Dù lấy cảm hứng từ thực tế hay hoàn toàn là tưởng tượng, các bộ phim về việc thoát khỏi tù vẫn luôn thu hút sự quan tâm của khán giả đại chúng. Nhân dịp bộ phim 'Phi Vụ Đào Tẩu' sắp ra mắt tại Việt Nam, hãy cùng điểm qua một số tác phẩm tiêu biểu trong thể loại này.
Phát triển từ sự kết hợp giữa thể loại giật gân (thriller) và kịch tính (drama), những bộ phim xoay quanh chủ đề 'vượt ngục' thường thu hút khán giả bởi câu chuyện kịch tính, logic và sáng tạo. Đáng chú ý, nhiều tác phẩm trong danh sách này đã tạo nên cơn sốt tại phòng vé, thậm chí trở thành tượng đài trong làng điện ảnh, ví dụ như 5 bộ phim dưới đây.
1. Kế Hoạch Đào Tẩu (Escape Plan, 2013)
Trong khi hầu hết những kẻ vượt ngục hướng đến mục tiêu 'tự do', Ray Breslin (Sylvester Stallone) lại coi đó như một nghề nghiệp. Với kinh nghiệm thiết kế nhà giam, ông thường nhận nhiệm vụ đóng giả phạm nhân để kiểm tra hệ thống an ninh.
Một ngày, Breslin bị bắt cóc và đưa đến The Tomb – một nhà tù hiện đại. Quyết tâm vạch mặt kẻ thù và tìm lại công lý cho bản thân, Breslin cùng tù nhân Rottmayer (Arnold Schwarzenegger) thực hiện kế hoạch đào tẩu.
Sau khi hợp tác trong The Expendables 1 & 2 (2010, 2012), Stallone và Schwarzenegger tái xuất trong Kế Hoạch Đào Tẩu, một bộ phim ấn tượng với những pha trí tuệ căng thẳng, kết hợp cùng hành động mãn nhãn. Điều đặc biệt, việc hai 'anh hùng già' sử dụng trí óc hơn là sức mạnh thể chất để đối phó với đối thủ sẽ chinh phục lòng người.
Dựa trên tiểu thuyết đồ hoạ Le Transperceneige/The Escape, Chuyến Tàu Băng Giá diễn ra vào năm 2031, khi thế giới đang chịu nghiêm trọng biến đổi khí hậu, đẩy trái đất vào kỷ nguyên băng hà. Các sinh sống còn sót lại được đưa lên Snowpiercer, một con tàu không ngừng vòng quanh hành tinh nhờ sức mạnh vĩnh cửu của động cơ.
Không thể chịu sự áp đặt của tỷ phú Wilford (Ed Harris) - người tạo ra và kiểm soát Snowpiercer như một loại 'nhà tù di động', Curtis (Chris Evans) kêu gọi tầng lớp dân nghèo tại toa cuối cùng nổi dậy, lật đổ giới thượng lưu đang thưởng thức cuộc sống dư dả ở đầu tàu.
Được đạo diễn Bong Joon Ho – người Châu Á vừa giành giải Oscar 2020 cho Đạo diễn Xuất sắc nhất (Parasite, 2019) – chỉ đạo, Chuyến Tàu Băng Giá mang lại không khí căng thẳng và kích thích sự tò mò của người xem. Hơn nữa, dưới lớp vỏ câu chuyện về sự thoát khỏi cảnh tù đày là những thông điệp sâu sắc về bất công và phân biệt giai cấp trong xã hội.
3. Người Tù Khổ Sai (Papillon, 1973)
Đối với các fan xinê thuộc thế hệ 8-9x tại Việt Nam, Người Tù Khổ Sai vốn là cái tên rất quen thuộc, thường được đài truyền hình thời bấy giờ phát sóng trên màn ảnh nhỏ. Hình ảnh nhân vật Henri Charriere (Steve McQueen) cưỡi lên những con sóng, tay giữ chặt chiếc 'phao' kết từ mấy bao tải chứa dừa đã trở thành biểu tượng kinh điển ở dòng phim vượt ngục nói riêng, lẫn điện ảnh thế giới nói chung.
