và có thể giao thoa giữa hai thế giới. Bàn thờ trở thành nơi kết nối giữa những người đã khuất và người sống. Tình cảm của hai chị em Chiến và Việt thể hiện sự trân trọng và nâng niu bàn thờ mẹ, đồng thời cho thấy họ cảm nhận sự hiện diện gần gũi của mẹ trong lúc khiêng bàn thờ. Đoạn văn làm nổi bật cuộc gặp gỡ cảm động giữa hai chị em và linh hồn mẹ, cùng với niềm tin vào một thế giới khác.

Yêu nước và lòng căm thù giặc: Đoạn văn còn làm nổi bật sự căm thù giặc, thể hiện qua cảm giác nặng nề của bàn thờ mẹ, biểu hiện của mối thù đối với kẻ thù đã giết cha mẹ. Đoạn văn của Nguyễn Thi phản ánh rõ nét sự kết hợp giữa yêu thương và căm thù, điều này thể hiện qua cuộc chiến đấu của dân tộc. Từ yêu thương đến căm thù, mọi cảm xúc đều hướng đến mục tiêu giành độc lập cho tổ quốc.

Truyện ngắn 'Những đứa con trong gia đình' có nhiều đoạn cảm động, nhưng khó có đoạn nào sâu sắc và chân thực như đoạn này. Sự giản dị và xúc tích của đoạn văn tạo nên sức sống lâu bền cho tác phẩm.

Nguyễn Thi là một trong những cây bút hàng đầu của nền văn học miền Nam trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ. Một trong những tác phẩm nổi tiếng của ông là truyện ngắn “Những đứa con trong gia đình”. Trong tác phẩm, nhà văn đã tạo ra nhiều chi tiết sâu sắc, nổi bật là cảnh chị em Việt khiêng bàn thờ mẹ sang nhà chú Năm.

Truyện ngắn “Những đứa con trong gia đình” hoàn thành vào tháng 2 năm 1966, trong thời kỳ chiến đấu ác liệt chống Mỹ, khi nhà văn đang công tác tại tạp chí Văn nghệ Quân giải phóng. Truyện kể về hai chị em Chiến và Việt, những đứa con của một gia đình chịu nhiều mất mát. Cha của họ bị Pháp chặt đầu chín năm trước, mẹ vừa bị đại bác Mỹ bắn chết. Khi trưởng thành, cả hai đều quyết định tòng quân. Được chú Năm đồng ý và thuyết phục anh cán bộ, cả hai chị em lên đường ra trận. Chi tiết chị em Chiến và Việt khiêng bàn thờ mẹ sang nhà chú Năm xảy ra giữa câu chuyện. Sáng hôm đó, trước khi lên đường, hai chị em chuẩn bị cơm cúng mẹ. Chị Chiến vào bếp nấu cơm, Việt đi câu cá. Sau khi chuẩn bị xong, mấy chú cháu dọn dẹp đồ đạc. Hai chị em mỗi người một đầu khiêng bàn thờ mẹ sang nhà chú Năm, băng qua bãi đất cày, men theo vườn hoa cam, con đường mẹ vẫn đi trước đây.

Chi tiết này tuy đơn giản nhưng mang nhiều ý nghĩa. Trong thế giới tinh thần của người Việt, họ tin rằng sau khi chết, con người rời khỏi thế giới trần tục để về một thế giới khác. Họ cho rằng linh hồn tồn tại mãi, và vì vậy, bàn thờ được lập ra để thờ cúng người đã mất. Bàn thờ là nơi gặp gỡ giữa linh hồn và người sống, và luôn được đặt ở nơi trang trọng nhất trong nhà. Trước khi lên đường tòng quân, hai chị em chuẩn bị dọn dẹp nhà cửa và đem cho bà con hàng xóm. Bàn thờ mẹ là thứ duy nhất được gửi nhờ chú Năm, chứng tỏ nó là vật quý giá nhất đối với họ. Hai chị em dường như muốn nói với mẹ: “Mẹ ở tạm nhà chú, chúng con đi đánh giặc trả thù cho cha mẹ, khi nước nhà độc lập, chúng con sẽ đưa mẹ về.” Chi tiết này làm mờ ranh giới giữa người sống và người đã khuất, và thể hiện niềm căm thù giặc sâu sắc của Việt. Mối thù này không chỉ là cuộc chiến của toàn dân tộc mà còn là mối thù cá nhân của gia đình Việt. Hai chị em ý thức rõ trách nhiệm của mình trong kháng chiến. Chiếc bàn thờ mẹ được “ở tạm nhà chú” và sẽ được đưa về khi nước nhà độc lập, thể hiện niềm tin vào tương lai chiến thắng của dân tộc trong thời kỳ kháng chiến ác liệt.

