Buzz
1. Chọn thời điểm phù hợp để cai sữa cho trẻ
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng quan trọng cho giai đoạn đầu đời của trẻ. Theo khuyến nghị của chuyên gia, trong 6 tháng đầu tiên kể từ khi sinh, trẻ có thể tiếp tục bú sữa mẹ mà không cần bổ sung thêm thực phẩm bên ngoài. Nếu có thể, việc bú sữa mẹ nên được duy trì trong ít nhất 2 năm đầu đời.
Khi quyết định thời điểm cai sữa cho trẻ, bạn cần xem xét độ chín chắn của bé thông qua khả năng ngồi, đứng và đi. Đồng thời, cân nhắc cả khả năng phản ứng với thức ăn và tương tác với môi trường xung quanh, bao gồm:
- Khả năng ngồi thẳng tự lập: Đa số trẻ khoảng 12 tháng tuổi đã có thể ngồi thẳng và vững. Lúc này, hệ thần kinh và hệ vận động của trẻ đã phát triển đủ mạnh mẽ để đối phó với các tác nhân gây hại từ bên ngoài.
- Trẻ đã bắt đầu nói chuyện: Đây là dấu hiệu của sự phát triển mạnh mẽ của hệ thần kinh. Cũng là lúc các giác quan khác bắt đầu hoàn thiện hơn. Khi quyết định cai sữa ở giai đoạn này, bạn cần tăng lượng sữa thay thế và bổ sung thêm thực phẩm cho bé.
- Trẻ nhận biết được màu sắc: Khả năng nhận biết màu sắc cho thấy trẻ đã có ý thức và trí não đang phát triển. Điều này giúp trẻ dễ dàng thích nghi khi cần cai sữa.
- Thời điểm hệ tiêu hóa của trẻ hoàn thiện: Từ 18 đến 24 tháng tuổi, hệ tiêu hóa của trẻ đã hoàn thiện và có thể cai sữa.
- Trẻ tham gia hoạt động vận động: Xảy ra từ 24 đến 30 tháng tuổi. Lúc này, trẻ đã khá cứng cáp. Trẻ có thể tự di chuyển và tham gia hoạt động một cách tự lập. Sức đề kháng của trẻ ở giai đoạn này cũng đủ mạnh để đối phó với các tác nhân gây hại từ môi trường.
Nhiều trẻ thường được cai sữa mẹ sau khi đã biết ngồi và đứng vững
Bên cạnh đó, cai sữa cho trẻ cũng có thể diễn ra sớm hơn nếu mẹ phải sử dụng thuốc kháng sinh thường xuyên, mắc các bệnh dễ lây nhiễm hoặc có bệnh lý ảnh hưởng đến chức năng của tuyến vú,...
2. Nguyên tắc quan trọng khi xây dựng chế độ dinh dưỡng cho trẻ trong giai đoạn cai sữa
2.1. Bổ sung đầy đủ 4 nhóm chất cho trẻ
Thực phẩm bổ sung cho trẻ cai sữa cần chứa đầy đủ 4 nhóm chất cần thiết. Đó là:
- Tinh bột: Chủ yếu có trong ngũ cốc, khoai. Cung cấp năng lượng cho hoạt động hàng ngày và sự phát triển của cơ thể.
- Chất đạm hay protein: Nhiều trong thịt và thực vật như đậu, đỗ. Protein giúp trẻ phát triển mạnh mẽ hơn và cải thiện hệ miễn dịch.
- Chất béo: Cung cấp năng lượng và hỗ trợ hấp thụ vitamin (một số loại vitamin chỉ tan trong chất béo).
- Vitamin và khoáng chất: Nhiều trong rau củ quả, hải sản. Đảm bảo trẻ nhận đủ vitamin và khoáng chất để phòng tránh thiếu hụt dinh dưỡng.
Thức ăn cho trẻ cai sữa cần cung cấp đầy đủ dinh dưỡng
Tất cả 4 nhóm chất trên đều cần thiết cho sự phát triển của trẻ. Trong giai đoạn đầu đời, trẻ cần được bổ sung dinh dưỡng một cách cân đối và ưu tiên thức ăn dễ tiêu hóa.
