Buzz
1/ “Cuộc Sống Mà Bạn Có Thể Cứu”: Hành Động Ngay để Chấm Dứt Đói Nghèo Thế Giới” của Peter Singer
Peter Singer, một triết gia người Úc, nổi tiếng với tư tưởng chủ nghĩa lợi ích và đạo đức ứng dụng. Quan điểm của ông về quyền động vật, lòng “vị tha hiệu quả” và những lập luận về cái chết êm dịu đã thu hút sự chú ý lớn.
Cuốn sách “Cuộc Sống Mà Bạn Có Thể Cứu”: Hành Động Ngay để Chấm Dứt Đói Nghèo Thế Giới” năm 2009 của ông tập trung vào “đạo đức ứng dụng”. Ông lập luận rằng việc quyên góp cho các tổ chức từ thiện là một nghĩa vụ đạo đức, vì sự giúp đỡ của họ sẽ giảm bớt đau khổ, vượt xa lợi ích cá nhân.
Một thử nghiệm trong cuốn sách đã làm rõ một trong những quan điểm chính của Singer. Thử nghiệm như sau: Bạn đang đi dạo bên một cái ao, thấy một đứa trẻ nhỏ đang vùng vẫy trong nước, không thể thoát ra. Nếu bạn không giúp, cô bé sẽ chết đuối. Việc lội xuống nước an toàn, nhưng làm hỏng đôi giày và bộ quần áo mới của bạn.
Bạn sẽ mạo hiểm giúp đỡ? Hầu như mọi người đều sẽ làm. Quan điểm của Singer là bạn phải đối mặt với lựa chọn tương tự hàng ngày, nhưng hầu hết những người cần bạn giúp đỡ không ở gần, có thể ở hàng ngàn cây số xa. Từ góc độ đạo đức, khoảng cách đó có tạo ra sự khác biệt không?
Mặc dù có nhiều tranh luận về giá trị của lập luận của ông, nhưng không ai có thể phủ nhận ảnh hưởng của cuốn sách này. Singer đã sáng lập “The Life You Can Save”, một tổ chức hoạt động dựa trên “vị tha hiệu quả”. Mặc dù nhận được nhiều chỉ trích, nhưng không thể phủ nhận sức ảnh hưởng của cuốn sách.
2/ “Ý Tưởng về Công Lý” của Amartya Sen
Amartya Sen, nhà kinh tế học và triết gia Ấn Độ, nổi tiếng với công trình nghiên cứu về lý thuyết Năng Lực, kinh tế học phúc lợi và nguyên nhân của nạn đói. Ông đoạt giải Nobel Kinh Tế năm 1998. Công trình của ông đã ảnh hưởng đến cách đo lường thành công và thất bại của chính sách chính phủ ngoài chỉ số GDP, bao gồm cách tiếp cận Năng Lực.
Cuốn sách “Ý Tưởng về Công Lý” năm 2009 của ông đào sâu vào các vấn đề về công lý, sự tiến bộ và hoàn hảo. Ông tập trung vào lý thuyết về công lý của triết gia Mỹ John Rawls. Mặc dù Tiến sĩ Sen ủng hộ nhiều ý tưởng cơ bản của Rawls, ông phản đối việc tập trung vào trạng thái công lý lý tưởng mà phải đánh đổi với thực tế xã hội không hoàn hảo.
Bài học quan trọng nhất là ông coi công lý như một khái niệm tiến bộ chứ không phải là một trạng thái hoàn hảo mà chúng ta có hoặc không có.
Khi cuốn sách ra đời, nó đã tạo ra những ảnh hưởng sâu sắc. Cuốn sách này đưa ra một đánh giá xuất sắc về ý tưởng triết học, định nghĩa hạnh phúc và cả kinh tế học của ông.
3/ “Ít Hơn Cả Hư Vô: Hegel và Bóng Dáng của Chủ Nghĩa Duy Vật Biện Chứng” của Slavoj Žižek
Slavoj Žižek, một triết gia người Slovenia, làm việc trong lĩnh vực triết học lục địa. Ông có vai trò quan trọng trong chủ nghĩa Hegel, Marx, phê bình phim và phân tâm học. Nhiều người coi ông như một “minh tinh” trong lĩnh vực này.
