5 Bài viết tiêu biểu về cảm nhận vẻ đẹp người đồng mình trong bài thơ 'Nói với con' của Y Phương (Ngữ văn 9) xuất sắc nhất

Y Phương, nhà thơ dân tộc Tày, với phong cách thơ chân chất và đầy hình ảnh đã tạo ra tác phẩm xuất sắc ‘Nói với con’. Được sáng tác vào năm 1980, tác phẩm là tâm sự của tác giả dành cho đứa con đầu lòng, qua đó thể hiện những cảm nhận sâu sắc về đức tính tốt đẹp của người đồng mình.

Con không chỉ trưởng thành nhờ tình yêu của cha mẹ mà còn nhờ sự quan tâm, đùm bọc của cộng đồng xung quanh. Đây chính là nguồn gốc của hạnh phúc và hành trang cho con bước vào cuộc sống. Từ những dòng thơ chân thành về nguồn cội của con, Y Phương thể hiện những cảm nhận sâu sắc về vẻ đẹp của người đồng mình. Người đồng mình đáng yêu nhờ sự giản dị và tài hoa. Trong lao động, họ cần cù và vui vẻ, trong tiếng hát và tiếng cười:

Người đồng mình yêu lắm, con ơi!
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát

Giọng thơ tràn đầy sự chân thành và tự hào về phẩm hạnh của người đồng mình. Y Phương gọi họ là ‘người đồng mình’ – những người bản xứ, tạo sự gần gũi và thân thiết, với âm thanh ân tình từ tận đáy lòng tác giả. Với đôi tay khéo léo, họ biến những vật dụng bình thường thành tác phẩm nghệ thuật. Họ làm cho cuộc sống trở nên tươi đẹp và tràn đầy sức sống.

Người đồng mình không chỉ giản dị mà còn biết lo lắng cho tương lai và sống với lý tưởng:

Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn

Câu thơ đầu thể hiện tình yêu chân thành dù cuộc sống khó khăn. Hai câu tiếp theo sử dụng lối tư duy hình ảnh độc đáo: lấy chiều cao để đo nỗi buồn và cái xa để đo ý chí. Cách sắp xếp này cho thấy khó khăn càng nhiều thì ý chí càng lớn mạnh. Họ vượt qua khó khăn để hướng tới tương lai tốt đẹp hơn cho bản thân và cộng đồng.

Cuộc sống người đồng mình dù vất vả, nghèo khó nhưng họ vẫn không rời bỏ quê hương, luôn yêu quý và gắn bó với nơi đây:

Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc

Khổ thơ sử dụng điệp ngữ ‘sống…’ và hình ảnh ẩn dụ ‘đá gập ghềnh’ để thể hiện sự gian khó trong cuộc sống. Họ chấp nhận mọi thử thách và sống thủy chung với quê hương. Cuộc sống gian nan đã tôi luyện ý chí và sức mạnh của họ.

Vẻ đẹp cuối cùng của người đồng mình là ý chí tự lập và lòng tự hào dân tộc: ‘Người đồng mình tuy thô sơ da thịt/ Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con’. Lời thơ chân thành và mộc mạc nhưng chứa đựng niềm tự hào và tâm tư sâu sắc của tác giả. Câu thơ phản ánh sức mạnh và tầm vóc của người đồng mình: họ có thể nhỏ bé nhưng ý chí và niềm tin thì vững mạnh. Họ tự lực, tự cường, làm cho quê hương ngày càng phát triển. Câu thơ ngầm chứa sự kiêu hãnh của tác giả về người đồng mình.

Với thể thơ tự do, giọng điệu khỏe khoắn và ngôn ngữ mộc mạc, Y Phương đã khái quát chính xác vẻ đẹp của người đồng mình. Vẻ đẹp này là nguồn nuôi dưỡng con lớn khôn và bồi đắp cho con ý chí để bước vào tương lai. Đọc bài thơ, ta càng thêm yêu mến và tự hào về những con người biết làm đẹp quê hương.

Y Phương, nhà thơ gắn bó với đời sống miền núi, mang đến những bài thơ giản dị, gần gũi. Trong tác phẩm ‘Nói với con’, ông chia sẻ những lời tâm tình của người cha dành cho con mình, đồng thời khuyến khích con giữ gìn và phát huy vẻ đẹp của người đồng mình.

‘Người đồng mình’ mà tác giả đề cập là những người sống cùng khu vực, gắn bó với nhau qua công việc hàng ngày. Trong bài thơ, hình ảnh ‘người đồng mình’ hiện lên qua các hoạt động quen thuộc:

Người đồng mình yêu lắm con ơi
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát
Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng.