Như vậy, chi tiết này rất quan trọng, làm cho mạch truyện thống nhất, tạo ra chuyển biến trong cuộc đời nhân vật và thể hiện phong cách của tác giả. Tóm lại, chi tiết chị em Chiến và Việt khiêng bàn thờ mẹ sang nhà chú Năm không chỉ thể hiện tư tưởng của Nguyễn Thi mà còn mang đến sự xúc động cho người đọc.

Giống như màu sắc làm nên vẻ đẹp của một bức tranh, và giai điệu làm nên sự cuốn hút của một bản nhạc, thì chi tiết lại là yếu tố then chốt trong một tác phẩm văn học. Tuy nhiên, không phải chi tiết nào cũng mang giá trị đặc biệt. Trong tác phẩm “Những đứa con trong gia đình”, chi tiết khi Chiến và Việt khiêng bàn thờ má sang nhà chú Năm là một trong những chi tiết đầy ý nghĩa và trọng yếu.

“Những đứa con trong gia đình” được Nguyễn Thi hoàn thành vào tháng 2 năm 1966, giữa những ngày ác liệt của cuộc chiến chống Mĩ, khi ông công tác tại tạp chí Văn nghệ Quân giải phóng. Tác phẩm xoay quanh câu chuyện về những đứa con trong một gia đình nông dân Nam Bộ, nơi đã gắn bó sâu nặng với truyền thống yêu nước, căm thù giặc, và lòng thủy chung với quê hương cách mạng. Sự kết nối mạnh mẽ giữa tình cảm gia đình và lòng yêu nước, giữa truyền thống gia đình và truyền thống dân tộc đã tạo nên sức mạnh tinh thần vĩ đại cho con người Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước.

Nhân vật trung tâm của truyện là hai chị em Chiến và Việt, những đứa con trong một gia đình chịu nhiều mất mát, đau thương. Cha của họ đã bị Pháp chặt đầu trong thời kì chín năm, còn mẹ thì vừa bị đại bác Mỹ sát hại. Khi cả hai trưởng thành, họ đều giành nhau lên đường tòng quân. Nhờ sự ủng hộ của chú Năm, cả hai đều có tên trong danh sách nhập ngũ, sẵn sàng lên đường ra trận. Chi tiết khi hai chị em khiêng bàn thờ má sang nhà chú Năm diễn ra ở giữa câu chuyện. Buổi sáng trước ngày lên đường, hai chị em làm cơm cúng má. Chị Chiến vào bếp nấu cơm, Việt thì đi câu cá. Sau khi cúng má và ăn cơm xong, cả ba chú cháu dọn dẹp nhà cửa, sắp xếp đồ đạc. Hai chị em khiêng bàn thờ má băng qua bãi đất cày trước cửa, men theo con đường quanh vườn, nơi từng thấm đẫm mùi hương hoa cam, và là con đường mà má họ từng đi qua để đến đồng bưng.

Hình ảnh hai chị em khiêng bàn thờ má sang nhà chú Năm chứa đựng nhiều tầng ý nghĩa. Đối với người Việt, cái chết chỉ là sự rời bỏ thể xác để trở về với một thế giới khác, linh hồn thì vẫn còn hiện diện. Chính vì vậy, bàn thờ là nơi gặp gỡ giữa những người đã khuất và những người còn sống. Trong buổi sáng trước khi lên đường, Chiến và Việt chỉ đem gửi bàn thờ má sang nhà chú Năm, điều này chứng tỏ bàn thờ má là vật quan trọng nhất đối với họ. Hành động này như một lời nhắn gửi tới má: “Má ơi, chúng con tạm đưa má sang nhà chú, chúng con sẽ đi đánh giặc trả thù cho ba má, đến khi nước nhà độc lập, chúng con lại đón má về”. Qua đó, không còn khoảng cách giữa người sống và người chết, mà má như vẫn ở bên cạnh, trở thành động lực giúp họ vượt qua mọi gian khổ nơi chiến trường. Chi tiết này làm nổi bật mối thù sâu sắc với giặc Mỹ, là biểu hiện của lòng căm thù sôi sục trong lòng Việt. Chiếc bàn thờ trên vai chính là trọng trách và cũng là lòng căm thù giặc. Khi nhận thấy sức nặng của bàn thờ, Việt càng cảm nhận rõ ràng hơn mối thù riêng của gia đình, song hành cùng mối thù của cả dân tộc. Việc gửi bàn thờ má “ở tạm bên nhà chú Năm” là để chờ ngày nước nhà độc lập, niềm tin tất thắng vẫn tràn đầy trong lòng người dân, ngay cả trong những ngày chiến đấu ác liệt.

