Buzz
Mình đã từng bắt đầu một dự án khởi nghiệp và rồi dừng lại. Thực ra, dự án khởi nghiệp của mình nhỏ nhặt, chỉ là cùng một người bạn lâu năm bán trà và thúc đẩy mọi người uống trà nhiều hơn. Sau 2 năm, nhìn lại mọi thứ vẫn như thế. Nhưng khi bắt đầu, dự án đó dường như lớn lao và hoành tráng.
Mình là người không sợ khó khăn, và luôn sẵn lòng đối diện với rủi ro, vì vậy việc mở ra một điều gì đó mới và gặp phải thất bại không phải là điều quá bất ngờ. Vậy tại sao mình lại chọn chia sẻ câu chuyện về việc kinh doanh lỗ lãi này?
Đây là trải nghiệm kinh doanh đầu tiên của mình và nó mang lại cho mình nhiều bài học quan trọng - những bài học đã giúp mình trở thành một người có lòng can đảm hơn và hiểu biết sâu sắc hơn về những khó khăn mà mọi người phải đối mặt.
BÀI HỌC SỐ 1: NẾU CHỈ KHỞI NGHIỆP VÌ TIỀN BẠC, THÌ LÀM VIỆC LÀ MỘT LỰA CHỌN TỐT HƠN.
Bắt đầu kinh doanh vào thời điểm đại dịch đang hoành hành năm 2021 không phải là quyết định dễ dàng, nhưng đối với tôi, nó là một bước đi có ý nghĩa. Cách đây vài năm, tôi đã nhận ra rằng có nhu cầu ngày càng tăng về không gian làm việc cho những người làm việc từ xa và tự do. Vì vậy, quyết định kinh doanh trong lĩnh vực trà không chỉ là một ý tưởng mà còn là một sự lựa chọn đúng đắn cho tương lai.
Những bài đăng quảng cáo mà tôi đã tạo ra trong quá trình kinh doanh của mình.
Tại sao tôi lại chọn khởi nghiệp thay vì tiếp tục làm việc và kinh doanh đồng thời?
Tôi quyết định từ bỏ công việc và bắt đầu kinh doanh vì không hạnh phúc với công việc cũ và mong muốn tự chủ về tài chính. Năm 2021, với nhiều biến động trong sự nghiệp của tôi, từ việc giảm lương đến việc trì hoãn thăng tiến và mâu thuẫn với sếp mới, việc chuyển sang làm chủ bản thân đã trở thành một lựa chọn không thể trì hoãn nữa.
'Những người muốn đạt được mục tiêu cuối cùng theo kế hoạch đã đề ra phải tuân theo một con đường duy nhất mà không được lạc lối.' - Lucius Annaeus Seneca trẻ
Nghe nhiều câu chuyện thành công về khởi nghiệp, điều chung của chúng là: Founder Z có một vấn đề cụ thể trong nhiều năm. Sau thời gian tìm kiếm và trải nghiệm, họ tự tìm ra cách giải quyết và thành công với vấn đề đó. Khởi nghiệp không chỉ là cách Founder Z truyền thông giải pháp mà còn tìm kiếm những người đang gặp vấn đề tương tự.
Start-up sinh ra để giải quyết vấn đề, kinh doanh chủ yếu để kiếm tiền. Việc giải quyết đúng vấn đề là yếu tố quyết định sự thành bại của Start-up.
Sự khác biệt giữa Start-up và Kinh doanh nhỏ.
Đừng nhầm lẫn Start-up với 'tự kinh doanh'! Khởi nghiệp không chỉ vì tiền mà còn vì muốn góp phần vào cộng đồng.
Có thể vừa khởi nghiệp vừa góp phần vào cộng đồng không? Có, nhưng cần ưu tiên. Kinh doanh là để kiếm lợi nhuận, và đó là điều cần ưu tiên trước.
Nhưng vẫn có nhiều người trẻ bắt đầu kinh doanh và thành công. Bí quyết là gì nhỉ?
