Trẻ cảm thấy căng thẳng khi có những thay đổi lớn trong cuộc sống. Trong phần Giáo dục Sớm 0 - 6 Tuổi của Mytour, chúng tôi đề xuất những biểu hiện căng thẳng phổ biến ở trẻ nhỏ cùng với những gợi ý giúp cha mẹ hỗ trợ con vượt qua những thời kỳ khó khăn này.
Chúng ta thường nghĩ rằng trẻ nhỏ không gặp căng thẳng, nhưng thực tế không hoàn toàn đúng. Con trẻ dễ dàng trải qua những lúc căng thẳng, mặc dù chúng ta có thể cho rằng chúng không gặp phải nhiều khó khăn như chúng ta đã từng trải qua.
Những lần di chuyển, sự xuất hiện của em bé mới, việc mất đi một người thân, hoặc thậm chí là việc phải xa bố mẹ chỉ là một số ví dụ về những thay đổi lớn đối với trẻ nhỏ. Thêm vào đó, trẻ thường không thể diễn đạt được cảm xúc của mình một cách rõ ràng. Yêu cầu chúng giải thích chỉ làm cho tình hình trở nên tồi tệ hơn!
Khi cha mẹ nhận thấy con mình có biểu hiện lạ lẫm, đó là lúc họ nên chuyển sang vai trò của một “thám tử”, điều tra những thay đổi gây ra căng thẳng cho trẻ. Họ có thể kiểm tra xem có bất kỳ thay đổi lớn nào trong gia đình gần đây có thể gây ra sự không thoải mái cho trẻ không. Nếu không có, cha mẹ có thể tìm hiểu thông qua việc trò chuyện với con. Họ có thể đặt những câu hỏi gợi ý như: “Con có cảm thấy lo lắng về việc đi học ở nhà trẻ không?”, “Con có cảm thấy ghen tị với em bé mới sinh không?”, “Con có lo lắng khi chúng ta sắp chuyển nhà không?”...
Dù không thể xóa tan nỗi sợ của trẻ ngay lập tức, nhưng đó là cách cha mẹ giúp trẻ cảm thấy an tâm, tin rằng con sẽ vượt qua tất cả và sẽ sớm thích nghi với môi trường mới xung quanh.
Khi thấy con mình thể hiện một trong những dấu hiệu dưới đây, hãy nỗ lực tìm hiểu nguyên nhân làm con buồn và áp dụng các gợi ý để giúp con nhé.
Con kèm theo bố mẹ
Nếu trẻ khóc mỗi khi bạn rời đi hoặc thấy bố mẹ chuẩn bị ra ngoài mặc dù trước đây không hề như vậy, có thể con đang trải qua giai đoạn khủng hoảng xa cách.
Trẻ thường thể hiện sự gắn bó với bố mẹ khi đang trải qua giai đoạn khó khăn về sự xa cách. Hình từ Shutterstock
Hãy thử áp dụng những phương pháp sau để giúp giảm bớt căng thẳng khi trẻ phải xa bố mẹ:
- Nói lời tạm biệt một cách nhẹ nhàng và rời đi quyết định, không kéo dài.
- Cho biết cụ thể thời gian
- Hãy giúp con làm quen với việc bạn sẽ rời đi bằng cách nhắc nhở nhiều lần trước thời điểm bạn cần đi, như “Mẹ sẽ ra ngoài/ đi làm.”, khoảng một giờ trước khi bạn rời đi.
- Phân tâm con bằng cách tạo ra các hoạt động thú vị cho con khám phá đồ chơi yêu thích của mình trong khi bạn ra khỏi nhà.
- Để cho con giữ lại một món đồ gì đó để nhớ về bạn, như là ảnh hoặc một chiếc khăn mang mùi của mẹ ví dụ.
