5 lí do tại sao khán giả không còn yêu thích vũ trụ điện ảnh và Hollywood cũng vậy.
Khi Iron Man (2009) ra mắt, khởi đầu cho Vũ trụ Điện ảnh Marvel (MCU), khái niệm về thương hiệu và vũ trụ điện ảnh trở nên quan trọng với cả khán giả và các hãng phim. Tuy nhiên, khi mọi hãng đều muốn có vũ trụ điện ảnh riêng, thị trường trở nên quá bão hoà.
Ý tưởng về vũ trụ điện ảnh không tồi, nhưng khi mọi hãng đua nhau tạo ra các vũ trụ riêng, thị trường trở nên quá sôi động và khán giả cảm thấy ngán ngẩm.
1. Quá nhiều vũ trụ điện ảnh, quá nhiều 'bài tập'
Dù Hollywood có dừng sản xuất vũ trụ điện ảnh mới hoặc thu hẹp các vũ trụ hiện có, chúng ta vẫn có nhiều lựa chọn trên màn bạc và màn hình nhỏ. Star Wars (Chiến Tranh Giữa Các Vì Sao) là một ví dụ điển hình. Không thể không nhắc đến MCU, dù chất lượng các bộ phim không luôn nhất quán. Star Trek cũng là một tên tuổi kinh điển của Hollywood, với phiên bản 2009 là sự khởi đầu mới cho dàn nhân vật kinh điển. Ngay cả khi không có sự khởi đầu mới, những bộ phim của Star Trek vẫn giữ vững vị thế của mình.
DCEU, sẽ chuyển đổi thành DCU, đang gặp khó khăn và sẽ trải qua sự khởi đầu mới. Fast & Furious được lên kế hoạch kết thúc ở phần 11, nhưng các dự án phát sinh từ loạt phim này vẫn đang được phát triển, bao gồm cả Hobb & Shaw 2. 007 vẫn tiếp tục mà không có dấu hiệu dừng lại hoặc kết thúc, khi nhà sản xuất vẫn đang tìm kiếm diễn viên mới cho James Bond. John Wick với 4 phần vẫn chưa có dấu hiệu kết thúc, và một loạt phim về khách sạn Continental đang được lên kế hoạch, cùng với phần phim Ballerina nhằm mở rộng thế giới của các sát thủ. Transformers sẽ trở lại với nhân vật mới sau 3 phần chiến đấu với phe Decepticon từ năm 2007. Fantastic Beast đưa người xem trở lại thế giới phù thuỷ trước sự kiện Harry Potter and the Philosopher’s Stone. The Lego Universe vẫn giữ được sự dễ thương. Monsterverse (nhà của Godzilla, Ghidora và King Kong) dường như đang hồi phục qua cuộc chiến giữa Godzilla và Kong. Và còn nhiều hơn nữa.
Vấn đề ở đây là có quá nhiều bộ phim đòi hỏi chúng ta phải tập trung và nghiên cứu khi các phần phụ của dòng thời gian chính xuất hiện. Nội dung Trilogy Star Wars đã chia thành 3 loại Trilogy khác nhau, mỗi loại tập trung vào một dòng thời gian và sự kiện khác nhau, kể cả các series phụ nói về các nhân vật ngoài nhân vật chính như Luke Skywalker, ở các chiến trường khác, ở các thời điểm và địa điểm khác nhau.
Ngày nay, theo dõi một vũ trụ điện ảnh bây giờ đòi hỏi người xem phải... làm bài tập. Đó là phải tổng hợp các kiến thức từ các phim trước để hiểu được câu chuyện tổng thể, hoặc để đặt một bộ phim hoặc series vào dòng thời gian chính xác, cũng như giải thích tại sao một số nhân vật không xuất hiện ở một bộ phim khác mặc dù cùng thuộc vũ trụ. Tiếp theo là hiểu tại sao nhân vật này lại thay đổi nhanh chóng – bởi vì họ có một series truyền hình kết nối với các bộ phim điện ảnh. Từ một trải nghiệm giải trí, giờ đây vũ trụ điện ảnh trở thành một bài tập đòi hỏi sự tập trung. Thật là mệt mỏi.