Các công việc hàng ngày được miêu tả bằng sự khéo léo, tỉ mỉ, cho thấy tài hoa và chăm chỉ của người dân. Họ sống gần gũi, hòa đồng như những người anh em trong gia đình. Chỉ qua một đoạn thơ ngắn, tác giả đã giúp người đọc cảm nhận được sự gắn bó, tài hoa của người đồng mình, làm cho cuộc sống thêm màu sắc và ý nghĩa. Con người miền núi hòa quyện với thiên nhiên, làm cho cuộc sống trở nên tràn đầy ý nghĩa.

Người đồng mình không chỉ cần cù mà còn có ý chí và nghị lực, giúp cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn, như thể hiện qua các câu thơ sau:

Những câu thơ thể hiện sự cảm thông sâu sắc của tác giả với những khó khăn của người dân miền quê. Nghệ thuật đối lập giữa “cao đo – xa nuôi” và “nỗi buồn – chí lớn” cho thấy mặc dù họ đối mặt với khó khăn và thiếu thốn, nhưng vẫn giữ vững ý chí và quyết tâm vươn lên. Những câu thơ phản ánh sức mạnh và quyết tâm của người miền núi trong việc thay đổi quê hương.

Tinh thần vượt khó và sự thủy chung là điểm nhấn trong hình ảnh người đồng mình:

Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc.

Đối mặt với điều kiện sống khó khăn, họ không phàn nàn về sự thiếu thốn mà vẫn sống hết mình, chấp nhận mọi khó khăn để gắn bó với quê hương. Y Phương ca ngợi sức sống mạnh mẽ và bản lĩnh của những con người nơi đây, họ có thể thô sơ về hình thức nhưng không bao giờ nhỏ bé trong quyết tâm. Với sự cần cù và tự hào, họ đang góp phần làm cho quê hương ngày càng phát triển.

Qua những lời dặn dò của cha dành cho con, người đồng mình hiện lên với nhiều phẩm chất đáng quý: sự tài giỏi, chăm chỉ và tinh thần xây dựng quê hương của người dân tộc Tày. Vẻ đẹp và sức sống của họ chính là niềm tự hào của tác giả Y Phương.

Y Phương là một trong những nhà thơ miền núi hiếm hoi có sự gắn bó sâu sắc với hoạt động văn hóa nghệ thuật. Với phong cách thơ trong sáng, chân thật và tư duy giàu hình ảnh đặc trưng của con người miền núi, ông đã có những đóng góp đáng kể cho nền thơ ca hiện đại Việt Nam thế kỷ XX. Bài thơ ‘Nói với con’ (1980) là một trong những tác phẩm nổi bật trong sự nghiệp của ông, để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng độc giả. Bài thơ không chỉ là những tâm sự và hi vọng của người cha dành cho con, mong con trưởng thành và phát huy những giá trị truyền thống của quê hương, mà còn thể hiện rõ nét phẩm chất của ‘người đồng mình’ mà Y Phương miêu tả.

Trước hết, ‘người đồng mình’ hiện lên như những con người tài hoa và khéo léo trong công việc lao động vui tươi:

Người đồng mình yêu lắm con ơi
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát
Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng.

‘Người đồng mình’ chỉ những người sống cùng một miền đất, quê hương, và dân tộc. Lời thơ với cụm từ ‘yêu lắm’ và cách gọi ‘con ơi’ mang đến sự ngọt ngào và tự hào về quê hương. Cuộc sống lao động cần cù của họ được thể hiện qua những hình ảnh cụ thể và giàu sức gợi: từ việc ‘đan lờ’ – dụng cụ đánh bắt cá của người dân miền núi cho đến những ngôi nhà sàn được dựng lên bằng những ‘câu hát’. Các động từ như ‘đan’, ‘cài’, ‘ken’ không chỉ miêu tả hoạt động lao động mà còn thể hiện sự cần cù, yêu lao động của người dân miền núi. Họ đã biến rừng núi thành nơi cư trú tuyệt vời, nơi có hoa tươi và con đường xây dựng đời sống. Những con đường này là biểu tượng của tình yêu thương và sự gắn bó của người dân nơi đây.

Với hình ảnh cụ thể và chân thực, Y Phương đã làm nổi bật sự khéo léo và tài hoa của ‘người đồng mình’ trong cuộc sống lao động, và sự hòa quyện giữa thiên nhiên và con người trong một cuộc sống thanh bình và hiền hòa.

‘Người đồng mình’ không chỉ là những người tài hoa mà còn có lòng kiên trì, niềm tin và ý chí mạnh mẽ trong cuộc sống:

Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn

Câu thơ ‘Người đồng mình thương lắm con ơi’ thể hiện tình cảm chân thành và sự sẻ chia. Nghệ thuật đối lập giữa ‘cao đo – xa nuôi’ và ‘nỗi buồn – chí lớn’ thể hiện những trạng thái khác nhau của người đồng mình, từ sự lo lắng về khó khăn đến sự kiên trì vượt qua thử thách. Họ không bao giờ nhụt chí mà luôn đối diện với khó khăn để xây dựng quê hương phát triển.

