4. Kết luận

Hệ sinh thái Crypto cung cấp cái nhìn toàn diện về thị trường tài chính phi tập trung, giúp nhà đầu tư định hướng các khoản đầu tư. Khám phá thêm về chủ đề này qua bài viết dưới đây cùng Mytour!

Hệ sinh thái là một mạng lưới phức hợp gồm nhiều yếu tố tương tác, tạo nên một cấu trúc hoàn chỉnh và đa dạng.

Trong tự nhiên, hệ sinh thái gồm các yếu tố hữu sinh và vô sinh tương tác và phụ thuộc lẫn nhau. Chẳng hạn, cây cối sử dụng ánh sáng mặt trời và nước cho quá trình quang hợp, đồng thời động vật ăn chúng và cung cấp chất dinh dưỡng cho đất qua phân bón tự nhiên. Các loài vi khuẩn phân hủy chất hữu cơ và làm giàu chất dinh dưỡng cho đất.

Trong công nghệ, hệ sinh thái là một mạng lưới các thiết bị kết nối, có thể hoạt động độc lập hoặc phụ thuộc lẫn nhau, luôn tiếp tục phát triển. Được hỗ trợ bởi các nền tảng và nhà sản xuất đa dạng, hệ sinh thái công nghệ như Apple, Samsung ngày càng trở nên thiết yếu trong đời sống hàng ngày.

Vậy hệ sinh thái trong lĩnh vực crypto được định nghĩa thế nào?

Từ những định nghĩa trên, hệ sinh thái Crypto được hiểu là một hệ thống gồm nhiều dự án có khả năng kết nối và tương tác lẫn nhau để cùng nhau hỗ trợ sự phát triển của blockchain. Trong đó, Blockchain giữ vai trò tương tự như rừng hoặc hồ nước trong hệ sinh thái tự nhiên, hoặc như phần mềm nền trong công nghệ.

Các dự án được xây dựng trên blockchain giống như các thành phần tự nhiên như cây cối và vi sinh vật, liên kết và hỗ trợ lẫn nhau để đẩy mạnh sự phát triển của hệ sinh thái blockchain.

Ngoài ra, nhờ vào ứng dụng công nghệ blockchain, hệ sinh thái Crypto cho phép người dùng truy cập vào nhiều dịch vụ mà không cần qua trung gian tổ chức tập trung, làm biến đổi cách thức vận hành của ngành tài chính toàn cầu.

Sự phát triển của một hệ sinh thái Crypto đòi hỏi sự vận hành trơn tru và hỗ trợ tương hỗ giữa các thành phần bên trong.

Các thành phần cấu thành nên hệ sinh thái Crypto bao gồm những gì?

Hệ sinh thái Crypto đã trao quyền cho các doanh nghiệp để tạo ra sản phẩm và dịch vụ mới phục vụ người dân toàn cầu, đồng thời cung cấp các giải pháp tài chính phi tập trung như thanh toán, chuyển khoản, giao dịch, đầu tư, các dịch vụ ngân hàng, quản lý tài sản và trò chơi. Theo phân loại của Mytour, có hai phần chính trong hệ sinh thái Crypto là off-chain và on-chain.

2.1. Thành phần off-chain trong hệ sinh thái Crypto

2.1.1. Lập trình viên

Lập trình viên chịu trách nhiệm phát triển và bảo trì công nghệ blockchain cốt lõi để quản lý các đồng tiền mã hóa. Họ còn tạo ra các ví blockchain, sàn giao dịch và ứng dụng, làm cho việc sử dụng tiền mã hóa trở nên thuận tiện hơn cho người dùng.

2.1.2. Người đào / Người xác minh

Người đào hoặc người xác minh là những cá nhân chịu trách nhiệm xác nhận giao dịch và ghi vào sổ cái của blockchain. Công việc của họ được thưởng bằng tiền mã hóa.