Giấc ngủ không yên
Vấn đề về giấc ngủ của trẻ nhỏ thường biểu hiện nhiều vấn đề khác nhau. Một số có thể sớm qua như đau mọc răng, cảm lạnh. Nhưng những vấn đề khác cần thời gian và sự hỗ trợ hơn như ác mộng hoặc khó ngủ.
Trong đó, việc thay đổi đột ngột cách ngủ của trẻ là dấu hiệu cảnh báo cao rằng con đang trải qua căng thẳng. Những đứa trẻ khi cảm thấy lo lắng thường không thể ngủ hoặc gặp khó khăn trong việc zzz, gặp ác mộng hoặc mơ mộng kỳ quặc, cũng như không muốn ngủ một mình như trước nữa.
Giấc ngủ ban đêm không tốt có thể là một dấu hiệu căng thẳng ở trẻ. Hình từ Shutterstock
Nếu giấc ngủ ban đêm bị rối loạn quá nhiều, cha mẹ cần giảm hoạt động vào ban ngày. Thiết lập một lịch trình ngủ đều đặn là rất hiệu quả trong trường hợp này vì trẻ thích có sự dự đoán. Hạn chế trẻ ăn đồ ngọt sau bữa tối. Không cho trẻ xem TV và các thiết bị điện tử khác trước giờ ngủ là cách tốt để giúp trẻ có giấc ngủ ngon.
Đọc thêm: Một số mẹo giúp trẻ ngủ ngon hơn mỗi ngày
Tái hiện hành vi truyền thống
Những thời điểm gây áp lực đối với trẻ nhỏ như chuyển nhà, có thêm em có thể khiến trẻ tái hiện lại những thói quen từng có trước đây như đái dầm, mút ngón tay…
Đái dầm tái phát dù trước đó đã biến mất có thể là một biểu hiện của áp lực ở trẻ. Ảnh từ Shutterstock
Cha mẹ có thể giúp trẻ thích nghi với sự thay đổi bằng cách khuyến khích trẻ cảm thấy mình quan trọng và đóng vai trò quan trọng. Ví dụ như, một đứa trẻ nhỏ có thể giảm bớt lo lắng về đứa em mới sinh nếu được khích lệ thực hiện vai trò của một người anh lớn, như là hát ru em bé trước khi đi ngủ, giúp sắp xếp bàn ăn cho em bé hoặc cho em bé bú bình.
Tái diễn một số hành động liên tục
Trẻ em bị căng thẳng đôi khi tự an ủi bản thân bằng những hành động tái diễn như cắn móng tay, cuộn tóc, cào cấu da.
Cắn móng tay có thể là một dấu hiệu của trẻ đang gặp căng thẳng. Ảnh từ Shutterstock
Nếu cha mẹ thấy con mình thường làm như vậy thì không nên quát mắng, trêu chọc hay cấm con làm, bởi vì con không thể tự kiểm soát những hành vi đó. Thay vào đó, hãy tìm cơ hội trò chuyện với con về thói quen này khi con cảm thấy an tâm, ví dụ như khi đang cùng con ăn kem hoặc dạo chơi.
Tóm lại, cha mẹ cần dành nhiều thời gian ôm ấp và quan tâm hơn để giúp con giảm bớt sự lo lắng và nỗi sợ.
Nếu những nỗ lực nhiều lần của cha mẹ để giảm căng thẳng cho con không đạt hiệu quả, hoặc gia đình đang phải đối mặt với những tổn thương và mất mát nghiêm trọng như mất người thân, hãy thảo luận với bác sĩ nhi khoa xem liệu cần sự hỗ trợ từ chuyên gia về trị liệu tâm lý để giúp con hay không.
Hi vọng những thông tin Mytour cung cấp sẽ giúp các bậc phụ huynh hiểu thêm về căng thẳng ở trẻ nhỏ và biết cách hỗ trợ con vượt qua những khó khăn tinh thần này.
Đặng Hiếu tổng hợp từ whattoexpect.com