2. Chiếm lĩnh ý tưởng độc đáo
Tuy nhiên, điều đó không thể so sánh với ảnh hưởng của các vũ trụ điện ảnh đối với trải nghiệm xem phim. Khi MCU thành công, ngày càng nhiều vũ trụ điện ảnh ra đời. Kết quả là có nhiều bộ phim theo khuôn mẫu, tuân thủ các công thức dễ đoán và ám ảnh với việc thiết lập phim tiếp theo hoặc spin-off, câu chuyện prequel hoặc sequel mở rộng vũ trụ của chúng.
Do đó, chúng ta đang đối diện với hàng trăm bộ phim kết nối từ màn ảnh nhỏ đến màn ảnh lớn. Điều này trở nên đáng chú ý hơn khi chúng cản trở sự xuất hiện của những ý tưởng mới lạ. Nhìn chung, các bộ phim sáng tạo và độc đáo ít đi và sự lựa chọn của khán giả cũng thu hẹp lại. Không chỉ là vấn đề về kinh phí hoặc doanh thu nữa, mà còn về lập kế hoạch và ý tưởng.
Nếu hầu hết các bộ phim thuộc vũ trụ điện ảnh làm tốt qua các phần, thì khán giả đã không phàn nàn. Nhưng thực tế lại khác. Với cách tiếp cận ngày càng mất tính độc đáo và kịch bản không cân đối, các vũ trụ điện ảnh đang gặp khó khăn. Chẳng cần đi xa, các bộ phim MCU được mong chờ cũng nhận được nhiều lời phê phán kể từ khi Endgame kết thúc.
3. Những vũ trụ khó hiểu
Các vũ trụ điện ảnh trở thành một xu hướng và mọi người đều muốn có một cái gì đó tương tự. Nhưng không phải tất cả các bộ phim đều phải trở thành một vũ trụ và thực tế, không cần thiết phải là vậy. Ví dụ rõ ràng nhất là vũ trụ kinh dị xuất phát từ The Conjuring (2013).
Một thế giới nơi con quỷ, linh hồn và phép thuật hắc ám tồn tại cùng nhau nghe thật thú vị, cho đến khi bạn nhận ra rằng vũ trụ này không có hướng đi cụ thể. Chúng ta có các trường hợp ma ám của Ed và Lorraine Warren, nhưng 'trùm cuối' là con quỷ được biết đến với tên gọi Valak, người sau đó xuất hiện trong dự án về nguồn gốc của mình là The Nun (2018). Phần 2 của nó sẽ được ra mắt vào năm 2023. Ed và Lorraine cũng đã nhận một con búp bê ma ám tên Annabelle – hiện vật cũng có một câu chuyện riêng. Người đã nhờ cặp vợ chồng tiếp nhận con búp bê, cha xứ Perez, cũng đã đến giúp gia đình Anna Tate-Garcia khi họ bị hồn ma La Llorona (Người Đàn Bà Than Khóc) quấy rối, từ đó đưa bộ phim La Llorona trở thành một phần của vũ trụ The Conjuring.
Nhưng khi Marvel quy tụ các tuyến truyện của mình lại vào một thời điểm, vũ trụ kinh dị này tạo ra một hình ảnh rất hài hước là những con quỷ hợp sức quấy rối nhà Warren (???), nếu không thì chúng chỉ xuất hiện ở các địa điểm riêng lẻ chỉ với một sợi liên kết mờ nhạt. Nói chung, vũ trụ Conjuring luôn đặt ra nhiều câu hỏi mỗi khi một phần phim ra mắt. Điều này khiến chúng ta tự hỏi tại sao nó lại tồn tại.