Žižek thường đùa về cách các cuốn sách khác của ông được viết ra như thế nào để ông có thể trì hoãn cuốn sách lớn nhất của mình về Hegel - một trong những nhà tư duy phức tạp nhất thời hiện đại.
Žižek đưa ra một cái nhìn tổng quan về tư duy của Hegel, cùng với sự kết hợp được công nhận của ông với Marx, phân tâm học Lacanian và các tài liệu về văn hóa đại chúng.
So với tác phẩm điển hình của Žižek, “Ít Hơn Cả Hư Vô” tương đối tập trung, mặc dù vẫn có những câu chuyện hài hước. Nếu bạn quyết định đọc cuốn sách này, hãy dành thời gian vì đây là một cuốn sách khổng lồ, hơn 1.000 trang.
4/ “Tạo Ra Khả Năng” của Martha Nussbaum
Martha Nussbaum, một triết gia tại Đại học Chicago, đã có những đóng góp đáng chú ý trong lĩnh vực nữ quyền và triết học cổ điển. Nhưng có lẽ đóng góp lớn nhất của bà là phát triển Phương pháp tiếp cận năng lực để đánh giá phúc lợi con người. Phương pháp này đánh giá phúc lợi không qua các thước đo kinh tế hoặc vật chất truyền thống mà bằng cách đặt câu hỏi: “Mỗi người có thể làm gì và trở thành gì?”
Khung này mang lại cái hiểu biết sâu sắc hơn về niềm vui, tập trung vào cơ hội và quyền tự do cá nhân để phát triển tiềm năng, là nền tảng của Chỉ số Phát triển Con người mà Liên Hợp Quốc sử dụng để đánh giá mức độ hài lòng với cuộc sống của một quốc gia, thay vì chỉ xem xét về tiền bạc.
Trong cuốn sách được xuất bản năm 2011 này, Tiến sĩ Nussbaum khám phá lý thuyết Năng lực của mình. Dù có liên quan đến người đồng nghiệp thường xuyên của bà, Tiến sĩ Sen, nhưng sách này lại chú trọng vào điểm đột phá cụ thể. Mặc dù tất cả các nhà tư tưởng đều đồng ý về việc tập trung vào một số chức năng nhất định để đo lường phúc lợi, nhưng vẫn có sự tranh cãi về chức năng cụ thể đó.
5/ “Trật tự hiến pháp Nho giáo: Làm thế nào quá khứ lịch sử của Trung Quốc có thể hình thành tương lai chính trị của nó” của Jiang Qing
Jiang Qing, một học giả Nho giáo Trung Quốc, làm việc tại Học viện Dương Minh mà ông thành lập. Ông chỉ trích ý tưởng xây dựng chính phủ dựa trên một quan điểm pháp lý duy nhất, và đề xuất một cách tiếp cận mới có thể vượt qua những hạn chế của cả mô hình tự do và độc tài hiện tại, dựa trên những triết lý Nho giáo có ảnh hưởng nhất của Trung Quốc.
Trong cuốn sách của ông năm 2013, ông xem xét một mô hình quản trị dựa trên những phê bình về Nho giáo Mới, một trường phái mà ông cho là đã bị ảnh hưởng quá nhiều bởi triết học phương Tây. Ông đề xuất một chế độ hiến pháp Nho giáo mới dựa trên nhiều nguồn chính đáng - không chỉ là chủ quyền nhân dân. Điều đáng chú ý là chế độ này sẽ có nhiều hội đồng đại diện cho các cơ sở quyền lực khác nhau. Phần sau của cuốn sách bao gồm những phản hồi từ các nhà tư tưởng tự do và xã hội chủ nghĩa đương thời ở Trung Quốc.
Cuốn sách của Qing là một phần của sự phục hồi sự quan tâm đối với tác động của triết học Nho giáo đối với xã hội hiện đại. Mặc dù không đề cập đến các vấn đề chiến tranh văn hóa hiện đại ở Hoa Kỳ, nhưng việc xem xét từ nhiều góc độ có thể mang lại cái nhìn đáng giá về chính trị và văn hóa, cung cấp cách suy ngẫm mới mẻ về các vấn đề đương đại bị bỏ qua trong ngữ cảnh gốc của cuốn sách.
- Theo Big Think