Có lẽ không có bí quyết nào ngoài việc kiên trì, đam mê và dám đối mặt với trách nhiệm. Điều quan trọng không phải là sản phẩm mà mình kinh doanh, mà là đam mê và sự cam kết với nó.
BÀI HỌC SỐ 2: KHÔNG CÓ SẢN PHẨM HOÀN HẢO!
Tôi luôn muốn tạo ra những sản phẩm khác biệt và hoàn hảo. Thay vì chỉ bán những gói trà đã được đóng gói sẵn, tôi quyết định tự tạo ra dòng sản phẩm mới. Tôi đã dành nhiều thời gian để lên kế hoạch, thử nghiệm, đánh giá và chỉnh sửa sản phẩm trong suốt 1 năm 3 tháng kinh doanh. Và kết quả là:
Số lần tung ra sản phẩm để bán hàng? - 3 lần.
Số lần lên kế hoạch kinh doanh và phát triển sản phẩm? - 3 tuần/1 lần.
Số lần tạo ra sản phẩm được hài lòng? - 0 lần.
Sản phẩm được hài lòng là sản phẩm đáp ứng được mong muốn của tất cả khách hàng mục tiêu, có hương vị ngon, độc đáo và giá cả phải chăng. Nhưng làm sao để định nghĩa được hương vị ngon, độc đáo và giá cả phải chăng thì chúng ta lại không biết. Vì sao?
- Thiếu hành động quan trọng trong kinh doanh: Bán hàng.
- Duy trì sự trì hoãn bằng việc liên tục lên kế hoạch.
- Đặt quá nhiều cân nhắc vào việc hoàn hảo và quan điểm cá nhân.
Khi việc trì hoãn lẫn trong việc lên kế hoạch.
Nhớ lại khi cả hai đồng nghiệp đi cafe sau khi cảm thấy kiệt sức cả về tài chính và tinh thần, tôi mới nhận ra rằng cửa hàng cafe không chỉ phục vụ cho riêng tôi. Không phải tất cả món trong menu đều phải là sở thích của tôi; những thức uống tôi không thích, thực sự lại là món bán chạy nhất.
Thì ra, chỉ cần sản phẩm tồn tại, không cần phải đáp ứng tiêu chuẩn về chất lượng, khẩu vị hoặc giá cả cụ thể, nó vẫn có khả năng thu hút khách hàng riêng của nó.
BÀI HỌC SỐ 3: KINH DOANH LÀ KHÔNG CHỈ VỀ BẠN, ĐÓ LÀ VỀ CỘNG ĐỒNG.
Không ai kinh doanh mà không cần khách hàng. Mặc dù khách hàng có thể khác nhau ở nhiều điểm, nhưng chắc chắn chúng ta đều chia sẻ một giá trị cốt lõi. Và giá trị đó được thể hiện qua cách bạn kinh doanh và sản phẩm của bạn.
Định nghĩa về 'Cộng đồng' theo góc độ Nhân loại học, trích từ Anthropoholic.com.
Điều khó khăn nhất đối với một Marketer chính là phải giấu kín việc kinh doanh với bạn bè và người thân. Mặc dù tôi đã tham gia các nhóm về trà và bán trà, nhưng chưa bao giờ đăng bài để quảng cáo sản phẩm. Tôi luôn tận dụng thời gian để tạo ra sản phẩm hoàn hảo hơn.
Nhưng nếu tôi đăng bài thì sao? Liệu có nhận được nhiều like không? Có nhiều comment và inbox không? Đơn giản là ai sẽ mua hàng của tôi?
Có thể họ sẽ không mua hàng từ bạn. Nhưng từ đó có thể tạo ra vô số câu chuyện thương hiệu cho sản phẩm của bạn. Và biết đâu, thông qua mạng xã hội và các lời chia sẻ, cơ hội kinh doanh của bạn có thể tăng lên đáng kể.
Vậy thì tôi nên đi đâu để tìm cộng đồng cho sản phẩm của mình?
