Buzz
Hiện nay, IELTS là điều kiện cần hoặc đủ của nhiều cơ hội giáo dục và việc làm, rất nhiều học sinh và người đi làm phải vừa học chứng chỉ IELTS, học tiếng Anh, vừa dành thời gian cho công việc và học tập những môn khác, và chưa kể đến thời gian cho bản thân và gia đình. Thời gian có thể dành ra để học là hạn chế, vì vậy, người học cần học một cách hiệu quả nhất và tập trung nhất để không lãng phí vốn thời gian có hạn. Tuy vậy, nói luôn dễ hơn làm, bởi vì nhiều yếu tố khác nhau, người học rất dễ xao nhãng khi học, dẫn đến tình trạng phí nhiều giờ ngồi trước bàn học nhưng không đạt được kết quả mong muốn. Thêm vào đó, nhiều người học gặp khó khăn tập trung khi làm bài nghe hoặc đọc của IELTS dẫn đến những lỗi sai vì mất tập trung khi làm bài mà không phải vì người học không biết cách làm hay không đủ khả năng. Những lỗi sai này rất đáng tiếc vì người học hoàn toàn có thể cải thiện độ tập trung để làm bài tốt hơn. Vì vậy, mục đích của bài viết này là đưa ra những cách thức tự học, dựa trên nghiên cứu và các nguồn chính thống, mà người học có thể áp dụng để tăng hiệu quả và sự tập trung học tiếng Anh và luyện thi IELTS để có được kết quả tốt nhất.
Key takeaways
Chọn những điều kiện học tốt nhất bao gồm thời gian và không gian hợp lý và cố định.
Khung giờ học cố định cho các ngày học và chọn khung giờ sớm (buổi sáng, trưa, xế chiều) thay vì trễ vào ban đêm
Vị trí học cần cố định, yên tĩnh, không phải nơi để ngủ hay ăn, hoặc không nhìn vào nơi để ngủ. Giảm thiểu tối đa các yếu tố gây mất tập trung như điện thoại
Học một cách chủ động và tương tác với nội dung bài thay vì chỉ tiếp thu kiến thức một cách thuần tuý và tương tác với nội dung nhiều hơn
Hạn chế sử dụng điện thoại thông minh hoặc hạn chế đổi ứng dụng liên tục khi dùng để quen với việc tập trung cao độ vào một việc trong khoảng thời gian nhất định
Có những khoảng nghỉ nhỏ (5-10 phút) giữa những giờ học mỗi 30-45 phút
Có kế hoạch học tập hợp lý và thực tế. Trải dài bài học ra thay vì học dồn.
Những điều kiện học tốt nhất
Về thời gian
Rất nhiều người học rằng ban đêm là khoảng thời gian là thời gian năng suất nhất của bản thân, nhưng thật ra các khoảng thời gian sớm hơn mới là lý tưởng cho đa số người như buổi sáng, buổi trưa hay buổi tối ngay sau mặt trời lặn ("How to study efficiently and effectively"). Những việc như đọc một bài báo khoa học, viết luận, hay làm bài tập đều cần sự tập trung cao độ, và thật ra càng về buổi đêm, khả năng tập trung để làm những việc này sẽ càng giảm ("How to study efficiently and effectively"). Có thể nhiều người học cho rằng bản thân năng suất nhất vào ban đêm bởi vì ban đêm ít sự quấy rầy và xao nhãng hơn, nhưng thật ra môi trường học cũng rất quan trọng, nếu chuẩn bị tốt không gian học, người học hoàn toàn có thể trở nên năng suất hơn vào ban ngày.
Người học nên xếp một khung thời gian hợp lý và cố định để học, và quan trọng là người học phải thực tế về quyết định của mình. Ví dụ, sau khi học ở trường hoặc học thêm liên tiếp nhau 7,8 tiếng đồng hồ, người học không thể tiếp tục học 3 tiếng IELTS, 30 phút có thể hợp lý hơn, hoặc ngủ một giấc ngắn trước khi tiếp tục. Về khung thời gian, người học cố gắng giữ một khung giờ học cố định mỗi ngày hoặc mỗi 2 ngày để có thể tạo thành thói quen cho bản thân. Khi đến giờ đó, não bộ tự động biết đó là giờ học.