2.2. Cân đối số lượng bữa ăn theo từng giai đoạn
Theo từng giai đoạn phát triển, nhu cầu về dinh dưỡng của trẻ lại có chút thay đổi. Khi xây dựng chế độ dinh dưỡng cho trẻ cai sữa, ba mẹ cần cân đối số lượng bữa sao cho phù hợp dung tích dạ dày của trẻ. Trong đó, ba mẹ có thể tham khảo thông tin sau đây:
- Trẻ 6 đến 8 tháng tuổi - dung tích dạ dày đạt khoảng 100-150ml: Cho trẻ ăn 2 bữa/ngày.
- Trẻ 9 đến 11 tháng tuổi - dung tích dạ dày đạt khoảng 200ml: Cho trẻ ăn 3 bữa/ngày.
- Trẻ 12 đến 24 tháng tuổi - dung tích dạ dày đạt khoảng 250ml: Cho trẻ ăn 3 bữa/ngày.
Các bữa ăn sẽ đan xen với các cữ sữa và lượng bú sữa có thể giảm dần theo thời gian.
Từ 9 tháng tuổi trở lên, trẻ có thể ăn 3 bữa mỗi ngày
2.3. Không nóng vội ép trẻ ăn
Thời gian đầu khi mới cai sữa, bạn không nên nóng vội ép trẻ ăn. Bởi nếu thường xuyên bị ép, trẻ dễ trở nên ác cảm với việc ăn uống, lười ăn về sau.
2.4. Bổ sung năng lượng phù hợp theo từng giai đoạn
Theo từng giai đoạn cụ thể, ba mẹ cần cân đối năng lượng mà trẻ cần tiêu thụ trong mỗi ngày, từ đó chia theo số bữa ăn dặm và cữ sữa để cân đối sao cho phù hợp.
2.5. Không nóng vội cắt bỏ hoàn toàn nguồn sữa mẹ
Cai sữa là cả một quá trình đòi hỏi sự kiên trì của cả mẹ và bé. Trong khoảng thời gian đầu, bạn không nên nóng vội cắt bỏ hoàn toàn sữa mẹ. Thay vào đó, bạn hãy giảm dần tần suất cho trẻ bú, đến khi trẻ có thể cai sữa hoàn toàn.
3. Thực phẩm phù hợp cho trẻ cai sữa
3.1. Nhóm thực phẩm chế biến
Thực phẩm cho trẻ cai sữa cần phải qua chế biến. Theo đó, bạn nên nghiền nhỏ rau củ quả, thịt để trẻ dễ nuốt, dễ tiêu hóa. Đối với từng loại thực phẩm, bạn hãy cho trẻ dùng thử và đánh giá mức độ phản ứng.
Đồ ăn cho trẻ phải đảm bảo dễ tiêu
Vì đường ruột của trẻ chưa thực sự hoàn thiện nên bạn cần ưu tiên lựa chọn thực phẩm lành tính, không chứa chất bảo quản. Với các món cháo hay súp, bạn không phải nếm quá nhiều gia vị.
Nếu trẻ biết ăn bằng tay, bạn nên để trẻ tự ăn. Đồ ăn lúc này không nhất thiết phải nghiền nhuyễn. Bạn chỉ cần đảm bảo thức ăn mềm, dễ tiêu, màu sắc và hương vị kích thích trẻ là được.
Đối với những thức ăn như kẹo bánh nhiều đường, thực phẩm chế biến sẵn, nho khô,... bạn không nên cho trẻ ăn quá sớm.
3.2. Ngũ cốc
Ngũ cốc là nguồn cung cấp chất xơ, tinh bột và các khoáng chất cần thiết cho trẻ. Khi xây dựng chế độ dinh dưỡng cho trẻ cai sữa, bạn tuyệt đối không nên bỏ qua nhóm thực phẩm này.
Ngũ cốc rất phù hợp cho trẻ đang cai sữa mẹ
Ngoài ra, ngũ cốc còn là loại thực phẩm ít gây dị ứng, giàu năng lượng, phù hợp với trẻ cai sữa. Nếu trẻ mới tập ăn, bạn hãy ưu tiên sử dụng bột ngũ cốc pha thành bột cho trẻ ăn.
Chế độ dinh dưỡng cho trẻ cai sữa mẹ luôn phải đảm bảo tính cân đối, phù hợp với đường ruột còn non nớt của trẻ. Trong thời gian đầu, bạn không nhất thiết phải cắt toàn bộ nguồn sữa mẹ mà hãy giảm dần tần suất cho bú, kết hợp cho trẻ ăn dặm. Hi vọng rằng phần kiến thức vừa được Mytour chia sẻ đã giúp bạn phần nào khi tiến hành xây dựng chế độ ăn uống cho trẻ cai sữa!