2.1.3. Các sàn giao dịch tiền mã hóa

Các sàn giao dịch tiền mã hóa tạo điều kiện cho người dùng mua bán và trao đổi các loại tiền mã hóa. Đây là môi trường mà người mua và người bán có thể gặp gỡ và thực hiện giao dịch token của họ.

2.1.4. Các công ty

Nhiều công ty đang dần chấp nhận và thí điểm sử dụng tiền mã hóa như một phương thức thanh toán, qua đó nâng cao mức độ sử dụng tiền mã hóa và tính ứng dụng của nó trong các giao dịch thường ngày.

2.1.5. Các nhà đầu tư

Nhà đầu tư mua tiền mã hóa với kỳ vọng giá trị tăng trong tương lai. Họ cũng đầu tư vào các doanh nghiệp phát triển công nghệ và các ứng dụng liên quan đến tiền mã hóa.

2.1.6. Người tiêu dùng

Người tiêu dùng sử dụng tiền mã hóa để thanh toán hàng hóa và dịch vụ hoặc giữ chúng như một hình thức đầu tư.

Dù còn trong giai đoạn phát triển, hệ sinh thái off-chain Crypto đang mở ra những khả năng mới cho cách chúng ta suy nghĩ và tương tác với tiền tệ, thu hút nhiều bên tham gia hơn vào hệ thống này.

2.2. Hệ sinh thái on-chain trong lĩnh vực Crypto

a/ Cơ sở hạ tầng

2.2.1. Oracle

Oracle là cả phần mềm lẫn phần cứng, nối dữ liệu thực tế với blockchain và các hợp đồng thông minh. Nó đóng vai trò trọng yếu trong việc nhận và xác thực thông tin từ nguồn ngoài như dữ liệu thị trường hay API, và đưa chúng vào blockchain để ứng dụng trong các hợp đồng thông minh và ngược lại. Oracle hoạt động như một cầu nối giữa dữ liệu off-chain và on-chain.

2.2.2. Indexer

Indexer là một ứng dụng cho phép người dùng truy xuất và tìm kiếm thông tin trên blockchain một cách nhanh chóng và hiệu quả. Công cụ này hỗ trợ tìm kiếm dữ liệu giao dịch, nhật ký của hợp đồng thông minh và các sự kiện liên quan trên blockchain.

Indexer blockchain có tầm quan trọng lớn trong nhiều ứng dụng như dApps, các công cụ tìm kiếm blockchain, và nền tảng phân tích, cung cấp dữ liệu chain cho người dùng truy xuất hoạt động giao dịch một cách nhanh chóng mà không cần chờ đợi xử lý từ bên thứ ba.

Đối với các công cụ tìm kiếm blockchain, indexer cung cấp dữ liệu cần thiết để người dùng có thể xem và tương tác với blockchain một cách trực tiếp.

Về phía các nền tảng phân tích, indexer mang lại dữ liệu giá trị để theo dõi và phân tích các xu hướng trên thị trường tiền mã hóa.

2.2.3. DAO

DAO (Tổ chức Tự trị Phi tập trung) là một cộng đồng chia sẻ giá trị chung, hoạt động mà không cần sự quản lý trung tâm. DAO hoạt động dựa trên nguyên tắc minh bạch và tự quản.

• Quyền biểu quyết: Thành viên của DAO có thể tham gia vào quá trình ra quyết định quản lý.
• Cấu trúc phẳng và linh hoạt: DAO giảm bớt cấu trúc phân cấp, tạo môi trường làm việc đa năng và thích ứng.
• Phân bổ tài nguyên: DAO phân bổ tài nguyên để thực hiện mục tiêu chính của tổ chức.