Về địa điểm
Thông thường, học tập ở nhà thường dễ gây mất tập trung và xao nhãng, vì vậy, nếu người học có thể chọn một không gian thuận tiện và cố định khác hơn thì có thể tập trung tốt hơn ("How to study efficiently and effectively.”). Thư viện trường, thư viện công, quán cà phê yên tĩnh, phòng học ở trung tâm tiếng Anh là những địa điểm khá lý tưởng, hoặc nếu tự học ở nhà, người học tránh sử dụng phòng ngủ. Não bộ có xu hướng kết nối hoạt động và hình ảnh không gian, vì vậy đi vào những phòng dành cho những hoạt động riêng biệt như phòng để ngủ hay ăn thường kích thích người học muốn làm những việc này thay vì học. Nếu phải chọn phòng ngủ, người học chọn góc học nhìn vào tường hay cửa sổ thay vì nhìn vào giường ngủ.
Người học cũng cần loại bỏ hết những yếu tố có thể gây xao nhãng trước khi học ("How to study efficiently and effectively"). Nếu học ở nhà, người học có thể thông báo trước để tránh bị làm phiền bởi người nhà. Các thiết bị điện tử mà không cần thiết cho việc học như điện thoại nên được cất ở một nơi khác, phòng khác, hoặc tắt hoàn toàn. Điện thoại thông minh hiện tại có những chế độ tránh làm phiền hoặc người học có thể để nó một nơi khác ngoài tầm nhìn và tầm với. Laptop người học cũng đóng hết các cửa sổ web không liên quan đến việc học và dễ gây xao nhãng, nhất là mạng xã hội.
Tùy theo sở thích của mỗi người, một số người tập trung tốt nhất khi có sự yên lặng tuyệt đối, một người khác thì tập trung tốt nhất khi có một ít tiếng động nền nhỏ ("How to study efficiently and effectively"). Nhưng tiếng động lớn hay nhạc là những yếu tố ảnh hưởng sự tập trung cực kỳ tiêu cực, và cần phải loại bỏ ("How to study efficiently and effectively").
Học một cách tích cực và tương tác với nội dung bài học
Người học có thể:
Tự hỏi bản thân những câu hỏi liên quan đến bài và soạn câu trả lời ("Studying 101: Study Smarter Not Harder" 2020)
Trở thành người dạy ("Studying 101: Study Smarter Not Harder" 2020), người học có thể tự nói lại nội dung theo cách hiểu của mình cho người khác hoặc tự nói, việc này giúp người học tự lưu trữ và diễn tả thông tin cách riêng của mình và có cơ hội trình bày lại
Tìm những ví dụ liên quan đến bản thân, gia đình, hoặc đất nước thành phố của bản thân
Vẽ sơ đồ, biểu đồ để liên kết thông tin ("Studying 101: Study Smarter Not Harder" 2020). Sơ đồ tư duy (mind map) là một phương pháp hệ thống thông tin phổ biến và hiệu quả, và có thể kết hợp chữ và hình ảnh để thể hiện thông tin
Đặt câu hỏi về những hướng phát triển của nội dung bài và nghĩ đến những gì to lớn và rộng hơn nội dung bài đưa ra. Ví dụ: nội dung này có đúng hay không khi áp dụng cho một nhóm người, trường hợp khác? Các bằng chứng đưa ra này đã đáng tin hay chưa? Khi biết thông tin này, trong tương lai có thể ứng dụng nó vào những lĩnh vực nào, việc nào?
Hạn chế sử dụng điện thoại thông minh hoặc giảm thiểu việc chuyển đổi giữa ứng dụng khi sử dụng
Cách tốt nhất vẫn là hạn chế sử dụng điện thoại và tắt điện thoại hoàn toàn khi học. Việc để dành những khoảng lặng cho não khi bản thân không làm bất cứ việc gì có thể cho não bộ có cơ hội “lạc đường" và dẫn người ta suy nghĩ đến tương lai, phản ánh lại quá khứ, hay có những ý nghĩ sáng tạo (Bailey 2019).