Bộ phim dựa trên câu chuyện có thật về hành trình phi thường của chính Henry Charriere, chàng thanh niên trẻ bị kết án oan vì trót làm phật ý một tên trùm máu mặt. Dẫu phải lãnh bản án chung thân tại trại khổ sai Guiana (Pháp), thế nhưng, anh vẫn quyết tâm giành lại công lý bằng mọi giá. Nhờ có sự trợ giúp đắc lực của cậu bạn tù Louis Dega (Dustin Hoffman), xuyên suốt 14 năm trời (1931-1945), Charriere đã kiên trì vượt ngục đến tận 8 lần.
Với ý chí bền bỉ hơn người, anh cuối cùng cũng đạt được mục tiêu và sống đời an nhiên ở đất nước Venezuela. Tường thuật chi tiết cuộc đời mình qua cuốn hồi kí Papillon, người tù khổ sai này đã truyền cảm hứng cho biết bao thế hệ độc giả.
4. Nhà tù Shawshank (The Shawshank Redemption, 1994)
Năm 1994 là cột mốc đáng nhớ của bộ môn nghệ thuật thứ bảy, khi rất nhiều dự án trình làng vào thời điểm ấy đều sở hữu chất lượng thuộc hàng siêu phẩm. Đặc biệt, giải Oscar lần thứ 67 (1995) đã chứng kiến cuộc đua tam mã đầy kịch tính giữa Forrest Gump, Pulp Fiction và Nhà Tù Shawshank (The Shawshank Redemption). Mặc dù chịu cảnh ra về trắng tay, tuy nhiên theo thời gian, đứa con tinh thần từ đạo diễn Frank Darabont dần được giới phê bình đánh giá lại, công nhận là một trong những kiệt tác xuất sắc nhất lịch sử ngành điện ảnh.
Chuyển thể từ cuốn tiểu thuyết Rita Hayworth and Shawshank Redemption do 'ông hoàng' Stephen King chấp bút, Nhà Tù Shawshank mang tới cái nhìn thật khác về chốn nhà ngục tăm tối. Ở đó, không phải kẻ áo trắng sọc đen nào cũng độc ác, và không hẳn vị quản giáo nào cũng mẫu mực, tốt lành. Bên cạnh thông điệp đề cao sức mạnh của tình bạn cùng niềm hy vọng, bộ phim còn khiến người xem sững sờ trước kế hoạch đào tẩu tinh vi mà nhân vật chính – cựu phó giám đốc ngân hàng Andy Dufresne (Tim Robbins) – dày công chuẩn bị gần 2 thập kỷ.
5. Giải Cứu Pretoria (Escape from Pretoria, 2020)
Thập niên 70, người da màu Nam Phi gặp áp bức và phân biệt đối xử nặng nề từ 'da trắng thượng đẳng'. Cũng như người bản xứ, những nhà vận động nhân quyền phải chịu đựng bắt bớ và tù đày bất công từ chính phủ độc tài. Vụ vượt ngục Pretoria năm 1979 của ba tù nhân chính trị đã làm rúng động truyền thông toàn cầu, thúc đẩy nghị lực cho Đại hội Dân tộc Phi (ANC) giành chiến thắng quan trọng 15 năm sau.
Dựa trên câu chuyện thực của nhân chứng sống Tim Jenkin, bộ phim Giải Cứu Pretoria sẽ tái hiện cuộc chạy trốn đầy ly kỳ của nhóm 'chiến binh' dũng cảm gồm Jenkin (Daniel Radcliffe), Lee (Daniel Webber) và Fontaine (Mark Leonard Winter). Với cách thức khó tin là chế tạo bản sao của từng chiếc chìa khóa bằng gỗ, cả ba đã tạo nên một kỳ tích ngoài sức tưởng tượng.
Giải Cứu Pretoria (Escape from Pretoria) sẽ ra rạp trên toàn quốc vào ngày 15/05/2020.