2.2.4. Ví điện tử

Ví blockchain là một loại ví tiền điện tử kết nối internet, cho phép người dùng thực hiện giao dịch mọi lúc, mọi nơi. Ví này có thể được cài đặt trên cả máy tính và điện thoại di động, với người dùng chịu trách nhiệm quản lý khóa riêng. Các loại ví phổ biến bao gồm Metamask, Exodus, Trust Wallet, Coin98 Wallet, Zerion và Phantom.

2.2.5. Máy ảo Ethereum (EVM)

EVM, máy ảo Ethereum, là thành phần xử lý các hợp đồng thông minh và đảm bảo tuân theo quy tắc của mạng Ethereum. Nó hoạt động trên từng nút của mạng, xác định và cập nhật trạng thái của blockchain Ethereum.

b/ Tài chính phi tập trung (DeFi)

2.2.6. Sàn giao dịch phi tập trung (DEX)

DEX là một sàn giao dịch phi tập trung, nơi các giao dịch được thực hiện trực tiếp giữa người dùng trong một mạng lưới ngang hàng mà không cần qua trung gian. Điều này đảm bảo cho người dùng toàn quyền kiểm soát tài sản và các giao dịch của họ, giảm thiểu rủi ro về bảo mật và lừa đảo.

2.2.7. Staking

Staking là quá trình giữ một lượng tiền kỹ thuật số trong ví của một dự án Blockchain trong một thời gian xác định để kiếm phần thưởng. Số tiền và thời gian bạn đầu tư quyết định lượng phần thưởng bạn nhận được, tương tự như gửi tiền vào ngân hàng để nhận lãi.

Khi bạn tham gia vào Staking, bạn hỗ trợ dự án Blockchain dựa trên cơ chế Proof of Stake, giúp cải thiện an ninh, tốc độ giao dịch và khả năng mở rộng của dự án. Hơn nữa, Staking không gây hại đến môi trường hay tiêu thụ nhiều năng lượng như cơ chế Proof of Work.

2.2.8. Lending và Borrowing

Lending và Borrowing trong tiền mã hóa là hoạt động cho vay và vay token qua các nền tảng tập trung hoặc phi tập trung.

Nền tảng Lending và Borrowing tập trung hoạt động giống như ngân hàng truyền thống, đóng vai trò trung gian giữa người cho vay và người vay. Người cho vay đặt tiền mã hóa vào nền tảng, và người vay có thể mượn chúng. Nền tảng thu lãi suất từ cả người cho vay và người vay để tạo ra doanh thu.

Trái ngược với điều này, nền tảng phi tập trung sử dụng hợp đồng thông minh để tự động hóa toàn bộ quá trình cho vay và vay mượn. Không có bên trung gian nào tham gia, tất cả giao dịch đều được xử lý trên blockchain. Những nền tảng này thường cung cấp lãi suất cao hơn nhưng cũng kèm theo rủi ro cao hơn.

2.2.9. Tài sản Tổng hợp (Synthetic)

Tài sản tổng hợp là công cụ tài chính mô phỏng giá của một tài sản cơ bản mà không cần sở hữu thực sự tài sản đó. Các tài sản này được tạo bằng cách sử dụng hợp đồng thông minh trên blockchain, đảm bảo tính tự động và minh bạch trong quá trình thực thi.

2.2.10. Stablecoin

Stablecoin, hay còn gọi là tiền mã hóa ổn định, là loại tiền được phát hành trên blockchain với giá trị ổn định. Giá trị của Stablecoin thường được gắn liền với các tài sản ổn định khác như vàng hoặc các loại tiền tệ pháp định (USD, EUR, VND).

2.2.11. Cầu Nối (Bridge)

Bridge là một cơ chế kết nối giữa các blockchain riêng biệt, hoạt động như một 'người trung gian' để nối hai blockchain, cho phép chuyển token, triển khai hợp đồng thông minh, trao đổi dữ liệu, và thực hiện các chức năng khác.