Như vậy, chi tiết này đánh dấu một bước ngoặt lớn trong cuộc đời của hai chị em. Từ đây, họ sẽ rời xa mái nhà thân yêu, nơi chất chứa những kỉ niệm tuổi thơ êm đềm, để bước vào chiến trường khốc liệt. Nhưng không vì thế mà họ chùn bước, bởi chiếc bàn thờ má như má vẫn còn ở đây, là nguồn sức mạnh giúp họ vượt qua mọi khó khăn. Qua phân tích này, có thể thấy Nguyễn Thi đã rất thành công trong việc xây dựng một chi tiết đắt giá cho tác phẩm “Những đứa con trong gia đình”.

“Những đứa con trong gia đình” là một trong những truyện ngắn xuất sắc khắc họa hình ảnh người nông dân Nam Bộ trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Nguyễn Thi đã tạo nên một chi tiết đáng nhớ khi xây dựng hình ảnh Việt và Chiến khiêng bàn thờ má gửi nhờ nhà chú Năm.

Truyện được hoàn thành vào tháng 2 năm 1966, giữa những ngày chiến đấu gay go nhất, khi tác giả đang công tác tại tạp chí Văn nghệ Quân giải phóng. Nội dung truyện xoay quanh những đứa con trong một gia đình nông dân Nam Bộ có truyền thống yêu nước, căm thù giặc và thủy chung với quê hương. Sự hòa quyện giữa tình cảm gia đình và lòng yêu nước, giữa truyền thống gia đình và dân tộc đã tạo nên sức mạnh tinh thần to lớn của con người Việt Nam trong cuộc kháng chiến.

Nhân vật chính là hai chị em Chiến và Việt, xuất thân từ một gia đình chịu nhiều đau thương, mất mát. Cha bị Pháp chặt đầu, mẹ bị đại bác Mỹ giết hại. Khi trưởng thành, cả hai đều quyết tâm đi tòng quân, nhờ sự ủng hộ của chú Năm mà cả hai được tham gia chiến đấu. Chi tiết khiêng bàn thờ má diễn ra vào buổi sáng trước khi hai chị em lên đường. Sau khi cúng má, họ thu xếp đồ đạc và mỗi người một đầu khiêng bàn thờ má băng qua bãi đất để gửi nhờ nhà chú Năm.

Người Việt luôn tin rằng sau khi mất đi, linh hồn vẫn tồn tại và bàn thờ là nơi kết nối giữa người đã khuất và người còn sống. Đối với hai chị em Chiến và Việt, bàn thờ má là thứ quan trọng nhất, cần phải trân trọng. Qua hành động này, họ như muốn nói với má rằng: “Nào, đưa má sang ở tạm bên nhà chú, chúng con đi đánh giặc trả thù cho ba má, đến chừng nước nhà độc lập, chúng con lại đưa má về”.

Chi tiết này không chỉ thể hiện lòng căm thù giặc sâu sắc mà còn là sự quyết tâm chiến đấu của hai chị em. Họ cảm nhận rõ ràng nỗi căm hận đối với kẻ thù, những kẻ đã gây ra nỗi đau mất cha, mất mẹ. Chiếc bàn thờ má là minh chứng cho mối thù sâu nặng và là động lực để hai chị em chiến đấu vì sự độc lập của dân tộc.

Chi tiết khiêng bàn thờ má đánh dấu bước ngoặt trong cuộc đời Chiến và Việt, khi họ phải rời xa quê hương, đối mặt với chiến trường khốc liệt. Tuy nhiên, hình ảnh bàn thờ má như vẫn luôn bên cạnh, trở thành nguồn động viên để họ vượt qua mọi khó khăn nơi chiến trường.

Mỗi chi tiết trong truyện đều mang một ý nghĩa sâu sắc, và chi tiết trên là một trong những chi tiết góp phần làm nên thành công của truyện ngắn “Những đứa con trong gia đình”.