Cần có những khoảng nghỉ nhỏ giữa các buổi học
Ngoài ra sau khi nghỉ giữa những giờ tập trung cao độ xong, người học cũng có thể đổi qua loại bài khác thay vì học 1 loại bài suốt nhiều giờ liền, đổi bài mỗi tiếng hay 45 phút giúp kích thích sự hứng thú với những cái mới và có thể giúp tập trung tốt hơn. Làm nhiều việc cùng một lúc thường dẫn đến mắc nhiều lỗi hơn, dễ bị nhỡ những thông tin và manh mối quan trọng, ít có khả năng giữ được thông tin trong trí nhớ đang hoạt động, làm ảnh hưởng đến khả năng giải quyết vấn đề và óc sáng tạo (Hammerness & Moore 2017).
Sơ đồ gợi ý chia thời gian tự giải đề Reading ở nhà
Có kế hoạch học cụ thể
Thay vì cố gắng dồn dập giờ học vào những tuần cuối cùng để thi, người học cần có kế hoạch lâu dài hơn cho việc học IELTS nếu có thể. Khi học dồn, người học không nhớ được nhiều thông tin bằng cách học giãn cách và ôn tập thường xuyên. Cùng bỏ ra 20 giờ, nhưng 20 giờ trải đều ra nhiều tuần, người học tham khảo ôn bài sau mỗi lớp học thì học hiệu quả và tốt hơn là 20 giờ dồn lại 4,5 ngày liên tục để học. Não bộ cần thời gian để tiếp thu, mã hoá, và đưa thông tin vào kho trí nhớ, tất cả quá trình này cần thời gian và sự luyện tập. Vì vậy, học bao nhiêu giờ không quan trọng bằng việc người học sử dụng thời gian như thế nào để học.
Cách nâng cao sự tập trung học tiếng Anh và luyện thi IELTS trong phòng thi
Áp dụng những cách thức trên người học cũng sẽ cải thiện được khả năng tập trung và giúp làm bài thi tốt hơn. Bên cạnh đó, người học cũng có thể áp dụng những gợi ý khi vào phòng thi:
Dành cho kỹ năng nghe
Người học cần kiểm tra thiết bị kỹ lưỡng trước khi bắt đầu, và giơ tay xin sự giúp đỡ khi thiết bị có vấn đề
Cho bài thi giấy, người thi đọc kỹ đề bài và gạch dưới từ khoá, khoanh tròn thay vì chỉ đọc. Cho bài thi máy tính, người thi có thể di chuyển con trỏ theo nội dung mình đọc để tương tác tốt hơn với tài liệu
Người thi chỉ nên tập trung vào hiểu những thông tin liên quan đến đáp án, không có gắng hiểu hết từng từ trong bài nghe ("IELTS test tips" 2020)
Khi bỏ lỡ một câu hỏi, thí sinh nên nhanh chóng chuyển sự chú ý trở lại vào file nghe để kiểm tra đến đoạn nào trong bài, tránh để câu hỏi bị bỏ lỡ ảnh hưởng đến những câu tiếp theo
Dành cho kỹ năng đọc
Nếu một câu hỏi tốn quá nhiều thời gian, người đọc nên tiếp tục làm câu khác mà không lãng phí thêm thời gian, có thể câu hỏi đó sẽ được trả lời khi làm những câu khác hoặc một khoảng thời gian nghỉ ngơi có thể giúp đưa ra những ý tưởng mới hoặc cách hiểu khác để giải quyết vấn đề
Mặc dù không có nhiều thời gian nghỉ giữa các kỹ năng, thí sinh có thể dành thời gian nghỉ ngơi tại chỗ mỗi 30-45 phút bằng cách ngừng làm bài 1,2 phút để hít thở sâu, hoặc thư giãn mắt, nhắm mắt, hoặc nhìn đồng hồ để kiểm tra thời gian.