Những ‘người đồng mình’ luôn gắn bó và thủy chung với quê hương, mặc cho những khó khăn thử thách:

Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc.

Nhà thơ sử dụng hình ảnh mạnh mẽ để diễn tả những khó khăn mà người miền núi phải đối mặt. Với những hình ảnh như ‘đá gập ghềnh’ và ‘lên thác xuống ghềnh’, Y Phương thể hiện sức sống mãnh liệt của người dân miền núi và lòng tự hào về tinh thần đoàn kết và gắn bó của họ.

‘Người đồng mình’ còn là những con người bản lĩnh, mạnh mẽ và đầy nghị lực với khát vọng dựng xây quê hương:

Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục.

Hình ảnh ‘thô sơ da thịt’ thể hiện vẻ đẹp mộc mạc nhưng không nhỏ bé về tinh thần. Những con người cần cù với công việc nặng nhọc, nhưng cũng tự hào về việc xây dựng quê hương và giữ gìn phong tục tập quán. Họ đóng góp sức lực và tâm huyết để làm nên quê hương và bảo tồn các giá trị văn hóa.

Tóm lại, với hình thức tâm tình và hình ảnh phong phú, Y Phương đã làm nổi bật vẻ đẹp và phẩm chất của ‘người đồng mình’. Họ là những con người tài hoa, khéo léo, và đầy ý thức trách nhiệm trong việc xây dựng quê hương. Bài thơ không chỉ thể hiện tình yêu quê hương sâu sắc của tác giả mà còn làm nổi bật sức sống và vẻ đẹp của người dân miền núi.

Y Phương là một nhà thơ chiến sĩ với những bài thơ mang vẻ đẹp giản dị nhưng đầy sức mạnh và trong sáng. Ngôn ngữ và hình ảnh trong thơ của ông đều đậm đà dấu ấn của tư duy hồn nhiên và lối diễn đạt phong phú của người miền núi. Vẻ đẹp của người dân miền núi được thể hiện rõ nét trong tác phẩm ‘Nói với con’.

Ở phần mở đầu bài thơ, tác giả đã khái quát về cội nguồn sinh thành và sự nuôi dưỡng của cha mẹ, cùng với sự bảo bọc của thiên nhiên và cộng đồng. Sau những lời lẽ chân thành, tác giả tiếp tục khắc họa rõ nét phẩm chất của người đồng mình. Những vần thơ giản dị nhưng chân thành đã làm nổi bật những phẩm chất đáng trân trọng và tự hào của họ.

Khổ thơ mở đầu với câu thơ đầy cảm xúc: “Người đồng mình thương lắm con ơi”. Sự lặp lại của cụm từ “người đồng mình” thể hiện sự gần gũi và thân thương, như một thành viên trong gia đình. “Thương lắm” diễn tả sự đồng cảm sâu sắc với cuộc sống nhiều khó khăn của họ. Tiếp theo, tác giả đã liệt kê những phẩm chất tốt đẹp của người đồng mình. Họ không chỉ kiên cường và bền bỉ mà còn có lòng yêu quê hương thiết tha:

“Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn”

Câu thơ sử dụng cách diễn đạt độc đáo, hình dung những nỗi buồn và chí lớn vốn vô hình bằng cách đo đạc cụ thể. Phương pháp này đã làm rõ những khó khăn mà người đồng mình gặp phải và thể hiện ý chí kiên định của họ. Dù gặp nhiều thử thách, họ vẫn không ngừng cố gắng và vượt qua khó khăn, làm cho ý chí của họ ngày càng vững vàng hơn.

Không chỉ có ý chí kiên cường, họ còn là những người thủy chung và yêu quê hương:

Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói

Nơi họ sinh sống đầy khó khăn và trở ngại, nhưng họ không bao giờ kêu ca. Sự lặp lại của từ “không chê” kết hợp với điệp từ “sống” cho thấy sức sống bền bỉ của họ. Lời thơ cũng truyền tải mong muốn của người cha: con hãy luôn giữ lòng trung thành và yêu mến quê hương.