Hãy ở yên và tìm đến những chuyên gia trong lĩnh vực của bạn, chia sẻ những giá trị tâm huyết của bạn. Cộng đồng sẽ dần dần xuất hiện.
BÀI HỌC SỐ 4: SỰ QUAN TRỌNG CỦA VIỆC CÓ BẠN ĐỒNG HÀNH CÙNG MỤC TIÊU.
Bạn đồng hành với tôi không biết gì về trà. Cụ thể hơn, bạn không có đam mê với đồ uống và không thích làm việc cùng với trà hoặc cà phê. Bạn thích kinh doanh, không quan trọng loại hình kinh doanh. Với bạn, kinh doanh là cách để kiếm thêm thu nhập bên ngoài lương. Còn đối với tôi, kinh doanh lần này là để độc lập tài chính mà không phụ thuộc vào lương.
Cả hai có vẻ giống nhau trong dự án kinh doanh này, đúng không?
Giống nhau vì cả hai đều không biết gì về trà và đều không có đam mê gì ngoài việc kiếm tiền với start-up nhỏ. Khi bắt đầu kinh doanh, tôi quyết định dành một năm để chú tâm vào dự án này, trong khi bạn lại tiếp tục đi làm. Vì vậy, không ngạc nhiên khi tôi phải đảm nhận nhiều việc hơn để hợp tác. Nhưng mọi chuyện không diễn ra suôn sẻ, và không thể trở nên suôn sẻ khi trong mối quan hệ cộng tác, chúng ta luôn cảm thấy thiếu sự cân bằng về công sức, vốn và lợi nhuận.
Những cuộc tranh cãi không lành mạnh xuất phát từ sự khác biệt về quan điểm, cách thức làm việc và mục tiêu.
Nếu đã yêu thì không nên tính toán, nhưng sự khác biệt quá lớn về quan điểm, góc nhìn và mục tiêu có thể khiến chúng ta không thể sống cùng nhau lâu dài.
Tôi có lẽ sẽ không bao giờ tìm thấy một người bạn đồng hành giống tôi. Điều đó có lẽ là tốt. Nhưng điều quan trọng là quan điểm cốt lõi nên giống nhau, đặc biệt là về tầm nhìn và mục tiêu dài hạn.
BÀI HỌC SỐ 5: SAI LẦM LÀ BƯỚC ĐI ĐỂ MỞ RA NHỮNG CON ĐƯỜNG RÕ RÀNG HƠN.
Tôi đã dành một thời gian dừng lại trong quá trình kinh doanh. Và nỗi sợ lớn nhất sau khi dừng kinh doanh là phải quay lại làm việc. Đúng vậy, tôi quyết định trở lại làm việc sau khi kinh doanh không thành công. Vì sao vậy? Bởi vì chỉ khi gặp thất bại, chúng ta mới nhận ra những điều cần học hỏi.
Trích từ Paulo Coelho, tác giả của cuốn sách 'Nhà giả kim'.
Không ai nên mắc phải cùng một sai lầm hai lần liên tiếp. Tương tự như việc không ai nên tắm hai lần trên một dòng sông.
Khởi nghiệp không phải là sai lầm! Chính từ việc này, chúng ta nhìn thấy rõ những điểm yếu của bản thân và cần phải điều chỉnh. Việc trở lại làm việc là cần thiết để học hỏi, nâng cao kỹ năng và kết nối với những người đã thành công trong lĩnh vực này.
Điều quan trọng không nằm ở kết quả cuối cùng mà ở hành trình và những bài học đã học được trên đường đi.
Đối với tôi, việc gặp khó khăn và gánh chịu thua lỗ khi khởi nghiệp trong 1 năm 3 tháng là một phần của hành trình, giúp tôi nhìn thấy rõ hơn về tương lai.
Tôi hy vọng những bài học này sẽ giúp đỡ những người tự kinh doanh, từ những người đã có kinh nghiệm đến những người mới bắt đầu, đưa ra quyết định phù hợp cho hành trình khởi nghiệp của họ.
Vương Hà (Vee).
