1. Khám phá tia UV: Định nghĩa và đặc điểm
Tia UV (viết tắt của Ultraviolet) hay còn gọi là tia cực tím, tia tử ngoại. Hầu hết ánh sáng mặt trời đều chứa tia này. Tia UV có bước sóng ngắn và năng lượng cao.
Với địa hình nằm ngang, Việt Nam thường xuyên tiếp xúc với nhiều ánh sáng mặt trời. Do đó, người dân nơi đây thường phải đối mặt với tác động của tia UV nhiều hơn so với nhiều quốc gia khác.
Ánh sáng mặt trời chứa nhiều tia UV
Tia UV có loại nào?
Có tổng cộng 3 loại tia UV chính, bao gồm:
Tia UVA: với bước sóng dài nhất, dao động từ 380 - 315 nm. Tia này chiếm tỷ lệ cao nhất trong ánh sáng mặt trời, khoảng 95% - 97%. Nó là nguyên nhân chính gây ra nếp nhăn và lão hóa da, đặc biệt là ở phụ nữ.
Tia UVB: có bước sóng ở mức trung bình, từ 315 - 280 nm. Loại tia này có năng lượng cao hơn tia UVA. Tác động của tia UVB lên da mạnh mẽ, gây ra da đỏ, cháy nắng và nguy cơ mắc bệnh ung thư da.
Tia UVC: có bước sóng ngắn nhất trong các loại tia UV, từ 280 - 100 nm. Loại tia này có năng lượng cao nhất và bị tầng ozon ngăn chặn hoàn toàn. Đây là nguyên nhân chính gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng nhất đối với da và mắt con người.
Ba loại tia UV chính
2. Tác động tích cực của tia UV
-
Tia UV đóng vai trò kích hoạt vitamin D, điều trị một số vấn đề liên quan đến da, và hỗ trợ quá trình nhìn của một số loài động vật,
-
Ngoài ra, tính kháng khuẩn mạnh mẽ của tia UV cũng được áp dụng trong việc làm sạch nước và không khí.
-
Hơn nữa, nó còn có vai trò thúc đẩy các hoạt động cơ bản của cơ thể.
-
Trong việc chiếu xạ trực tiếp: đèn diệt khuẩn được treo ở chiều cao nhất định để tia UV chiếu trực tiếp vào nơi làm việc.
-
Trong việc chiếu xạ gián tiếp: tia UV được hướng lên trần nhà để tiêu diệt các vi khuẩn ở trên. Sau khi quá trình hoàn tất, không khí sẽ được làm sạch hoàn toàn.
Tia UV được áp dụng trong một số phương pháp chiếu xạ
3. Những tác động xấu của tia UV
Ngoài các lợi ích đã đề cập, tia UV cũng mang lại nhiều tác hại cho con người. Cụ thể:
Thứ nhất là tác động đến làn da của con người
Nếu tiếp xúc với ánh sáng mặt trời quá lâu, có thể gây ra bệnh ung thư da. Theo một số nghiên cứu, khoảng 90% nguyên nhân gây ra bệnh ung thư da là do tác động của tia UV.
Có một số biểu hiện của bệnh ung thư da mà con người có thể gặp như: xuất hiện các vết đỏ hoặc tím trên da, có nốt nổi cứng ở mí mắt, và một số nốt ruồi lạ lùng xuất hiện trên da,…
Căn bệnh ung thư da do tác động của tia UV gây ra
Hơn nữa, tia UV cũng tăng nguy cơ lão hóa da, có thể phá hủy collagen ở lớp trên cùng của da. Đây được coi là kẻ thù lớn nhất của vẻ đẹp da, đặc biệt là đối với phụ nữ.
Thứ hai, gây cháy nắng da
Khi ra biển vào mùa hè, nếu tiếp xúc với ánh nắng quá lâu mà không chống nắng, có thể gây ra cháy nắng da.
Khi xảy ra hiện tượng này, da sẽ trở nên đỏ. Nguyên nhân là máu tràn vào vùng da bị tổn thương để chữa lành.
Phơi nắng quá nhiều có thể gây cháy nắng, làn da sẽ đỏ ửng
Thứ ba, ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch
Khi da tiếp xúc quá nhiều với tia UV, có thể gây tổn thương cho hệ thống miễn dịch của cơ thể con người.
Tác động của tia UV đến hệ thống miễn dịch của cơ thể
Thứ tư, ảnh hưởng và tổn thương đến đôi mắt
Khi tiếp xúc lâu dài với tia UV ở mức độ cao, có thể gây tổn thương cho các bộ phận của mắt và gây 'bỏng' trên bề mặt mắt.
Nếu phơi nắng quá lâu trong thời gian dài, tia UV cũng có thể tăng nguy cơ phát triển các tổn thương mắt như đục thủy tinh thể, suy hoại võng mạc và cườm mắt. Điều này có thể gây ra tình trạng lòa hoặc mù mắt.
Tia UV cũng có ảnh hưởng đến mắt
4. Một số biện pháp ngăn chặn tác hại của tia UV
-
Chọn đồ mặc kỹ lưỡng: Khi ra ngoài dưới ánh nắng mặt trời, hãy chọn những bộ trang phục màu tối, dày dặn. Đồng thời, nên sử dụng những loại trang phục chứa nhiều hợp chất chống nắng.
-
Sử dụng kem chống nắng: Lựa chọn những loại kem chống nắng có chỉ số SPF 30 trở lên để ngăn chặn được cả tia UVA và UVB.
-
Chăm sóc dinh dưỡng: Tránh tiêu thụ thức ăn chua, dầu mỡ. Thay vào đó, nên tăng cường ăn rau củ và trái cây trong khẩu phần ăn hàng ngày.
-
Sử dụng kính râm: Đeo kính râm khi ra ngoài dưới ánh nắng mặt trời để bảo vệ mắt khỏi tác hại của tia UV.
Thoa kem chống nắng kỹ lưỡng trước khi ra nắng
Tia UV là một loại tia mà chúng ta thường gặp hàng ngày. Ngoài những ảnh hưởng tích cực, tia UV cũng mang lại những tác động tiêu cực không nhỏ. Vì vậy, khi nhận biết được những nguy hại của tia UV, mỗi người cần áp dụng các biện pháp phòng ngừa để bảo vệ sức khỏe và da của mình.