Họ còn có lối sống phóng khoáng, mạnh mẽ và luôn lạc quan:

“Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh không lo cực nhọc”

Câu thơ ngắn, nhịp nhanh như một lời động viên. Hình ảnh so sánh “như sông như suối” thể hiện lối sống rộng rãi của người miền núi, còn “lên thác xuống ghềnh” gợi lên sự vất vả trong lao động. Tuy vậy, họ vẫn lạc quan và yêu đời. Câu thơ khẳng định vẻ đẹp của người đồng mình: họ sống mạnh mẽ, gắn bó với quê hương dù gặp nhiều khó khăn. Người cha mong con sống mạnh mẽ và vượt qua mọi thử thách bằng nghị lực và ý chí. Người đồng mình còn có những phẩm chất tốt đẹp khác, như sự mộc mạc và lòng tự hào:

“Người đồng mình tuy thô sơ da thịt… đâu con”

Họ có thể thô sơ về bề ngoài nhưng tâm hồn và ý chí của họ rất mạnh mẽ. Họ tự lực tự cường trong việc xây dựng quê hương và gìn giữ văn hóa dân tộc. Câu thơ miêu tả công việc nặng nhọc của họ, nhưng cũng thể hiện sự tự hào về sự đóng góp của họ cho quê hương. Câu thơ còn mang ý nghĩa ẩn dụ về tinh thần tự tôn và ý thức xây dựng quê hương. Qua lao động chăm chỉ, người đồng mình đã xây dựng quê hương và gìn giữ các phong tục tập quán. Người cha mong con tiếp tục truyền thống quê hương và dùng sức sống bền bỉ của người đồng mình làm hành trang vào đời.

Với ngôn từ giản dị và giọng điệu tự hào, tác giả đã thể hiện niềm tự hào sâu sắc về phẩm chất của người đồng mình. Qua những lời thơ chân thành, ông gửi gắm đến con những lời khuyên và nguyện ước: hãy sống tự do, nỗ lực hết mình để làm đẹp cho quê hương.

Y Phương, nhà thơ của dân tộc Tày, đã thể hiện trong thơ của mình một tâm hồn chân thành, mạnh mẽ và trong sáng, với lối tư duy phong phú hình ảnh của người miền núi. Bài thơ ‘Nói với con’ ra đời năm 1980 là một trong những tác phẩm nổi bật của ông. Qua lời tâm sự với con, Y Phương đã gửi gắm những cảm nhận sâu sắc về đức tính tốt đẹp của ‘người đồng mình’ – con người vùng núi quê hương.

Bài thơ ‘Nói với con’ tiêu biểu cho phong cách của Y Phương, gợi nhớ về nguồn gốc của mỗi người – gia đình và quê hương – là nơi nuôi dưỡng tâm hồn con và là nguồn gốc của hạnh phúc. Từ những kỷ niệm ngọt ngào về quê hương, người cha truyền tải cho con những đức tính đáng quý của người đồng mình. Họ đáng yêu vì sự giản dị và tài hoa, hiện lên trong cuộc sống lao động cần cù nhưng tràn đầy niềm vui:

“Người đồng mình yêu lắm, con ơi!
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát.”

Giọng thơ vang lên với sự thiết tha và tự hào. “Người đồng mình” là cách gọi gần gũi và thân thương của Y Phương về những người quê hương. Qua câu cảm thán, người đọc cảm nhận được sự mến thương chân thành của người cha đối với người đồng mình. Họ yêu lao động và bằng đôi tay khéo léo, họ đã “đan”, “cài”, “ken”... làm cho cuộc sống trở nên tươi đẹp nhờ sự cần cù và sáng tạo của họ.

Chỉ với những câu thơ ngắn gọn, nhà thơ đã khắc họa hình ảnh đáng yêu của người đồng mình giữa núi rừng thơ mộng. Vẻ đẹp của họ xuất phát từ cuộc sống lao động giản dị, bàn tay tài hoa và trí óc sáng tạo. Họ tìm thấy niềm vui trong cuộc sống mộc mạc. Người đồng mình không chỉ là những con người giản dị mà còn là những người biết lo toan và đầy ước mơ:

“Người đồng mình thương lắm con ơi!
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn.”

Qua câu “Người đồng mình thương lắm con ơi!” người cha thể hiện tình cảm sâu sắc về những thử thách và ý chí của người đồng mình. Y Phương sử dụng hình ảnh “cao” và “xa” để thể hiện nỗi buồn và chí lớn, cho thấy ý chí con người càng mạnh mẽ hơn khi đối mặt với khó khăn. Dù cuộc sống còn nhiều thiếu thốn, họ vẫn vững tin vào tương lai tốt đẹp của dân tộc.

Người đồng mình dù sống trong nghèo khó vẫn luôn trung thành và gắn bó với quê hương:

“Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc.”

Phép liệt kê và hình ảnh ẩn dụ như “đá gập ghềnh”, “thung nghèo đói” gợi lên cuộc sống khó khăn. Thành ngữ “Lên thác xuống ghềnh” gợi tả sự vất vả, lam lũ. Qua lời kể của cha, người đồng mình hiện lên với nhiều phẩm chất đáng quý, sự tài giỏi, chăm chỉ và ý thức xây dựng quê hương, là niềm tự hào của tác giả Y Phương.