4. Người xem mong muốn một kết thúc... trước khi quá muộn
Rõ ràng, bạn không thể xây dựng một vũ trụ chỉ từ một bộ phim duy nhất. Đó là lý do tại sao những bộ phim trong vũ trụ đó không dừng lại ở một phần. Và khi câu chuyện chính đã kể hết, những nhân vật phụ xuất sắc sẽ có câu chuyện của riêng họ. Tất cả phải hòa mình vào một thế giới rộng lớn. Quan trọng nhất là biết nơi dừng lại. Tuy nhiên, không phải bộ phim nào cũng hoàn hảo, vừa vặn để điền vào những thế giới đó. Mặc dù viễn cảnh mở ra những nhân vật mới có thể lôi cuốn, nhưng người xem cần một cái kết chắc chắn từ những bộ phim họ xem.
Có những bộ phim có thể kết thúc hành trình của nhân vật chính mà không cần phải làm phần phim tiếp theo. Vì khán giả không thể mãi theo dõi một loạt phim chỉ để giới thiệu thêm nhân vật mới, hoặc không thể chấp nhận thế giới không có điểm dừng hoặc nhân vật yêu thích bị hủy hoại. Điều này đang xảy ra với vũ trụ điện ảnh Marvel và đáng buồn hơn nữa.
Mỗi bộ phim cần một cái kết. Kết thúc quan trọng không kém mở đầu và cao trào, phải dứt khoát, không để lại kẽ hở. Điều này làm cho Logan, và các bộ phim được coi là kết thúc của một hành trình, trở nên đặc biệt hơn so với những phần ở giữa. Mọi thứ trong Logan đều được kết thúc một cách chặt chẽ. Mọi di nguyện đã được thực hiện một cách ý nghĩa – điều mà MCU dường như muốn tránh xa nhất có thể.
5. Vũ trụ điện ảnh đang gặp khó khăn
Từng là một lựa chọn hấp dẫn với khán giả, nhưng hiện nay, ý tưởng về “vũ trụ điện ảnh” không còn thu hút như trước, như những thất bại gần đây đã chứng minh.
Trong năm 2020, Sony một lần nữa thực hiện tham vọng của mình với vũ trụ điện ảnh qua bộ phim Bloodshot, trong đó Vin Diesel đảm nhận vai phản anh hùng cùng tên. Tuy nhiên, bộ phim không đạt được thành công tại phòng vé. The Mummy (2017) với sự tham gia của Tom Cruise cũng không thành công như mong đợi, hy vọng mở đường cho những quái vật kinh điển như Dracula hoặc Frankenstein, và từ đó, Dark Universe dường như đã ngủ say.
Chưa kể đến những nỗ lực không thành công như The Dark Tower với tham vọng hình thành một vũ trụ bao gồm những con quái vật của Stephen King, Power Ranger năm 2017, King Arthur: Legend of the Sword năm 2017, khiến câu chuyện về hiệp sĩ bàn tròn rơi vào quên lãng. Cũng không thể quên tên G. I. Joe, với Snake Eye (2021) không thành công, phần phim được dự định reboot lại thương hiệu.
Năm 2022 chứng kiến sự thất bại của MCU trong lòng khán giả, bất chấp doanh thu hứa hẹn. Các bộ phim như Doctor Strange in the Multiverse of Madness, Thor: Love and Thunder bị chê về kịch bản. Và đầu năm 2023, Ant-man and the Wasp: Quantumania cũng không tránh khỏi danh hiệu “bom xịt Marvel”.
Các thất bại đã phản ánh sự mệt mỏi của khán giả đối với vũ trụ điện ảnh. Thực tế, vũ trụ điện ảnh không phải là điều tồi tệ. Nhưng khi có quá nhiều, sự quá đà trở nên không thể tránh khỏi, và thành công của Marvel Studios không đồng nghĩa với việc mọi công thức đều áp dụng được cho các studio khác. Ở thời điểm như này, người xem sẽ chăm sóc bản thân hơn bằng cách lựa chọn những bộ phim độc lập có ý nghĩa, thay vì những sản phẩm lặp đi lặp lại nhàm chán. Vì vậy, việc Renfield: Tay Sai Của Quỷ sắp ra mắt mà không xây dựng bất kỳ vũ trụ điện ảnh nào là một điều tốt lành.
Renfield: Tay Sai Của Quỷ sẽ ra mắt trên toàn quốc vào ngày 14.04.2023.