2.2.12. Launchpad

Launchpad, hay còn gọi là ủ lỗ crypto, là nền tảng hỗ trợ các dự án mới huy động vốn từ nhà đầu tư. Nhà đầu tư tham gia vào giai đoạn đầu có cơ hội mua với giá thấp hơn trước khi dự án được tung ra công chúng.

2.2.13. SocialFi

SocialFi kết hợp các yếu tố của mạng xã hội với tài chính phi tập trung (DeFi), cung cấp một giải pháp Web 3.0 cho việc tạo lập, quản lý và sở hữu tài khoản và nội dung trên nền tảng xã hội.

Điểm nổi bật của SocialFi là người tạo nội dung và người ảnh hưởng có thể quản lý dữ liệu của họ tốt hơn, thể hiện quan điểm một cách tự do và có cơ hội kiếm tiền từ hoạt động trên mạng xã hội qua sự tương tác của người dùng.

3.1. Ethereum

Hệ sinh thái Ethereum thu hút một lượng đầu tư lớn từ bên ngoài, không chỉ do tính bảo mật cao mà còn vì sự phong phú của các dự án chất lượng trên nền tảng này.

3.2. BNB Chain

BNB Chain, hệ sinh thái do Binance - sàn giao dịch tập trung hàng đầu thế giới, phát triển và hỗ trợ. Tính năng này thu hút sự chú ý của các nhà phát triển ứng dụng phi tập trung đến hệ sinh thái BNB.

3.3. Polygon

Polygon, trước đây là Matic Network, là nền tảng blockchain Layer 2 tiềm năng vào năm 2023, cung cấp giải pháp mở rộng cho Ethereum bằng cách giảm chi phí và tăng tốc độ xác nhận giao dịch. Nhiều dự án trên Ethereum đã chuyển sang phát triển trên Polygon để tận dụng lợi thế về tốc độ và chi phí.

3.4. Solana

Hệ sinh thái Solana, đang phát triển nhanh chóng, bao gồm các ứng dụng, giao thức và công cụ phi tập trung, được xây dựng trên blockchain Solana. Nhờ cơ chế Proof of History, Solana có tốc độ giao dịch nhanh, thu hút các dự án cần tốc độ giao dịch cao.

3.5. Sui

Sui là blockchain thế hệ mới, nổi bật với khả năng mở rộng cao và độ trễ thấp, nhờ khả năng xử lý giao dịch một cách song song, hiệu quả sử dụng tài nguyên tối ưu và mở rộng khả năng xử lý.

Mặc dù là hệ sinh thái mới nổi, Sui sử dụng ngôn ngữ lập trình Move thay vì Solidity, khiến cho các sản phẩm trong hệ sinh thái này chưa thể đa dạng và phong phú bằng các hệ sinh thái lâu đời hơn.

3.6. Aptos

Aptos, một nền tảng blockchain Layer 1, được thiết kế để giải quyết các vấn đề về độ tin cậy, khả năng mở rộng và sử dụng mà nhiều nền tảng Layer 1 hiện tại đang gặp phải. Nhờ vào công nghệ Block-STM, Aptos có thể xử lý tới 130.000 giao dịch mỗi giây với chi phí giao dịch thấp.

Giống như Sui, Aptos là một hệ sinh thái blockchain mới nổi, chưa đạt được quy mô lớn hoặc thu hút đông đảo các nhà phát triển như các hệ sinh thái đã phát triển từ trước.

Bài viết đã khái quát thông tin về hệ sinh thái Crypto và những yếu tố cần thiết cho sự phát triển của một hệ sinh thái. Mytour hy vọng rằng những thông tin này sẽ giúp các bạn có cái nhìn khách quan và lập kế hoạch chiến lược khi đầu tư vào thị trường này. Chúc các bạn đầu tư thành công!

Lưu ý: Mytour không chịu trách nhiệm cho bất kỳ quyết định đầu tư nào của bạn. Chúc bạn thành công và thu được nhiều lợi nhuận từ thị trường tiềm năng này.